PROGRAMIN YAPISI

İlköğretim Din kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8 sınıflar için) Öğretim Programı genel amaçlar, özel amaçlar, öğrenme alanları, kazanımlar, etkinlik örnekleri ve açıklamalardan oluşmaktadır.

2.4.1. Genel Amaçlar:

İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi programının kendine özgü amaçları vardır. Din ve Ahlak öğretiminin amacı, Milli Eğitim Bakanlığı’nın 29 Mart 1982 tarihli ve 2109 tebliğler dergisinde şöyle ifade edilmiştir:

‘’ Temel eğitim ve orta öğretimde öğrenciye, Türk Milli Eğitim Politikası doğrultusunda genel amaçlarına, ilkelerine ve Atatürk’ün laiklik ilkesine uygun, din, İslam Dini ve ahlak bilgisi ile ilgili yeterli temel bilgi kazandırmak; böylece Atatürkçülüğün, milli birlik ve beraberliğin, insan sevgisinin dini ve ahlaki yönden pekiştirilmesini sağlamak, iyi ahlaklı ve faziletli insanlar yetiştirmektir.’’(Oğuzkan, 1991: 7)

Görüldüğü gibi programda öğrencilerden kanmaları beklenen temel amacın, dinler hakkında özellikle İslam dini hakkında doğru kaynaklardan doğru bilgi

edinmek, Atatürk ilkelerine, özellikle laiklik ilkesine uygun, birlik ve beraberliğin öne plana çıktığı, ahlaklı davranışlar sergileyen bireyler olduğudur.

2.4.2. Özel Amaçlar:

İlköğretim okullarında ise Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi öğretiminin özel amaçları şunlardır:

 Vahiy ürünleri olan Allah sözlerini öğrencilere ulaştırıp bu yönde davranışlar geliştirmelerine olanak sağlamak ( Din Eğitimi ve Din Hizmetleri Semineri, Nisan 1988: 334; Başaran, 2007: 55)

 Allah’ı ve peygamberi tanımak ve sevmek,

 İslam dininin inanç, ibadet ve ahlak esaslarını bilmek,

 Namazda okunan sure ve duaları ezberlemek ve bunların anlamlarını bilmek,

 Kendi iç dünyasında, içinde yaşadığı aile ve toplumda, inanç ve ibadet yönünden de dengeli ve uyumlu bir kişilik kazanmak,

 Temizlik, iyilik, doğruluk fikirlerinin, insanları sevmenin, anaya babaya, büyüklere saygı, küçüklere şefkat göstermenin, zayıflara, muhtaçlara yardım etmenin, çalışkanlığın İslam dininin emir ve esaslarından olduğunu kavramak,

 Her türlü ibadet ve dış temizlik gibi güzel ahlakın da insan için vazgeçilmez bir unsur olduğu gerçeğini benimsemek,

 Vatan, millet ve Atatürk sevgisini pekiştirmek. ( Selçuk, 1990: 132)

Bütün bu genel ve özel amaçların dışında 4, 5, 6, 7 ve 8. sınıflarda programın başarıyla uygulanması durumunda öğrencilerin aşağıdaki davranışları kazanmaları amaçlanmaktadır.

Bireysel açıdan:

 Temel dini ve ahlaki sorularına cevap verebilmeleri,  İnanma ve yaşama özgürlüklerinin bilincine varabilmeleri,

Dini inanç ve ibadetlerini başkalarının istismarına kapılmaksızın gerçekleştirebilmeleri,

 Dini kavramları doğru anlayabilmeleri

 Dinin içtenlik ve sevgi boyutunu fark ederek onun insan için vazgeçilmez bir öğe olduğunu kavrayabilmeleri,

 İslam dinini ve diğer dinleri ana kaynakları ile birlikte tanımaları gerektiğini kavrayabilmeleri,

 Dinin emirleriyle toplumsal beklenti ve alışkanlıklara dayalı olan davranışları ayırt edebilmeleri

 İslam’ın iman, ibadet ve ahlak esaslarını tanıyabilmeleri,

 İslam dininin akıl ve bilimle uyum içinde olduğunu, din ve bilimin birbirinin alternatifi olmadıklarını kavrayabilmeleri,

 Aklın dini sorumluluğun temel şartı olduğunu, dinin aklın kullanılmasını istediğini ve bilimsel bilgiyi teşvik ettiğini kavrayabilmeleri,

 Kendi inancı ile mutlu ve barışık olabilmelerini, Toplumsal açıdan:

 Toplumsal olarak yaşanan dini ve ahlaki davranışları tanıyabilmeleri,  Toplumdaki farklı dini anlayış ve yaşayışların sosyal bir olgu olduğunu tanıyabilmeleri,

 Başkalarının inanç ve yaşayışlarına hoşgörüyle yaklaşabilmeleri,

 Toplum içindeki sağlıksız, hurafelere dayalı dini oluşumları ayırt edebilmeleri,

 Fiziki ve toplumsal çevreyi koruma bilincine ulaşabilmeleri, Ahlaki açıdan:

 Ahlaki değerleri bilen ve bunlara saygı duyan erdemli kişiler olabilmeleri  Öğrenilen ahlaki değerleri içselleştirebilmeleri,

 İnanç ve ibadetlerin davranışları güzelleştirmedeki olumlu etkisini fark edebilmeleri,

Kültürel açıdan:

 Dinin kültürü oluşturan unsurlardan biri olduğunu kavrayabilmeleri,  Dinin diğer kültür unsurları üzerindeki etkilerini fark edebilmeleri,

 Doğru dini bilgiler yardımıyla nesiller arası anlayış farklılıklarına sağlıklı bir şekilde yaklaşabilmeleri,

 Türklerin İslam dinini kabul ediş sürecinde etkili olan unsurları değerlendirebilme,

 Dini ve milli bayramların, milleti birleştiren temel değerlerden olduğunu kavrayabilmeleri,

Evrensel açıdan:

 Evrensel değerlere kendi dini bilgi ve becerileriyle katılmaları,

 Diğer dinleri temel özellikleriyle tanıyarak, mensuplarına hoşgörüyle yaklaşabilmeleri,

 Evrensel insani değerlerin İslam’ın insani değerleri ile örtüştüğünü fark etmeleri. (Komisyon, 2007: 11, 12), (Altaş, 2001: 44, 45)

2.4.3. Temel Beceriler:

Beceri, öğrencilerde öğrenme süreci içerisinde kazanılması, geliştirilmesi ve hayata aktarılması tasarlanan kabiliyetlerdir. Bunlar, İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı’nda, öğrencilerin öğrenme alanlarındaki gelişimleriyle bağlantılı, yatay olarak bir yılın sonunda, dikey olarak da 8. sınıfın sonunda kazanacakları ve hayat boyu kullanacakları temel becerilerdir. Program içerdiği kazanımlarla öğrencilerde bu temel becerilerin gelişmesini sağlayacaktır. Aşağıda sıralanan beceriler, Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinin öğrenme alanları ve kazanımları göz önünde bulundurularak diğer dersler ve ara disiplinlerle beraber öğrencilerin kazanmaları tasarlanan becerilerdir. Örneğin; araştırma becerisi her derste kazandırılması gereken bir beceridir. Din dersi söz konusu olduğunda ise öğrenciye dinve ahlak alanındaki araştırma becerisinin kazandırılması anlaşılmalıdır.

İlköğretim Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi Dersi (4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) öğretim Programı’yla ulaşılması beklenen temel beceriler şunlardır:

1. Türkçeyi doğru, güzel ve etkili kullanma becerisi, 2. Eleştirel düşünme becerisi,

3. İletişim ve empati becerisi, 4. Problem çözme becerisi, 5. Araştırma becerisi,

6. Bilgi teknolojilerini kullanma becerisi, 7. Değişim ve sürekliliği algılama becerisi,

8. Mekân, zaman ve kronolojiyi algılama becerisi, 9. Sosyal katılım becerisi,

10. Kur’an-ı Kerim mealini kullanma becerisi.

Kur’an-ı Kerim, öğrencinin İslam dinini öğrenebileceği ilk ve en temel kaynaktır. Bu nedenle, araştırma becerisinden ayrı olarak öğrencilerin Din Kültürü ve Ahlak Bilgisi dersinde Kur’an-ı Kerim meali üzerinde yapacakları çalışmalar önemlidir. Öğretmenlerin, öğrencilerde bu becerinin gelişmesi için yapabilecekleri bazı çalışmalar şunlardır:

 Kur’an-ı Kerim mealini kullanmanın önemini değerlendirme

 Kur’an-ı Kerim’den herhangi bir ayetin mealinin nasıl bulunacağını araştırma  Kur’an-ı Kerim’deki ayet mealleri arasında ilişki kurma

 Tematik olarak bir konuyu araştırma,

 Kur’an-ı Kerimde kavram, şahıs vb. belirleme.

2.5. İLKÖĞRETİM DİN KÜLTÜRÜ VE AHLAK BİLGİSİ