Yenilik olarak benzeri görülmemiş değişiklikler otomotiv sanayisindeki tüm üretim sektörü için benzeri olmayan fırsatlar getirir. İşletmeler esneklik adına artan müşteri talepleri yanında artan müşteri kalitesi ve bilgi erişimi konularında da rekabet etmek zorunda kalmaktadırlar. Müşterilerin araçlarını hızlı bir şekilde teslim almak istemeleri, taleplerinin konfigüre edilmesini istemeleri yani karşılanması ve teknolojinin çağa uygun olmasını istemeleri gibi çeşitli taleplerinden dolayı günümüz koşullarında yenilik ve esneklik başarı için zorunluluk haline gelmiştir.
Şekil 5.1. Baştan sona ürün yenileme ve hızlı pazar pozisyonu alma süreci
Bu görüş üretim bakış açısının ötesinde araç yaşam döngüsü kapsamında değerlendirilebilir. Bu süreçte farklı çözümlere Şekil 5.1’de görüldüğü gibi araç ürün yaşam döngüsünün her bir aşamasında ihtiyaç duyulur. Tasarımın ilk safhasında ürün yaşam döngüsü anahtar rolü görür. Tedarik zinciri yönetimi (SCM) üretim aşaması süresince zorunluluk gösterir, buna karşılık müşteri ilişkileri yönetimi (CRM) satış ve satış sonrası süreçler boyunca önemlidir [3].
Zorlu kar problemleri pek çok otomotiv üreticisi için günümüzde sıkıntı oluşturmaktadır, özellikle birleşik devletlerde bu duruma bağlı olarak büyük indirim ve teşvikler hem müşteriler hem bayiler için stok eritme amaçlı çözüm olarak sunulmaktadır. Genelde müşteriler makul olan konfigüre edilmiş araçlar için kendi özel beklenti ve tercihlerinde fiyat indirimi beklentisi içindedirler. Sonuçta bu teşvik savaşları ya üreticiler arasında karlılığı zayıflatır ya da mevcut satış oranlarını koruma veya pazar payını daraltmama adına şirketleri zorlar.
Satış siparişi temelli araç üretmenin tek mümkün yolu MTO (make to order) siparişe dayalı üretim senaryosunu kullanarak mümkün olabilir. Bununla birlikte basit bir şekilde standart bir araç üretiminde satış siparişine bağlılık yeterli değildir. Bütün müşteri taleplerini toplamak için, araçlar tüm müşteri taleplerine cevap verebilecek en uygun konfigürasyon yapısına göre oluşturulmuş olması gerekir. Otomotiv üreticileri yüksek miktarlarda araç üretmeye başladıklarından bu yana hızlı değişikliklere entegre olmaya uygun güvenilir ve hızlı olan bir üretim planlama ve kontrol sistemine ihtiyaç duymaktadırlar. Bununla birlikte üretim planlama ve kontrol sistemleri çok büyük değişikliklere ihtiyaç duymadan üretimde direk olarak kullanılabilecek opsiyonel olarak üretim yapısına uygun olarak konfigüre edilip üretimi gerçekleştirebilecek olan üretim ekipmanlarına da ihtiyaç duyarlar. Rutin bilindik üretim uygulamaları yeterli olmadığından ilave olarak üretim sonlandırma ve kontrolde hızlı ve esnek bir yapıya uygun olmalıdır.
5.4.1. Ürün geliştirme ve üretim süreç tasarımı
Ürün geliştirme ve üretim tasarım süreci SAP yazılımında entegre ürün ve proses mühendisliği (IPPE) ve bunların iş proses bağlantıları konseptini kapsayan yapılardır [3]. Tasarım ve üretim uygulama alanlarını kapsayan tüm ürün yaşam döngüsüne ait ana verilere uygunluğun önemi burada öne çıkmaktadır. IPPE üreticilere üretim ortamlarında yeni ürün konsept ve programları modellemek için standart yaklaşımları geliştiren tasarım ve üretim dengeleme konularında yardımcı olmaktadır.
IPPE de ürün modeli standart bir ürün ağacı yerine ürün varyant yapısı (PVS) içerisinde temsil edilir. Ana ürün ağacı (Super BOM) olarak ta isimlendirilen PVS
modelinde konfigüre edilebilir bir araç mümkün olan tüm sipariş ve üretilebilecek tiplerinin kombinasyonunu içeren yapılardan oluşur. Standart rota tüm kaynak ve atama aktivitelerini içeren proses yapısının yerine geçer. Fabrika yerleşimi (FLO-Factory layout) olarak haritalandırılan tesis yapısı fonksiyonel bir üretim sürecini gerçekleştirmek için hat dengeleme ve iş çizelgeleme temelini esas alan ve üretim hattını hiyerarşik bir yapıda gösteren yapılardır. Burada IPPE fonksiyonel bir üretim süreç fonksiyonu gerçekleştirmek için nesneleri arasındaki tüm ilişkilerin nasıl uygulanabileceğini gösterir ve bu durumun ECM ile değişikliği için hangi yolun kullanılacağı konusunda rehberlik eder [3].
5.4.2. Üretim planlama ve çizelgeleme
Bu bölümde karma planlama modelinde (MMP) detay hat dengeleme ve etkin sıralama modeline hızlı planlama matrisi (RPM) ile malzeme ihtiyaç hesaplamasını ele alır. Üretim planlama ve çizelgeleme CIF olarak adlandırılan bir ara yüz merkezi tarafından değiştirilen SAP APO’da yer alır. MMP sürecinde opsiyonel üretim sıralaması tanımlanabilir kısıtları temel alan günlük işleyen bir alanda hesaplanır. MMP fonksiyonelliğini birleştirmede gelişmiş kayıt ve veri yönetim teknolojisi tüm sistem belleğindeki ilgili tüm verileri depolayarak sistem performansını artırmak için kullanılır. Bu arada etkin sıralama yazılımı görüntülenir, hesaplanır ve MMP sonucunda proses edilir, bunu kullanıcıya detaylı bilgi vererek gerçekleştir, örneğin aktiviteler yada planlamada yer alan karakteristik varyantlarının etkilerini başlatma yada bitirmeyi söyleyebiliriz. Etkin sıralama yazılımı olan SAP’nin kolay kullanıma sahip olan ilişkilendirme özelliği kullanılarak tedarikçi, müşteri talepleri fabrika durumuna göre iş gücü üretim sıralamasında değişiklik yapılabilir.
Ürün ve süreç patlatma yapısı ve taleplerin hesaplanması ürün ilişkili bir veri tabanı nesnesi olan ve SAP APO için sistem belleğinde saklanan RPM de yer alır. RPM özellikle yüksek adetlerde üretilen ve pek çok varyantı içeren ürünlerin patlatılmasına uygundur. RPM kullanıcıya hızlı günlük hesaplamaların gerçekleştirilmesini sağlar.
5.4.3. Üretim uygulama ve kontrol
Bu bölüm üretim uygulama sistemi (MES) ve aksiyon gerçekleştirici SAP yazılımlarını içerir. Önceden planlama aktiviteleri tamamlanır, üretim süreçleri başlatılır ve kontrol edilir bu işlemde sadece destek alanı kullanımına imkan sağlayan değil aynı zamanda kullanıcıya aksiyon noktalarını tanımlayan yada kesin olaylara bağlı olan kayıt ve izleri gerçekleştiren IPPE ye uyum sağlamasını sağlayan aksiyon işleyici yazılımlar kullanılır. Burada yazılım size iki kayıt adımını gerçekleştirmenize izin verir, bu kayıt adımları kontrol ve finansal kaydı lojistik kayıttan düzgün bir şekilde aktarır [19]. Bu bölüm aynı zamanda tutar düzenleme ve detay tutar kontrol aktivitesini ürün maliyet toplayıcılar için varyant hesaplamalarına dâhil eden, günlük üretim maliyetini hesaplayan ve iş süreçlerini analiz eden yapıyı da içerir.