“Kalkınma ajanslarını kuran 5449 sayılı kanunun 5. maddesinin b bendi, bölge planı hazırlamak ve planların hayata geçmesini sağlayıcı faaliyet ve projelere destek olmak görevini ajanslara vermiştir. Yine 5. maddenin c bendi Ajanslara, bölge plan ve programlarına uygun olarak bölgenin kırsal ve yerel kalkınma ile ilgili kapasitesinin geliştirilmesine katkıda bulunacak projelere destek sağlama görevini vermiştir. Kalkınma Ajansının mali destek programına çıkıp mali destek verebilmesi için, öncelikle bir bölge planına sahip olması gerekmektedir” (Can, 2011: 100).
4.5.1. TR52 Düzey 2 Bölgesi 2010-2013 Bölge Planı
TR52 Düzey 2 Bölgesi Bölge Planı, Mevlana Kalkınma Ajansı (MEVKA) tarafından iki temel fonksiyonu yerine getirmek üzere hazırlanmıştır. Bunlardan ilki yerel kaynakların harekete geçirilmesi suretiyle TR52 Düzey 2 Bölgesi’nin kalkınma sürecini hızlandırmak, ikincisi ise tüm paydaşlar tarafından bölgenin tanınması, ortak bilinç, amaç ve işbirliklerinin geliştirilmesi için platform oluşturmaktır. Bölgenin vizyonu bölgedeki paydaşların katılımlarıyla belirlenmiş olup “Kaynaklarını etkin ve çevreye duyarlı kullanan, sosyo-kültürel yapısı güçlü, rekabetçilik temelinde sürekli gelişen lider bir bölge olmak” biçiminde ifade edilmiştir. Genel olarak ifade edilen mevcut durum yapısı, Bölgede paydaşlarla yapılan komisyon çalışmaları ve çalıştaylar sonucunda vizyona ulaşmak adına beş temel tematik eksen belirlenmiştir. Bunlar (http://www.mevka.org.tr):
Bölgenin rekabetçilik düzeyinin artırılması,
İnsan kaynaklarının geliştirilmesi ve istihdamın artırılması, Sosyo-kültürel yapının güçlendirilmesi,
Doğal kaynakların sürdürülebilirliğinin sağlanması, Bölgenin cazibesinin artırılmasıdır.
Bölge planına göre TR52 Bölgesinin öncelikleri şunlardır (http://www.mevka.org.tr):
Tarımsal ve hayvansal üretimde kalite ve verimin artırılması, Pazarlama altyapısının güçlendirilmesi,
Bölgede ortak iş yapma bilincinin geliştirilmesi,
İnovasyon, AR-GE ve projecilik konusundaki kültür ve bilincin artırılması, Bölgenin sanayi kapasitesinin ve kapasite kullanım oranlarının artırılması, Markalaşma ve kurumsallaşmanın sağlanması,
Mesleki eğitimin güçlendirilmesi,
Eğitimin işgücü talebine duyarlılığının artırılması,
Bölgenin nitelikli insan kaynağı kapasitesinin korunması ve güçlendirilmesi, Dezavantajlı gruplara yönelik farkındalığın ve hizmet kalitesinin artırılması, Sivil toplum kuruluşlarının etkinliğinin artırılması,
Çocuk ve genç nüfusun sosyal ve kişisel gelişimine yönelik faaliyetlerin desteklenmesi,
Su kaynaklarının sürdürülebilirliğinin sağlanması, Bölgede hava kalitesinin artırılması,
Toprak kirliliğinin azaltılması,
Yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımının artırılması, Tabiat varlıklarının korunması,
Bölgeye yerli ve yabancı yatırımcıların çekilmesi, Turizm altyapısının geliştirilmesi,
Tarihi ve kültürel varlıkların turizm potansiyeli açısından sürdürülebilirliğinin sağlanmasıdır.
Şekil-12: TR52 Düzey 2 Bölgesi 2010-2013 Bölge Planı
4.5.2. Mevlana Kalkınma Ajansı Stratejik Planı (2013-2017)
“Mevlana Kalkınma Ajansı kamu kurumlarının stratejik planlama sürecini düzenleyen 5018 sayılı Kanuna tabi olmamasına karşın kurumsallaşma sürecini tamamlayarak bölgesel kalkınmaya yönelik çalışmalarını bir plan dahilinde yürütmek amacıyla 2013-2017 dönemi için MEVKA stratejik planını hazırlamıştır. MEVKA Stratejik Planı temel olarak üç ana bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde stratejik plan hazırlık süreci ele alınmıştır. Stratejik planlama çalışmalarının başarısı büyük ölçüde plan öncesi hazırlıkların yeterli düzeyde yapılmasına bağlıdır. Bu sebeple hazırlık süreci çalışmaları titizlikle yürütülmüş olup bu bölümde plan hazırlama ekibinin oluşturulması, uygulanacak yöntem, plan hazırlama sürecinin planlanması ve çalışma takviminin belirlenmesine ilişkin konulara yer verilmiştir. Hazırlık sürecine ilişkin planlamaların yapılmasının ardından ikinci bölümde mevcut durum analiz edilmiştir. Bu kapsamda; Ajansın tarihsel gelişimi, yasal yükümlülükleri, faaliyet alanları, sunulan ürün ve hizmetler, iç ve dış paydaş analizleri ve kurum içi analizlere yer verilmiştir. Ayrıca kurum içi analiz bölümünde GZFT analizine yer verilmiştir. Geleceğe ilişkin kararların alındığı üçüncü bölümde misyon, vizyon, temel değerler, amaçlar, hedefler, stratejiler ve performans göstergeleri ele alınmıştır. Mevlana Kalkınma Ajansı kurulduğu tarihten itibaren edindiği kurum kültürü ile belirlenen misyon ve sahiplendiği temel değerlerle "Sevgi ve hoşgörü ile sosyal, kültürel, ve ekonomik değerlerin bütünleştiği bölgede kalkınmaya yön veren, öncü ve dinamik bir kurum olmak” vizyonuna ulaşmayı arzu etmektedir. MEVKA’nın 2013-2017 döneminde yürüteceği çalışmalara, sunacağı hizmetlere ve kurumsallaşma çabalarına yön veren vizyonuna ulaşabilmesi için beş amaç belirlenmiştir” (http://www.mevka.org.tr):
Bölgedeki aktörler arasındaki yönetişim ve işbirliği mekanizmalarını geliştirmek,
Bölgede özel sektör yatırımları ile ilgili süreçleri koordine etmek ve yatırım ortamı ile ilgili faaliyetleri yürütmek,
Bölgede ulusal ve uluslararası fon kaynaklarının etkin kullanımını sağlamak, Program ve projelerin uygulama etkinliğini artırmak,
Ajansın hizmet kalitesini artırmak.
4.5.3. Konya Karaman 2014-2023 Taslak Bölge Planı
“Bir yandan Konya Karaman Bölgesi’nde bölgesel gelişmenin hızlandırılması, yerel potansiyellerin harekete geçirilmesi, bölgeler arası ve bölge içi gelişmişlik farklarının azaltılması amacıyla hazırlanan 2014-2023 Bölge Planı diğer yandan Türkiye’nin 2023 vadeli ulusal kalkınma hedeflerine bölgeden azami katkı sağlamayı kendisine amaç edinmiştir.Bölge Planı kapsamında 5’i yatay ve 2 si mekansal olmak üzere 7 Temel Amaç Belirlenmiştir. Yatay Amaçlar, Bölge Planının vizyonunu hayata geçirebilmek için gerekli ve sektörel ayrım gözetmeksizin tüm sektörleri yatayda kesen müdahale alanlarını içermektedir. Bu kapsamda teknik komite çalıştayları, ilçe saha araştırmaları ve diğer katılımcı toplantılar esas alınarak Konya Karaman Bölgesi rekabet edebilirliği açısından kritik önem arz eden 5 alan aşağıda yatay amaç olarak belirlenmiştir. Konya Karaman Bölge Planı her bir amacın altında o amacı hayata geçirmeye yönelik öncelikli müdahale alanlarını ortaya koymuştur. Önceliklerin ne şekilde uygulamaya geçirileceği ise her bir önceliğin altındaki alınan tedbirler ile açıklanmıştır”. Yatay amaçlar (http://www.mevka.org.tr):
Ulusal ve küresel düzeyde daha rekabetçi işletmeler, Yatırım ortamının iyileştirilmesi,
İnsana yatırım: Bilgi ve becerilerini sürekli yenileyen, birlikte hareket edebilen, sağlıklı bireyler,
Bölge içi gelişmişlik farklarının azaltılması ve bölge kırsalında yaşamın canlandırılması,
Koruma kullanma dengesi içinde sürdürülebilir yeşil büyümenin sağlanması. Mekansal amaçlar (http://www.mevka.org.tr):
Bölge içindeki yerleşim yerlerine farklı müdahale biçimlerini içeren çok merkezli ve dengeli bir mekansal örgütlenme oluşturmak,
Bölgenin lojistik alt yapısını güçlendirerek ulusal ve küresel düzeyde erişilebilirliğini artırmaktır.
Şekil-13: Konya Karaman 2014-2023 Taslak Bölge Planı
Kaynak: http://www.mevka.org.tr.