Misafirperverlik

a. Şehre gelen turistlerin bilgilendirilmesi ve bağlamda düzenlemeler

yapılması

b. Tarihi ve kültürel merkezlerde uluslararası işaret dillerinin kullanılması. c. Şehrin seyahat rehberinin oluşturulması (broşür, harita, web sitesi vb.) ç. Turistlerin şehir içindeki aktivitelere ulaşımını kolaylaştırıcı

düzenlemelerin yapılması (Keskin, 2010: 49).

2.5.2.6. Farkındalık Oluşturma

Şehirde yaşayan halkın Cittaslow hakkında bilgilendirilmesi ve katılım motivasyonunun sağlanması bu bağlamda Cittaslow felsefesinin tanıtımı için plan ve programların geliştirilmesini içerir. (Shiva, 2010: 222-225).

2.5.2.8. Özel Koşullar

Şehrin Cittaslow kenti olması yönünde kimlik kazanması için gerekliliklerin karşılanmasına yönelik çalışmalar. Üye kentlerin resmi yazışmalarında Cittaslow amblemi kullanması ve internet sitelerinin bir bölümüne Cittaslow tarih ve felsefesiyle ilgili bölümlerin konulması özel koşulların içeriğinde yer almaktadır (Keskin, 2010: 50,51).

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM – Yöntem

Bu bölümde araştırmanın modeli, evren ve örneklem, verilerin toplanması ve verilerin analizi alt başlıkları bulunmaktadır.

3.1. Araştırmanın Modeli

Araştırma, yorumlayıcı yaklaşıma dayalı nitel bir çalışmadır. Ayrıca uzman görüşleri analizlerinden oluşan nicel veri toplama yöntemi de kullanılmıştır. “Kent Kimliği Kapsamında Cittaslow Hareketinin Çevre Grafiğine Yansıması’’ başlığı altında yönlendirme ve işaretleme tasarımları incelenmiştir. Bu kapsamda en az ilgili güzel sanatlar fakültelerinden mezun, yüksek lisans, doktora veya sanatta yeterlilik yapmış, alanında uzman, Malatya, Amasya, Antalya, Bursa, Isparta, Konya, Samsun, İstanbul, Sinop, Ağrı, Ankara, Aydın, Diyarbakır ve Manisa şehirlerinden 32 kişinin görüşlerine başvurulmuştur. Veriler tablo ve pasta grafiği şeklinde her sorunun ilişiğinde verilerek yüzde olarak ortaya konulmuştur. Bu veriler doğrultusunda yeni tasarım önerileri yapılmıştır.

3.2. Evren ve Örneklem

Araştırmanın evrenini; Türkiye Cittaslow ağına üye şehirlerin yönlendirme ve işaretleme tasarımları oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemi Türkiye cittaslow ağına üye şehirlerarasından, bilginin güncelliği ve ulaşılabilirliği evreni etrafında seçilmiştir. Bu kriterlere göre; Tez önerisinin verildiği Ocak 2018 tarihi itibari ile bu ağa son dahil olan Sinop/Gerze ilçesindeki çevre grafikleri içerisinde ele alacağımız yönlendirme ve işaretleme tasarımları araştırmanın örneklemini oluşturmuştur.

Araştırmada rastgele (random) seçim tekniği uygulanarak Cittaslow ağına üye Bolu/Göynük, Sakarya/Taraklı, Ordu/Perşembe, Isparta/Yalvaç kentleri ve araştırmanın konunsunu oluşturan Sinop/Gerze kentlerindeki yönlendirme ve işaretleme dizge tasarımları incelenmiştir.

3.3. Verilerin Toplanması

Araştırma süreci içerisinde, internet ortamında ve kütüphanelerdeki yazılı, görsel dökümanlara ulaşılmıştır. Konu İle ilgili litaratür taraması yapılmış, YÖK tez sistemindeki çalışmalar incelenmiştir.

Araştırmada değerlendirmesi yapılan Bolu/Göynük, Sakarya/Taraklı, Ordu/Perşembe, Isparta/Yalvaç, Sinop/Gerze ilçelerindeki yönlendirme ve işaretleme dizge tasarımları araştırmacı tarafından fotoğraflanmıştır. Görseller değerlendirilirken ulusal ve uluslararası literatür taranmış, alanla ilgili uzman görüşleri esas alınmıştır. Mevcut tasarımların araştırmacı tarafından değerlendirilmesi ve tasarım önerilerinin oluşturulabilmesi için “–nasıl?” sorusuna cevap aranarak üçlü likert tipi ölçeği ile oluşturulmuş konu merkezli (topical) yapılandırılmış uzman görüşü formu (Ek-1) aşağıdaki aşamalardan oluşmaktadır.

1. Katılımcıların kişisel ve sosyal bilgilerini belirleyen I. Bölüm

2. Yönlendirme ve İşaretleme tasarımlarının “-nasıl?” olması gerektiğine dayalı çoktan seçmeli soruları kapsayan II. Bölüm

Bu kapsamda araştırmanın kuramsal boyutu da tamamlanmıştır.

3.4. Verilerin Analizi

Ulusal ve uluslararası kütüphane ve sanal ortamlardaki yazılı ve görsel kaynaklardan ve uzman görüşlerinden elde edilen sonuçlar doğrultusunda örneklemde yer alan yönlendirme ve işaretleme dizge tasarımları araştırmacı tarafından değerlendirilmiştir. Uzman görüşlerinden elde edilen veriler yüzde / referans ifadelerle verilmiştir.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM –

Bulgular ve Yorum

Araştırmanın bu bölümünde nitel bulgu ve yorumları yer almaktadır. 4.1 Uzman Görüşü Analizi

Kent kimliği kapsamında çevre grafikleri olarak ele aldığımız yönlendirme ve işaretleme dizge tasarımlarının mevcut durumunu analiz edebilmek ve yeni dizge tasarımları geliştirmek için en az yüksek lisans mezunu grafik tasarım alanında uzman 32 kişinin görüşleri doğrultusunda bir sonuca ulaşılmıştır.

Uzman görüşü 2 bölümden oluşmaktadır. Katılımcıların kişisel ve sosyal bilgilerini belirleyen I. Bölüm ve çoktan seçmeli soruları kapsayan II. Bölüm’ dür

Tablo- I: Kişisel ve Sosyal Bilgiler No Sorular

1 Eğitim Düzeyiniz Nedir? 2 Akademik Ünvanınız Nedir? 3 Yaşadığınız Şehir Neresidir?

Tablo-I‟ de I. Bölümün sorularına yer verilmiştir. Analizlerini yapacak olursak; uzmanlara eğitim durumlarını, akademik ünvanlarını ve yaşadıkları şehirleri belirlemek için üç soru sorulmuştur. %43,8 (14 kişi) yüksek lisans, %21,9 (7 kişi) doktora, %34,4 (11 kişi) sanatta yeterlilik yapmış alanında uzman kişiler cevaplamıştır. Malatya, Amasya, Antalya, Bursa, Isparta, Konya, Samsun, İstanbul, Sinop, Ağrı, Ankara, Aydın, Diyarbakır ve Manisa şehirlerinden katılımcılar cevaplamıştır.

Bölüm II’ de Yönlendirme ve işaretleme tasarımlarına yönelik çoktan seçmeli sorulara yer verilmiştir. Analizleri pasta grafiği şeklinde her bir sorunun ilişiğinde yapılmıştır.

Grafik-1: 1. Soru: Yönlendirme ve işaretleme tasarımında toplumsal gelişmişlik düzeyi göz önünde bulundurulmalıdır.

Katılımcılar “Yönlendirme ve işaretleme tasarımında toplumsal gelişmişlik düzeyi göz önünde bulundurulmalıdır.” sorusuna %62,5 (20 kişi) oranında katılıyorum, %25 (8 kişi) kısmen katılıyorum, %12,5 (4 kişi) katılmıyorum görüşünü belirtmişlerdir.

Grafik-2: 2. Soru: Yönlendirme ve işaretleme tasarımı, bireysel farklılıklar göz önünde bulundurularak konumlandırılmalıdır.

Katılımcılar “Yönlendirme ve işaretleme tasarımı, bireysel farklılıklar göz önünde bulundurularak konumlandırılmalıdır.” sorusuna; %43,8 (14 kişi) oranında katılıyorum, %40,6 (13 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %15,6 (5 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmişlerdir.

62.5 25

12.5

Katılıyorum Kısmen katılıyorum Katılmıyorum

43.8

40.6 15.6

Grafik-3: 3. Soru: Yönlendirme ve işaretleme tasarımı, bireysel farklılıklar göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır.

Katılımcılar, “Yönlendirme ve işaretleme tasarımı, bireysel farklılıklar göz önünde bulundurularak tasarlanmalıdır.” sorusuna; %43,8 (14 kişi) oranında katılıyorum, %34,4 (11 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %21,9 (7 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmişlerdir.

Grafik-4: 4. Soru: Yönlendirme ve işaretleme tasarımı, konumlandırılacağı mekândan farklı görsel etkiye sahip olmalıdır.

Katılımcılar “Yönlendirme ve işaretleme tasarımı, konumlandırılacağı mekândan farklı görsel etkiye sahip olmalıdır.” Sorusuna; %43,8 (14 kişi) oranında katılıyorum, %34,4 (11 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %21,9 (7 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmişlerdir.

43.8

34.4 21.9

Katılıyorum Kısmen katılıyorum Katılmıyorum

43.8

34.4 21.9

Grafik-5: 5. Soru: Yönlendirme ve işaretleme tasarımı kent kimliğine uygun olmalıdır.

Katılımcılar, “Yönlendirme ve işaretleme tasarımı kent kimliğine uygun olmalıdır.” Sorusuna; %71,9 (23 kişi) oranında katılıyorum, %25 (8 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %3,1 (1 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmişlerdir.

Grafik-6: 6. Soru: Yönlendirme ve işaretleme tasarımı bütçe açısından sınırlandırılmalıdır.

Katılımcılar, “Yönlendirme ve işaretleme tasarımı bütçe açısından sınırlandırılmalıdır.” Sorusuna; %3,1 (1 kişi) oranında katılıyorum, %40,6 (13 kişi)

71.9 25

3.1

Kayılıyorum Kısmen katılıyorum Katılmıyorum

3.1

40.6 50.3

oranında kısmen katılıyorum, %50,3 (18 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmişlerdir.

Grafik-7: 7. Soru: Yönlendirme ve işaretleme tasarımı tasarlanırken ürüne dönüşme evresi göz önünde bulundurulmalıdır.

Katılımcılar, “Yönlendirme ve işaretleme tasarımı tasarlanırken ürüne dönüşme evresi göz önünde bulundurulmalıdır.” Sorusuna; %84,4 (27 kişi) oranında katılıyorum, %12,5 (4 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %3,1 (1 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmişlerdir.

Grafik-8: 7.1. Soru: Tasarımlar endüstriyel şekilde ürüne dönüşmelidir. 84.4

12.5

3.1

Katılıyorum Kısmen katılıyorum Katılmıyorum

53.1 34.4

12.5

Katılımcılar, “Tasarımlar endüstriyel şekilde ürüne dönüşmelidir.” Sorusuna; %53,1 (17 kişi) oranında katılıyorum, %34,4 (11 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %12,5 (4 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmişlerdir.

Grafik-9: 7.2. Soru: Tasarımlar şehrin olanaklarına (zanaatlarına v.s.) bağlı olarak ürüne dönüşmelidir.

Katılımcılar, “Tasarımlar şehrin olanaklarına (zanaatlarına v.s.) bağlı olarak ürüne dönüşmelidir.” Sorusuna; %34,4 (11 kişi) oranında katılıyorum, %40,6 (13 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %25 (8 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmiştirler.

Grafik-10: 8. Soru: Yönlendirme ve işaretleme tasarımı şehrin mevsimsel nüfus artışı ve kültürel çeşitliliğine göre tasarlanmalıdır.

34.4

40.6 25

Katılıyorum Kısmen Katılıyorum Katılmıyorum

46.9

31.3 21.9

Katılımcılar, “Yönlendirme ve işaretleme tasarımı şehrin mevsimsel nüfus artışı ve kültürel çeşitliliğine göre tasarlanmalıdır.” Sorusuna; %46,9 (15 kişi) oranında katılıyorum, %31,3 (10 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %21,9 (7 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmiştirler.

Grafik-11: 9. Soru: Yönlendirme ve işaretleme tasarımında belediye logosu yer almalıdır.

Katılımcılar, “Yönlendirme ve işaretleme tasarımında belediye logosu yer almalıdır.” Sorusuna; %3,1 (1 kişi) oranında katılıyorum, %40,6 (13 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %56,3 (18 kişi) oranında katılmıyorum görüşünü belirtmiştirler.

3.1

40.6 56.3

Grafik-12: 10. Soru:Yönlendirme ve işaretleme tasarımında cittaslow logosu yer almalıdır.

Katılımcılar, “Yönlendirme ve işaretleme tasarımında cittaslow logosu yer almalıdır.” Sorusuna; %34,4 (11 kişi) oranında katılıyorum, %34,4 (11 kişi) oranında kısmen katılıyorum, %31,3 (10 kişi) oranında ise katılmıyorum görüşünü belirtmiştirler.

Bu araştırmada varılan yargılar neticesinde, içerisinde bulunan toplumu, mekânı yansıtmada önemli olan çevre grafikleri / yönlendirme ve işaretleme dizge tasarımları mekanla arasında kavramsal bir bağ oluşturması gerektiği düşünülmektedir. Toplumun gelişmişlik düzeyi göz önünde bulundurulup, bireyler arası fiziksel farklılıklar göz önünde bulundurularak konumlandırılmalı ve tasarlanmalıdır. Tasarlanırken fark edilirliği artırıp işlevselliğini güçlendirmek adına mekândan farklı görsel etkiye sahip olmalıdır. Altı kırmızı çizgiyle çizilen Cittaslow hareketinin yansımasının etkisiyle bütünleşen çevre grafikleriyle kent kimliği oluşturma temasının tasarım aşamasından önce; şehrin çevre koşullarını, kültürel değerlerini ve coğrafi yapısının iyi analiz edilmesi gerekmektedir. Tasarımlarda belediye logosuna yer verilmemeli fakat Cittaslow logosu yer almalıdır. Tasarımların toplumla arasında iletişimi güçlendiren, kentin kültürel değerlerini yansıtan, görsel kirliliği ortadan kaldıran tasarım uygulamaları yapılması gerekmektedir. Bu tasarımlar yönlendirme bilgisini net bir şekilde veren, okunaklı, fark edilir, gündüz ve gece algılanabilir, mekân kavramını içinde barındıran aynı zamanda estetik kaygılara da sahip olmalıdır.

34.4

34.4 31.3

4.2. Çevre Grafiği Kapsamında Yönlendirme Tasarımları Cittaslow Ağına