Meme Kanseri Hastası Yoksul Kadınların Özellikleri ile Baş

4.1.3. Meme Kanseri Hastası Yoksul Kadınların Özellikleri ile Baş Etme Stilleri

durumunda da yine yaşadıklarından dolayı kendini suçlama eğiliminin yüksek çıkması sorunları çözmeye çalışılmamasının bir yansıması olduğunu düşündürmektedir.

Evin sahibinin kendilerinin olmadığı, kiralık evde oturan meme kanseri hastası yoksul kadınların diğerlerine göre planlama ve kendini suçlama baş etme stili puanlarının yüksek olduğu görülmektedir. Bu sonuca ek olarak araştırma sırasında kadınların bir kısmının ‘ay sonunda kirayı nasıl ödeyeceğimize kaygılanırken bir de benim tedavi masraflarım çıktı’

cümlesini kurmaları ailenin yaşam mücadelesini kendilerinin daha da zorlaştırdığını bunun için daha çok düşünerek planlama yaptıklarını göstermektedir.

Çocuk sahibi olma durumu açısından bakıldığında çocuğu olanların baş etme stillerinden kabullenmenin, aktif baş etmenin, davranışsal boş vermenin ve dinin yüksek olduğu görülmüştür. Çocuk sahibi olmayanların ise inkar ve madde kullanımının yüksek olduğu görülmüştür. Bu sonuç görüşme yaptığımız kadınların çocuklarının yaşının küçük olduğu da göz önünde bulundurulduğunda çocuklarının annenin yardımına, bakımına muhtaç olmasının kadını hastalıkla olumlu baş etmeye teşvik ettiğini düşündürtmüştür.

Meme kanseri hastalığından sonra boşanma, cinsel yaşamın olumsuz etkilenmesi, iş hayatına devam edememe, ekonomik durumda bozulma sosyal ilişkilerde bozulması gibi yaşamı olumsuz etkileyen değişiklikler yaşayan meme kanseri hastası yoksul kadınlarda kendini suçlama baş etme stilinin yüksek olduğu, yaşamında yukarıdaki gibi olumsuz değişiklikler olmayanlarda ise duygusal destek, maddi destek, olumlu yeniden yorumlama ve kabullenme baş etme stilleri yüksek olduğu belirlenmiştir.

Yukarda belirtilen meme kanseri hastası yoksul kadınların sosyo demografik verileri, yaşamdaki değişikler ve baş etme stilleri arasındaki ilişkiye dair sonuçlardan sonra hastalık süreçlerine ve baş etme stilleri arasındaki ilişkiye dair sonuçlara yer verilecektir. Hastalık sürecinin ilk basamağı olan teşhis aşamasında geçen sürenin hastalığı inkar etme ve kabullenme noktasında etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Teşhis süresi arttıkça kabullenme baş etme stilinin arttığı ancak teşhis süresi kısa olursa inkar etme baş etme stilinin azaldığı görülmüştür. Yapılacak diğer çalışmalarda da teşhis sürecinde geçirilen süreye göre baş etme sitilinin değişmesinin neden olduğu sorusunun sorularak hastanın hastalıkla ilgili bilgisi, kendisini buna hazırlaması, gibi değişkenlerin üzerinde durulmalıdır.

Hastalık sürecinin ikinci basamağında tedavi aşamasındaki ameliyat olma veya olmama durumunda ise meme kanseri hastası yoksul kadınlardan ameliyat olanların yüksek oranda kabullenme baş etme stili gösterdikleri sonucuna ulaşılmıştır. Bu da bedensel açıdan değişiklik yaşanmasının kabullenmeyi kolaylaştırma yönündeki ilişkisini göstermektedir.

Tedavi aşamasında alınan tıbbi hizmeti yeterli bulan meme kanseri hastası yoksul kadınlarda duygusal destek, maddi destek ve olumlu yeniden yorumlama baş etme stilleri puanının yüksek olduğu görülmüştür. İlaveten hastalıkla ilgili bilgisi olmayanlarda din baş etme stili yüksek olduğu bulunmuştur.

Tedavi aşamasında aldığı psikolojik desteği yetersiz bulanların inkar, madde kullanımı, kendini suçlama baş etme stilleri puanları yüksek çıktığı gibi kabullenme baş etme stilleri puanlarının da yüksek olduğu gösterilmiştir. Tedavi sonrasında ise psikolojik desteği yetersiz bulanların kendini suçlama baş etme stilleri puanı yüksek olduğu görülmüştür. Bu durum meme kanseri hastalığında psikolojik destek alınmasının olumlu baş etme stratejileri açısından önemli olduğunu göstermiştir. Kabullenme baş etme stilinin yüksek çıkması da profesyonel bir psikolojik destek almayıp kişinin hem kendi olumlu baş etme gücünü hem de sosyal destek sistemlerini daha fazla kullanılmasıyla ilişkili olduğuna ulaşılmıştır.

Meme kanseri hastası yoksul kadınların psikolog veya sosyal hizmet uzmanı gibi bir meslek elemanından yardım alma gereksinimi duyanların inkar, madde kullanımı, davranışsal boş verme ve kendini suçlama baş etme stilleri yüksek olduğu ilaveten meme kanseri yoksul kadınların psikolog veya sosyal hizmet uzman gibi bir meslek elemanından yardım alma gereksinim duymayanlarda duygusal destek ve kabullenme baş etme stilleri puanı yüksek olduğu bulunmuştur. Bu sonuç olumsuz baş etme stillerini gösteren kişilerin psiko sosyal destek gereksinimini göstermektedir.

Tedavi sürecinde ve sonrasında tıbbi sosyal hizmet biriminden herhangi bir destek alınmadığı için baş etme stillerinde herhangi bir ilişkiye bakılamamıştır. Bu durum meme kanseri hastaları ile tıbbi sosyal hizmet uygulamasının eksikliğini de göstermektedir.

Aileden, aynı hanede yaşayan kişilerden destek alanlarda duygusal destek, maddi destek, din, planlama ve kabullenme baş etme stilleri yüksek çıkmıştır. Diğer taraftan aileden, aynı hanede yaşayan kişilerden destek almayanlarda kendini suçlama, duygusal aktarım ve inkar baş etme

stilleri yüksek olduğu bulunmuştur. Meme kanseri hastası yoksul kadınların komşulardan destek alanlarda duygusal destek, maddi destek, olumlu yeniden yorumlama ve din baş etme stillerin yüksek olduğunu ayrıca komşulardan destek almayanlarında kendini suçlama baş etme stili yüksek olduğu bulunmuştur. Yukarıda ifade edilen aile üyelerinden ve komşulardan alınan desteğin meme kanseri hastası yoksul kadınların baş etme stillerini olumlu yönde etkilediği görülmektedir. Bu durum da literatürle uyumlu olarak sosyal desteğin baş etme sürecindeki önemli görülmeli ve meme kanseri hastasının aile üyelerine de bunun bilgisinin verilmesi gereklidir.

Meme kanseri hastası yoksul kadınların çaresizlik hissetmeyenlerde duygusal destek, maddi destek ve kabullenme, aktif baş etme ve din baş etme stilleri yüksek olduğu ayrıca çaresizlik hissedenlerde kendini suçlama, inkar, duygusal aktarım ve duygusal boş verme baş etme stilleri puanı yüksek olduğu görülmektedir. Çaresiz hissetme durumunda olumsuz baş etme stilleri gösterilmesi hastalık hakkında bilgi, psiko-sosyal destek ihtiyacını da gündeme getirmektedir.

Bu durumun yeterli tıbbi sosyal hizmet uygulaması yapılabilse giderilebilecek bir sorun olduğu görülmelidir.

Meme kanseri hastası yoksul kadınların kamu kurumlarından yeterli destek almayanlarda duygusal destek ve maddi destek baş etme stilleri yüksektir. SYDV’lerden destek alanlarda zihin dağıtıma, planlama ve din baş etme stilleri yüksek çıkarken destek almayan hastalarda olumlu yeniden yorumlama, maddi destek, inkar, duygusal destek ve davranışsal boş verme baş etme stilleri yüksek oluğu görülmektedir. SYDV’lerden alınan yardımın ihtiyaçlarını karşılayanlarda davranışsal boş verme baş etme stilleri yüksektir. Kamu kurumundan ve SYDV’lerden destek almayanlar diğer destek ağlarından yararlanmakta oldukları için olumlu baş etme stilleri göstererek kamu kurumlarına müracaat etmemekte olduklarını göstermektedir.

Özetlemek gerekirse, araştırmada çoğunlukla baş etme stillerinden kendini suçlama ve din öne çıkmaktadır. Bu yüzden yapılacak çalışmalarda hastaların kendini suçlama sebepleri üzerinde çalışılması gereklidir. Bu araştırmanın sonuçları hastanelerdeki tıbbi sosyal hizmet birimleri, psikiyatri servileri gibi psikolojik destek sunabilecek meslek elemanları için önemli bir veri sunmaktadır. Bunun yanında meme kanseri hastalarında aileden, akrabadan, komşudan ve arkadaştan alınan sosyal desteğin, hastalıkla başa etme için önemli olduğu görülmüştür, ayrıca kamu kurumların, sivil toplumların, tıbbi sosyal hizmetin, psikologların desteklerinin yeterli olmadığı ve bu destekleri aileden, komşudan, akrabadan ve arkadaşlardan aldıkları

görülmüştür. Ancak hiçbir destek birbirinin ikamesi olarak görülmemelidir. Meme kanseri hastası yoksul kadınlar hem hastalıkları hem de yoksullukla mücadele ederken çok yönlü desteğe ihtiyaç duymaktadırlar. Bunun göz önünde bulundurularak bütüncül bir değerlendirme yapılması dezavantajlı durumun daha da fazla arttırılmamasına özen gösterilmelidir.

4.1.4. Meme Kanseri Hastası Yoksul Kadınların Sosyal Destek ile Baş Etme Arasındaki