Woyach (1993) ‘a göre liderlik becerilerinizi geliştirmek için temel olarak belirtilen 4 kavram üzerine odaklanmak gerekir:
Motivasyon: Liderler bir şeyleri başarmak isteyen kişilerdir. Başkalarının yaşamlarında farklılık yaratmak isterler. Liderlik hiçbir zaman amaçsız değildir. Bir şeylere bağlılığı yansıtır. Bu büyük bir sosyal çalışma ya da sadece bazı grupları ayakta tutma olabilir. Liderliğe hazırlama bu amacı bulmadır, yön vermek için motivasyonu bulmaktır.
Kendine güven: Daha geni çevreler katılmış için, gerçekte liderlik becerilerini uygulamak için neresi olduğu fark etmez, risk almak için istekli olmalısınız. Egonuzu ve isminizi yan yana koymak için istekli olmalısınız. Başka insanların sizin yanıldığınızı
düşünmelerine istekli olmalısınız. Bütün liderler bazen hata yaparlar. Hata yaptığınızda kendinizi toplamak ve tekrar denemek için kendinize güveninizin olması gerekir. Liderliğe hazırlamak riskleri almak için kendine güven kazanmayı içerir.
Katılım: Liderlik üzerine uzmanları, liderliğin gelişimi zamanla ufkunuzu gelişmesi süreci olarak düşünmektedirler. Bugün sadece okulunuzdaki kişilerin üye olduğu bir kulübe üye olabilirsiniz. Yarın liderliğinizi uyguladığınız grubun üyeleri bütün halktan olabilir. Bir gün liderliğini bölgesel ya da ulusal örgütle bile uygulayabilirsiniz. Sizlerden birileri, liderliğinizi uygulamak için bir grup içinde ya da bütün dünyadan insanların katıldığı çalışmalarda katılamayabilir. Liderlik için hazırlanma risk almak için kendine güven kazanmayı içerir.
Beceri: Son olarak, liderlikteki başarı ve başarısızlık arasındaki fark sizin liderlik becerilerinizi bağlar. Bu becerilerin ne olduğuna ilişkin bir çok fikirler vardır.
Herkes liderliği uygulayabilir. Kadın ya da erkek, sessiz ya da atik olmanız, genç ya da yaşlı olmanız bir problem değildir. Genç bayanlar ve erkekler yarının liderleri olacaklardır. Ancak, hiçbir liderlik modeli, liderlik üzerine hiçbir kitap sizi lider yapamaz. Lider olmak için öğrendiğiniz modeller ve görüşleri alarak onları uygulamaya koymalısınız (s. 5 ).
2.5.1 Liderliği Herkes Öğrenebilir.
Yüzyıllar boyunca, bir çok insan neden bazı kişilerin lider olup diğerlerinin olamadığını merak etmişlerdir. Liderliği etkili olarak uygulamak için bir çeşit karizma ya da doğuştan gelen özel kişisel yeteneğin gerekli olup olmadığını merak etmişlerdir. Daha yakınlarda, insanlar liderliğin mutlu bir tesadüf sonucu ortaya çıktığını bile önermişlerdir. “Doğru yetenekleri olan kişilerin doğru zamanda, doğru yerde olmaları sonucu- voila !” ( Woyach, 1993, s.25)
İnsanlar doğuştan ya da zamanla lider olsun ya da olmasınlar, bu görüş ortak bir düşünceyi paylaşır: liderlik öğrenebilecek bir şey değildir.
Liderliği etkili bir şekilde uygulamak demek uygun becerileri kullanarak hedefler yaratma, insanları motive etme, çatışmaları çözme ve grubun özel ihtiyaçlarını karşılamaktır.Ancak, bu becerilerin her biri sadece şudur: bir beceri; insanlar becerileri öğrenebilir. Bunları bu beceriler sahip olan kişilerin gözlenmesini içeren çalışma yoluyla öğrenebilirler. Sonuçta uygulama yoluyla gerçek liderlik durumları içerisinde beceriler hakkına ne biliyorlarsa uygulamak için deneyerek öğrenilir. Liderliğe hazırlanmak için sarf ettiğimiz çaba, liderlik için gerekli olan temel becerileri geliştirmeye doğru herhangi bir zamanda bir grubun liderlik ihtiyaçlarına cevap vermede ne kadar başarılı olduğunuzu belirleyebilir (Woyach, 1993, s.25).
Liderlik öğrenilebilir ve öğrenilmelidir de. Çok azımız başlangıçtan beri etkili lideriz. Çoğumuz nasıl yönlendireceğimizi öğrenmek zorundayız ve çoğumuz hata yaparak öğreniriz. Öyleyse eğer liderliği öğrenmek istiyorsanız ilk adım; yönlendirmek için kendinize izin verin , şimdi ve sonra hata yaparak öğrenmek için kendinize izin verin (Woyach, 1993, s.26).
2.5.2 Liderlik Gelişimi Ve Eğitimi
Kouzes ve Posner (1987)'e göre liderlik gözlenebilen bir takım uygulamalardır. Bu ifadeyi kabul etmemiz durumunda liderliği uygulama olarak tanımlayabiliriz ve ayrıca liderliği öğretebileceğimizi de kabul ederiz. Liderlik gelişim aracı yeterliliklerin ve yeteneklerin geniş bir dizimidir ve bütün bunlar bir kişinin çalışma arkadaşlarıyla, müşterileriyle iletişimini ve kişisel özellikleri ahlaki bağlılıklarını ve yönetim becerilerini etkiler.
Son birkaç yıldır liderlik gelişimi ve eğitimine artan bir ilgi vardır. Öncelikle teknolojideki, iş dünyasındaki, küresel iletişimdeki hızlı değişimler liderlik eğitimine dikkati çekmiştir. Dünya hızla değişmektedir. Değişimler olduğu sürece dünya liderleri talep edecektir. İkinci olarak bu değişim ve gelişimi yakalayabilmek toplumda kadına bakış açısıyla yakıdan ilgilidir. Bir toplumdaki kadınların, ergen genç kızların statüsüne ve haklarına bakılarak o toplumun ne derece ilerlediği anlaşılabilir. Bu yüzden kadın ya da
ergen genç kız liderlerin yetiştirilmesi ya da yetiştirilme talebi yalnız içinde bulunulan aileyi, toplumu değil-tüm ülkeyi etkileyecek bir unsurdur. Bunun için önce ergen genç kızların kendine saygısını geliştirmek, yeteneklerinin farkındalığını açığa vurmak gerekir.
Kaagon (1998)'e göre liderlik eğitiminde dört boyut vardır. Bu boyutlar birlikte, liderlik gelişim programlarını değerlendirme ve planlamada bir çok karışıklığı, yapılabilir çerçeveye ayarlamak için kullanışlı bir yol sunar. Dört boyut şunları içerir:
1- Kim liderlik eğitimi vermelidir?
2- Ne zaman ya da hangi periyot içinde yapılmalıdır?
3- Nerede liderlik gelişimi olmalı ya da kimin yerinde düzenlemelidir? 4- Nasıl belirlenmeli ya da liderliği öğretmek için hangi araçlar ve yöntemler kullanılmalıdır?
Woyach (1993) e şu şekilde görüşlerini ifade etmiştir.” Öncelikle kim liderliği yönetmelidir? 40 yıl önce cevap üniversite profesörleri öğretmeli olurdu. Ancak son yıllarda danışmanlar liderlik eğitiminin köklü ve önemli bir parçası olmuşlardır. Çünkü onlar akademik meslektaşlarından daha hızlı ve doğrudan cevap verebilirler. Sonraki soru, ne zaman liderlik eğitimi yapılmalıdır? Soru liderlik eğitiminin uzun ya da kısa süreli olup olmayacağı ile ilgilidir” (s.30).
Kaagan (Akt. Woyach, 1998) göre nasıl sorusu diğerlerinden ayrı tutulamayacak öncelikli sorudur. Zaman ve zamanlama bir program planlanırken yöntem ve içerik açısından kritiktir. Kaagan ayrıca daha fazla zamanla, daha uygun öğrenme etkinlikleriyle daha büyük bir etkinin oluşabileceğini söylemiştir.
Üçüncü olarak liderlik eğitimi nerede yapılmalıdır? Tekrar Kaagan (Akt. Woyach 1998)’a göre eğitimciler bu soruyu sadece yöntemin ve içeriğinin sorularına cevapladıktan sonra nerede sorusuna cevap verebilirler. Liderlik öğretecek kişiler bu amaçlarına uygun düşecek yeri bulmalıdırlar.
ve tasarlamadaki temel noktalar; amaçlar, içerik ve yöntemdir. Bu üçü programın kaynaklarıdır. Bunlar katılımcıların deneyimlerinin kalitesini belirler. Ne ve nerede, ne zaman hatta kim sorularının eksikliklerinin üstesinden gelinebilir. (s. 30)