4.1 BULGULAR
4.1.1 Psikolojik Danışmanların Temel Psikolojik
Cinsiyete Göre İncelenmesine Ait Bulgular
Psikolojik danışmanların temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin yeterlik düzeylerinin, cinsiyete göre anlamlı fark gösterip göstermediğinin belirlenmesi için t testi kullanılmıştır.
Psikolojik danışmanların cinsiyete göre sayısal dağılımı, temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin puanlarının ortalamaları, standart sapmaları, ortalamaların karşılaştırılmasına ilişkin t değerleri ve etki büyüklüğü değerleri Tablo 4.1’de sunulmuştur.
Tablo 4.1
Psikolojik Danışmanların Cinsiyete Göre Sayısal Dağılımı, Temel Psikolojik Danışma Becerilerine İlişkin Puanların Ortalamalarının Karşılaştırılmasına İlişkin t Değerleri (Kadın, n = 159; Erkek, n = 61)
CİNSİYET ÖLÇEK X Ss t d p
Kadın DY 119.36 13.45 Erkek DY 112.49 13.40
3.39 .51 .00**
Kadın İY 117.20 14.94 Erkek İY 110.17 16.43
3.04 .45 .00**
Kadın PDBAÖ 236.57 25.81 Erkek PDBAÖ 222.66 27.93
3.49 .52 .00**
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli.
**p < .01. Sd = 218
Varyansların homojenliği Levene testi ile incelendiğinde, anlamlılık düzeyleri, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmı, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmı ve PDBAÖ için sırasıyla .54, .16 ve .07, p < .05 bulunmuş ve varyansların homojen olduğu görülmüştür.
Tablo 4.1’de görüldüğü gibi, kadınların Duygu Yansıtma Tepkileri, İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ geneline ilişkin puanların ortalamalarının, erkeklerin ortalamalarından anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulunmuştur.
Kadınlar ile erkekler arasında Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar t(218) = 3.39, p < .01 (iki-uçlu), d = .51; İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar t(218) = 3.04, p < .01 (iki-uçlu), d = .45 ve PDBAÖ’den alınan puanlar t(218) = 3.49, p < .01 (iki-uçlu), d = .52 açısından anlamlı fark bulunmuştur.
Green, Salkind ve Akey’e (2000) göre, geleneksel olarak, standartlaştırılmış etki büyüklüğü indeksi, d değerleri .2, .5 ve .8 sırasıyla küçük, orta ve büyük etki büyüklüğünü göstermektedir.
Buna göre, d değerleri göz önünde bulundurulduğunda, cinsiyete göre, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar için bulunan d = .52 orta büyüklükte; İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar için bulunan d
= .45 yaklaşık orta büyüklükte ve PDBAÖ’den alınan puanlar için bulunan d = .52 gene orta büyüklükte etki büyüklüğünü göstermektedir.
4.1.2 Psikolojik Danışmanların Temel Psikolojik Danışma Becerilerine İlişkin Yeterlik Düzeylerinin, Mezun Olunan Lisans Programına Göre İncelenmesine Ait Bulgular
Psikolojik danışmanların temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin yeterlik düzeylerinin, mezun olunan lisans programına göre anlamlı fark gösterip
göstermediğinin belirlenmesi için tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır.
Psikolojik danışmanların mezun olunan lisans programına göre sayısal dağılımı, temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin puanlarının ortalamaları ve standart sapmaları Tablo 4.2’de; ortalamaların karşılaştırılmasına ilişkin tek yönlü varyans analizi sonuçları ve etki büyüklüğü değerleri ise Tablo 4.3’de sunulmuştur.
Tablo 4.2
Psikolojik Danışmanların Mezun Olunan Lisans Programına Göre Sayısal Dağılımı, Temel Psikolojik Danışma
Becerilerine İlişkin Puanlarının Ortalamaları ve Standart Sapmaları
LİSANS
PROGRAMI ÖLÇEK n X Ss
RPD DY 133 118.86 12.76
Psikoloji DY 62 117.49 14.99 Diğer DY 25 109.91 13.74
RPD İY 133 117.19 15.11
Psikoloji İY 62 114.19 15.09 Diğer İY 25 107.59 17.79 RPD PDBAÖ 133 236.05 25.62 Psikoloji PDBAÖ 62 231.68 27.64
Diğer PDBAÖ 25 217.51 28.86
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma
Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli. RPD = Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık lisans programı mezunları; Psikoloji = Psikoloji lisans programı mezunları; Diğer = Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ile Psikoloji dışındaki lisans programlarından mezun olanlar.
Tablo 4.3
Psikolojik Danışmanların Mezun Olunan Lisans Programına Göre Duygu Yansıtma Tepkileri, İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ Geneline İlişkin Puanlarının Ortalamalarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları
VARYANS
KAYNAĞI KT Sd KO F η2 p
Gruplar
Arası 1684.47 2 842.23 Gruplar
İçi 39779.11 217 183.31 DY
Toplam 41463.59 219 -
4.59 .04 .01*
Gruplar
Arası 2036.52 2 1018.26 Gruplar
İçi 51649.34 217 238.01 İY
İçi 153283.60 217 706.37 PDBAÖ
Toplam 160613.02 219 -
5.18 .04 .00**
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli.
*p < .05. **p < .01.
Varyansların homojenliği Levene testi ile incelendiğinde, anlamlılık düzeyleri, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmı, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmı ve PDBAÖ için sırasıyla .08, .37 ve .47, p < .05 bulunmuş ve varyansların homojen olduğu görülmüştür.
Tek yönlü varyans analizi sonucunda, gruplar arasındaki farkın kaynağını belirlemek için Scheffé testi yapılmış ve sonuçlar Tablo 4.4’te sunulmuştur.
Tablo 4.4
Psikolojik Danışmanların Mezun Olunan Lisans Programına Göre Duygu Yansıtma Tepkileri, İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ Geneline İlişkin Puanlarının Ortalamalarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizinin Sonucunda Gruplar Arasındaki Farkın Kaynağını Belirlemek İçin Yapılan Scheffé Testinin Sonuçları
BAĞIMLI
DEĞİŞKEN LİSANS PROGRAMLARI Ortalamalar
Farkı Standart Hata p
RPD - Psikoloji 1.37 2.08 .80
RPD - Diğer 8.94* 2.95 .01*
DY
Psikoloji- Diğer 7.57 3.20 .06
RPD - Psikoloji 3.00 2.37 .45
RPD - Diğer 9.59* 3.36 .01*
İY
Psikoloji- Diğer 6.59 3.65 .19
Tablo 4.4 (devam)
BAĞIMLI
DEĞİŞKEN LİSANS PROGRAMLARI Ortalamalar
Farkı Standart Hata p
RPD - Psikoloji 4.37 4.08 .56 RPD - Diğer 18.54* 5.79 .00**
PDBAÖ
Psikoloji- Diğer 14.17 6.29 .08
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli. RPD = Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık lisans programı mezunları;
Psikoloji = Psikoloji lisans programı mezunları; Diğer = Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ile Psikoloji dışındaki lisans programlarından mezun olanlar.
*p < .05. **p < .01.
Scheffé testinin sonucunda, RPD mezunlarının Duygu Yansıtma Tepkileri, İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ puanlarının ortalamaları, diğer lisans programlarından mezun olanların ortalamalarından anlamlı düzeyde yüksek bulunmuştur.
Duygu Yansıtma Tepkileri, İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ puanları açısından, RPD mezunları ile psikoloji mezunlarının ortalamaları arasında ve psikoloji mezunları ile diğer lisans programlarından mezun olanların ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmamıştır.
Green, Salkind ve Akey’e (2000) göre, geleneksel olarak η2 değerleri .01, .06 ve .14 sırasıyla küçük, orta ve büyük etki büyüklüğünü göstermektedir.
Buna göre, η2 değerleri göz önünde bulundurulduğunda, mezun olunan lisans programına göre, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar için bulunan η2 = .04
küçükten çok orta büyüklüğe yakın bir değerdir ve varyansın
% 4’ünü açıklamaktadır. İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar için bulunan η2 = .03 küçük ile orta büyüklük arasında bir değerdir ve varyansın % 3’ünü açıklamaktadır. PDBAÖ’den alınan puanlar için bulunan η2 = .04 küçükten çok orta büyüklüğe yakın bir değerdir ve varyansın % 4’ünü açıklamaktadır.
4.1.3 Psikolojik Danışmanların Temel Psikolojik Danışma Becerilerine İlişkin Yeterlik Düzeylerinin,
Psikolojik Danışman Olarak Çalışma Süresine Göre İncelenmesine Ait Bulgular
Psikolojik danışmanların temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin yeterlik düzeylerinin, psikolojik danışman olarak çalışma süresine göre anlamlı fark gösterip göstermediğinin belirlenmesi için tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır.
Bu değişkene ilişkin analiz, araştırmanın örneklemindeki (N = 220) dört katılımcının KBF’de ilgili maddeyi boş bırakması nedeniyle, 216 katılımcının sağladığı verilerle yapılmıştır.
Psikolojik danışmanların psikolojik danışman olarak çalışma süresine göre sayısal dağılımı, temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin puanlarının ortalamaları ve standart sapmaları Tablo 4.5’te; ortalamaların karşılaştırılmasına ilişkin tek yönlü varyans analizi
sonuçları ve etki büyüklüğü değerleri ise Tablo 4.6’da sunulmuştur.
Tablo 4.5
Psikolojik Danışmanların Psikolojik Danışman Olarak Çalışma Süresine Göre Sayısal Dağılımı, Temel Psikolojik Danışma Becerilerine İlişkin Puanlarının Ortalamaları ve Standart Sapmaları
ÇALIŞMA
SÜRESİ ÖLÇEK n X Ss
0-5 Yıl DY 75 118.44 12.60 6-11 Yıl DY 99 117.41 14.21 12-24 Yıl DY 42 115.11 14.96
0-5 Yıl İY 75 116.88 16.71 6-11 Yıl İY 99 115.10 14.36 12-24 Yıl İY 42 113.24 17.21 0-5 Yıl PDBAÖ 75 235.32 26.67 6-11 Yıl PDBAÖ 99 232.52 26.79 12-24 Yıl PDBAÖ 42 228.36 29.48
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli.
Tablo 4.6
Psikolojik Danışmanların Psikolojik Danışman Olarak Çalışma Süresine Göre Duygu Yansıtma Tepkileri, İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ Geneline İlişkin Puanlarının
Ortalamalarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları
VARYANS
KAYNAĞI KT Sd KO F η2 p
Gruplar
Arası 298.67 2 149.33 Gruplar
İçi 40735.75 213 191.24 DY
İçi 53048.95 213 249.05 İY
İçi 158668.15 213 744.92 PDBAÖ
Toplam 159978.71 215 -
.88 .00 .41
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli.
*p < .05.
Varyansların homojenliği Levene testi ile incelendiğinde, anlamlılık düzeyleri, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmı, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmı ve PDBAÖ için sırasıyla .37, .08 ve .53, p < .05 bulunmuş ve varyansların homojen olduğu görülmüştür.
Tablo 4.6’da görüldüğü gibi, tek yönlü varyans analizi sonucunda psikolojik danışman olarak çalışma süresine göre Duygu Yansıtma Tepkileri kısmında, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmında ve PDBAÖ’nün genelinde, grupların ortalamaları arasında anlamlı düzeyde bir fark bulunmamıştır.
4.1.4 Psikolojik Danışmanların Temel Psikolojik Danışma Becerilerine İlişkin Yeterlik Düzeylerinin,
Üniversite Öğrenimi Dışında Temel Psikolojik Danışma Becerileri ile İlgili Herhangi Bir Eğitim Programına Katılıp Katılmamaya Göre İncelenmesine Ait Bulgular Psikolojik danışmanların temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin yeterlik düzeylerinin, üniversite öğrenimi dışında temel psikolojik danışma becerileri ile ilgili herhangi bir eğitim programına katılıp katılmamaya göre anlamlı fark gösterip göstermediğinin belirlenmesi için t testi kullanılmıştır.
Bu değişkene ilişkin analiz, araştırmanın örneklemindeki (N = 220) dokuz katılımcının KBF’de ilgili maddeyi boş bırakması nedeniyle, 211 katılımcının sağladığı verilerle yapılmıştır.
Psikolojik danışmanların üniversite öğrenimi dışında temel psikolojik danışma becerileri ile ilgili herhangi bir eğitim programına katılıp katılmamaya göre sayısal dağılımı, temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin
puanlarının ortalamaları ve standart sapmaları, ortalamaların karşılaştırılmasına ilişkin t değerleri ve etki büyüklüğü değerleri Tablo 4.7’de sunulmuştur.
Tablo 4.7
Psikolojik Danışmanların Üniversite Öğrenimi Dışında Temel Psikolojik Danışma Becerileri ile İlgili Herhangi Bir
Eğitim Programına Katılıp Katılmamaya Göre Sayısal
Dağılımı, Temel Psikolojik Danışma Becerilerine İlişkin Puanların Ortalamalarının Karşılaştırılmasına İlişkin t Değerleri (Katılmış, n = 104; Katılmamış, n = 107)
EĞİTİM ÖLÇEK X Ss t d p
Katılmış DY 115.98 14.67 Katılmamış DY 119.49 12.50
-1.86b .25 .06
Katılmış İY 112.99 16.10 Katılmamış İY 118.01 14.70
-2.36a .32 .01*
Katılmış PDBAÖ 228.97 28.15 Katılmamış PDBAÖ 237.50 25.01
-2.32a .32 .02*
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli. Katılmış = KBF’de, üniversite öğrenimi dışında, bugüne kadar temel psikolojik danışma becerileri ile ilgili herhangi bir eğitim programına katıldığını belirtenler; Katılmamış = KBF’de, üniversite öğrenimi dışında, bugüne kadar temel psikolojik danışma becerileri ile ilgili herhangi bir eğitim programına katılmadığını belirtenler.
*p < .05. a
Sd = 209. b
Sd = 201.94
Varyansların homojenliği Levene testi ile incelendiğinde, anlamlılık düzeyleri, Duygu Yansıtma
Tepkileri kısmı, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmı ve PDBAÖ için sırasıyla .02, .30 ve .14, p < .05 bulunmuştur. Buna göre, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmının ve PDBAÖ’nün varyanslarının homojen olduğu, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmının varyansının ise homojen olmadığı görülmüştür.
Ancak, Green, Salkind ve Akey’e (2000) göre t testi prosedürü, varyansların homojen olduğunu varsayan geleneksel t testinin yanında, varyanslar homojen olmadığında da düzeltilmiş değerlerle güvenilir sonuçlar vermektedir.
Tablo 4.7’de görüldüğü gibi, bir eğitim programına katılanlar ile bir eğitim programına katılmayanlar arasında Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar t(201.94)
= -1.86, p = .06 (iki-uçlu), d = .25 açısından anlamlı bir fark bulunmamıştır. İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar t(209) = -2.36, p = .01 (iki-uçlu), d = .32 ve PDBAÖ’den alınan puanlar t(209) = -2.32, p = .02 (iki-uçlu), d = .32 açısından ise gruplar arasında anlamlı fark bulunmuştur.
Etki büyüklüğü değerleri göz önünde bulundurulduğunda, üniversite öğrenimi dışında temel psikolojik danışma becerileri ile ilgili herhangi bir eğitim programına katılıp katılmamaya göre, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar için bulunan d = .32 küçük ile orta büyüklük arasında ve PDBAÖ’den alınan puanlar için
bulunan d = .32 gene küçük ile orta büyüklük arasında bir etki büyüklüğünü göstermektedir.
Gruplar arasında İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar açısından anlamlı fark bulunduğu hâlde Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar açısından anlamlı fark bulunmaması göz önünde bulundurulduğunda, PDBAÖ’den alınan puanlar açısından bir eğitim programına katılmayanların lehine bulunan anlamlı farkın, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar açısından bulunan anlamlı farktan kaynaklandığı şeklinde yorumlanmıştır.
4.1.5 Psikolojik Danışmanların Temel Psikolojik Danışma Becerilerine İlişkin Yeterlik Düzeylerinin,
Çalışılan Kuruma Göre İncelenmesine Ait Bulgular
Psikolojik danışmanların temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin yeterlik düzeylerinin, çalışılan kuruma göre anlamlı fark gösterip göstermediğinin belirlenmesi için tek yönlü varyans analizi kullanılmıştır.
Bu değişkene ilişkin analiz, araştırmanın örneklemindeki (N = 220) üç katılımcının KBF’de ilgili maddeyi boş bırakması nedeniyle, 217 katılımcının sağladığı verilerle yapılmıştır.
Psikolojik danışmanların çalışılan kuruma göre sayısal dağılımı, temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin puanlarının ortalamaları ve standart sapmaları Tablo
4.8’de; ortalamaların karşılaştırılmasına ilişkin tek yönlü varyans analizi sonuçları ve etki büyüklüğü değerleri ise Tablo 4.9’da sunulmuştur.
Tablo 4.8
Psikolojik Danışmanların Çalışılan Kuruma Göre Sayısal Dağılımı, Temel Psikolojik Danışma Becerilerine İlişkin Puanlarının Ortalamaları ve Standart Sapmaları
ÇALIŞILAN
KURUM ÖLÇEK n X Ss
İlköğretim DY 132 119.58 13.04
Lise DY 68 115.09 14.47
RAM DY 17 110.97 14.18
İlköğretim İY 132 117.00 15.91
Lise İY 68 114.04 15.37
RAM İY 17 106.29 12.33
İlköğretim PDBAÖ 132 236.59 26.57 Lise PDBAÖ 68 229.14 27.39 RAM PDBAÖ 17 217.26 25.08
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli. İlköğretim = İlköğretim okullarında çalışan psikolojik danışmanlar; Lise = Liselerde çalışan psikolojik danışmanlar; RAM = Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde çalışan psikolojik danışmanlar.
Tablo 4.9
Psikolojik Danışmanların Çalışılan Kuruma Göre Duygu Yansıtma Tepkileri, İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ Geneline İlişkin Puanlarının Ortalamalarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizi Sonuçları
İçi 39558.62 214 184.85 DY
Toplam 41249.15 216 -
4.57 .04 .01*
Gruplar
Arası 1870.93 2 935.46 Gruplar
İçi 51456.73 214 240.45 İY
Toplam 53327.67 216 -
3.89 .03 .02*
Gruplar
Arası 6910.94 2 3455.47 Gruplar
İçi 152864.62 214 714.32 PDBAÖ
Toplam 159775.56 216 -
4.83 .04 .00**
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli.
*p < .05. **p < .01.
Varyansların homojenliği Levene testi ile incelendiğinde, anlamlılık düzeyleri, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmı, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmı ve PDBAÖ için sırasıyla .18, .45 ve .87, p < .05 bulunmuş ve varyansların homojen olduğu görülmüştür.
Tek yönlü varyans analizi sonucunda gruplar arasındaki farkın kaynağını belirlemek için Scheffé testi yapılmış ve sonuçlar Tablo 4.10’da sunulmuştur.
Tablo 4.10
Psikolojik Danışmanların Çalışılan Kuruma Göre Duygu Yansıtma Tepkileri, İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ Geneline İlişkin Puanlarının Ortalamalarına Ait Tek Yönlü Varyans Analizinin Sonucunda Gruplar Arasındaki Farkın Kaynağını Belirlemek İçin Yapılan Scheffé Testinin Sonuçları
BAĞIMLI
DEĞİŞKEN ÇALIŞILAN KURUMLAR Ortalamalar
Farkı Standart Hata p
İlköğretim - Lise 4.48 2.02 .08 İlköğretim - RAM 8.61 3.50 .051 DY
Lise - RAM 4.12 3.68 .53 İlköğretim - Lise 2.96 2.31 .44 İlköğretim - RAM 10.71* 3.99 .02*
İY
Lise - RAM 7.75 4.20 .18 İlköğretim - Lise 7.45 3.98 .17 İlköğretim - RAM 19.32* 6.88 .02*
PDBAÖ
Lise - RAM 11.87 7.24 .26
Not. DY = Duygu Yansıtma Tepkileri; İY = İçerik Yansıtma Tepkileri; PDBAÖ = PDBAÖ geneli.
*p < .05.
Tablo 4.10’da görüldüğü gibi, tek yönlü varyans analizinin sonucu, çalışılan kuruma göre gruplar arasında Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanların ortalamaları açısından anlamlı fark olduğunu göstermesine rağmen, farkın kaynağını bulmak için yapılan Scheffé testinin sonucunda gruplar arasında anlamlı fark bulunmamıştır.
Ancak, ilköğretim okullarında çalışanlar ile RAM’larda çalışanlar arasında, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar açısından anlamlılık düzeyi .051 olarak bulunmuştur. Bu sonuca bakıldığında, anlamlılık düzeyinin .05’e çok yakın olduğu görülmektedir. Bulunan anlamlılık düzeyi, Scheffé testinin ortalamalar arasındaki farkları test etmede katı bir yöntem olması (Norusis & SPSS Inc., 1997) ve ilköğretim okullarında çalışanlar (n = 132) ile RAM’larda çalışanların (n = 17) örneklem sayıları arasında çok büyük bir fark olması, bu analizde Tip II hata yapılmış olma ihtimalini düşündürmektedir. Bu kanıyı, ilköğretim okullarında çalışanlar ile RAM’larda çalışanlar arasında İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar açısından anlamlı fark bulunduğu hâlde Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar açısından anlamlı fark bulunmamış olması da güçlendirmektedir. Bu nedenle, ilköğretim okullarında çalışanlar ile RAM’larda çalışanlar arasında, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar
için yapılan analizin sonuçlarına ihtiyatla yaklaşılmalıdır.
Bununla birlikte, ilköğretim okullarında çalışanların İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ puanları ortalamalarının, RAM’larda çalışanların ortalamalarından anlamlı düzeyde yüksek olduğu bulunmuştur.
İçerik Yansıtma Tepkileri ve PDBAÖ puanları açısından, ilköğretim okullarında çalışanlar ile liselerde çalışanların ortalamaları arasında ve liselerde çalışanlar ile RAM’larda çalışanların ortalamaları arasında anlamlı fark bulunmamıştır.
Eta kare değerleri göz önünde bulundurulduğunda, çalışılan kuruma göre, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar için bulunan η2 = .03 küçük ile orta büyüklük arasında bir değerdir ve varyansın % 3’ünü açıklamaktadır. PDBAÖ’den alınan puanlar için bulunan η2 = .04 küçükten çok orta büyüklüğe yakın bir değerdir ve varyansın % 4’ünü açıklamaktadır.
İlköğretim okullarında çalışanlar ile RAM’larda çalışanlar arasında İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar açısından anlamlı fark bulunduğu hâlde, gruplar arasında, Duygu Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar açısından anlamlı fark bulunmaması göz önünde bulundurulduğunda, PDBAÖ’den alınan puanlar açısından ilköğretim okullarında çalışanların lehine bulunan anlamlı farkın, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmından alınan puanlar
açısından bulunan anlamlı farktan kaynaklandığı şeklinde yorumlanmıştır.
Araştırmadan elde edilen bulgulara genel olarak bakıldığında, etkili ve etkisiz psikolojik danışman tepkilerini, kadınların erkeklere göre; RPD mezunlarının diğer lisans programlarından mezun olanlara göre daha iyi ayırt etmesi araştırmanın en belirgin sonuçları olarak görünmektedir.
Açık biçimde görülen sonuçlardan biri de psikolojik danışman olarak çalışma süreleri arasında, etkili ve etkisiz psikolojik danışman tepkilerini ayırt etme yeteneği açısından anlamlı bir fark bulunmamasıdır.
Bunların yanında, üniversite öğrenimi dışında temel psikolojik danışma becerileri ile ilgili herhangi bir eğitim programına katılmayanların, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmındaki etkili ve etkisiz psikolojik danışman tepkilerini, bir eğitim programına katılanlara göre daha iyi ayırt ettikleri bulunmuştur.
Gene, ilköğretim okullarında çalışan psikolojik danışmanların, İçerik Yansıtma Tepkileri kısmındaki etkili ve etkisiz psikolojik danışman tepkilerini, RAM’larda çalışan psikolojik danışmanlara göre daha iyi ayırt ettikleri bulunmuştur.
BÖLÜM V
5.1 TARTIŞMA VE YORUM
Bu bölümde, araştırmanın problemine dayalı olarak geliştirilen alt problemlere ilişkin elde edilen bulgular, sırasıyla beş başlık altında tartışılmış ve yorumlanmıştır.
5.1.1 Psikolojik Danışmanların Temel Psikolojik Danışma Becerilerine İlişkin Yeterlik Düzeylerinin,
Cinsiyete Göre İncelenmesine Ait Bulguların Tartışılması ve Yorumu
Psikolojik danışmanların temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin yeterlik düzeyleri, cinsiyete göre incelendiğinde, bulgular, kadınların erkeklere göre etkili ve etkisiz psikolojik danışman tepkilerini daha iyi ayırt ettiklerini göstermiştir (Bkz. Tablo 4.1).
Kadınlar, hem Duygu Yansıtma Tepkileri kısmındaki hem de İçerik Yansıtma Tepkileri kısmındaki; dolayısıyla, PDBAÖ’nün genelinde etkili ve etkisiz psikolojik danışman tepkilerini erkeklere göre daha iyi ayırt etmişlerdir. Buna göre sonuçta, kadınların temel psikolojik danışma becerilerine ilişkin yeterlik düzeylerinin, erkeklerin yeterlik düzeylerinden daha yüksek olduğu söylenebilir.
Bu sonuç, Lee ve diğerlerinin (1976) orijinal ölçek MSDS’yi geliştirdikleri araştırmanın sonucuyla da
uyuşmaktadır. Lee ve diğerleri, her maddenin ortalamasına bakmış ve erkeklerin kadınlara göre daha az doğru yanıtlar verdiğini; yani, erkeklerin etkili ve etkisiz psikolojik danışman tepkilerini kadınlar kadar iyi ayırt edemediklerini bulmuştur.
Türkiye’de psikolojik danışmanların temel psikolojik
Türkiye’de psikolojik danışmanların temel psikolojik