MARKANIN İNTERNETTE KULLANILMASI

Markanın internette kullanılması KHK’de kullanma sayılan haller içerisinde yer almamasına rağmen; gelişen teknoloji ile beraber internette marka kullanımı da yaygınlaşmaktadır. Marka sahibi, ürünü fiziki olarak, web sayfasının ulaşılabildiği ülkede de pazarlıyorsa kullanma yükümlülüğünün yerine getirildiğine dair bir şüphe yoktur. WIPO tarafından 1999 yılında yapılan bir araştırmada, bazı ülkeler internette kullanım için sadece web sayfasında reklam verilmesinin yeterli olduğunu, bazı ülkeler ise markanın gerçek biçimde kullanılması ile anlaşılması gerekenin reklamla beraber satışın gerçekleşmesi şartının da aranması gerektiğini belirtmişlerdir²⁴². Kanımızca; internet yoluyla markanın kullanılmasında sadece satışın veya reklamın yapılması yeterli değildir. Örneğin; bir kişi Türkiye’den Fransa’daki bir internet sitesine girerek o sitedeki markalı ürünü sipariş ettiğinde o ürünün Türkiye’ye gelmesi o ürünün Türkiye’de satıldığının veya reklamının yapıldığı anlamına gelmez.

Çünkü; ülkemizde KHK anlamında kullanım yükümlülüğünün yerine getirilmiş kabul edilebilmesi için, markanın ciddi biçimde, sicilde kayıtlı olduğu mal ve hizmetler için ve işlevine uygun kullanılması gibi şartlar arandığından, bir markayı taşıyan mal için sadece internette reklamının yapılması ve o ülkede o malın satışının yapılması yeterli değildir. Markayı taşıyan mallar için o ülkede bir dağıtım ve pazarlama ağının ya da o malın satışının gerçekleştirildiği bir mağaza veya o işletmeye ait bir şubenin de malın sipariş edildiği ülkede bulunması gerekir.

Ülkemizde kendi markalarımıza bu tür kullanım kolaylıkları sağlanmamışken, yabancı markalara kullanım kolaylıkları sağlanması düşünülemez.

242 ARIKAN, “İnternetin Fikri ve Sınai Haklar Üzerindeki Etkisi”, Uluslararası İnternet Hukuku Sempozyumu, 21-22 Mayıs 2001, İzmir, s. 104 (s. 89-118); ERGÜN, s. 184;

KARAAHMET/YALÇINER, http://www.ekitapyayin.com/id/021/index.php (16.11.2005).

75 Bir marka internet üzerinde ilk olarak; metatag olarak kullanılabilir. Metatag;

web sitelerinin içeriğini sınıflandıran arama metotlarının bu işlemi yapabilmeleri için, web sitesinin HTML²⁴³ kodunun başında yer alan anahtar kelimelerdir.

Metatagların özelliği; web sitesinde görünmeyip ilgili yazılımın kaynak kodunda yer almalarıdır. HTML dosyalarının başında yer alan ve bu dosyayı temsil eden metataglar arama motorları tarafından kolayca bulunup, metatagın temsil ettiği dosyanın, arayan kişi önünde listelenmesini sağlar. Arama motorları vasıtasıyla yapılan aramalarda metatagların temsil ettiği sitenin görünme ihtimali artmaktadır²⁴⁴. Metatag kullanım; internette markanın kullanılması çeşitlerinden birisi de olsa marka işlevine uygun ve ciddi olarak kullanılmadığı için kullanım yükümlülüğü yerine getirilmemiş olur. Metatag kullanım sadece o markayı taşıyan ürünün reklamının arttırılmasını ve internette o mala yönlenilmesini sağlayarak, o malın satışını arttırır.

Yoksa kullanım yükümlülüğünün yerine getirilmesi ve markasal kullanımın gerçekleştiği anlamına gelemez.

Arama motorları ürünlerin tüketiciler açısından daha kolay bulunmasına yardımcı olması bakımından oldukça cazip hale gelmektedir. Bu nedenle de, arama motorları içinde markaların yer aldığı bazı “anahtar sözcükleri” reklamcılara satmaktadır. İlgili sayfaya o anahtar sözcüklerin girilerek araştırma yapılmasıyla, arama sonuçlarıyla beraber o sayfada o ürünün reklamı da yer almaktadır. Arama motoru Google’ın internette mal satışı yapan B’ye ait olan kozmetiklerle ilgili (S) markasını, ücret karşılığında, yine internette kozmetik ürünleri satışı yapan D’nin kendi ürünleriyle ilgili reklamıyla bağlantılı hale getirmesi örnek olarak gösterilebilir. Bu durumda Google arama motoruna (S) kelimesi yazılarak yapılan araştırmada, B’nin adresi görünmekle beraber, bu adres sayfasında, rakip firma D’nin reklamı flama reklam şeklinde görünecektir²⁴⁵.

243 “Hypertext mark-up language, HTML internet ağı üzerindeki, hemen hemen tüm dokümanların yazılmasında kullanılan ve resimler, kelimeler, Hypertext linklerle dokümanların yaratılmasını sağlayan dildir”.

244 ARIKAN, s.106; ERGÜN, s. 185.

245 Arama motorları ve arama motorları vasıtasıyla bir markanın internette ne şekilde kullanılabileceği ve bu konuda alınabilecek teknik önlemler için bkz. SERT, “Fikir ve Sanat Eserlerinin Teknik Önlemlerle Korunması ve Teknik Önlemlerin İhlal Edilmesine Uygulanacak Yaptırımlar”, E-Akademi Hukuk, Ekonomi ve Siyasal Bilimler Aylık İnternet Dergisi, Kasım 2005, www. e-akademi.org/arsiv.asp?sayı=45.

76 Marka sahibi markasını internetteki sayfası için alan adı olarak da kullanabilir²⁴⁶. Marka sahibinin markasını sadece internette alan adı olarak kullanması kullanım şartının yerine getirilmesi bakımından yeterli değildir. Marka sahibinin markasını taşıyan mal veya hizmetini satması, pazarlaması, ürün tanıtım kataloglarında kullanması gerekir²⁴⁷. İnternet üzerinde işletmeye ait bulunan sayfa markanın kullanıldığına dair bir kanıt olabilir. Ancak bu durumun da fiili şartlarla beraber göz önüne alınması ve değerlendirilmesi gerekir. Yoksa marka sahibinin markasını tanıtan bir internet sitesi oluşturup o markayla ilgili ticari bir kaygı taşımaması yani markayı taşıyan malları satmaması, pazarlamaması kullanma yükümlülüğünün yerine getirilmesi bakımından yeterli değildir.

Kanımızca; metatag kullanımda da arama motorlarında markanın “anahtar sözcük” olarak kullanılmasında da o ürünün satışı, dağıtımı veya pazarlanması o ülke için yapılmıyorsa kullanım yükümlülüğü yerine getirilmiş olmaz. O ürün için ilgili ülkede ürünün satıldığı bir şubenin olması ya da o markanın o ülkede pazarlanmasını sağlayan bir sistemin yapılandırılması gerekmektedir.

246 Ayrıntılı bilgi için bkz. KIRCA, “Tescilli Markanın Alan Adı Olarak Kullanılması”, Prof. Dr.

Ömer Teoman’a 55. Yaş Günü Armağanı, İstanbul 2002.

247 STERPI, 8.19.

77