Proje Tabanlı Öğrenmenin Avantajları ve Dezavantajları

ÜZYÖ’lerin yetişkinlik döneminde elde ettiği başarının daha çok öğrencilerin akademik olmayan etkinliklerdeki kazanımlarından kaynaklanmaktadır. Çünkü akademik olmayan etkinliklerden birisi olarak görülen proje çalışmalarında geliştirilen planlama, strateji geliştirme, iletişim kurma gibi beceriler hem bireylerin gündelik yaşamlarında hem de mesleki çalışmalarında sıklıkla kullanılmaktadır (Sak, 2012).

Fen bilimleri alanındaki proje çalışmaları ÜZYÖ’lerin bağımsız öğrenme, sorumluluk alma, bağımsız çalışabilme becerilerini de geliştirmekte ve kalıcı öğrenmeyi ve derinlemesine öğrenmeyi sağlamaktadır (Altun, 2008; Gültekin, 2009; Johnsen ve Goree, 2009; Klein vd., 2009; Powers, 2008). Öğrenciler öğrendikleri

49

teorik bilgilerin proje çalışmalarında pratiğe geçirilmesini ve öğrenilenlerin gerçek yaşamlarında kullanılabilirliğini fark etmektedir. Bu sayede proje çalışmaları ÜZYÖ’lerin hem öğrenim hayatında hem de mesleki yaşamında başarısını artıracaktır (Klein vd., 2009).

ÜZYÖ’ler proje çalışmalarını tamamladığında kendilerini gururlu hissetmekte ve bu sayede öğrencilerin gelecekte daha iyi projeler yapması motive edilmektedir (Boondee vd., 2011; Jung vd., 2001). Ayrıca proje çalışmaları öğrencilerin fen bilimlerini sevmesini, fen öğrenmeye yönelik ilgi, merak ve tutumlarının gelişimini, başarı hislerini ve başarılı olma istek ve gayretlerini desteklemektedir (Çepni, 2005; İçelli vd., 2007; Korkmaz ve Kaptan, 2001). Bunlara ek olarak düşük motivasyonlu öğrencilerin motive olmasını, öğrenmenin değerini ve önemini anlamasını sağlamaktadır (Boondee vd., 2011; Gültekin, 2009).

Proje çalışmaları ÜZYÖ’lere bilgiye ulaşma yolunda rehberlik ederek, onlara bilim insanının bakış açısını kazandırmakta ve geleceğin buluşlarına imza atma fırsatı sunmaktadır. Böylece projeler sayesinde ÜZYÖ’ler, toplumda artık “Ben de varım.” diyebilecek ve insanlığa nasıl katkıda bulunabilirim, düşüncesini pekiştirecektir (Altun, 2008; Gültekin, 2009; İçelli vd., 2007).

Proje çalışmaları sayesinde kendilerini gerçek yaşamın tam ortasında bulan ÜZYÖ’ler, karşılaştıkları problemlerin tam olarak ne ve hangi alanla ilgili olduğunu fark ederler. Problemin çözüm yollarını düşünür, sorgulama tekniklerini geliştirir ve bilimsel bir çalışmanın nasıl yapıldığını öğrenirler (Gültekin, 2009; Klein vd., 2009). Proje çalışmaları; ÜZYÖ’lerin araştırma ve inceleme yapmaya istekli, üretken, problem çözen, eleştiren ve yaratıcı düşünen bireyler haline gelmelerine yardımcı olurlar (Cathcart, 2005, akt., Loveridge ve Searle, 2009; Johnsen ve Goree, 2009; Powers, 2008; Saraçloğlu vd., 2006). Diğer taraftan proje çalışmaları öğrencilerin davranış, el becerisi, yaşam boyu öğrenme beceri ve yeteneklerini de geliştirmektedir. Öğrencilere yaşamlarında ve çevrelerinde karşılaştığı problemleri çözme, gelecek kariyerlerini inceleme, belirleme ve uzmanlara danışma vb. fırsatlar sunmaktadır (Boondee vd., 2011).

Proje çalışmaları öğrencilerin bir toplantı yönetme, bütçe ve bir plan hazırlama gibi yaşamsal becerileri, bilgisayar ve internet kullanımı gibi teknolojiyi kullanma becerileri, gözlemleme ve sınıflama gibi temel becerileri, hipotez kurma, doğrulama,

50

tanımlama ve değişkenleri belirleme gibi deneysel süreçleri kapsayan bilişsel süreç becerilerini geliştirmektedir (İçelli vd., 2007; Korkmaz ve Kaptan, 2001).

Proje çalışmaları ÜZYÖ’lerin gerçek yaşam problemlerine değer verme, ilgi duyma ve bu alanda araştırma yapma duyarlılığı geliştirmektedir (Clark, 2002, akt., Loveridge ve Searle, 2009; İçelli vd., 2007; Jung vd., 2001; Klein vd., 2009; Korkmaz ve Kaptan, 2001; Liu, Lou, Shih, Meng ve Lee 2010). ÜZYÖ’lere bir araştırmayı organize etme ve sonuçlarını sunma, amaçlara ulaşma noktasında sorumluluk alma, mantıksal ve eleştirel düşünme gibi beceri ve yeteneklerinin gelişimine hizmet etmektedir (Altun, 2008; İçelli vd., 2007; Johnsen ve Goree, 2009; Jung vd., 2001; Klein vd., 2009; Liu vd., 2010; Loveridge ve Searle, 2009; Powers, 2008). Ayrıca proje çalışmaları ÜZYÖ’lerin gereksinimleri, istekleri, ilgileri, merakları, motivasyonları, sabır, bilgi sentezleme, orijinal fikirler üretme ve öğrenme algılarına hitap etmekte (Cathcart, 2005, akt., Loveridge ve Searle, 2009; Moltzen, 2004; Power, 2008), sınıf ortamının ötesinde farklı öğrenme tecrübeleri sunmakta (Kent, 2000, akt., Loveridge ve Searle, 2009), öğrenme ortamlarının daha otantik olmasına, zenginleştirilmesine ve farklılaştırılmasına imkan sağlamaktadır (İçelli vd. ,2007; Loveridge ve Searle, 2009; Power, 2008).

ÜZYÖ’ler proje çalışmalarında aktif olarak daha yüksek seviyede meydan okuyucu uğraşlara dâhil olmakta, zorluklarla mücadele etmekte, kendi potansiyellerini kullanmakta ve başarmak için motive olmaktadır (Power, 2008). Öğrenciler okulun, rutin ve sıkıcı ortamından kurtarılarak onlara daha ilginç, eğlenceli, heyecanlı ve ödüllendirici bir öğrenme ortamı sunulmaktadır (Altun, 2008). Danışman öğretmenler ÜZYÖ’leri proje çalışmalarındaki zorlayıcı işlemlerde geri dönütler vererek ve rehberlik yaparak desteklemektedir (Power, 2008).

Proje çalışmaları öğrencilerin işbirlikli olarak çalışma ve öğrenmelerini gerçekleştirmelerini, akranlarıyla grupça, fikirleri üzerinden konuşmalarını sağlamakta ve böylece motivasyonlarını artırmaktadır. Ayrıca kendi araştırmalarına devam eden öğrenciler görüşme, internet siteleri, bilimsel dergiler ve makaleler gibi gerçek yaşamdaki bilgi kaynaklarına ulaşmakta, kullanmakta ve ilgili kişilerle iletişime geçmektedir (İçelli vd., 2007; Jung vd., 2001; Klein vd., 2009; Korkmaz ve Kaptan, 2001; Liu vd., 2010).

51

Proje çalışmaları, öğrencilerin yaşam boyu öğrenmelerine ve zekanın farklı boyutlarının kullanımına izin vermektedir (İçelli vd., 2007; Korkmaz ve Kaptan, 2001). Öğrencilerin farklı zekâ türlerine ve öğrenme stillerine göre öğrenme fırsatı sunmakta ve yaparak yaşayarak öğrenmeyi sağlamaktadır. Diğer taraftan öğrencilerin performansları ve ürünleri hakkında ailelerine anlamlı bilgiler sunmaktadır (Demirhan, 2002; Yurtluk, 2010). Bunlara ek olarak proje çalışmaları ÜZYÖ’lerde öğrenmenin en yüksek seviyesi olarak görülmektedir (Power, 2008).

Ancak proje tabanlı öğrenmede, öğretmenin iş yükünün ve sorumluluklarının artması, öğrenme için ayrılan sürenin uzaması ve araştırmanın sınırlarının iyi belirlenmemesi gibi olumsuzluklarla karşılaşılabilmektedir. Bireysel proje çalışmalarında grup proje çalışmalarına göre danışman öğretmenlere daha fazla iş düşmekte ve öğretmenin çalışmaya daha fazla müdahalesi söz konusu olmaktadır. Bu durum yapılan çalışmayı olumsuz etkilemekte ve çalışmanın amacına ulaşmasını engellemektedir (İçelli vd., 2007). Ayrıca proje çalışmalarında öğrenci sayısının fazla olması danışman öğretmenlerin yeterli rehberlik yapmasını zorlaştırmaktadır. Bazı danışman öğretmenlerin de PTÖ’ye yönelik olumsuz tutuma sahip olması da proje çalışmalarını sınırlandırmaktadır (Çepni, 2010).