Düzenleyici Ve Denetleyici Kurumlardan, Mevzuat Hükümlerinin

Özellikle muhasebecilik mesleği, iĢ yükü çok olan ve son derece fazla sorumluluk yüklenilmiĢ önemli bir meslektir. ĠĢ yükünün çokluğu, mesleğin yoğunluğu ile oluĢan stres ve zaman sıkıntısı nedeniyle muhasebe meslek mensupları sürekli olarak ve sık sık çıkarılan kanunları, standartları ve tebliğleri takip etmekte zorlanmaktadırlar. Sadece takip etmekle kalmayıp çoğu zamanda uygulamada sorunlar yaĢamaktadırlar. Bunun yanı sıra kanunda oluĢan bazı boĢluklar, denetimin azlığı ve en önemlisi denetimin tam olarak yapılamaması sonucu haksız rekabete kapı açılmıĢ olmaktadır (Sak, 2013:71).

Düzenleyici ve denetleyici kurumlar, haksız rekabette bir takım sorumluluklara sahiptir. Mevzuat boĢlukları, denetim ve tespit, yaptırımın

69 caydırıcılığı ve yaptırımın zamanında uygulanması vb. bu sorumlulukların en önemlileri olarak ifade edilebilir.

Bununla birlikte mevzuata uygun olmasına karĢın, meslek mensuplarına itirazlarına ve hatta davalarına konu olduğu, hukukun bütünlüğü ve eĢitliği ilkelerine aykırı birtakım istisnai durumların olduğu da bilinmektedir. Bu durumun daha iyi anlaĢılması için aĢağıda “Düzenleyici ve denetleyici kurumlardan, mevzuat hükümlerinin hukuka aykırı oluşturulmasından kaynaklanan haksız rekabet” ile ilgili birkaç örnek verilmiĢtir (Sak, 2013:71).

Düzenleyici Ve Denetleyici Kurumlardan, Mevzuat Hükümlerinin Hukuka Aykırı OluĢturulmasından kaynaklanan ve mevzuatta tanımlanan haksız rekabet konularını daha iyi anlaĢılması için örnekler yoluyla somutlaĢtırılmıĢtır.

Örnek Olay1

26 Aralık 2012 tarihinde Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK) tarafından Resmî Gazete‟de yayımlanan, 28509 Sayılı Bağımsız Denetim Yönetmeliği‟nin 16. maddesinde düzenlenen ilgili sınav konularındaki muafiyetlerin yalnızca hali hazırda SMMM olanların Bağımsız Denetim Lisansı Sınavına girmesi koĢulunda geçerli olması, söz konusu muafiyetin gerekçesi olan iki lisans/sınav arasındaki „ortak‟ konuların yalnızca SMMM‟den Bağımsız Denetim Lisansına tek yönlü bir muafiyet/avantaj sağlaması, eĢitlik, adillik, tarafsızlık, dürüstlük, Ģeffaflık gibi ilkelerle bağdaĢması mümkün değildir. Konu ile ilgili olarak, KGK ve TÜRMOB bünyesindeki uzmanlarla yapılan görüĢmelerde KGK; konunun kendi yetkileri dıĢında olduğunu beyan ederken, TÜRMOB ise söz konusu yönetmeliğe tamamen karĢı olduklarını ifade etmiĢlerdir. Bu nedenle hem KGK, hem de TÜRMOB sözü edilen hukuksuzluğun giderilmesi için bir takım giriĢimlerde bulunmuĢlar ancak sonuçsuz kalmıĢtır. 660 Sayılı KHK ile ilgili kararnamenin Kurulun görev ve yetkilerini düzenleyen 9. Maddesinin uyarınca; “bağımsız denetim yapacak meslek mensuplarına yönelik sınav, yetkilendirme ve tescil yapmak, disiplin ve soruĢturma iĢlemlerini yürütmek, sürekli eğitim standartları ile mesleki etik kurallarını belirlemek, bunlara yönelik olarak kalite güvence sistemini oluĢturmak ve bu alanlardaki eksikliklerin düzeltilmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını sağlamak”

Ģeklinde ifade edilmiĢtir. Görülmektedir ki KGK birçok kiĢinin aĢırı yetkilerle

70 donatılmıĢ olduğunu düĢünerek, yetkilerini kullanmamıĢ, asli görevi olmasına karĢın konuya iliĢkin gereken çözümü üretmemiĢ, yanı sıra mesleki eksikliklerine yönelik yapılan iletimleri dikkate almamıĢtır. KGK bu tavrı ile hukuka aykırı davranıĢı dolaylı da olsa desteklemiĢ ve ileride birçok sorunun oluĢabilmesine kaynaklık etmiĢtir (Sak, 2013:71-73).

Örnek Olay2

Bir takım kanunlarda yapılan köklü değiĢiklikler (TTK, SPK, BK vs.) meslek mensuplarını ilgilendirmekteyken, meslek mensuplarına ya da bağlı oldukları odalara, görüĢ ve öneri konusunda bildirim ve bunların geri bildirim süreci değerlendirilmiyor olması, uygulama noktasında çok ciddi bir risk teĢkil etmektedir.

Diğer bir ifadeyle, böylesine köklü değiĢimler de değiĢimden direkt olarak etkilenen meslek mensubu konuya dâhil edilerek, katılımcı bir politika izlenmemektedir. Bu durumun bir sonucu olarak da, çok fazla bilgiye sahip olunmamasından kaynaklanan yanlıĢ ya da haksız uygulamanın önü açılmıĢ olur (Sak, 2013:73).

Örnek Olay3

SPK lisanslama sınavlarının bir takım değiĢikliklerden dolayı belirsiz duruma gelmesi, yanı sıra sınav komisyonunun sınavı iptal etmek gibi birçok yanlıĢa imza atması diğer adaletsiz uygulamalardan biridir. Uygulanan sınavları hemen her modülünde yanlıĢı çıkan aday ile hiç yanlıĢı çıkmayan bir adayın, 70 % baĢarı ölçütünde değerlemeden dolayı aynı sayılması ise büyük bir problemdir (Sak, 2013:73-74).

Örnek Olay4

Bağımsız denetimle ilgili olarak, TÜRMOB ile KGK arasında yaĢanan yetki kargaĢası büyük bir haksız rekabet örneğidir. ĠSMMMO, bağımsız denetim sınavlarını kendisinin gerçekleĢtireceğini web sitesi aracılığıyla duyurmuĢ, bunun üzerine KGK‟nun itirazı ile duyurusunu geri çekmiĢtir. Bu yaĢanan skandal, meslek mensuplarının mesleklerindeki performanslarına ve mesleki kariyerlerine olumsuz etki etmiĢ, büyük bir güven kaybına yol açmıĢtır (Sak, 2013:74).

Örnek Olay5

71 ĠSMMMO, kamu denetçiliği ile ilgili olarak konuyla ilgili eğitim programları baĢlatmıĢ, ilk yıl bu eğitimler için katılımcılardan para alınırken diğer yıllar ise ücretsiz verilmeye baĢlamıĢtır. Bu durum üzerine KGK, ĠSMMMO‟nun bu uygulama sonucunda haksız kazanç elde ettiğini öne sürmüĢtür (Sak, 2013:75).

Örnek Olay6

Bağımsız Denetim Yönetmeliği ile meslek mensuplarına getirilen 15 yıllık mesleki deneyim Ģartı, bağımsız denetim lisansı almamıĢ olsalar dahi birçok meslek mensubunun söz konusu yetkiye sahip olmasına yol açarken, lisans almıĢ meslek mensuplarını hayal kırıklığına uğratmıĢtır. Dünyanın hiçbir ülkesinde örneği bulunmayan bir durumdur. Staj, sınav gibi hem maddi hem de manevi maliyetlere katlanan ve lisansa hak kazanan meslek mensupları açısından büyük hayal kırıklığına yol açarken bu durum hukuka aykırı bir uygulama olarak karĢımıza çıkmaktadır (Sak, 2013:75-76).