Araştırmada, harmanlanmış öğrenme ortamının yüz yüze öğrenme ortamına kıyasla öğretmen adaylarının bilimin doğası ve bilimsel araştırmaya ilişkin görüşleri üzerindeki etkisini belirlemek için, bilimin doğasına ilişkin görüş anketi ile bilimsel araştırmaya ilişkin görüş anketinin son uygulanmasından elde edilen puanlara MANCOVA analizi uygulanmıştır. Bağımlı değişkenler ile ilgili ön testler kovaryant olarak alınmış ve bu amaç doğrultusunda, öncelikle elde edilen verilerin MANCOVA analizi için uygunluğu araştırılmıştır. Aşağıda MANCOVA nın uygulanması için sağlanması gereken 6 varsayımın uygunluğu test edilmiştir.
1- Bağımsızlık (Interdepence): MANCOVA analizinin yapılabilmesi için kovaryantlar ile bağımlı değişkenler arasında anlamlı bir ilişkinin olması gerekirken, kovaryantlar arasında anlamlı bir ilişkinin olmaması gerekir. Bu araştırmada, bilimin doğası ilişkin görüş ön anketi ile bilimsel araştırmaya ilişkin görüş ön anketi arasında anlamlı bir ilişki bulunmamış (r=0,087) ve verilerin bu varsayım için uygun olduğu anlaşılmıştır.
2- Dağılımın Normalitesi (Normality of Distribution): İkinci varsayım olan verilerdeki dağılımın normalitesi her bir grup için ayrı ayrı olarak, Kolmogorov-Smirnov testi ile belirlenmiştir. Bu test sonuçlarına göre, bilimin doğası ve bilimsel araştırma ile ilgili son testlerden elde edilen verilerin normalite değeri p>0,05’ten büyük olduğu görülmüştür.
3- Varyans ve Kovaryansların Homojenliği (Homogenety of Varyans-Covaryans): Bu varsayıma göre, grupların her birinde bağımlı değişken ile kovaryant arasındaki ilişkinin aynı olması “gerekir. Verilerin bu varsayıma uygunluğunun test edilmesi için yapılan Levene Testine göre grupların her birinde bağımlı değişken ile kovaryant arasındaki ilişkinin p>0,05’ten büyük olduğu ve böylelikle verilerin varsayım için uygun olduğu görülmüştür.
4- Bağımlı Değişkenler ile Kovartyanlar Arasındaki Doğrusallık (Linearity between dependent variables and covariates): Bağımlı değişken ile her bir kovaryant arasındaki ilişkinin doğrusal olması gerekir. Bu çalışmada, BDİGA ön anketi ile son anketi arasında korelasyon r=0,349 (p=0,002) ve BDİGA ön anketi ile BAİGA ön anketi arasında korelasyon r=0,307 (p=0,006) olarak bulunmuştur. Elde edilen bu sonuçlar kovaryantlar ile bağımlı değişkenler arasında anlamlı bir ilişkinin olduğunu göstermiştir.
5- Regresyon Eğilimlerinin Homojenliği (Homogeneity of Regression Slopes): Grupların her birinde bağımlı değişkenle kovaryant arasındaki ilişkinin aynı olması gerekir. Aksi takdirde, uygulama ile kovaryant arasında bir etkileşimin olduğunu gösterir ve analiz sonuçlarının yanlış yorumlanmasına yol açar. Bu sonuçlara göre, grup x bilimin doğası ile ilgili görüş anketi için [F (1,76)=48,302, p=0,000] değeri, bilimsel araştırmaya ilişkin görüş anketi için ise [F (1,76)=20,542, p=0,000] değeri bulunmuştur. Bu sonuçlara göre verilerin bu varsayıma uygun olduğu görülmüştür.
6- Kovaryantların Güvenirliği (Reliability of Covariates): MANCOVA analizinin yapılabilmesi için çalışmada kovaryantların ölçüldüğü tüm, anket, test vb. araçların Cronbach α güvenirlik katsayısının 0.70 in üstünde olması gerekir. Araştırmada kullanılan kovaryantların ölçüldüğü BDİGA anketinin Cronbach α güvenirlik katsayısı 0,85 ve BAİGA anketinin Cronbach α güvenirlik katsayısı ise 0,79’dur. Bu sonuçlar, verilerin MANCOVA analizi için uygun olduğunu göstermiştir.
Tablo 12’de görüldüğü gibi deney ve kontrol grubuna ait MANCOVA analizi sonuçları verilmiştir. MANCOVA analizinden elde edilen sonuçlar, gruplar arasında önemli ortalama farklılıklarının olduğunu göstermiştir (Wilks’ λ=0,606 F(2,75)= 24,349, p=0,000, ETA2=0,394). Elde edilen ETA2 değeri, bağımlı değişkenlere ait çoklu değişkenlerin yaklaşık olarak % 40’ı bağımsız değişkenler tarafından açıklanmaktadır.
Tablo 12. MANCOVA Sonuçları
Değer F Hipotez sd Hata df p Kısmi Eta Karesi Grup Wilks’ Lambda 0,606 24,349 2,000 75,000 0,000 0,394
MANCOVA analizinin ardından, her bir bağımlı değişken üzerinde uygulamanın etkisini ayrı ayrı analiz etmek için ANCOVA analizi yapılmıştır. Bu analiz sonuçları Tablo 13’de verilmiştir.
146
Tablo 13. Deney ve Kontrol Gruplarının BDİGA ve BAİGA Son Anketlerine İlişkin ANCOVA Sonuçları Varyansın Kaynağı Bağımlı Değişken Karelerin Toplamı sd Karelerin Ortalaması F p Kısmi Eta Karesi
Grup BDİGA (son) 1351,09 1 1351,09 48,302 0,000 0,389
BAİGA (son) 1315,32 1 1315,32 20,542 0,000 0,213
Hata BDİGA (son) 2125,84 76 27,97
BAİGA (son) 4866,46 76 64,03
Toplam BDİGA (son) 24750,75 80
BAİGA (son) 32522,75 80
Bilimin doğası ve bilimsel araştırma ile ilgili son anketlere ait ANCOVA sonuçları Tablo 13’de verilmiştir. ANCOVA analizi sonuçlarına göre, deney ve kontrol grubu öğrencilerinin bilimin doğası ile ilgili kavramları anlamaları arasında anlamlı bir farklılığın olduğu görülmektedir [F (1,76)= 48,302, p= 0,000]. Bu anlamlı farklılığın hangi grubun lehine olduğunu anlamak için, kovaryantlara göre düzeltilmiş ortalama puanların verildiği Tablo 14’e bakıldığında, deney grubu öğrencilerinin kontrol grubu öğrencilerinden anlamlı olarak daha iyi oldukları anlaşılmaktadır. Çünkü deney grubunun BDİGA anketi düzeltilmiş ortalama puanı 20,45 iken, kontrol grubu öğrencilerinin düzeltilmiş ortalama puanı 12,07‟dir. Aynı şekilde ANCOVA analizi sonuçlarına göre, deney ve kontrol grubu öğrencilerinin bilimsel araştırma ile ilgili kavramları anlamaları arasında anlamlı bir farklılığın olduğu görülmektedir [F (1,76)= 20,542, p= 0,000]’dir. Tablo 14’e bakıldığında, düzeltilmiş ortalama puanlardan bu anlamlı farklılığın deney grubu lehine olduğu görülmektedir.
Tablo 14. Deney ve Kontrol Grubunun BDİGA ve BAİGA Son Anketlerine Ait Düzeltilmemiş Ortalama, Düzeltilmiş Ortalama ve Standart Sapma Puanları
Kovaryant Grup N Düzeltilmemiş Ortalama
Standart Sapma Düzeltilmiş Ortalama
BDİGA D.G 38 20,53 6,06 20,45*
K.G 42 12,00 5,65 12,07*
BAİGA D.G 38 22,35 9,71 22,11*
K.G 42 13,64 7,36 13,85*
4.7. Öğretmen Adaylarının Yüz Yüze Öğrenme, Çevrimiçi Öğrenme ve Web Destekli