Meslek Mensuplarından Kaynaklanan Haksız Rekabet Örnekleri

Meslek mensuplarından kaynaklanan ve mevzuatta tanımlanan haksız rekabet konularını daha iyi anlaĢılması için örnekler yoluyla somutlaĢtırılmıĢtır.

Örnek Olay1

B, SMMM ruhsatına sahiptir. Ancak ilgili mesleği icra etmemekte ve mesleğin icrası için ruhsatını C‟ye kiralamıĢtır. Söz konusu C, meslekle ilgili konunun ehli olmamakla birlikte bazı pratik bilgilere sahiptir, muhasebe programları ve beyanname vermeye dair bir takım hizmet içerikli iĢlemlere konu olacak iĢleri yapmak üzere mesleği icra etmektedir. Muhasebecilik mesleğinde en sık karĢılaĢılan durumlardan biri de ruhsatın kiralanmasıdır. 3568 Sayılı Kanun‟da haksız fiil hallerinden “Meslek ruhsatın kiralanması veya çeşitli menfaatler sağlayarak meslek mensubu olmayan kişilere faaliyette bulunma imkânı sağlamak (Mad.6/d) ” durumuna bir örnek olup, açıkça belirtilmiĢtir. Ruhsatı kiraya verme gibi haksız fiil gerçekleĢtiğinde Cumhuriyet Savcılığı‟na sevk ile konu takip edilecektir.

Örnek Olay2

X A.ġ. daha az vergi ödemek için, muhasebe defterini tutan SMMM olan A‟ya oluĢacak farkı KDV dengelemesi yaparak yok etmesini talep etmiĢ, A bu isteği kabul ederek X A.ġ.‟nin KDV‟si ile ilgili tutarı dengelemiĢtir. Diğer bir ifade ile

66 naylon fatura düzenlemiĢtir. Bu örnekte yer alan usulsüzlük “En iyi muhasebeci en az vergi ödettiren muhasebecidir” anlayıĢından doğan ve 3568 Sayılı Kanun uyarınca

“Muhasebe ve denetim standartlarına uymamak, mesleki faaliyetlerin yürütülmesinde gereken mesleki özeni göstermemek(Mad.6/a)” Ģekilde tanımlanan haksız rekabet örneğidir.

Örnek Olay3

Meslek mensubu olan K Bey, W A.ġ. ile çalıĢabilmek için diğer meslektaĢları hakkında yalan yanlıĢ bilgiler vermekte, yanıltıcı bilgilerle meslektaĢlarını kötülemektedir. Daha önceki konularda da bahsedilen, meslek etik kurallarının ihlal edilmesi söz konusudur. 3568 sayılı kanun uyarınca “Meslek mensuplarının hizmetlerini ve faaliyetlerini yanlış ve yanıltıcı veya yersiz açıklamalarla kötülemek(Mad.8/b)” Ģeklinde tanımlanan haksız rekabet örneğidir.

Örnek Olay4

Bay E, diğer meslektaĢlarından B hakkında piyasaya doğru olmayan açıklamalar yapmıĢtır. Bu açıklamalar mesleki etik ilkeleri ve mali (akçal) konularda olup, doğruluğu olmayan açıklamalardır. (Örnek olarak, E meslektaĢı B‟nin sahte fatura düzenlediğini ya da bürosuna haciz geldiğini söylemiĢ olabilir). Bura da yapılan açıklama tamamen asılsız olup, 3568 Sayılı Kanun uyarınca “Meslek mensuplarının dürüstlüğü, güvenirliği ve tarafsızlığı hakkında yanlış ve asılsız beyanlarda bulunmak (Mad.8/a)” Ģeklinde tanımlanan haksız rekabete örnektir.

Örnek Olay5

Bay E, X A.ġ.‟yle çalıĢabilmek için, piyasada çok ciddi pazar payına sahip olan D A.ġ. ile daha önceden çalıĢtığına dair yalan söylemiĢtir. Kendi kiĢisel durumu ve iĢleri hakkında yanıltıcı bilgi vererek rant (getirim) sağlamaya çalıĢmıĢtır. Bu yanıltıcı bilgileri vermek kanun uyarınca haksız fiil hallerindendir. 3568 Sayılı Kanun uyarınca “Kendisi, hizmetleri ve faaliyetleri hakkında gerçek dışı veya yanıltıcı açıklamalarda bulunmak (Mad.8/ç)” suretiyle haksız fiil yoluyla haksız kazanç edinmeye çalıĢılmıĢtır.

67 Örnek Olay6

Eski vergi denetmeni olan Bay E meslekte kendisine fayda sağlayacağını düĢünerek eski unvanını da kullanmıĢtır. Burada önceden sahip olunan bir unvan kullanılmıĢtır. ÇeĢitli unvan, belge ve ödül isimlerinin kullanılması ile reklama dair haksız rekabet olgusu ortaya çıkmıĢtır. 3568 Sayılı Kanun‟da yer alan ve haksız rekabet yollarından biri kabul edilen “Mesleki ve akademik unvan dışında sahip olunan başka unvanları kullanmak (Mad8/f)” suretiyle haksız fiil iĢlenmiĢtir.

Örnek Olay7

Bayan E, popüler bir denetim Ģirketine ait olan isim kısaltmasına uygun baĢka isim ile kendi denetim Ģirketinde aynı kısaltmayı kullanmıĢtır. Örneğin, „BaĢarı Denetim ġirketi‟nin kısaltama ismi olan B.D.ġ.‟yi, Bayan E „Bahar Denetim ġirketi‟

adı altında B.D.ġ. ġeklinde kullanmıĢtır. Burada asıl amaç, BaĢarı Denetim ġirketinin imajından yararlanmaktır, kanun uyarınca “Reklam ilke ve kurallarına aykırı davranmak (Mad.12)” suretiyle haksız fiil kabul edilmektedir.

Örnek Olay8

Meslek mensubu A, defterini tuttuğu B Ģirketine ait bilgileri kiĢisel çıkarları doğrultusunda D Ģirketine yasal olmayan bir Ģekilde sunmuĢtur. Mükelleflerin bilgilerini üçüncü kiĢilere vermek, mükellefin mahremiyetine yapılmıĢ olan hatalı bir davranıĢ olup, haksız fiil teĢkil etmektedir. 3568 Sayılı Kanun uyarınca “İş sahiplerine ait veya iş sahiplerinden elde edilen bilgileri kullanmak suretiyle ekonomik çıkar sağlamak (Mad7/g)” Ģeklinde tanımlanan haksız rekabet örneğidir.

Örnek Olay9

Bay A defterini tuttuğu Y Ģirketinin banka aracılığı ile kredi kullanabilmesi için bankaya Y Ģirketine ait ve makyajlanmıĢ mali tablolarını sunmuĢtur (burada makyajlamadan kasıt, mali tablolar üzerinde doğru olmayan bir takım düzeltmelerin yapılması anlamına gelmektedir). Böylece A, Y Ģirketinin mali tablolarını daha iyimser hale getirmiĢtir. Gerçek olmayan bilgiler sunmak bir suçtur ve kanunla sabittir. 3568 Sayılı Kanun‟da “Üçüncü şahısları yanıltacak şekilde gerçeğe aykırı

68 belge düzenlemek ve onaylamak (Mad.6/f)” Ģeklinde tanımlanan haksız rekabet örneğidir.

Örnek Olay10

Bayan D, X A.ġ.‟de bağımlı çalıĢan meslek mensubudur ancak, Bayan D‟ye bu iĢinin dıĢında da iĢler verilmektedir. Muhasebe konusunda yetkili bağımlı çalıĢanlara aynı Ģirkette birden fazla iĢ verilemez, burada meslek mensubuna aynı Ģirket içinde verilmemesi gereken birden fazla iĢ verilmiĢtir. 3568 Sayılı Kanun‟da bu durum “Bağımlı çalışan meslek mensupları bakımından aynı anda birden çok işletmede mesleki sorumluluk üstlenmek (Mad.6/h)” Ģeklinde tanımlanmıĢtır ve bu durum haksız rekabete konu olmuĢtur.

Örnek Olay11

Bayan E, bilinçli olarak kira beyannamesini yanlıĢ doldurmuĢtur. Mali mevzuatın gerekçelerini, yükümlülüklerini öz ve biçim olarak zamanında yerine getirmemiĢtir. Kanunun hükümlerine uygun davranılmamıĢtır. Verilen belge gerçek olmayıp sahtelik ihtiva etmektedir. 3568 Sayılı Kanun uyarınca “Mevzuat hükümlerinin emredici kurallarına aykırı davranmak suretiyle meslek mensupları karşısında haksız şekilde avantaj elde etmek” Ģeklinde tanımlanan haksız rekabet örneğidir.

3.1.2. Düzenleyici Ve Denetleyici Kurumlardan, Mevzuat Hükümlerinin