Sınıf içinde mahremiyet eğitiminin verilme şekilleri

Okul öncesi dönemde çalışan öğretmenlerin görüşlerinden yola çıkılarak elde edilen verilerle yapılan kodlamalar sonucu, sınıf içinde mahremiyet eğitiminin yer verilme şekilleri alt teması; yer vermiyorum gerekirse uyarıyorum, sözel anlatım, sözel ve görsel anlatım, şarkı etkinliği ve sınıf içi etkinlikler ve aile bilgilendirmesi olmak üzere beş koddan oluşmuştur.

Tablo 21. Öğretmenlerin sınıf içinde mahremiyet eğitimi verme şekilleri

Kodlar N %

Yer vermiyorum gerekirse uyarıyorum 10 40

Sözel anlatım 8 32

Sözel ve görsel anlatım 5 20

Şarkı etkinliği 1 4

Sınıf içi etkinlikler ve aile bilgilendirmesi 1 4

Toplam 25 100

Çalışmaya katılan öğretmenlerin çoğunluğu (10: %40) sınıflarında mahremiyet eğitimiyle ilgili herhangi bir uygulamaya yer vermediğini sadece gerekli anlarda uyarılarda bulunduklarını belirtmiştir. Çocukların bu konularda meraklarını uyandırmak istemedikleri ve ailelerin tepkisinden çekindikleri için mahremiyet eğitimine dair uygulama yapmadıklarını, ancak olumsuz bir durumla karşılaştıklarında duruma müdahale ettiklerini, aynı zamanda yeterli bilgiye sahip olmadıkları için yanlış bilgilendirme yapmak istemediklerini ifade eden katılımcıların ifadeleri aşağıdaki gibidir:

112

“Sınıfımda bu tür uygulamalara yer vermiyorum.” (Ö3)

“Mesela çocuk terliyor herkesin içinde kıyafetini değiştirtmiyorum başka yalnız olduğu bir yerde değiştiriyor. Yani bir uygulama yapmıyoruz eğer müdahale etmem gereken bir durum olursa o an düzeltiyorum. Bu yaş çocuklarında oturun bu böyle bu şöyle deyince belki de hiç ilgilerini çekmeyecek ama anlatırsam daha fazla merak edecekler diye vermek istemiyorum. Mesela sen bir şey söylersin anne baba gelir siz bundan bahsetmişsiniz niye söylediniz biz söylemiyoruz ayıp filan diye diyebilirler diye.” (Ö4)

“Olumsuz bir durum görürsem o an, müdahale ediyorum. Sözel, hatırlatmalarda bulunuyorum o kadar uygulama yapmadım planlı olarak.” (Ö21)

“Hayır uygulamaya yer vermiyorum. Yeterli bilgim olmadığı için nasıl etki oluşturacağını tahmin edemediğim için vermekten çekiniyorum açıkçası.” (Ö24)

Çalışmaya katılan sekiz (%32) öğretmen, mahremiyet eğitimi ile ilgili çocuklara sözel anlatımlarda bulunduklarını bildirmişlerdir. Katılımcılar, özellikle son dönem medya aracılıyla duydukları mahremiyet ihlali olaylarından dolayı çocuklara sözel anlatım yoluyla bildirimlerde bulunduklarını, çocuğun nasıl oluştuğu ve özel bölgeler neresidir? gibi konulara yer verdiklerini ama bu anlatımların sık olmadan daha çok yeri geldiğinde gerçekleştirilmesi gerektiğini belirtmişlerdir. Aşağıda bu durumu yansıtan öğretmen görüşlerine yer verilmiştir:

“Şu an sosyal medyada takip ediyoruz ee hani oraya bakarak yoksa kendi üniversitemizde o zamanlar böyle bir konular yoktu yani hiç duyulmuyordu yani hani mahremiyet eğitimidir hani istismar bu kadar yoktu. Biz de işte elimizden geldiğince kendi çapımızda anlatıyoruz çocuklara bazen.” (Ö1) “Ya buna özel bir uygulama yapmıyoruz sadece bu konudan bahsetme safhasında kalıyor özel bölgeler mesela onu anlatıyoruz. Onun dışında böyle somut bir şey yapamıyoruz. Bu bahsetmeyi de durum üzerinden oluşursa

113

yapıyoruz.” (Ö2)

“Mahremiyet eğitimini sınıfta anlattım yani sınıf içerisinde, özel bölgelerimizden, nasıl oluştuğumuzdan falan bahsettim, sürekli değil gerektikçe anlatıyoruz. Ö7

“Yani her yılın başında yıl boyunca da ara ara özel bölgelerimizden konuşuruz tabi dile getiriyorum ara ara gerekli de görüyorum açıkçası.” (Ö13)

“Ben sözel olarak anlatıyorum, çocuklara anlatıyorum uyguluyorlarsa uyguluyorlar.” (Ö19)

Çalışmaya katılan beş (%20) öğretmen, çocuklara mahremiyet eğitimi verirken sözel anlatımın yanında görsel materyallerden de yararlandığını ifade etmiştir. Özel bölgelerin öğretimi, aidiyeti ve korunması konuları üzerine eğitim düzenlediğini belirten katılımcılar, bu öğretimleri gerçekleştirirken sözel anlatımın yanında resim, video destekleyici görsel materyallerden yararlandıklarını, aynı zamanda çocuklara eğitim sırasında kavramları ifade ederken zorlandıklarını aşağıdaki ifadelerle bildirmişlerdir:

“İlk dönem yapmıştım. Sözel ve görsel anlamda da videolarla çocuklara anlattım mesela özel bölgeleri anlatırken gülüyorlar çocuklar, onlara bir garip geliyor. Mesela nasıl anlatayım meme diyemiyorum göğüs diyorum popo veya cinsel bölge diyemiyorum hemen gülüşmeye başlıyorlar ben de tuvalet yaptığımız bölge diye anlattım. Kimsenin dokunmaması gerektiğini doktor harici kimsenin ellemeyeceğini doktorun da anne baba varken dokunabileceğini anlattım onlara.” (Ö6)

“Bununla ilgili sınıf içerisinde sözel bildirimlerde bulunuyoruz. Yani şimdi ben çocuklara iyi dokunuş kötü dokunuş olarak anlatmadım. Dediğim gibi o kadar detayına girmedim. Çocukları da olumsuz etkilemeyecek düzeyde en azından yüzeysellikle bunları aktarmaya çalışıyorsunuz. Videolar, çizgi filmler, ben kendi adıma bilgilenmek adına sizde biliyorsunuzdur rastlamışsınızdır. Aamir Khan’ın bir videosu vardı, çocuklara anlatabilecek

114

seviyede açıklamış, hoşuma gitmişti onu izlettim. Yeri geldikçe hani yazılar okumaya çalışıyorum konuyla alakalı çocuklara hani bilgi sahibi olmak adına. O şekilde. Yani özellikle birebir bu konuyu baz alıp işlemedim gün boyu. Çünkü hani planımızda böyle bir şey yok.” (Ö8)

“Bir tane basit bir çocuk resmi vardı o bölgeleri kırmızı nokta şeklinde buralarımıza dokunmasına izin vermeyin birisi bizi çağırdığında hani istemediğimiz şeyi yaptığında hayır diyebilelim bağırabilelim sesimizi duyurabilelim gibi anlatımlarda bulunduk, çocuklarda böyle farklı tecrübelerini anlattılar öğretmenim bende istemem şöyle dokunulmasını bazı şeylerin izin alarak konuşması gerektiğini anlattık bu şekilde, dinlettik inşallah ta etkili olacağını düşünüyoruz yeni nesil daha dikkatli daha çok uyaranlar var.” (Ö10)

Çalışmaya katılan bir (%4) öğretmen, mahremiyet eğitimi ile ilgili çocuklara şarkı etkinliği düzenlediğini belirtmiştir. Bedendeki özel bölgeleri öğretme konusuna etkinlik içinde yer verdiğini, bunu da şarkı etkinliği ile gerçekleştirdiğini bildiren katılımcının ifadesi aşağıdaki gibidir:

“Yani şarkı türü bir şeyler vardı, bu benim özel bölgem gibisinden o türlü etkinliklere yer verdik beden bölümleri öğretmek için. Sözel olarak anlatımda bulunmadım ama etkinlik içinde şarkı olarak verdim.” (Ö16)

Çalışmaya katılan bir (%4) öğretmen, mahremiyet eğitimi verirken sınıf içi etkinliklerin yanında aileleri de bilgilendirdiğini ifade etmiştir. Katılımcı, son birkaç yıldır medyada çıkan haberler dolayısıyla yer vermeye başladığı mahremiyet eğitimini verirken; şarkı ve sanat etkinliğinin yanında, özel bölgeler ve özel alana saygı konularında uygulama çalışmalarına yer verdiğini, öğretimin kalıcılığını artırmak için ailelere de mahremiyet eğitimine yönelik broşür gönderdiğini belirtmiştir. Aşağıda bu durumu yansıtan öğretmen görüşüne yer verilmiştir:

“Yer vermiyordum son birkaç senedir yer veriyorum medyada çıkan haberlerden sonra, yaş grubuna göre şarkı, sanat etkinliği yaptım. Çocuklarla sınıfta deneme yaptık mesela bedenini korumaya yönelik. Mesela

115

arkadaşı üzerini değiştiriyor başka yerde değiştiriyor ona gitmeyecek, oraya gitmeyeceksin, arkadaşının özel bölgesine dokunmayacaksın, kendi özel bölgelerini tanıttım. Tabii biraz çocuklar utanıyor böyle şeylerden, komik geliyor özel bölge deyince haliyle bayanların üst bölgesini tanıtırken meme diyorsunuz, mesela komik geliyor ama bunların farkına varmaları için. Ailelere de broşür gönderdim kalcı olsun diye ben bu şekilde yaptım eğitimimi ben.” (Ö17)