Sürekli İyileştirme

Sürekli iyileştirme ilkesini destekleyen ikinci ana unsur “kaizen” dir. Kaizen, her zaman yenilik ve gelişim arayışı içinde olarak işletme operasyonlarını sürekli geliştirmeyi ifade eder. Standart olmadan kaizen olmaz. Toyota küçük adımlarla ilerlemeyi hedefleyen bir şirkettir.

Kaizen için 3 ana unsur gerekir. Bunlar; - Kaizen mantığı ve yaratıcı düşünce, - Yalın sistemler ve yapılar kurmak, - Kurumsal öğrenmenin teşvikidir.

40

14

KAIZEN

Sürekli iyileştirme

Gelişme yok Standartlaştırma Standartlaştırma Standartlaştırma Zaman İ y il e ş ti rm e

KAIZEN KAIZEN KAIZEN

MÜCADELE

KAIZEN

GENCHI GENBUTSU SAYGI

TAKIM ÇALIŞMASI

Daha iyiye ulaşmak için sürekli değişim

Şekil 1.12. Kaizen- Daha İyiye Ulaşmak

Kaizen Mantığı ve Yaratıcı Düşünce:

a) Sürekli İlerleme İçin Yılmadan Çaba Harcamak

Toyota’da sürekli ilerleme için üstün çabalar harcanır, kolay tatmin olunmaz ve düzenli olarak yenilikler teşvik edilir.

b) Bireysel Yaratıcılık ve Yenilik / Değerlendirme

Toyota’da hem şirket içi hem de şirket dışından bireysel yaratıcılığı geliştirecek yeni fikirler aranır ve diğer öncü şirketlerin fikirleri Toyota’nın başarılarını değerlendirmek için araştırılır.

c) Atılım Arayışları / Tabuların Ortadan Kaldırılması

Toyota çalışanları eski modellerle ve tabularla kendilerini sınırlamadan yenilik ve atılım arayışlarına devam eder; çünkü tabular araştırmaları tıkar. Mantıklı cevapları buluncaya kadar en az beş kez ‘neden?’ diye sormak gerekir.

Yalın Üretim Sistemlerinin ve Yapısının Oluşturulması:

41

a) Maliyet Azaltmaya Dayalı Kâr Arayışı

Toyota organizasyonları pazar fiyatlarında en yüksek kârı sağlayan en iyi kaliteyi ve verimliliği sağlayacak şekilde yapılandırılmıştır. Toyota organizasyonunda maliyet azaltma çabaları asla bitmez. Çünkü maliyet üzerine kâr ekleyip fiyat belirlemek yerine maliyetleri azaltıp kâr elde etme anlayışı vardır.

Way Toyota

Yalın Sistemler ve Yapılar Kurmak

Maliyet Azaltmaya Dayalı Kar Anlayışı Sürekli

İyileştirme

Mücadele

Kaizen

Genchi Genbutsu

Genel SatışFiyatı Mantığı

SatışFiyatı=Maliyet+Kar

Toyota SatışFiyatı Mantığı

SatışFiyatı-Maliyet=Kar

MUDA (İsraf)

MURİ (Aşırı yük) ve

MURA’nın (Dengesiz Üretim) Maliyetleri Nasıl Azaltacağız?

Ortadan Kaldırılması

İle

Şekil 1.13. Yalın Sistemler ve Yapılar Kurmak

b) Muda (İsraf), Muri (Aşırı Yük) ve Mura’nın (Dengesiz Üretim) Ortadan Kaldırılması

Bu ilke atık yaratan çalışmalarla, katma değer üretmeyen tüm faaliyetleri ortadan kaldırmayı ifade eder. Toyota organizasyonu üretim sonrası süreçleri, müşterileri olarak görür. Bunun için, müşterilerine kaliteli ürün ile birlikte (ne erken ne geç), tam zamanında servis ve hizmet sağlar. Tam zamanında üretim anlayışına göre, otomobilin hiçbir parçası, o parçaya gerek duyulmadan önce üretilmez ve böylece demirbaş ve stoka harcanmayan para başka bir yerde kullanılabilir.

42

16

KAIZEN

KAIZEN 3M’in elimine edilmesi esasına dayanır

(Muda – Muri – Mura) MUDA=İSRAF

MURA=DENGESİZ İŞYÜKÜ MURI=AŞIRI YÜKLEME

Bekleme Fazla üretim Düzenleme Düzeltme Stok Hareket Taşıma _Türleri^Muda

MÜCADELE

KAIZEN

GENCHI GENBUTSU SAYGI

TAKIM ÇALIŞMASI

Şekil 1.14. Kaizen ve 3M nin Ortadan Kaldırılması

Bu sayede sorunlar görülür halde kalır. Çünkü stoklar hataların anında görülmesini engeller ve önlem alınmasını geciktirir. Bu gecikme sırasında aynı hatayı barındıran birçok ürün üretillir.

15

ÖNCE SONRA

Problem:Ergonomi problemi (diz ve ayağa aşırı yüklenme)

İyileştirme:

C şeklinde ergonomik koltuk geliştirildi

KAIZEN

MÜCADELE

KAIZEN

GENCHI GENBUTSU SAYGI

TAKIM ÇALIŞMASI

Şekil 1.15. Kaizen Örneği

Şekil 1.15 da bir kaizen örneği gösterilmektedir. Buradan da anlaşılacağı gibi kaizen her konuda olabilmektedir. Önemli olan sistemde sürekli bir iyileştirme yapılabilmesidir.

43

c) Sorunların Ortaya Çıkartılması / Jidoka (Otomasyon)

Toyota’da çözümlerin kolay bulunması ve doğru önlemlerin alınması için sorunlar hemen ve dürüst bir şekilde açıklanır.

Sorunları iletme yetkisi işe ve müşteriye en yakın faaliyetlerde bulunan kişidedir. Buna en belirgin örnek Şekil 1.16 da bir örnek ile görselleştirilen “jidoka” dır.

11

Pokayoke (h

Pokayoke (hattattıın durdurulmasn durdurulmasıı)) Andon (iAndon (işşaret panosu)aret panosu)

AKILLI OTOMASYON Jidoka

Arıza!

Hata

Şekil 1.16. Akıllı Otomasyon (Jidoka)

Jidoka, herhangi bir problem olduğunda hattın durmasına veya operatör vasıtasıyla

durdurulmasına denir (andon, sensörlü hava tabancaları, kontrol sensörleri vb.).

2. Örgütsel Öğrenmenin Teşvik edilmesi:

Yalın kuruluşlar tüm örgütün öğrenme motivasyonunu açık tutmalıdırlar. Bunun teşvik edilmesi aşağıdaki şartlarla daha kolay olabilmektedir.

- Koşulların ortak olarak kavranması - Hatalardan öğrenme

- Standartlaşma, kopyalama (yokoten), ve başarının oluşması

Şekil 1.17 de gösterilen bu kavramlar bundan sonraki bölümlerde teker teker açıklanmaktadır.

44 Way

Toyota

Örgütsel Öğrenmenin Teşvik Edilmesi

Koşulların Ortak Olarak Kavranması Hatalardan Öğrenme

Standartlaşma,Yokoten ve Başarının Oluşması Sürekli İyileştirme Mücadele Kaizen Genchi Genbutsu

Şekil 1.17. Örgütsel Öğrenmenin Teşvik Edilmesi a) Koşulların Ortak Olarak Kavranması

Toyota’da görsel meteryaller kullanılarak, mevcut durumun herkes tarafından anlaşılması sağlanır; çünkü en doğruyu bulabilmek için ilgili tüm bölümlerin görüşü önemlidir.

Örneğin, hat kenarındaki bilgi tahtalarında kullanılan üretim planları, hatta çalışanların bilgilerinin yer aldığı şemalar ve hatta çıkan problemleri gösteren raporlar Toyota’da kullanılan görsel metaryellerin bir kaçıdır.

b) Hatalardan Öğrenme

Toyota’da hatalar öğrenme fırsatları olarak görülür; bireyleri suçlamaktansa düzeltici eylemlerde bulunulur ve her bir deneyim hakkındaki bilgiler de kapsamlı bir şekilde çalışanlara dağıtılır.

c) Standartlaşma, Yokoten ve Başarının Oluşması

Toyota’da başarılı uygulamalar standart olarak kabul edilir ve çalışanlara aktarılır. Standart olmayan iş ölçülemez, kaizenlerle geliştirilemez.“Standartlaştırılmış iş” bir işi tamamlamak için bilinen en iyi yoldur.

Bu nedenle herkes bu yolu izler. Ancak daha iyi bir yol bulunursa standartlaşmış iş değişir ve yeni yolla iş yapılır. Ayrıca başarılı bir iş diğer süreçlerde de paylaşılır ve yaygınlaştırılır (Yokoten).

45