Polonya

Ġrlanda’da 2014 yılında hayata geçen plan, kamu istihdam kurumu tarafından sunulan profilleme ve vaka yönetimi hizmeti açısından dikkat çekmektedir. Kamu istihdam kurumuna baĢvuran gençlerin profilleri doğrultusunda istihdam edilebilirlikleri ve sosyal durumlarına iliĢkin rakamsal bir sonuca ulaĢılmaktadır. Gençlerin bireysel ilerleme planları, vaka yöneticisi ile görüĢme sıklığı ve sunulacak olan teklifler de bu sonuç çerçevesinde Ģekillenmektedir. BireyselleĢmiĢ hizmet sunumunun sağlanarak gençlere kaliteli bir teklif sunulabilmesi açısından vaka yönetimi uygulaması önemli bir hizmet olarak değerlendirilmektedir.

Gençlerin bireysel ilerleme planı kapsamındaki sorumluluklarını yerine getirmeleri ile bağlantılı olarak ödenen iĢ arama ödeneği ise gençlerin iĢ aramaya teĢvik edilmesini ve aynı zamanda finansal açıdan da desteklenmelerini sağlamaktadır. Ayrıca iĢgücü hareketliliğinin teĢvik edilmesi için gençlerin taĢınma maliyetlerinin karĢılanması da iĢgücü hareketliliğinin sağlanabilmesi adına faydalı bir giriĢim olarak değerlendirilmektedir.

3.2.6.5 Polonya

Polonya Gençlik Garanti Programı Ulusal Uygulama Planının ulusal düzeydeki yönetiminden ve koordinasyonundan ÇalıĢma ve Sosyal Politika Bakanlığı sorumlu olup bölgesel ve daha küçük yerel birimlerde ise bakanlığa bağlı istihdam ofisleri Programın yürütülmesinden ve koordinasyonundan sorumludur.174

Polonya Gençlik Garanti Programı Ulusal Uygulama Planının özeti ve değerlendirmeler aĢağıda yer almaktadır:175

173

European Commission; Youth Guarantee Country by Country – Ireland, 2016c, s. 4-5

174 Republic of Poland Ministry of Labour and Social Policy; Ministry of Infrastructure and Development;

The Youth Guarantee Implementation Plan in Poland, Warsaw, 2014, ss.22-23

175 Republic of Poland Ministry of Labour and Social Policy; Ministry of Infrastructure and Development;

82

1. Erken müdahale ve gençlerin aktifleştirilmesi bileşeni

İstihdamın Geliştirilmesi Yasası ve İşgücü Piyasası Kurumları Yasasında Değişiklik: Gençlere 4 ay içerisinde kaliteli teklif sunabilmek ve Gençlik Garanti

Programının yasal çerçevesini oluĢturmak üzere gerekli yasal değiĢikliler ÇalıĢma ve Sosyal Politika Bakanlığı koordinasyonunda gerçekleĢtirilmektedir. Böylece iĢgücünün hareketliliğin desteklenmesi ve yaygınlaĢtırılmasının, iĢveren teĢviklerinin, iĢletme baĢlangıç desteklerinin, kupon yönteminin, belgelendirme teĢviklerinin ve kamu istihdam kurumu faaliyetlerinin yasal çerçevesinin oluĢturulması amaçlanmaktadır.

Yerel istihdam ofisleri aracılığıyla gençlerin aktifleştirilmesi: 18 – 25 yaĢ arası

gençlerin yerel kamu istihdam ofislerine kayıtlarının sağlanması ve kaliteli tekliflerin sunulması adına danıĢmanlık hizmetlerin etkin olarak kullanılması hedeflenmektedir.

Merkezi ve yerel düzeyde sosyal inovasyon yarışması: 15 – 25 yaĢ arası özellikle

eğitimde ve istihdamda olmayan gençlere yönelik inovatif ve bütüncül profesyonel veya sosyal aktivasyon tedbirleri uygulayan kurum ve kuruluĢların ödüllendirilerek gençlere yönelik bu tür faaliyetlerin desteklenmesi, toplumda farkındalık oluĢturulması ve iyi uygulamaların paylaĢılması amaçlanmaktadır. Uygulamanın yürütülmesinden ve koordinasyonundan merkezde ÇalıĢma ve Sosyal Politika Bakanlığı, yerelde ise kamu istihdam ofisleri sorumludur.

Gönüllü Çalışma Birlikleri: Eğitime devam konusunda çeĢitli zorluklar ve

sorunlar yaĢayan 15 – 17 yaĢ arası gençler ile 18 – 24 yaĢ arası düĢük nitelikli ve iĢsiz gençlerin sosyal çalıĢmalarla temel ve iĢgücü piyasasına yönelik becerilerinin geliĢtirilmesi amaçlanmaktadır. Küçük ve merkezlerden uzak yerleĢim birimlerinde yaĢayan ve programa katılan gençlere yönelik ayrıca ilave danıĢmanlık desteği de sunulmaktadır.

İşletme finansman desteği: 18 – 29 yaĢ arası gençlerin Polonya’nın tek kamu

bankası aracılığıyla düĢük faiz oranlı ve uygun geri ödemeli kredilere eriĢimlerinin sağlanması ile kendi iĢlerini kurmaları desteklenmektedir.

Staj ve staj tabanlı mesleki eğitim: Staj ve staj tabanlı mesleki eğitim

83

iĢverenlerin bu fırsatlar hakkında bilgiye eriĢimlerinin kolaylaĢtırılması amaçlanmaktadır.

2. İşgücü piyasasına girişin desteklenmesi bileşeni

İşsizlere yönelik profilleme çalışması: Bölgesel ve yerel kamu istihdam

ofislerine kayıtlı 25 yaĢ altı gençlerin profillerinin belirlenerek ihtiyaçlarının tespit edilmesi, bireysel destek planlarının oluĢturulması ve böylece bireysel ve özelleĢtirilmiĢ danıĢmanlık hizmetlerinin etkin kullanımı hedeflenmektedir.

Danışmanlık hizmeti temini: ĠĢgücü piyasasından uzaklaĢmıĢ ve iĢgücü

piyasasına tekrar giriĢi zor olan ve birkaç farklı dezavantajlılık nedenine sahip gruplara yönelik danıĢmanlık hizmetinin uzmanlaĢmıĢ dıĢ kurumlardan temin edilmesi amaçlanmaktadır.

Mesleki eğitime ve iş tecrübesi için kuponu yöntemi: Kamu istihdam ofislerine

kayıtlı 25 yaĢ altı iĢsizlerin mesleki becerilerinin geliĢtirilmesi veya iĢ tecrübesi kazanmaları için mesleki eğitim kursuna katılıma iliĢkin giderleri ile ulaĢım ve konaklama gibi giderleri kupon yöntemiyle karĢılanarak gençlerin mesleki eğitimlere katılması teĢvik edilmektedir.

İstihdam için kupon yöntemi: Kamu istihdam ofislerine kayıtlı 27 yaĢ altı

yükseköğretim mezunu gençlerin iĢ hayatına giriĢlerinin kupon yöntemiyle uygulanan iĢveren teĢvikleri ile desteklenmesi hedeflenmektedir.

Yerleşim kuponu: Kamu istihdam ofislerine kayıtlı 25 yaĢ altı iĢsizlerin ilk iĢ

deneyimlerini edinebilmeleri için ülke içi coğrafi hareketlilikleri kupon yöntemiyle desteklenmektedir.

İş ve aile yaşamı dengesi: Özellikle çocuk sahibi olduktan sonra iĢgücü

piyasasının dıĢında kalan 25 yaĢ altı gençlerin tekrar iĢgücü piyasasına giriĢlerinin desteklenmesi amaçlanmaktadır.

İstihdam için kredi: Yüksekokul mezunu ya da son sınıf öğrencilerinin kendi

iĢlerini kurmaları veya bu gençlerin istihdam edilebilmeleri için yeni iĢ alanları oluĢturmak üzere uygun koĢullu kredi sağlamaktadır. Kamu istihdam ofisleri ile kamu bankası iĢbirliğinde yürütülmektedir.

84

İşveren destekleri: Kamu istihdam kurumuna kayıtlı 25 yaĢ altı gençlerin ilk

defa iĢe alınması durumunda iĢverenin sosyal güvenlik ödemeleri karĢılanarak iĢgücünün talep tarafı teĢvik edilmektedir.

Üçlü eğitim anlaşması: ĠĢgücü arz ve talep tarafları arasındaki nitelik açısından

uyumsuzluğun giderilmesi için gençlerin, iĢverenlerin ihtiyacı doğrultusunda bir mesleki eğitime yönlendirilmesi amaçlanmaktadır. Yerel istihdam ofisleri, eğitim kurumları ve iĢveren iĢbirliğinde gerçekleĢtirilmektedir.

Sosyal dışlanma riski altındaki eğitimde ve istihdamda yer almayan gençlerin desteklenmesi: Bireysel veya ailevi nedenlerle sosyal dıĢlanma riski altındaki 15 – 17

yaĢ arası gençlerin eğitime devam etmeleri, dil becerilerini veya bilgi iletiĢim teknolojilerine yönelik becerilerini geliĢtirmeleri, mesleki veya iĢyeri tabanlı eğitime yönlendirilmeleri için danıĢmanlık hizmeti sağlanmaktadır. Ayrıca herhangi bir niteliği olmayan veya düĢük eğitim düzeyine sahip 18 – 24 yaĢ arası gençlerin grup veya bireysel danıĢmanlık hizmetleri ile mesleki veya iĢyeri tabanlı eğitimlere yönlendirilmeleri sağlanmaktadır. Sosyal çalıĢma merkezleri, gençlik üzerine çalıĢan sivil toplum kuruluĢları, iĢverenler ve yerel istihdam ofisleri iĢbirliğinde 2014 – 2020 yılları arasında uygulanması planlanmaktadır.

Polonya Gençlik Garanti Programı Ulusal Uygulama Planının 2014 – 2021 yılları arasındaki maliyetinin; 6,8 milyar Avrosu Avrupa Sosyal Fonu (ESF) ve Genç Ġstihdamı GiriĢimi Fonu (YEI)’ndan karĢılanmak üzere toplam 13,8 milyar Avro olması öngörülmekte ve programdan 2,3 milyon gencin faydalanması hedeflenmektedir.176

Avrupa Komisyonu Ġstihdam Komitesinin 2015 yılı değerlendirmelerine göre Polonya, özellikle kamu istihdam kurumuna kayıtlı olmayan eğitimde ve istihdam yer almayan gençlere ulaĢmaya biraz daha fazla odaklanmalıdır. Gençlik Garanti Programı kapsamında hayata geçirilen uygulamaların, etkili danıĢmanlık ve profilleme hizmeti ile birlikte sunulmasının genç istihdamına olumlu katkı sağlayacağı belirtilmektedir.¹⁷⁷

176 Republic of Poland Ministry of Labour and Social Policy; Ministry of Infrastructure and Development;

a.g.e., ss. 69-70

177

85

Polonya Gençlik Garanti Programının, diğer ülkelerde de olduğu gibi, danıĢmanlık hizmetleri ve profilleme çalıĢması ile gençlerin ihtiyaçlarının belirlenmesi ve buna uygun bireyselleĢtirilmiĢ yönlendirmelerin yapılması temeline dayandığı söylenebilir. Ayrıca kupon yönteminin, mesleki eğitim faaliyetleri, istihdam teĢvikleri ve iĢgücü hareketliliğin desteklenmesi gibi farklı alanlarda kullanıldığı görülmektedir. Böylece gençlerin istihdam edilebilirliklerinin artırılması ve istihdam fırsatlarına eriĢimin sağlanması açısından farklı ve çeĢitli seçenekler sağlanabilmektedir. Ayrıca bir iĢe yerleĢmek üzere ülke içinde yer değiĢtiren gençlerin de yine kupon yöntemiyle desteklenerek iĢgücü hareketliliği teĢvik edilmektedir.

Bununla birlikte çocuk bakım yükümlülüğü nedeniyle iĢgücü piyasasının dıĢında kalan gençlerin tekrar istihdama dönmelerinin desteklenmesine yönelik tedbirler, yerel ve bölgesel istihdam ofislerinin sorumluluğu ve koordinasyonunda yürütülmektedir. ĠĢ ve aile yaĢamının uyumlaĢtırılması çalıĢmaları kapsamında kamu istihdam kurumlarının rolünün değerlendirilebilmesi için Planda detaylı olarak yer almayan bu görev ve sorumlulukların incelenmesinin ayrıca faydalı olabileceği değerlendirilmektedir.

Yerel kamu istihdam ofisi, eğitim kurumları ve iĢletmeler arasındaki iĢbirliği de yerel iĢgücü piyasası beceri ve nitelik ihtiyaçlarının giderilebilmesi açısından faydalı bir uygulama olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca sosyal, ailevi veya bireysel sorunlar nedeniyle eğitimde ve istihdamda yer almayan ve iĢgücü piyasasından uzak gençlerin desteklenmesi için hizmet alımı yöntemi uygulanabilmektedir. Böylece kamu istihdam kurumu hizmetlerini çeĢitlendirerek yaygınlaĢtırırken aynı zamanda özel desteğe ihtiyaç duyan gençlere yönelik daha nitelikli ve ihtiyaçlarına uygun sosyal destek sunulması sağlanmaktadır.