6. BULGULAR VE DEĞERLENDİRME
6.2. Ekonomik Amaçlı Değerlendirme
6.2.4. Rüzgar Enerji Santraline İlişkin Maliyet Analizi
1MW güce sahip rüzgar enerji santrali için ilk yatırım maliyetleri, şebeke bağlantısı da göz önüne alındığında aşağıdaki kalemler altında toplanabilmektedir;
- Türbin Maliyeti - Temeller - Elektrik bağlantıları - Kontrol sistemleri - Şebeke Bağlantısı - Yol yapımı
- Çevre düzenleme maliyetleri
- Arazi kirası
- Finansal maliyetler
- Danışmanlık
şeklinde düşünüldüğünde yapılan literatür ve pazar araştırmalarına göre 3 ana başlık halinde incelenebilecek maliyetler içerisinde ilk olarak yatırım maliyetleri irdelendiğinde Çizelge 6.11 ‘deki detaylar ortaya çıkmaktadır (Hendense 2016).
Çizelge 6.11. Rüzgar enerji santrali doğrudan maliyetler. YATIRIM MALİYETİ DOĞRUDAN MALİYETLER İHTİYAÇ KALEMİ AÇIKLAMA MİKTAR BİRİM BİRİM MALİYET ($) TOPLAM MALİYET ($)
Arazi Kiralama Bedeli 10 Yıl 1000 10 000 Rüzgar Türbünü Nordex 1 MW 1 Adet 958 000 958 000
Altyapı – Çelik Yapı
Aluminyum bağlantı elemanları, alüminyum profil vb.
1 Set 6750 6 750
Altyapı – Çelik Yapı Kablo Grubu
Profil, Boru, Menhol, vb (Altyapı) 1 Set 8600 8 600
Kablo Grubu Bağlantı Elemanları
Orta Gerilim tri-faz yalıtımlı toprak altı bağlantı kablosu
1 Grup 9.000 9 000
Bağlantı Elemanları
Panolar
Topraklama malzemeleri, topraklama kabloları, kablo tavaları ve diğer gerekli sarf malzemeler
1 Set 9450 9 450
AG Ana Pano 1 Adet 11800 11 800
Panolar Şebeke Bağlantı
Ekipmanları
Trafo (ABB Yağlı Tip, A Sınıfı, 28,5-36 / 0,4 kV, 1000 kVA, Hermetik, Al-Al Sargılı, Porselen Bushing'li) + ek aparatlar ve başlıklar 1 Adet 15500 15 500 Şebeke Bağlantı Ekipmanları Montaj OG Hücre ve ekipmanları * 1 adet TM * 1 adet DM 1 Set 38000 38 000 * ENH OG Direkleri ve
Ekipmanları (500m direk mesafesi hattı dahil)
1 set 5000 5 000
Konstrüksiyon sisteminin toprak altı betonlama yöntemiyle montajı
1 Set 76380 76 380
Montaj Tüm santralin topraklama bağlantıları
1 Set 34 750 34 750
Rüzgar sistem işçilik ve montajı Kabin Montajı
Kabin OG/AG bağlantıları Kabin için Trafo/ Hücre/AG ve OG panoları
Tüm santralin anahtar teslim montajı
Doğrudan maliyetler Çizelge 6.11 ‘de gösterildiği gibi olup en büyük maliyet olarak rüzgar türbini olarak dikkat çekmektedir. Toplam 1 183 230 $ olan yatırım maliyet giderleri içerisinde 958 000 $ ve % 75 ile rüzgar türbini en büyük yatırım kalemini oluşturmaktadır.
Çizelge 6.12. 1 MW rüzgar enerji santrali için dolaylı maliyetler.
Dolaylı maliyetler incelendiğinde; Çizelge 6.12 ‘de görüleceği üzere toplamda 35 900 $ ‘lık bir maliyet göz önüne alınmalıdır. Burada ise güvenlik harcamaları ve montaj hazırlığı safhasında yer alan harcama kalemleri bulunmaktadır. Santralin güvenliğini ve ekipman çalışabilirliğinin sürekliliği açısından caydırıcı olarak güvenlik kamera sistemi kurulması planlanmış ve alanın tamamı ise tel örgü ile çevrilmiştir.
YATIRIM MALİYETİ DOLAYLI MALİYETLER İHTİYAÇ KALEMİ AÇIKLAMA MİKTAR BİRİM BİRİM MALİYE T ($) TOPLAM MALİYET ($) Güvenlik Harcamaları
Kamera sistemi 5 set 120 6 000
Çit Sistemi 2000 Metre 10,5 21 000
Montaj Hazırlığı
Elektriksel sarf malzemelerin, panoların, trafoların ve türbinin
1 Set 100 100 Montaj Hazırlığı Tüm santralin topraklama bağlantıları 1 Set 8800 8 800
Rüzgar sistem işçilik ve montajı
Kabin Montajı
Kabin OG/AG bağlantıları Kabin için Trafo/ Hücre/AG ve OG panoları
Tüm santralin anahtar teslim montajı
Çizelge 6.13. 1 MW rüzgar enerji santrali için diğer maliyetler.
Diğer maliyetler içerisinde Çizelge 6.13 ‘de görüleceği üzere elektrik tesisatı malzemelerinin ve çit sisteminin nakliye kalemleri irdelenmiştir. Rüzgar türbini nakliyesi ise satın alma fiyatına dahil olarak belirlenmiştir. Ayrıca beklenmeyen giderler maliyet kaleminde ise öngörülemeyen veya maliyet kalemleri içerisinde yer alan ve hesaplanandan fazla gidere yol açan maliyetler için 15 000$ ‘lık bir bütçe belirlenmiştir.
- İşletme ve Bakım Giderleri;
Rüzgar güç santralinin yıllık bakım ve işletme giderlerini incelediğimizde; Çizelge 6.14 ‘de detayları verilen işletme maliyetleri ve maliyet kalemleri ortaya çıkmaktadır.
YATIRIM MALİYETİ DİĞER MALİYETLER İHTİYAÇ KALEMİ AÇIKLAMA MİKTAR BİRİM BİRİM MALİYET ($) TOPLAM MALİYE T ($)
Nakliye Elektriksel sarf
malzemelerin, panoların, trafoların sahaya nakliyesi
1 set 2000 2 000
Çit Sistemi Nakliyesi
Nakliye Elektriksel sarf malzemelerin
sahaya nakliyesi
1 set 200 200
Diğer Kurucu Maliyeti 1 set 1000 1000
Vergi ve Sigorta Harcamaları 1 set 5800 5800
Yedek Parça 1 set 900 900
Beklenmeyen Giderler
Öngörülemeyen Giderler 1 set 25 000 15 000
Çizelge 6.14. 1MW Rüzgar enerji santrali için işletme maliyetleri.
Çizelge 6.14 ‘de işletme maliyetleri içerisinde 3 kişi istihdam edilmesi planlanmıştır. Çalışan üç kişi genel olarak santralin güvenlik ve genel idaresi gibi görev tanımlarına sahip olacaktır. 3 tam zamanlı çalışan ve ayrıca İş-Kur ve endüstri meslek lisesi stajyeri olarak görev verilen 2 kişi de destek personeli olarak görev yapacaktır. Görevlendirilen 3 kişiden 1 tanesi yarı zamanlı olarak görev alacak olup personelin toplam gideri SGK ve vergi ödemeleri dahil yıllık 19 350 $ ve yardımcı personel için ise öngörülen ödeme miktarı ise 2 000$ olarak öngörülmektedir.
Santralin kurulacağı alan ile ilgili olarak ise yaklaşık 2 dönümlük bir arazi öngörülmektedir. Söz konusu arazi için yıllık 1 000 $ kiralama bedeli öngörülmüş ve toplam genel giderler içerisinde 10 000$ ‘lık bir bütçe ayrılması öngörülmüştür. Burada bütçeleme yapılırken tarım arazisi vasfını taşımayan bir arazi seçilmiş ve arazi kiralama bedeli %50 KOSGEB teşvikli ile karşılanmıştır. Kullanılan arazi içerisinde tarımsal faaliyetlere devam edilmesi planlanmakta ve yıllık tarımsal faaliyetler sonucu yaklaşık 1 000 $ / yıllık gelir planlanmaktadır.
İşletme maliyet kalemleri içerisinde yer alan servis ve bakım giderleri için ise yıllık 4 500 $ ‘lık bir servis hizmeti bütçesi ayrılmış olup 20 yıllık ekonomik sistem ömrü içerisinde santral
İŞLETME VE BAKIM MALİYETİ
İŞLETME MALİYETLE Rİ İHTİYAÇ KALEMİ AÇIKLAMA MİKTA R BİRİM BİRİM MALİ YET TOPLAM MALİYET Personel Personel Harcamaları 3 Adet 6450 19 350 Personel Maaşı
Personel Yardımcı Personel 2 Adet 1000 2000
Yedek Parça
Genel Yedek Parça 1 Takım 1500 1500
Bakım Harcamaları Servis ve Bakım Giderleri 1 Yıl 4500 4500 Öngörüleme yen İşletme Giderleri Öngörülemeyen giderler 1 Yıl 2000 2000 TOPLAM 29 350
ve ekipmanların tamamının periyodik bakımları amaçlanmıştır. Ayrıca öngörülemeyen işletme giderleri arasında yaşanabilecek ve bakım planı içerisinde yer almayan arıza ve aksaklıklar için 2 000$ ‘lık bir bütçe yer almaktadır.
Kütahya bölgesinde fizibilite çalışması yapılan Rüzgar enerji santrali ile ilgili olarak RETScreen programı yardımıyla yapılan analizin sonucu çalışmanın devamında verilmektedir. Çeşitli kayıplar (iklim verilerinden kaynaklanan üretim kayıpları, şebeke iletiminde yaşanan problemler, bölgede yaşanabilecek arz yoğunluğu) ise maksimum %10 olarak tasarlanmıştır. Belirlenen bölgede fizibilite çalışması yapılan rüzgar enerji santrali yıllık bazda toplam 1078 MWh elektrik üretilmesi öngörülmüş ve üretilen elektrik şebekeye 0,133 $ bedelle satılmıştır Buna göre toplam elektrik enerjisi satış gelirinin yıllık 144 837 $ tutarında olması beklenmektedir. Son olarak 20 yılın sonunda maliyet analizi yapılırken hesaplanan hurda değeri ise 318 630 $ olarak hesaplanmıştır.