Metot…

3.2.1. Deneme Deseni ve Ekim

2003 ve 2004 yıllarında Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Araştırma ve Uygulama Alanında yapılan bu çalışmada; deneme, bölünmüş parseller deneme desenine göre 4 tekrarlamalı olarak, ana parsellere azot dozları (0, 5, 10, 15, 20, 25, 30 kg N/da), alt parsellere ise çeşitler (Ant-Cin 98 ve Nermin-Cin) gelecek şekilde kurulmuştur.

Toprak pullukla derin sürüldükten sonra, tohum yatağını hazırlamak için, kültivatör ve goble disk ile sürüm yapılmıştır. Son goble disk uygulamasından önce fosfor ve potasyumun tamamı toprağa karıştırılarak verilmiştir. Fosforlu gübre olarak Triple Süper Fosfat (8 kg/da saf P2O5 olacak şekilde); potasyumlu gübre olarak ta Potasyum Sülfat (8 kg/da saf K₂O olacak şekilde) kullanılmıştır.

Ülger (1998) tarafından bölge şartlarında yapılan çalışma sonucunda cin mısırı için önerilen sıra arası (70 cm) ve sıra üzeri (20 cm) uygulanarak elle ekim yapılmıştır. Parseller; sıra uzunluğu 5.0 m ve her parsel 4 sıra olacak şekilde, 2.8 m x 5.0 m= 14.0 m² olarak düzenlenmiştir. Ekimden önce parsellere markör çekilerek sıra araları ve sıra üzeri mesafeler belirlenmiştir. İlk yıl ekim 22 Nisan’da, ikinci yıl ise 1 Nisan tarihinde yapılmıştır. Daha sonra her ocağa 2 tohum gelecek şekilde tohumlar el ile 6-7 cm derinliğe ekilmiştir. Çıkıştan sonra tekleme işlemi uygulanarak parsellerde eşit bitki sıklığı sağlanmıştır.

Azotlu gübrenin yarısı çıkıştan hemen sonra üre formunda banda verilmiştir.

Kalan öteki yarısı ise üst gübre olarak mısır bitkileri 30-40 cm boylandığında banda verilmiştir. (Kacar, 1986; 1990; Kırtok, 1998).

4. MATERYAL VE METOT Ali ÖZKAN

Düzenli çıkış sağlamak için her iki yılda da ekimden hemen sonra iki defa yağmurlama sulama yapılmıştır. Diğer sulamalar, parsellere mümkün olduğunca eşit su verilecek şekilde tava usulü yapılmıştır. Yüzey akışını engellemek için parseller arasına set yapılmıştır. İki defa çapa ve bir defa boğaz doldurma işlemi yapılmıştır.

Çıkıştan sonra görülen yabancı otlara karşı 2,4-D amin ve Sanson yabancı ot ilaçları kullanılmıştır. Ayrıca sap kurdu ve koçan kurduna karşı Karate Ec (100 cc/da) ilacı kullanılmıştır.

Hasat işlemi, parsellerdeki bitkilerde bulunan koçanlar elle toplanarak yapılmıştır. Hasat işlemi, her parselin kenar kısmındaki sıralar kenar tesiri olarak çıkarıldıktan sonra geriye kalan ortadaki iki sırada yapılmıştır (1.4 m x 5.0 m= 7.0 m²). Hasatta elde edilen koçanlar daha sonra mısır harman makinesinde tanelenmiştir.

3.2.2. İncelenen Özellikler

Araştırmada incelenen özellikler; Kacar (1972; 1986; 1990), Moll ve ark.

(1982), Anderson ve ark. (1984), Ülger (1986) ve Eichelberger ve ark. (1989)’na göre, her parselde orta sırada yer alan bitkilerden tesadüfi olarak seçilen 5 örnek bitkide belirlenmiştir.

1. Tepe Püskülü Çiçeklenme Süresi (gün) : Bitkilerin çıkış tarihi ile tepe püskülünde %75 çiçeklenme görüldüğü tarih arasındaki gün sayısı olarak hesaplanmıştır.

2. Bitki Boyu (cm): Parselde orta sırada yer alan bitkilerden tesadüfen seçilen 5 bitkide toprak yüzeyi ile bitkinin tepe püskülünün ilk yan dalcığının çıktığı boğum arasındaki uzunluk cm cinsinden ölçülerek ortalamaları alınmıştır.

3. Koçan Yüksekliği (cm) : Bitki boyunun ölçüldüğü 5 bitkide toprak yüzeyi ile ilk koçanın sapa bağlandığı boğum arasındaki mesafe cm. cinsinden ölçülerek elde edilen değerlerin ortalaması alınmıştır.

4. Sap Kalınlığı (mm) : Bitki boyunun ölçüldüğü 5 bitkide sapın ilk boğum arasının orta kısmının kalınlığı kumpas yardımı ile ölçülerek ortalaması alınmıştır.

4. MATERYAL VE METOT Ali ÖZKAN

5. Bitkide Koçan Sayısı (adet/bitki) : Parseldeki koçan sayısı parseldeki bitki sayısına bölünerek bitki başına koçan sayısı bulunmuştur.

6. Koçan Uzunluğu (cm) : Bitki boyunun ölçüldüğü 5 bitkinin koçanlarında, koçan sapının taneyle birleştiği noktadan koçan ucuna kadar olan kısmı ölçülerek ortalaması alınmıştır.

7. Koçan Kalınlığı (mm) : Bitki boyunun ölçüldüğü 5 bitkinin koçanlarının kalınlığı koçanların orta kısımlarından kumpasla ölçülerek ortalamaları alınmıştır.

8. Koçanda Tane Sayısı (adet/koçan) : Bitki boyunun ölçüldüğü 5 bitkinin koçanlarında mevcut taneler sayılıp ortalamaları alınmıştır.

9. Koçanda Tane Ağırlığı (g/koçan) : Bitki boyunun ölçüldüğü 5 bitkinin koçanlarının tek koçan taneleme makinesinde harmanlanması ile elde edilen taneler tartılarak ve ortalaması alınarak bulunmuştur.

10. Koçanda Tane Oranı (%) : Bitki boyunun ölçüldüğü 5 bitkinin koçanlarının tek koçan taneleme makinesinde harmanlanması ile elde edilen taneler ve sömekler ayrı ayrı tartılarak ve bu değerlerden koçanda tane oranı hesaplanmıştır.

11. Hektolitre Ağırlığı (kg/hl) : Her parselden elde edilen tane ürününün hektolitre ağırlığı, hektolitre ölçme aleti yardımıyla belirlenmiştir.

12. Bin Tane Ağırlığı (g) : Örnek bitkilerden elde edilen koçanların harmanlanmış tanelerinden rast gele sayılan 4x100 adet tane tartılarak hesaplanmıştır.

13. Tane Verimi (kg/da) : Her bir parselden elde edilen koçanlar mısır harman makinesinde tanelenmiştir. Tanelenen ürünün nem oranı Dickey-John elektronik nem ölçme aleti ile ölçülmüştür. Daha sonra tane verimi % 14 nem içeriğine göre düzeltilerek dekara tane verimi değerleri hesaplanmıştır.

14. Patlama Hacmi (cm³/g) :Örnek bitkilerden elde edilen tanelerden 150 g örnekler alınarak patlatılmış ve hacimleri saptanmıştır.

4. MATERYAL VE METOT Ali ÖZKAN

Toplam Patlama Hacmi (cm³) Patlama Hacmi (cm³/g)= ---

Patlatılan Ürünün Ağırlığı (g)

Örnekler 0.001 gr. duyarlığındaki hassas terazide tartılmış olup, 1300 Watt gücündeki elektrikli Mısır Patlatma Makinesinde patlatılmıştır. Örneklerin tamamının eşit nem seviyesinde patlatılmasına özen gösterilmiştir. Patlatmadan sonra patlayan mısırların hacmi 12.7 cm çapındaki silindirle ölçülmüştür.

15. Patlamayan Tane Oranı (%) :Patlamayan taneler sayılarak toplam tane içerisindeki patlamayan tane oranı hesaplanarak bulunmuştur.

Patlamamış tane sayısı

Patlamamış tane oranı (%) = --- x 100

Toplam tane sayısı

16. Tanede Protein Oranı (%) : Örnek bitkilerden elde edilen tanelerde gerekli kurutma ve öğütme işlemleri yapıldıktan sonra Kjeldahl metodu ile % N miktarı tespit edilip bulunan değer 6.25 ile çarpılarak protein oranı belirlenmiştir.

3.2.3 Elde Edilen Verilerin Değerlendirilmesi

Araştırmada elde edilen veriler; MSTAT-C paket bilgisayar programı kullanılarak varyans analizine tabi tutulmuştur. Ortalamalar Duncan çoklu karşılaştırma Testi ile gruplandırılmıştır. Regresyon analizi ile tane verimi ve azot dozu arasındaki ilişki belirlenmiştir (Düzgüneş ve ark., 1987).