Organik Tarım Komites

Organik Tarım Komitesi (OTK); Bakanlık Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü başkanlığında; Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü, Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Teşkilatlanma ve Destekleme Genel Müdürlüğü, Araştırma Planlama ve Koordinasyon Kurulu Başkanlığı, Dış İlişkiler ve Avrupa Topluluğu Koordinasyon Dairesi Başkanlığı tarafından görevlendirilecek temsilcilerinden oluşur. Komite üye sayısı ile yukarıda adı belirtilen kuruluşlardan komiteye alınacak üye sayısını Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü belirler. Komite başkanlığı ve sekretaryası, Tarımsal Üretim ve Geliştirme Genel Müdürlüğü tarafından belirlenen Daire Başkanlığınca yürütülür. Bu komite ülkedeki ekolojik tarım faaliyetlerinin takip ve kontrolünden sorumludur. Bu nedenle kontrol kuruluşlarına çalışma izni verir, çalışmalarını denetler, Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmeliğin 24. Maddesinde yer alan yaptırımları uygular, yaptığı çalışmalarda Ulusal Yönlendirme Komitesinin tavsiyelerini dikkate alır.87 Organik Tarım Komitesinin görevleri;

• Yetkilendirilmiş kuruluş başvurularını değerlendirerek çalışma izni vermek, izin sürelerini uzatmak, izinlerini iptal etmek,

• Yetkilendirilmiş kuruluşları kodlamak, kontrolörleri, sertifikerleri kodlamak ve kimliklendirmek,

• Kontrolör ve sertifiker yetkisi vermek, yetkilerini iptal etmek, • Yetkilendirilmiş kuruluşların büro denetimini yapmak,

• Yetkilendirilmiş kuruluşlara, kontrolörlere ve müteşebbislere organik tarım mevzuatlarına aykırı hareket etmeleri halinde gerekli idari para cezalarının uygulanmasını Bakanlık Makamına teklif etmek,

86 _{Organik Tarım Yasa Tasarısı, Meclis'tehttp://www.bugday.org/article.php?ID=304,}

(erişim:26.6.2006)

87 _{http://www.tarim.gov.tr/arayuz/9/icerik.asp?fl=uretim/organiktarim/organik_tarim.htm,}

• Türkiye’de ekolojik tarımın yaygınlaştırılması, geliştirilmesi, tanıtılması konularında çalışmalar yapmak, ekolojik tarım konusunda eğitim, seminer, sempozyum, toplantı, kongre ve fuarların düzenlenmesini teşvik etmek, bahse konu etkinliklere katılmak ve katkı sağlamak,

• Uluslararası Organik Tarım mevzuatlarını izleyerek bu konudaki uyumun sağlanması için değişiklik çalışmaları yapmaktır. 88

2.3.2. Diğer Örgütlenmeler

Şekil 1 : Ekolojik Üretiminde Bilgi Akışı

Kamunun dışında özel teşebbüs ve sivil toplum örgütleri ekolojik tarım ile ilgili faaliyetlere katılmaktadırlar. Çeşitli organizasyonlar içinde yer alarak gelişmelere yön vermektedirler. Ekolojik üretimlerde bilgi akışı aşağıdaki şemadaki gibidir. Çiftçilerden bakanlığa sertifikasyon kuruluşlarından sivil toplum kuruluşlarından ve uluslar arası kuruluşlarından bir çok kuruluş bu iletişim ağı içinde yer almaktadır.

88_{10 Haziran 2005 Sayı : 25841 Organik Tarımın Esasları ve Uygulanmasına İlişkin Yönetmelik,}

Bkz. Murat Boyacı, Buket Karaturhan’ın makalesinden “Ekolojik Üzüm Üretimindeki bilgi akışı” adlı şemadan yararlanılarak düzenlenmiştir.

Kaynak: Murat Boyacı, Buket Karaturhan, Ekolojik Üretimde Tarımsal Yayım Faaliyetleri Üzerine Bir Araştırma, http://155.223.1.158/edergi/ziraat/2003/cilt40/s3/113- 120.pdf, (erişim:15.1.2006)

ETK: Ekolojik Tarım Yönlendirme Komitesi, ETUYK: Ekolojik Tarım Ulusal Yönlendirme Komitesi

Ekolojik üretim alanında faaliyet gösteren özel teşebbüslerin hazırladıkları çeşitli projeler vardır. Bu projelerin başarılı olabilmesi için ulusal ve uluslararası kuruluşların desteğine ihtiyaç vardır. Avrupa Birliğine uyum sürecinde beklenen maddi yardımların alınması için ilgili konuda proje hazırlanması şarttır. Aksi takdirde alınması beklenen maddi yardımların büyük bir bölümü ya proje hazırlanmadığı için yada projelerin istenilen kriterlere uymamasından alınamayacaktır. Ekolojik tarım konusunda bilimsel araştırma ve proje üretilmesi için

üreticilerin çalışmalarını yoğunlaştırması gerekmektedir. Üretici çalışmalarına yön veren en önemli faktör tüketici davranışlarıdır. Türkiye’de tüketicilerin ekolojik ürünlerin nitelikleri konusunda bilgisi azdır. Bunun en önemli nedeni olarak tüketicilerin göremediği tehlikelere karşı duyarsız kalması ve sağlığa zararlı kimyasal katkı maddeleri ağırlıklı gıdalar hakkında kamuoyunun bilgisinin fazla olmaması gösterilmektedir.

Ekolojik üretimde uzmanlaşmış insan kaynakları, diğer birçok ülkede olduğu gibi ülkemizde de yetersizdir. Ülkemizde hiçbir üniversitede çok disiplinli ortak ekolojik üretime ilişkin bir program bulunmamaktadır. Ziraat fakültelerindeki mevcut programlar ve eğitimçerçevesinde ilgili bazı konulara yer verilmekle birlikte ekolojik tarım konusundaki programların yeterince geliştirildiğini söylemek mümkün değildir. Fakat ekolojik tarımsal faaliyetlere yönelik eğitim programlarına yer veren ülkeler vardır.89 Ekolojik tarımsal yapının aktif çiftçi katılımı ve yerelleşme özelliği önem taşımaktadır. Sözleşme yapılan firmaların dışındaki kaynaklarla ilişkiler zayıftır. Alternatif tarım yöntemlerinde ekolojik sınırların belirlenmesi, doğal predatörlerin saptanması gibi konularda yerel araştırmaların önemli olmasına karşın, etkinliği istenen düzeyde değildir. Kamu yayımından ekolojik ve sözleşmeli tarım konularında bilgilendirme, izleme, tarım politikalarının oluşturulması gibi işlevler beklenmelidir.

Ekolojik tarımın sağlıklı ve dengeli gelişimini gerçekleştirmek, ilgili birimleri bir araya getirmek, eğitim ve araştırmaları desteklemek amacıyla 1992 yılında ETKO

89 _{Yunanistan’da liselerde ekolojik tarımla ilgili dersler okutulmakta Tunus’ta ise Chott Meriem’de}

ekolojik tarımla (hayvancılık ve bahçe bitkileri) ilgili 3 yıllık lisans programı bulunmaktadır. Birçok Avrupa ülkesinde ekolojik tarım bölümleri veya kürsüleri açılmıştır. Bazılarında lisansüstü eğitimin yanı sıra lisans programı da başlamıştır. İtalya’da CIHEAM/IAMB (Bari) de Akdeniz koşullarında organik tarım konulu lisans üstü eğitim programı 2000 yılından beri yürütülmektedir. ABD’de tamamen uygulamalı olarak yürütülen Ekolojik Tarım Master Programı devam etmektedir.( Uygun Aksoy, Türkiye 2. Ekolojik Tarım Sempozyumu, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarım 2000 Vakfı, Ankara, 2001, s.6.)

(Ekolojik Tarım Organizasyonu) Derneği kurulmuştur. Dernek Ekolojik Tarımla ilgili tüm faaliyetlerde yer almakta ve destek vermektedir.90

Ekolojik tarımın çevre koruma boyutu da dikkate alınarak özel ve sivil kuruluşlar tarafından çeşitli projeler gerçekleştirilmektedir. Bu kapsamda ETO Derneği tarafından İzmir’e içme suyu sağlayan Tahtalı Barajı su toplama havzasında tarımın baskısının azaltılması kapsamında alternatif bir yöntem olarak ekolojik tarım önerilmiş ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı Küçük Ölçekli Projeler Desteğinde ekolojik tarımın uygulanabilirliğine ilişkin çalışmalarda bulunulmuş ve yöredeki üreticilere eğitim verilmiştir. Aynı şekilde Doğal Hayatı Koruma Derneği ve ETO ortaklığı ile Mersin Taşucu sulak alanında tarım baskısının azaltılması amacıyla benzer çalışmalarda bulunulmuştur.91

Tarım Bakanlığı gerekli kurallar bütününü, çeşitli yönetmeliklerle ortaya koymuştur. Ancak ekolojik üretim biçimlerinin benimsenmesi için, özel sektör girişimciliğinin ön planda olması kaçınılmazdır.