2. MATERYALVE YÖNTEM
2.6. İSTATİSTİKSEL DEĞERLENDİRME
3.1.5. Parlaklık Değeri
Renklendirme işleminin antifungal etkilerini belirlemek amacıyla elde edilen ortalama parlaklık değerleri Çizelge 3.65’ de verilmiştir.
Çizelge 3.65. Parlaklık değeri ölçümlerinin aritmetik ortalamaları.
FAKTÖR ABCD Mantar Etkisi Öncesi Mantar Etkisi Sonrası
Anilin Alman Kimyasal Kontrol Anilin Alman Kimyasal Kontrol Sarıçam EÇ 0.1000 0.2333 0.3333 1.400 0.2833 0.3167 0.3833 0.5483 BÇ 0.1000 0.2333 0.2833 1.467 0.3167 0.3667 0.6167 0.8667 Kayın EÇ 0.1000 0.2833 0.4167 0.9833 0.2667 0.7000 0.5333 0.7333 BÇ 0.1000 0.2833 0.4167 0.9833 0.8000 0.6667 0.6500 0.9333 Meşe EÇ 0.1000 0.3167 0.4667 1.017 0.4167 0.3333 0.4833 0.5667 BÇ 0.1000 0.5167 0.4667 1.067 0.4333 0.7500 0.7667 0.7833 Sapelli EÇ 0.1000 0.3167 0.2000 0.5833 0.4000 0.4333 0.4667 0.4667 BÇ 0.1000 0.3000 0.2000 0.6833 0.5167 0.5333 0.4333 0.6500
A: Ağaç Türü B: Mantar Çeşidi C: Yöntem D: Renklendirici EÇ: Esmer Çürüklük BÇ: Beyaz Çürüklük
Parlaklık değeri ağaç türü mantar çeşidi, yöntem, renklendiricilere göre farklı bulunmuştur. Bu farklılığın hangi faktörden kaynaklandığını belirlemek amacıyla Çoklu Varyans analizi (ANOVA) yapılmış ve sonuçları Çizelge 3.66’da verilmiştir.
Çizelge 3.66. Parlaklık değeri varyans analiz sonuçları.
Faktör Serbestlik Derecesi Kareler Toplamı Ortalama Kare F Değeri P α =0.05
Ağaç Türü (A) 3 1.377 0.459 35.1401 0.0000* Mantar Çeşidi (B) 1 0.902 0.902 69.0606 0.0000* Etkileşim ( AB) 3 0.108 0.036 2.7691 0.0418* Yöntem ( C ) 1 0.939 0.939 71.9097 0.0000* Etkileşim ( AC ) 3 1.083 0.361 27.6347 0.0000* Etkileşim ( BC) 1 0.541 0.541 41.4062 0.0000* Etkileşim ( ABC) 3 0.058 0.019 1.4788 0.2202 Renklendirici ( D ) 3 18.675 6.225 476.6495 0.0000* Etkileşim ( AD ) 9 2.909 0.323 24.7515 0.0000* Etkileşim ( BD ) 3 0.071 0.024 1.8114 0.1449 Etkileşim (ABD) 9 0.656 0.073 5.5845 0.0000* Etkileşim ( CD ) 3 6.146 2.049 156.8715 0.0000* Etkileşim (ACD ) 9 0.977 0.109 8.3113 0.0000* Etkileşim (BCD) 3 0.032 0.011 0.8168 ns** Etkileşim ( ABCD ) 9 0.385 0.043 3.2733 0.0008* Hata 320 4.179 0.03 Toplam 383 39.038
*: Anlamlı ( α=0.05’e göre ) ns **: Önemsiz
Varyans analiz sonucuna göre BD ve ABC faktörleri anlamsız, BCD faktörü önemsiz, diğer faktörler anlamlı çıkmıştır (α=0.05). Daha sonra LSD kritik değeri kullanılarak ağaç türü düzeyinde yapılan Duncan testi karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.67’de verilmiştir.
Çizelge 3.67. Ağaç türü düzeyinde yapılan Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
Ağaç türü
Sarıçam Kayın Meşe Sapelli
x HG x HG x HG x HG
0.4905 B 0.5531 A* 0.5365 A* 0.3990 C
LSD ± 0.03238
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder.
Ağaç türü düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; kayın ve meşede, en düşük; sapellide tespit edilmiştir.
Mantar çeşidi düzeyinde Duncan testi karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.68’de verilmiştir.
Çizelge 3.68. Mantar çeşidi düzeyinde Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
Mantar çeşidi
Esmer çürüklük Beyaz çürüklük
x HG x HG
0.4463 B 0.5432 A*
LSD ± 0.02289
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder.
Mantar çeşidi düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; beyaz çürüklükte, en düşük; esmer çürüklükte elde edilmiştir.
Yöntem düzeyinde Duncan testi karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.69’da verilmiştir.
Çizelge 3.69. Yöntem düzeyinde Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
Yöntem
Mantar Etkisi Öncesi Mantar Etkisi Sonrası
x HG x HG
0.4453 B 0.5442 A*
LSD ± 0.02289
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder.
Çizelgeye göre, yöntem faktörü düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; mantar etkisine maruz bırakılmış örneklerde, en düşük ise mantar etkisine maruz bırakılmamış örneklerde tespit edilmiştir.
Renklendirici düzeyinde yapılan Duncan testi karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.70’de verilmiştir.
Çizelge 3.70. Renklendirici düzeyinde yapılan Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
Renklendirici
Anilin Alman Kimyasal Kontrol
x HG x HG x HG x HG
0.2646 D 0.4115 C 0.4448 B 0.8582 A*
LSD ± 0.03238
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder.
Renklendirici düzeyinde yapılan karşılaştırmada, parlaklık değeri en yüksek; kontrol örneklerinde, en düşük; anilin boya ile renklendirilmiş örneklerde elde edilmiştir.
Ağaç türü - mantar çeşidi etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi ikili karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.71’de verilmiştir.
Çizelge 3.71. Ağaç türü - mantar çeşidi etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR AB** Esmer Çürüklük Beyaz Çürüklük
x HG x HG Sarıçam 0.4498 D 0.5313 B Kayın 0.5021 BC 0.6042 A* Meşe 0.4625 CD 0.6104 A* Sapelli 0.3708 E 0.4271 D LSD ± 0.04579
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. A: Ağaç türü, B: Mantar çeşidi
Çizelgeye göre, ağaç türü –mantar çeşidi etkileşimi düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; beyaz çürüklük mantar etkisine maruz bırakılmış kayın ve meşede, en düşük; esmer çürüklük mantar etkisine maruz bırakılmış sapelli örneklerde gözlemlenmiştir.
Ağaç türü – yöntem etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi ikili karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.72’de verilmiştir.
Çizelge 3.72. Ağaç türü – yöntem etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR AC** Mantar Etkisi Öncesi Mantar Etkisi Sonrası
x HG x HG Sarıçam 0.5188 C 0.4623 DE Kayın 0.4458 E 0.6604 A* Meşe 0.503 CD 0.5667 B Sapelli 0.3104 F 0.4875 CDE LSD ± 0.04579
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. **A: Ağaç türü, C: Yöntem
Ağaç türü – yöntem etkileşimi düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; mantar etkisine maruz bırakılmış kayında, en düşük; mantar etkisine maruz bırakılmamış sapellide elde edilmiştir.
Mantar çeşidi - yöntem etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi ikili karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.73’de verilmiştir.
Çizelge 3.73. Mantar çeşidi - yöntem etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR BC** Mantar Etkisi Öncesi Mantar Etkisi Sonrası
x HG x HG
Esmer çürüklük 0.4344 B 0.4582 B
Beyaz çürüklük 0.4563 B 0.6302 A*
LSD ± 0.03238
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. **B: Mantar çeşidi, C: Yöntem
Mantar çeşidi – yöntem etkileşimi düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; beyaz çürüklük mantar etkisine maruz bırakılmış örneklerde, en düşük; mantar etkisine maruz bırakılmamış örneklerde ve esmer çürüklük mantar etkisine maruz bırakılmış örneklerde tespit edilmiştir. Ağaç türü – renklendirici etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi ikili karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.74’de verilmiştir.
Çizelge 3.74. Ağaç türü – renklendirici etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR AD**
Anilin Alman Kimyasal Kontrol
x HG x HG x HG x HG Sarıçam 0.2000 G 0.2875 F 0.4042 E 1.070 A* Kayın 0.3167 F 0.4833 D 0.5042 D 0.9083 B Meşe 0.2625 FG 0.4792 D 0.5458 CD 0.8583 B Sapelli 0.2792 F 0.3958 E 0.3250 F 0.5958 C LSD ± 0.06476
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. **A: Ağaç türü, D: Renklendirici
Ağaç türü – renklendirici etkileşimi düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; renklendirme işlemi yapılmamış sarıçam kontrol örneklerinde, en düşük; anilin boya ile renklendirilmiş sarıçamda gözlenmiştir.
Mantar çeşidi – renklendirici etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi ikili karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.75’de verilmiştir.
Çizelge 3.75. Mantar çeşidi – renklendirici etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR BD**
Anilin Alman Kimyasal Kontrol
x HG x HG x HG x HG Esmer Çürüklük 0.2208 G 0.3667 E 0.4104 DE 0.7873 B Beyaz Çürüklük 0.3083 F 0.4563 CD 0.4792 C 0.9292 A* LSD ± 0.04579
Çizelgeye göre, mantar çeşidi – renklendirici etkileşimi düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; renklendirme işlemi yapılmamış beyaz çürüklük mantarına maruz bırakılmış kontrol örneklerinde, en düşük; anilin boya uygulandıktan sonra esmer çürüklük mantarına maruz bırakılmış örneklerde elde edilmiştir.
Yöntem – renklendirici etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi ikili karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.76’da verilmiştir.
Çizelge 3.76. Yöntem – renklendirici etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR CD**
Anilin Alman Kimyasal Kontrol
x HG x HG x HG x HG Mantar Etkisi Öncesi 0.1000 F 0.3104 E 0.3479 E 1.023 A* Mantar Etkisi Sonrası 0.4292 D 0.5125 C 0.5417 C 0.6935 B LSD ± 0.04579
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. **C: Yöntem, D: Renklendirici
Yöntem – renklendirici etkileşimi düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; renklendirme işlemi yapılmamış mantar etkisine maruz bırakılmamış kontrol örneklerinde, en düşük; mantar etkisine maruz bırakılmamış anilin boyalı örneklerde tespit edilmiştir.
Ağaç türü – mantar çeşidi – yöntem etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi üçlü karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.77’de verilmiştir.
Çizelge 3.77. Ağaç türü – mantar çeşidi – yöntem etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR ABC** Mantar Etkisi Öncesi Mantar Etkisi Sonrası
x HG x HG
Sarıçam EÇ BÇ 0.5167 CDE 0.3829 GH
0.5208 CD 0.5417 CD
Kayın EÇ BÇ 0.4458 FG 0.5583 C
0.4458 FG 0.7625 A*
Meşe EÇ BÇ 0.4750 DEF 0.4500 EFG
0.5375 CD 0.6833 B
Sapelli EÇ BÇ 0.3000 I 0.4417 FG
0.3208 HI 0.5333 CD
LSD ± 0.06476
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. **A: Ağaç türü, B: Mantar çeşidi, C: Yöntem, EÇ: Esmer çürüklük, BÇ: Beyaz çürüklük
Ağaç türü – mantar çeşidi – yöntem etkileşimi düzeyinde parlaklık değeri en yüksek; beyaz çürüklük mantarı etkisine maruz bırakılmış kayında, en düşük; mantar etkisine maruz bırakılmamış sapellide gözlemlenmiştir.
Ağaç türü – mantar çeşidi – renklendirici etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi üçlü karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.78’de verilmiştir.
Çizelge 3.78. Ağaç türü – mantar çeşidi – renklendirici etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR ABD** Anilin Alman Kimyasal Kontrol
x HG x HG x HG x HG
Sarıçam EÇ BÇ 0.1917 O 0.2750 LMNO 0.3583 JKLM 0.9742 B 0.2083 NO 0.3000 LMN 0.4500 GHIJ 1.167 A*
Kayın EÇ BÇ 0.1833 O 0.4917 GH 0.4750 GHI 0.8583 CD
0.4500 GHIJ 0.4750 GHI 0.5333 FG 0.9583 B Meşe EÇ BÇ 0.2583 MNO 0.3250 KLM 0.4750 GHI 0.7917 D 0.2667 MNO 0.6333 E 0.6167 EF 0.9250 BC Sapelli EÇ BÇ 0.2500 MNO 0.3750 IJKL 0.3333 KLM 0.5250 FG 0.3083 LMN 0.4167 HIJK 0.3167 KLM 0.6667 E
LSD ± 0.09158
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. **A: Ağaç türü, B: Mantar çeşidi, D: Renklendirici, EÇ: Esmer çürüklük, BÇ: Beyaz çürüklük
Ağaç türü-mantar çeşidi-renklendirici etkileşimi düzeyinde yapılan karşılaştırmada, parlaklık değeri en yüksek; beyaz çürüklük mantarı etkisine maruz bırakılmış sarıçam kontrol örneklerinde, en düşük; anilin boya ile renklendirme işlemi yapıldıktan sonra esmer çürüklük mantarı etkisine maruz bırakılmış sarıçam ve kayında tespit edilmiştir.
Ağaç türü – yöntem – renklendirici etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi üçlü karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.79’da verilmiştir.
Çizelge 3.79. Ağaç türü – yöntem – renklendirici etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR ACD** Anilin Alman Kimyasal Kontrol
x HG x HG x HG x HG Sarıçam MÖ 0.1000 O 0.2333 MN 0.3083 LM 1.433 A* MS 0.3000 LM 0.3417 KL 0.5000 GHIJ 0.7075 D Kayın MÖ 0.1000 O 0.2833 LMN 0.4167 JK 0.9833 B MS 0.5333 FGHI 0.6833 DE 0.5917 EFG 0.8333 C Meşe MÖ 0.1000 O 0.4167 JK 0.4667 HIJ 1.042 B MS 0.4250 JK 0.5417 FGHI 0.6250 DEF 0.6750 DE Sapelli MÖ 0.1000 O 0.3083 LM 0.2000 N 0.6333 DEF MS 0.4583 HIJ 0.4833 HIJ 0.4500 IJ 0.5583 FGH LSD ± 0.09158
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. **A: Ağaç türü, C: Yöntem, D: Renklendirici, MÖ: Mantar Etkisi Öncesi, MS: Mantar Etkisi Sonrası
Ağaç türü – yöntem – renklendirici etkileşimi düzeyinde parlaklık değeri en yüksek; mantar etkisine maruz bırakılmamış sarıçam kontrol örneklerinde, en düşük; mantar etkisine maruz
bırakılmamış anilin boya ile renklendirilen sarıçam, kayın, meşe ve sapelli örneklerde elde edilmiştir.
Mantar çeşidi – yöntem – renklendirici etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi üçlü karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.80’de verilmiştir.
Çizelge 3.80. Mantar çeşidi – yöntem – renklendirici etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
FAKTÖR BCD** Anilin Alman Kimyasal Kontrol
x HG x HG x HG x HG EÇ MÖ 0.1000 H 0.2875 G 0.3542 G 0.9958 A* MS 0.3417 G 0.4458 F 0.4667 EF 0.5788 CD BÇ MÖ 0.1000 H 0.3333 G 0.3417 G 1.050 A* MS 0.5167 DE 0.5792 CD 0.6167 C 0.8083 B LSD ± 0.06476
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. ** B: Mantar Çeşidi, C: Yöntem, D: Renklendirici, MÖ: Mantar Etkisi Öncesi, MS: Mantar Etkisi Sonrası, EÇ: Esmer çürüklük, BÇ: Beyaz çürüklük
Mantar çeşidi–yöntem–renklendirici etkileşimi düzeyinde yapılan karşılaştırmada parlaklık değeri en yüksek; mantar etkisine maruz bırakılmamış kontrol örneklerinde beyaz çürüklük mantarına maruz bırakılmış kontrol örneklerinde, en düşük; mantar etkisine maruz bırakılmamış anilin boya ile renklendirilmiş örneklerde elde edilmiştir.
Tekli, ikili ve üçlü karşılaştırmaların sonuçlarını topluca görmek amacıyla, ağaç türü – mantar çeşidi – yöntem – renklendirici etkileşimi düzeyinde yapılan Duncan testi karşılaştırma sonuçları Çizelge 3.81’de verilmiştir.
Çizelge 3.81. Ağaç türü – mantar çeşidi – yöntem – renklendirici etkileşimi Duncan testi karşılaştırma sonuçları.
Mantar Etkisi Öncesi Mantar Etkisi Sonrası
FAKTÖR
ABCD** Anilin Alman Kimyasal Kontrol Anilin Alman Kimyasal Kontrol
x HG x HG x HG x HG x HG x HG x HG x HG
Sarıçam
EÇ 0.1000 X 0.2333 VWX 0.3333 RSTUVW 1.400 A* 0.2833 TUVW 0.3167 STUVW 0.3833 PQRSTUV 0.5483 IJKLMNO BÇ 0.1000 X 0.2333 VWX 0.2833 TUVW 1.467 A* 0.3167 STUVW 0.3667 QRSTUV 0.6167 GHIJKL 0.8667 CDE
Kayın
EÇ 0.1000 X 0.2833 TUVW 0.4167 NOPQRSTU 0.9833 BC 0.2667 UVW 0.7000 FGHI 0.5333 JKLMNOP 0.7333 EFGH BÇ 0.1000 X 0.2833 TUVW 0.4167 NOPQRSTU 0.9833 BC 0.8000 DEF 0.6667 FGHIJK 0.6500 FGHIJK 0.9333 BCD
Meşe
EÇ 0.1000 X 0.3167 STUVW 0.4667 LMNOPQRS 1.017 B 0.4167 NOPQRSTU 0.3333 RSTUVW 0.4833 LMNOPQR 0.5667 IJKLMN BÇ 0.1000 X 0.5167 KLMNOPQ 0.4667 LMNOPQRS 1.067 B 0.4333 MNOPQRST 0.7500 EFG 0.7667 EFG 0.7833 EF
Sapelli
EÇ 0.1000 X 0.3167 STUVW 0.2000 WX 0.5833 HIJKLM 0.4000 OPQRSTU 0.4333 MNOPQRST 0.4667 LMNOPQRS 0.4667 LMNOPQRS BÇ 0.1000 X 0.3000 TUVW 0.2000 WX 0.6833 FGHIJ 0.5167 KLMNOPQ 0.5333 JKLMNOP 0.4333 MNOPQRST 0.6500 FGHIJK
LSD ± 0.1295
x: Aritmetik ortalama HG: Homojenlik grubu *: En yüksek parlaklık değerini ifade eder. ** A: Ağaç türü, B: Mantar Çeşidi, C: Yöntem, D: Renklendirici, EÇ: Esmer çürüklük, BÇ: Beyaz çürüklük, MÖ: Mantar Etkisi Öncesi, MS: Mantar Etkisi Sonrası
Çizelgeye göre ağaç türü – mantar çeşidi – yöntem – renklendirici etkileşimi düzeyinde, parlaklık değeri en yüksek; mantar etkisine maruz bırakılmamış sarıçam kontrol örneklerinde, en düşük; esmer ve beyaz çürüklük mantarı etkisine maruz bırakılmış anilin boya ile renklendirilmiş sarıçam, kayın, meşe ve sapelli örneklerde gözlemlenmiştir.