Ġrlanda

Ġrlanda Gençlik Garanti Programı Ulusal Uygulama Planının uygulanması ve koordine edilmesinden kamu istihdam hizmetleri ile iĢsizlerin aktifleĢtirilmesi tedbirlerini yürüten ve iĢ arayanlara yönelik sosyal ödemeleri gerçekleĢtiren Sosyal Koruma Bakanlığı sorumludur. GeçmiĢte farklı kurumlar tarafından verilen bu hizmetler, tek bir bakanlık bünyesinde toplanarak istihdam hizmetleri ile iĢsizlik nedeniyle sağlanan sosyal yardım hizmetlerinin tek elden koordine edilmesi amaçlanmaktadır.171

Ġrlanda Gençlik Garanti Programı Ulusal Uygulama Planı ile plana iliĢkin değerlendirmeler aĢağıda yer almaktadır:172

1. Erken müdahale ve gençlerin aktifleştirilmesi bileşeni

Okuldan erken ayrılanların izlenmesi: 18 yaĢ altı gençlerden eğitimini yarıda

bırakanların iletiĢim bilgileri, okulları tarafından yereldeki Eğitim Kurulu ile

171 Republic of Ireland Department of Social Protection; Pathways to Work- The implementation of

the EU Council Recommendation for a Youth Guarantee in Ireland, 2013, s. 8

172

78

paylaĢılarak gence ulaĢılması ve alternatif eğitim programlarına veya ikinci Ģans programlarına yönlendirilmesi sağlanmaktadır.

Genç ve yeni işsizlere odaklanma: 18 – 24 yaĢ arasındaki bir iĢ arayanlar, kamu

istihdam kurumuna kayıt olarak profilleme sistemine dâhil olmakta ve kendilerine haftalık 100 – 144 Avro arasında değiĢen miktarda aktif iĢ arayan ödeneği bağlanmaktadır. Bu süreçte ayrıca kamu istihdam kurumu ile iĢ arayanlar arasında karĢılıklı hak ve yükümlülükleri belirleyen bir sözleĢme imzalanmaktadır. Profilleme çalıĢması sonucunda gençlerin ihtiyaçlarına göre Bireysel Ġlerleme Planı ve vaka yöneticisi ile görüĢme planı oluĢturulmaktadır. SözleĢmede belirlenen hususlara aykırılık durumunda gençlerin aldığı ödeneklerde kesinti gerçekleĢtirilmektedir.

Uzun süreli işsizlere odaklanma: Yeni iĢsizlerin yanı sıra 1 yıl ve daha uzun

süreli iĢsizler de Gençlik Garanti Programına dâhil edilmektedir. Bu gençlerin de kamu istihdam kurumuna kayıt olarak vaka yöneticisi ile görüĢmesi sağlanmaktadır.

2. İşgücü piyasasına girişin desteklenmesi bileşeni

Gençlere yönelik halk eğitim merkezleri: Özellikle 18 yaĢ altı okuldan erken

ayrılmıĢ gençler için bir eğitim alternatifi olarak değerlendirilmektedir. Bu merkezlerde gençlere sosyal ve kiĢisel beceri eğitimlerinin yanı sıra sertifikalı beceri eğitimleri sağlanmaktadır.

Momentum Programı: BelirlenmiĢ ve büyüme eğilimindeki sektörlerin iĢgücü

ihtiyacının karĢılanması için gençlere yönelik teorik ve pratik eğitim sağlayan projelerinin desteklendiği program kapsamında 6.500 gencin eğitim alması hedeflenmektedir.

Artı İş (JobsPlus) Programı: Uzun süreli iĢsizlerin istihdamının sağlanabilmesi

için iĢverenlere yönelik teĢvik programıdır. 1 – 2 yıl arası süre iĢsiz olanların istihdam edilmesi durumunda iĢverenlere istihdam ettiği kiĢi baĢına yıllık 7.500 Avro; 2 yıldan daha fazla süredir iĢsiz olanların istihdam edilmesi durumunda ise yıllık 10.000 Avro destek sağlanmaktadır. Programdan yararlananların en az %15’inin 25 yaĢ altı gençlerden oluĢması gerekmektedir.

Geçici istihdam programları: Bir yıldan fazla süredir iĢ arama ödeneği alanlara

79

yararına programları kapsamaktadır. Katılımcılar genelde kâr amacı gütmeyen sivil toplum kuruluĢlarında çalıĢmaktadır. Ayrıca yeni hayata geçirilen bir programla yerel yönetimlerin, 2 yıldan fazla süredir iĢsiz olanlara geçici istihdam oluĢturması hedeflenmektedir.

Eğitime dönüş ödeneği: Sosyal yardımlardan faydalananlar arasından

isteyenlerin, belirlenmiĢ bir yetkinlikte ve akredite edilmiĢ bir eğitim kurumunda eğitim almaları sağlanmaktadır.

Mesleki eğitim olanakları planı: Eğitim ve Beceriler Bakanlığı tarafından

finanse edilen mesleki eğitim kursları ile iĢsiz gençlerin istihdam edilebilirliklerinin artırılması hedeflenmektedir.

İşe dönüş ödeneği: Bu teĢvik programı kapsamında uzun süredir sosyal yardım

alanların, aldıkları ödenek yıllar itibariyle belirlenmiĢ bir oranda azaltılarak kendi iĢlerini kurmaları hedeflenmektedir. Sosyal yardım faydalanıcıları, iĢ planı oluĢturma ve iĢletme kuruluĢ aĢamalarında hem yerel kalkınmaya yönelik çalıĢan firmalar hem de kamu istihdam kurumundaki vaka yöneticisi tarafından koordineli olarak desteklenmektedir.

İş Köprüsü Programı (Staj planı): Gençlerin iĢ deneyimi eksikliği nedeniyle

iĢsiz olarak kalmalarını önlemek üzere gençlere kamu veya özel sektör ile toplum yararına iĢlerde 6 – 9 ay arasında staj imkânı sunulmaktadır. Staj gören gençlere aldıkları sosyal ödemelere ilave ödeme yapılmaktadır.

Dezavantajlı Gençlere Yönelik İş Köprüsü: 18 – 25 yaĢ arası istihdama eriĢimde

güçlük çeken, düĢük eğitim düzeyine sahip veya uzun süreli iĢsiz gençlere yönelik staj imkânı sağlanarak geçerli bir yeterlilik belgesi almaları hedeflenmektedir. Katılımcılara aldıkları sosyal yardımlara ilave bir ücret ödenmektedir. Ayrıca haftalık staj süreleri azaltılarak iĢ arama veya diğer eğitimlere katılım için de fırsat oluĢturulmaktadır.

İstihdam fuarları: Sadece 25 yaĢ altı genç iĢsizlerin davet ile katılabildiği bu

fuarlarda gençler ile iĢverenler ve özel istihdam bürolarının buluĢturulması amaçlanmaktadır. Ayrıca bu fuarlarda eğitimler ve grup görüĢmeleri gerçekleĢtirilmektedir.

80

İşgücü hareketliliği ve yabancı dil becerileri: EURES iĢbirliğinde gençlerin AB

içerisindeki istihdam ve eğitim fırsatlarına eriĢmesi amaçlanmaktadır. ĠĢ tecrübesi edinmek veya dil becerilerini geliĢtirmek üzere farklı bir ülkeye gidenlerin taĢınma ve yaĢam giderlerinin bir bölümü kamu istihdam kurumu tarafından karĢılanmaktadır. Ayrıca belirli bir dil yetkinliğine sahip iĢgücüne ihtiyaç duyan firmaların, gençlerin yurtdıĢı deneyim edinebilmesi için katlanılacak maliyetin bir bölümüne sponsor olması teklif edilmektedir.

Genç girişimciliği ve mikro finans: Yerel GiriĢimcilik Ofisleri aracılığıyla kendi

iĢini kurmak isteyen gençlere toplamda 2,5 milyon Avro tutarında mikro kredi verilmesi planlanmaktadır. Finansmanın yanı sıra yerelde giriĢimcilikle ilgili çalıĢan diğer kuruluĢlarla iĢbirliği içerisinde gençlere baĢlangıç aĢamasında kapasite geliĢtirme, mentorluk ve koçluk hizmeti sunulmaktadır.

Okuldan işe geçiş: ĠĢverenlerin iĢ ilanlarını, eğitim kurumlarının programları

hakkındaki bilgileri ve öğrencilerin de eğitim bilgilerini kayıt edebilecekleri çevrimiçi bir sistem geliĢtirilmesi hedeflenmektedir. Böylece eğitim kurumları, öğrenciler ve iĢverenler arasındaki iĢlemlerin ve bilgi paylaĢımının kolaylaĢtırılması amaçlanmaktadır.

Avrupa Komisyonu’nun 2016 yılı ülke raporuna göre genç iĢsizliği ile eğitimde ve istihdamda olmayan gençlerin oranındaki azalmadan da izlenebildiği üzere Ġrlanda’daki gençlerin durumu giderek iyileĢmektedir. Ġstihdam hizmetleri ile iĢsizlik ödeneklerine iliĢkin hizmetlerin tek bir kurumda birleĢtirilerek “tek noktadan hizmet sunumu” (one-stop-shop), gençlere ulaĢmada etkili bir yöntem olarak görülmektedir. Gençlerin temel iĢ ve sosyal becerilerini geliĢtirilmesi için hayata geçen staj programlarına iĢverenlerin daha fazla dâhil edilmesinin, bu programların etkinliğini artıracağı öngörülmektedir. Ġrlanda Gençlik Garanti Programını genel olarak baĢarıyla yürütmekte ve olumlu sonuçlara ulaĢmaktadır. Ancak diğer taraftan beceri geliĢim fırsatları ve bu mevcut hizmetlere katılım yeterli görülmemekte ve özellikle bilgi iletiĢim teknolojileri sektörü baĢta olmak üzere geliĢen sektörlerdeki beceri açığı dikkat çekmektedir. Avrupa Komisyonu Ġstihdam Komitesi’nin 2015 yılı değerlendirmelerine göre ise Gençlik Garanti Programı baĢarıyla uygulanarak olumlu sonuçlara ulaĢılmakla birlikte gençlere yönelik tekliflerin daha kısa sürede sunulması gerekmektedir. Ayrıca

81

kamu istihdam kurumunun kapasitesinin geliĢtirilmesi ve gençlere yönelik tedbirlerin daha etkili hale getirilmesi adına olumlu adımlar atılmıĢtır.173

Ġrlanda’da 2014 yılında hayata geçen plan, kamu istihdam kurumu tarafından sunulan profilleme ve vaka yönetimi hizmeti açısından dikkat çekmektedir. Kamu istihdam kurumuna baĢvuran gençlerin profilleri doğrultusunda istihdam edilebilirlikleri ve sosyal durumlarına iliĢkin rakamsal bir sonuca ulaĢılmaktadır. Gençlerin bireysel ilerleme planları, vaka yöneticisi ile görüĢme sıklığı ve sunulacak olan teklifler de bu sonuç çerçevesinde Ģekillenmektedir. BireyselleĢmiĢ hizmet sunumunun sağlanarak gençlere kaliteli bir teklif sunulabilmesi açısından vaka yönetimi uygulaması önemli bir hizmet olarak değerlendirilmektedir.

Gençlerin bireysel ilerleme planı kapsamındaki sorumluluklarını yerine getirmeleri ile bağlantılı olarak ödenen iĢ arama ödeneği ise gençlerin iĢ aramaya teĢvik edilmesini ve aynı zamanda finansal açıdan da desteklenmelerini sağlamaktadır. Ayrıca iĢgücü hareketliliğinin teĢvik edilmesi için gençlerin taĢınma maliyetlerinin karĢılanması da iĢgücü hareketliliğinin sağlanabilmesi adına faydalı bir giriĢim olarak değerlendirilmektedir.