Psikososyal Destek

Sığınaklarda sağlanan psikolojik ve sosyal destekler kadınların güçlenme süreçlerinde çok önemli bir rol oynamaktadır. Bu destek zaman zaman profesyonel bir destek olabileceği gibi, sığınakta çalışan herhangi bir personelin yaklaşımından doğru da deneyimlenebilmektedir. Ancak mevcut sistemde bütün sığınaklarda sosyal ya da psikolojik destekler personel yokluğu ya da uygun olmayan yaklaşımlar nedeniyle sağlıklı biçimde sağlanamamaktadır. Kadınlar sığınaklarda psikososyal destekle buluşabildikleri zaman olumlu deneyimler bildirmişler, ancak bu desteğin yokluğundan dolayı yaşadıkları sıkıntıları da ifade etmişlerdir. Bu nedenle bu kategori; olumlu deneyimler ve olumsuz deneyimler olarak 2 alt kategoriye ayrılmıştır.

4.2.2.1. Olumlu deneyimler

Görüşme yapılan kadınlardan 5 tanesi, sığınakta ya da sığınak aracılığıyla yönlendirilerek buluştukları psikolojik ya da sosyal desteğin onların hayatında olumlu bir etkisi olduğunu belirtmiştir. Hatta sığınak deneyimlerinin en olumlu tarafı olarak bu destekleri dile getirmişlerdir. Sığınak Değerlendirme Anketi’nde de bu duruma paralel olarak 10 kadından 6 tanesi “Sığınakta sunulan sosyal destek hizmetlerinin (psikolojik, danışmanlık, hukuki, eğitim) yeterli olduğunu düşünüyorum” ifadesine katıldıklarını belirtmişlerdir. Çalışmaya katılan kadınların bu ifadeye katılım durumlarının şiddeti 6,5 olarak hesaplanmıştır. Feminist sığınakta kalan 2 kadının ise bu ifadeye katılım şiddeti ek olarak ayrıca hesaplanmış ve 10.0 bulunmuştur. Ayrıca ek olarak “Sığınağa girdiğim ilk anda personel tarafından olumlu karşılandım” ifadesine 10 kadından

7 kişi katılım göstermiştir. Bu ifadeye katılım şiddeti ise 6,1 olarak hesaplanmıştır. Feminist sığınakta kalan 2 kadının ise bu ifadeye katılım şiddeti ek olarak ayrıca hesaplanmış ve 10.0 bulunmuştur.

G2: “Aslında iyi tarafları oldu. Orada psikoloğumuzla görüştüm. Ben hani yeni girdiğimde hani derdimi anlattığım zaman gayet rahatladığımı, daha pozitif düşündüğümü, bazen zor zamanlarımda da gittiğim zaman daha rahat çıktığımı. Aslında daha önce hiç bir psikologla görüşmedim sadece kurumda görüştüm. O da bana gayet iyi geldi.”

G5: “O konuşma aşamasında benim ihtiyacım neyse onu bana yönlendirebilecek, kendi alt bilincimi uyandırıp da bana ‘Senin de buna ihtiyacın var’, benim dilimle bana ihtiyacımın ne olduğunu, hangi yoldan gitmem gerektiğini kendime sorarak, kendime danışarak hareket etmemi öğrettiler.”

G6: “Yani istediğimiz zaman gidip konuşabilirdik onlarla. Hani konuşamazsak da diğer kadınlar ile bir sorun yaşadık, mesela arayabiliyorduk, ben şöyle bir sorun yaşadım, bana yardım edebilir misiniz veya çok kötü hissediyorum kendimi, onlar evde yoklar, akşamları başımızda beklemiyorlardı, öyle bir güzellik vardı. Serbest bırakıyorlardı bizi. O zaman şey diyordum yani, arayıp konuşabiliyordum onlarla gece bile olsa. Hani ben çok kötüyüm, sizin ile konuşmak istiyorum, beni dinleyebiliyorlardı. Her şekilde…İlk başta hani şiddet gördüğümüz için psikoloğa yönlendiriyorlar...İşte çocuğum bile hayata tekrar yeniden tutundu yani…Ona da çok öğrettiler, iyi dokunmayı, kötü dokunmayı. Ben de biliyorum. Onu varabileceği tehlikelerden korumaya çalışıyorum. Ama hepsi buranın sayesinde oldu.”

G7: “Diğer desteklerden memnundum. Psikoloğu olsun diğer görevliler şeyler olsun memnundum. Hiç rencide olmadım. Benim resmim var orada hatta kiloluyum. Moralim yerinde olduğunda kilomu alıyorum. Orada kafam rahattı.” G8: “Biz X ile hep bunları konuştuk. Psikolojimizi düzeltmek için, hayatımızı planlamak için…o görüşmeleri en verimli şekilde değerlendirmeye çalıştık. Bunu gerçekleştirdik, çok mutluyum bu yüzden yani daha verimlide olabilirdi ama yapabileceğimin en iyisini yapmaya çalıştım…Şiddetsiz iletişim diye bir kitap okuyorduk anne toplantılarında. Zaman zaman da dışarda. Ben o zaman şiddeti şu zannediyordum; dövemezsin bağıramazsın azarlayamazsın. O tür konuşarak bağırmalar gibi. Hayır diyememek de şiddetmiş mesela. Kendimize uyguladığımız şiddet de varmış. O kadar düşünemediğim şey varmış ki mesela. Şiddet neymiş yani ne kadar detaylı bir şeymiş ki…Herhangi bir soru

sorduğumda, cevabını benim bile bildiğim, emin olmadığım onların kesin olarak bildiği belki, mutlaka uzman biri ile görüşüp o uzmanla beni görüştürdüler.”

4.2.2.2. Olumsuz deneyimler

Görüşme yapılan kadınlardan 2 tanesi ise psikolojik destekle ilgili taleplerinin karşılanmadığını ve kendilerine herhangi bir yönlendirme yapılmadığını dile getirmişlerdir.

G5: “Ben dedim, ‘Burada psikolog var mı?’. Dedim ‘Benim psikoloğa ihtiyacım var. Benim çocuğum buraya geldi, psikoloğa ihtiyacı var.’ Çünkü yeni bir hayata başlıyor. Kendi yatağını bırakmış, başka bir yatağa geçiyor. Başka bir yatak ne kadar sıcak olursa olsun ruhundaki soğukluğun gitmesi gerekiyor...Ama orada psikolog yoktu. Hemşiresi vardı.”

G8: “Psikolojik destekler ile ilgili benim başvurum oldu çünkü ben yeni antidepresan kullanmaya başlamıştım. İlacım da yanımdaydı, buna devam etmek istiyordum. Hani ölüm düşüncesi vesaire bahşetmiştim ya, bunun tekrar etmesini istemiyordum. Ama sadece bir psikiyatra ‘Şu ilacı kullanıyorum’ demeye gitmiştik. Psikolojik destek talebimiz değerlendirilmedi. Büyük kızım kendine zarar veriyordu, kolunda sigara söndürmüştü. Bunu söyledim ve çocukla sadece kurumun psikoloğu bir kere konuştu. Sonra yine psikiyatra götürdüler. İşte ilaç verdiler ama benim kızım konuşmak istiyordu. Ve ben onunla konuşamıyordum...Mesela kızımın okul kaydını ben yaptım, nasıl yapacağımı bilmeden. Gizlilik kararım çıkmamış. Diyorum ki X hanım nasıl olacak, bilemiyorum diyor. Avukatınız ile görüşeceksiniz diyor. Hiç benimle görüşmediler, gelen hiçbir kadınla da görüşmüyorlar. Canları istediği zaman, ilk ben çıkış kararı verdiğimde giriş belgelerimi doldurdu X hanım ve o günün tarihi ile doldurdu. Yani oraya giriş yaptığım tarih ile doldurmuştu...Aynen, çıkış görüşmesiyle giriş görüşmesini bir arada yaptı. Hiç ilgilenmediler...”

Buna paralel olarak Sığınak Değerlendirme Anketi’nde; “Sığınakta kalırken

sığınak sonrası hayatımı planlamak için yeterince destek alamadım” ifadesine 10 kadından 7 tanesi katılım göstermiştir. Tüm kadınların bu ifadeye katılım şiddeti ise 5,8’dir. Feminist sığınakta kalan 2 kadının ise bu ifadeye katılım şiddeti 0 puandır. Ek olarak ankette yer alan “Sığınakta aldığım maddi desteklerin yeterli olduğunu düşünüyorum ifadesine 4 kişi katılım göstermiş, ifadeye katılım şiddeti ise 4,4 olarak hesaplanmıştır. Kadınlar sığınak sonrası

hayatlarını planlamada önemli bir etken olan maddi desteği yeterli bulmamaktadır.