Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi Çalışma Ziyareti a. Erbil Westeye Hospital

04.11.2016 tarihinde Erbil’de çalışma ziyaretlerinin ilk durağı Erbil Westeye Hospital özel dal merkeziydi. Bu merkez göz, diş, plastik ve estetik cerrahi alanlarında hizmet veren özel bir hastanedir. Tanışma faslından sonra Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetimi sağlık hizmetleri ile sosyal güvenlik yapısı hakkında bilgi edinildi. Karşılıklı kıyaslamalar yapıldı, çevre ülkelerdeki sağlık hizmeti değerlendirildi, kendi merkezlerinde yapılan iş ve işlemler ve çalışan personeller hakkında bilgi edinildi. Daha sonra merkezin bütün birimleri gezilerek konu hakkında bilgi alış verişinde bulunuldu. Aşağıdaki durumlar tespit edildi:

• Kuzey Irak Bölgesel Kürt Yönetiminde sağlık yönetimi başkent Erbil’de Sağlık Ba-kanlığı, illerde sağlık müdürlüğü ve hastanelerde de başhekimler tarafından yöne-tilmektedir. Bütün sağlık tesisleri kamu özel ve üniversite ayrımı yapılmadan ruh-satlandırılmakta ve denetlenmektedir.

• Ülkede özel veya devlete ait bir sigorta bulunmamaktadır. Ancak devlete ait sağlık tesislerinde bütün teşhis ve tedaviler ücretsiz verilmektedir. Ancak mesai günle-rinde ve acil olmayan vakalarda gün içerisinde toplam bedelin %30’unu ödemek koşuluyla hasta daha erken muayene olabilmekte ve hekim seçebilmektedir. Ül-kede aile hekimliği sistemi bulunmamaktadır. Sağlık insan gücü ülÜl-kede bulunan

4 tıp fakültesi, yüksek okullar ve yurtdışında eğitim aldırılarak temin edilmektedir.

Bölgede bulunan bütün kanser hastalarının yurtiçi ve yurtdışında her türlü tedavi masrafının,ücretsiz olarak karşılandığı bir sistemleri mevcuttur.

• Ziyaret edilen sağlık merkezinde,göz hastalıkları ile ilgili kanser hariç bütün has-talıkların tanılarının konulup,tedavi edildiğini beyan ettiler. Kanser dışında başka ülkelere herhangi bir hasta göndermediklerini beyan ettiler. Aynı şekilde başka ül-keden de müracaatın olmadığı belirttiler. Hastaların büyük bir çoğunluğunun kendi bütçelerinden sağlık harcamalarını karşıladıklarını belirttiler. Bölgesel yönetimin başkanı ve başbakanlığa bağlı vakıf tarafından referans mektubu ile gelen az sa-yıdaki hastanın da tedavi edildiğini ve daha sonra ücretlerini bu vakıflardan aldık-larını belirtiler. Aynı şekilde ağız ve diş sağlığı ile plastik ve rekonstüktif cerrahi branşları için de aynı şeylerin geçerli olduğunu belirtiler.

• Sağlık turizmi ile ilgili sunduğumuz projenin uygulanabilir olduğunu belirttiler. An-cak iki ülke arasında uygulanan vize sorunu, buradan Van iline direkt uçak seferle-rinin olmaması, İran’a karayolu ile ulaşımın daha rahat olması, İran’nın daha uygun fiyat sunması sebebiyle İran’ın tercih edildiğini belirttiler. Ancak kanser hastaları, kalp damar hastaları, yanık hastaları ve çocuk yan dal branşlarıyla ilgili bu bölge-de eksiklik olduğunu, yurtdışına gibölge-decek hasta potansiyelinin bu gurup hastaların olduğunu belirttiler. Nadiren burun estetiği için Erbil’den İstanbul’a gidişlerin oldu-ğunu belirttiler. Ayrıca ilde pet ct ve nükleer tıp cihazlarının olmaması nedeniy-le hastanenizde ve ilimizde mevcut olmasından dolayı bu grup hastaların buraya yönlendirilebileceğini belirttiler.

• Kendi merkezlerinin Türkiye’deki göz branşının bir devamı olduğunu, bir hastane-lerinin de Süleymaniye ilinde olduğunu belirttiler. Özellikle son 1 yıl içindeki İŞİD saldırıları, ekonomik kriz ve petrol fiyatlarındaki düşüş, Türkiye’nin Irak vatandaş-larına uyguladığı vize gibi nedenlerden dolayı Türkiye’ye hasta girişinde azalma olduğunu söylediler .Bu sorunlar giderildiği takdirde, buradan Türkiye’ye ve Van’a hasta gelebileceğini belirttiler.

b. West Erbil Acil Hastanesi

Bu hastane Erbil’de bulunan, devlete ait sadece acil hasta kabul eden (travma, yanık ve ateşli silah yaralanması) bir merkezdir. Bu hastane ülkede yaşanan savaşta yaralanan peş-mergeler, Irak ordusuna mensup askerler ve yaralanan sivil vatandaşların getirildiği merkezdir.

Ayrıca kendi bölgelerinde yaşanan trafik kazası, travma ve yanık hastaları ilk olarak buraya müracaat etmektedirler. Buradan yer bulunmaması veya imkan bulunmaması durumunda özel hastanelere veya yurtdışına (en başta Türkiye) gönderilmektedirler. İl merkezinde bulunan dev-lete ait genel hastaneler ve özel hastaneler normal acil hastaları kabul etmektedirler. Hastane-nin bütün birimleri nöbetçi idari amir ile birlikte gezildi. Karşılıklı fikir alış verişinde bulunuldu.

Hastane acil servisindeki müracaat eden ve müşahede de bekleyen hastalar gezildi.

Nöbetçi hekim ve personeller ile kısa bir görüşme yapıldı. Daha sonra yoğun bakım üniteleri, ameliyathane ve yanık merkezi gezildi. Hastanenin 2009 yılında yapıldığı, finansmanın ABD tarafından karşılandığı ve inşaatının Türk müteahhitler tarafından yapıldığı belirtildi. Hasta-neye ülkede yaşanan iç karışıklık ve terör nedeni ile ağırlıklı olarak ateşli silah yaralanması ve yanık hastalarını aldıklarını belirttiler. Gelen yaralıları, merkezde (hastanelerinde) tedavi yapılamadığı veya yer olmadığı takdirde, kendi bölgelerindeki kamu veya özel hastanelere ya da Türkiye’ye gönderdiklerini belirttiler. Türkiye’ye gönderdikleri bu hastaların masraflarının da bölgesel yönetim tarafından karşılandığını belirttiler.

Hastanelerinde görev yapmakta olan hekimlerin sabahtan öğlene kadar acil ameliyat-ları yaptıkameliyat-ları; öğlenden sonraameliyat-ları ise talep olduğu takdirde,elektif vakaameliyat-ların ameliyat ücretinin belirli bir kısmının hasta tarafından karşılanması koşulu ile yapıldığı öğrenildi. Ülkemizde ise böyle bir durumun olmadığı,devlet bünyesinde hizmet veren kurumlarda çalışan hekimlerin acil ve elektif ameliyatların tamamı,ücret talep etmeksizin yaptıkları dile getirildi

Ayrıca hastanelerinde tedavi alıp reçete yazılan hastaların ilaç temininin hastane ecza-nesi tarafından karşılandığı; reçete edilen çoğu ilacın eczanelerinde mevcut olduğu, bulunma-ması durumunda ise serbest eczanelerden,hasta tarafından temin edildiği öğrenildi.

Hekimlerin aynı anda hem devlet’le hem özelde çalışabildikleri belirtildi.Kendi ülkelerinin yeni açılanTıp Fakültelerinin ve Yüksek Okullar ile sağlık insan gücünün önümüzdeki yıllar içerisinde karşılanacağını belirttiler. Sağlık tesisi alt yapısı konusunda eksiklerinin olduğunu, ülkelerindeki iç karışıklık ve ekonomik kriz giderildiği takdirde bunların da kısa sürede tamam-lanacağını ve yurt dışına hasta gönderilmesini azaltacaklarını belirttiler. Ancak bu aşamada yurtdışına ağırlıklı olarak onkoloji, kalp damar cerrahisi, organ nakli, yanık ve çocuk hastalıkları branşlarında hasta gittiğini belirttiler. Bu bölümler ile ilgili yatırım yapıldığında buradan daha

fazla hastanın Van’a gelebileceğini belirttiler.

Ülkemize yönlendirilen hastaların özel sağlık tesislerinde kar amacı güdülerek gereksiz muayene ve tetkiklerin yapılabildiği, bu nedenle kar amacı gütmeyen kamu hastanelerinin bu hizmeti kaliteli vermeleri durumunda,güvenden ötürü tercih sebebi olabileceği vurgulandı.

Fotoğraf 13. West Erbil Acil Hastanesi, Erbil/Irak

4.2.3. Azerbaycan

4.2.3.1. Genel Bilgiler