Okul Öncesi Dönemde BDE

Gelişen teknoloji ile birlikte eğitim öğretim teknik ve yöntemlerinde de değişimler gözlenmektedir. Öğrencilerin öğrenmesini kolaylaştırmak, eğitimde kendilerini daha rahat hissetmelerini sağlamak, onlara daha etkili ve verimli bir eğitim ortamı sağlamak ve zengin uyarıcılar sayesinde konuları daha iyi anlamalarını sağlamak için farklı teknikler ortaya çıkmaktadır.

Bilgisayarın hayatımızda önemli bir yere sahip olmasıyla birlikte, eğitim amaçlı kullanılması konusu da gündeme gelmiş ve hayata geçirilmiştir. Köksal (1981) bilgisayar destekli eğitimi, öğrencinin bir bilgisayar başında, öğrencilerin gösterebilecekleri çeşitli tepkiler göz önünde bulundurularak hazırlanmış bir ders yazılımı ile karşılıklı etkileşimde bulunarak kendi öğrenme hızına göre kullanabildiği öğretim türü, bu soruna ilişkin uygulama ve araştırma alanı olarak tanımlamıştır.

Aşkar ve Erden’e (1986) göre bilgisayar destekli eğitim; öğrenme-öğretme sürecinde yardımcı araç olarak kullanılma ya da öğretim sürecine sistem tamamlayıcısı, sistem güçlendirici bir araç olarak girmesidir.

Bilgisayar destekli öğretim, öğretmenlere öğrencileri eğitirken birçok yönden yardımcı olmakta; yeni materyalleri ve konuları tanıtıp, dersleri öğretir, yeni beceriler kazanmalarına izin verir, kazanılan becerileri test eder, tekrarını sağlar ve gerekli olduğunda yeniden hatırlatmayı sağlar. Bilgisayar herhangi bir konuyu zorluk

derecesine göre en basitten en zora kadar öğretebilir. Konunun miktarı, karmaşıklığı ve detayların derecesi öğrencilerin seviyesine göre bireysel olarak yararlanabilir (Bitter, 1989).

Tanımlardan da anlaşılacağı üzere bilgisayar destekli eğitim şu şekilde tanımlanabilir; etkileşimli eğitim ortamı sağlayarak öğrencilere anında geri dönüt verebilen, öğretmeni doğrudan öğretme yerine öğrenciye danışmanlık yapma görevine yönlendiren, öğrencinin kişisel eğitimini destekleyen ve aynı zamanda öğrencinin kendi kendine öğrenmesini sağlayan bir eğitim-öğretim tekniğidir.

Bilgisayar destekli eğitim, eğitim-öğretimin her aşamasında kullanılabilecek tekniklerden bir tanesidir. Okul öncesi eğitimde de bilgisayar destekli eğitim kullanılarak öğrencilerin gelişimi desteklenebilir.

Yapılan araştırmalara bakıldığı zaman, bilgisayar destekli eğitim üzerine yapılan araştırma sayısının çok fazla olduğu görülmektedir. Fakat okul öncesi dönemde bilgisayar destekli eğitim üzerine yapılan araştırma sayısının oldukça düşük olduğu görülmektedir.

Okul öncesi eğitimde sınıfta bilgisayar kullanılmasının amacını Clements (1997) şu şekilde açıklamıştır; daha çok çocuklarda problem çözme becerisini geliştirmek ve yaratıcılığı arttırmak olmalıdır. Bu nedenle öğretmenler pratik yapma ve alıştırma çözmeye yönelik programları değil gelişimi temel alan sınırlandırılmamış, çok yönlü programlar tercih etmelidirler (Clements, 1997; Oktay, 1993).

Okul öncesi eğitimde bilgisayar kullanılan bir sınıfta öğretmenin neler yapması gerektiği şöyle özetlenebilir (Ataizi, 2002);

1. Öğretmen sınıfındaki öğrencilerin bilgisayar ile tanışmalarına yardımcı olmalıdır. Bu süreç içerisinde öğretmen öğrencilere bilgisayarı öğretmek için aktif bir rol üstlenmeli, onları bilgisayar donanımı ve yazılımı ile tanıştırmalıdır. 2. Öğrenciler bilgisayarla tanışıp korkularını yendikten sonra, öğretmenin rolü

takım arkadaşları (bilgisayarda beraber çalıştığı arkadaşı/arkadaşları) üstlenecektir.

3. Bu aşamada öğretmen işleri kolaylaştırıcı, öğrencilere destek verici ve onlara rehberlik edici bir rol üstlenmelidir. Öğretmen, öğrenme durumunun kontrolünün öğrencide olduğunu unutmamalıdır.

4. Çocuklar bilgisayarı istenilen düzeyde kullanmaya başladıkları zaman, öğretmen öğretim programında yer alan konuların uygun olanlarını bilgisayar desteği ile aktarmaya başlamalıdır.

5. Öğretmenin sorumluluğu sınıfa bilgisayar gelmeden önce başlamaktadır. Bilgisayarlar yardımı ile zengin bir öğrenme çevresi yaratmak için öğretmenin çocuklara yönelik yazılımlar konusunda geniş bir bilgi birikimine sahip olması gerekmektedir.

Bilgisayar, okul öncesi eğitimi gören çocuklara yaparak yaşayarak öğrenme olanağı sunmaktadır. 1985’ten bu yana okul öncesi eğitimde bilgisayar kullanımı konusunda yapılmış çeşitli araştırmalar; bu dönemde çocukların eğitiminde bilgisayarın önemli bir rol oynadığını göstermektedir.

BDE programları okul öncesinde; alıştırma becerilerini geliştirmede, bilişsel gelişimde, sayma ve matematikte, okuma-yazma becerilerinin öğretilmesinde kullanılmaktadır (Demir ve Kabadayı, 2008). Okul öncesinde BDE, daha fazla aktif öğrenmeye olanak sağlaması, zihnen daha az sıkıcı iş yapmayı sağlaması, öğrenmenin bireyselleştirilmesi gibi pek çok açıdan önemlidir. Ayrıca BDE esnasında uygun şekilde sunulan, çocuğun yaşayacağı değişik deneyimler öğrenmeyi kolaylaştırabilmektedir.

Yapılan araştırmalar okul öncesinde bilgisayar destekli eğitimin çocuklar üzerinde olumlu etkiler uyandırdığını göstermektedir. Kulik (1994) anaokulunda eğitim gören çocuklardan lise öğrencilerine tüm seviyelerde, bilgisayar temelli eğitim gören öğrencilerin başarı testlerinden daha yüksek puanlar aldıklarını, diğerlerine göre daha kısa sürede öğrendiklerini ve daha fazla olumlu tutum geliştirdiklerini ortaya koymuştur.

Gordin ve Pea (1995), bilgisayar ve bilgisayar uygulamalarının; görselleştirme, modelleme özellikleri ve belirgin fen bilimi konularının öğretiminde kullanılan

simülasyonlar sayesinde öğrencilere fen bilimleri eğitiminde özellikle fazlaca karmaşık konuların öğretiminde çok fazla olanak sağladığını belirtmiştir.

Aral (2006), toplam 100 anaokulu öğrencisi üzerinde yaptığı araştırmada bilgisayar destekli eğitim ve geleneksel eğitim yöntemlerini karşılaştırmıştır. Araştırma sonunda bilgisayar destekli eğitimin; öğrencilerin karşılaştırma becerilerinin, şekil kavramına ilişkin becerilerinin, yön-konum belirleme becerilerinin, bireysel-sosyal farkındalığa ilişkin kavramları kavramalarının ve yapı-materyal tanımlama becerilerinin gelişimine olumlu yönde etki ettiği ve geleneksel yöntemlere göre daha etkili olduğunu ortaya konulmuştur.

Kacar ve Doğan (2007) yaptıkları araştırmada, 80 okul öncesi öğrencisi üzerinde, bilgisayar destekli eğitimin çocukların geometrik şekilleri kavramaları ve sayı korunum düzeylerine etkisini incelemişlerdir. Araştırmada uygulama aracı olarak üç farklı bilgisayar oyunu kullanılmıştır (“Bilmiş’in Bilim Evi (CD-1)”, “Bambam’ın Matematik Dünyası-1 (CD-3)” ve “Cingöz’ün Sayılar Evi (CD-4)”). Analizler sonucu bilgisayar destekli eğitimin çocuklar üzerinde Geometrik Şekil Kavrama konusunda anlamlı bir farklılık oluşturduğu saptanmıştır. BDE ile geleneksel eğitim yöntemi arasındaki fark anlamlı bulunmuştur. Sayının Korunumu konusunda da yine anlamlı bir farklılık oluşturduğu bulunmuştur.

Demir ve Kabadayı (2008) tarafından 3-4 yaşında okul öncesi eğitimine devam eden 80 çocuk üzerinde yapılan bir araştırmada, çocukların BDE ile eğitim gören öğrencilerin geleneksel öğretim yönteminin kullanıldığı öğrencilere göre ana renkleri öğrenme düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır.

İncelenen araştırmalarda eğitim amaçlı bilgisayar oyunlarının özellikle okul öncesi öğrencilerin çeşitli kavram ve konuları öğrenmelerinde geleneksel yöntemlere göre daha etkili olduğunu göstermektedir. Ayrıca bazı araştırmalar da yine okul öncesi öğrencilerinin bilgisayar oyunlarıyla öğrenmeye, geleneksel öğrenme yöntemlerine göre daha olumlu tutum geliştirdiklerini ortaya koymuştur. Görüldüğü gibi yapılan araştırmalar, okul öncesi eğitimde eğitim amaçlı bilgisayar oyunlarının tercih edilebilir bir öğretim aracı olduğunu işaret etmektedir. Okul öncesi eğitimde bilgisayar oyunlarının kullanımında ise en önemli görev okul öncesi öğretmenlerine düşmektedir.