Konu İle İlgili Çalışmalar

Xiong ve ark. (2008) büyük ölçekli süt sığırcılık işletmelerinde süt verimleri ile ilgili verilerin sürü ıslahı ve hayvanların beslenmesine ait verilerin oluşturulmasında kullanılması amacıyla dijital bilgi sisteminden yararlanılması amacıyla Visual basic tabanlı bir yazılım programı geliştirmişlerdir. Araştırıcılar geliştirmiş oldukları yazılım programı ile sürü bazında gerçek zamanlı olarak hayvanların besin maddesi gereksinimlerinin tahmin edilmesinin ve sürünün geliştirilmesinin mümkün olduğunu bildirmişlerdir.

Cole (2007) Pyton programlama dili ve Linux işletim sistemi ile çalışan PyPedal adlı pedigri analiz programı hakkında bilgiler vermiş ve programın pedigri analizinde sağlayacağı kolaylıklar ve avantajlar hakkında bilgiler vermiştir.

Rasmussen (2003) hayvancılık işletmelerinde kayıt tutmanın önemi üzerinde durduğu çalışmasında kayıt tutmanın işletmelere sağlayacağı avantajlardan bahsetmiştir. Araştırıcı hayvancılık işletmelerine yönelik olarak hazırlanacak programların özelliklerini belirlemiş ve kayıtlı yetiştiriciliğin yaygınlaşması için neler yapılması gerektiği üzerinde durmuştur.

Holst (1999) özellikle küçükbaş hayvan yetiştiriciliğinde uygulanan genetik iyileştirme metotlarının başarıya ulaşmasında kayıt tutmanın öneminden bahsetmiş ve tutulan düzenli kayıtlar sayesinde yapılacak olan fayda/masraf analizinin önemini ortaya koymuştur.

Avrupa Birliği Tarım Muhasebesi Veri Ağı (FADN) Sistemi çerçevesinde Türkiye’de Çiftçi Kayıt Sisteminin incelenmesi amacıyla yürütülen çalışmada, sistemin genel yapısı ve birlik içerisindeki uygulamalarının yanı sıra, Türkiye’de uygulanmakta olan Çiftçi Kayıt Sisteminin (ÇKS) kapsamı ve FADN ile benzeyen ve ayrılan noktaları ele alınarak, ileriki dönemlerde FADN sisteminin uygulanmasında ÇKS’den faydalanılma olanakları araştırılmıştır. Araştırıcı; uygun kayıt sistemi ile tarım sektörünün sorunlarının daha kolayca çözüme kavuşturulabileceğini ve tarımsal desteklemelerin daha doğru ve isabetli olarak yapılabileceğini bildirmiştir (Nazlı, 2006).

Turan ve Bakır (2004) Hayvancılık sektöründe bilgisayar destekli kayıt tutmak için yazılım programı geliştirilmesi amacıyla bir çalışma yürütmüşlerdir. Araştırıcılar geliştirdikleri yazılım programı ile hayvanlara ait soy kütüğü bilgileri (Kulak Numarası Doğum tarihi v.b.), döl verimi bilgileri, vücut ölçüleri, sağım bilgileri gibi kayıtların tutulabileceği bir yazılım programı geliştirmişler ve çalışmada programın hazırlanış alt yapısı hakkında bilgiler vermişlerdir.

Aydın (1992), büyükbaş sığır besiciliği faaliyeti yürütülen işletmelerde muhasebe kayıtlarının tutulabilmesi üzerine yürüttüğü çalışmada, işletmelerde tutulan kayıtların genelde vergi matrahının belirlenmesine yönelik olduğunu ortaya koyarak, sektörde özellikle maliyet muhasebesine yönelik çalışmaların yapılmasının gerekliliği ve önemi üzerinde durmuştur. Araştırıcı, muhasebe kayıtlarından yola çıkarak daha iyi planların yapılabileceğini, bunun sonucu olarak üretim maliyetinin azalarak, kalitenin artacağını ve işletmelerin gelişmesi üzerine olumlu etkide bulunulabileceğini vurgulamıştır.

Kaymaz (1995), sığır besiciliği yapan işletmelerde tek düzen muhasebe sisteminin uygulanabilirliği üzerinde yürüttüğü çalışmada hesap planlarının tutulmasının işletmeye sağlayacağı avantajları ortaya koymuştur. Araştırıcı, tutulacak muhasebe kayıtlarının işletme yöneticilere sağlayacağı yararlar, işletmenin farklı dönem ve işletmelerle değerlendirilmesine ve kaynakların tam ve etkin kullanımına olan katkılarından bahsetmiştir. Araştırıcı, mevcut yönetmeliklere göre sektöre uygulanabilecek tek düzen muhasebe standardını teorik bazda inceleyerek önerilerde bulunmuştur.

Özçelik (2000) birden fazla hayvansal ürün üreten (mamul madde) işletmelerde faaliyet tabanlı maliyet sisteminin (FTMS) önemi üzerine bir çalışma yürütmüştür. Klasik maliyet bilgi sisteminin hayvancılık sektörüne tam olarak uygun olmadığı belirtilen çalışmada dünyada her geçen gün FTMS’e geçen işletmelerin sayısının arttığı belirtilmiştir. FTMS, mamul maliyetinin hesaplanmasında birden fazla anahtar kullanıldığına değinilmiştir. FTMS’de mamul üretim süreçleri ön planda tutulurken, klasik muhasebede mamulün öne çıktığı belirtilmiştir. Her sektörde olduğu gibi hayvancılık sektöründe de teknolojinin kullanılıp, FTMS tercih edilerek daha doğru maliyetler çıkarılabileceği ortaya konulmuştur.

Demirkol (2001), Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliğine kayıtlı Edirne, Kırklareli ve Tekirdağ illerindeki işletmelerin muhasebe kayıtlarının incelenmesi üzerine bir araştırma yürütmüştür. İşletmelerin varlıkları, borçları, maliyetleri, gelir tabloları ve bilançoları incelenerek Türkiye ortalamaları ile ekonomik analiz çalışması yapılmıştır. 01.01.1994 tarihinde yürürlüğe giren üretim ve hizmet

sektörlerinde zorunlu olarak kullanılması gereken, tek düzen muhasebe sisteminin tarım sektöründe uygulanabilirliği örneklerle anlatılmıştır. Muhasebe kayıtlarının bilgisayarda tutulmasının sağladığı avantajlar üzerinde detaylı bilgiler verilmiş ve uygulanabilirliği ortaya konulmuştur.

Özkan (2001), 01.01.1994 yılında yürürlüğe giren ve zorunlu olan tek düzen muhasebe sisteminin hayvancılık sektöründe uygulanabilirliği üzerine yürüttüğü çalışmasında, büyükbaş hayvancılık işletmelerinde maliyetlendirme ve muhasebe kayıtları üzerinde durmuştur. Araştırıcı muhasebenin önemi ve özelliklerini belirttiği araştırmasında, tek düzen muhasebe sistemine göre büyükbaş hayvanlar için amortisman, değerleme, maliyetlendirme konularını örnek bir model çerçevesinde incelemiştir.

Erzurum ili hayvancılık işletmelerinin AB muhasebe sistemine (FADN) göre değerlendirilmesi ve mevcut durumun sistem ile olan durumu incelenmiştir. İşletmelerin ekonomik büyüklükleri, personel sayıları, hayvan sayıları ve varlıkları incelenmiştir. İncelenen işletmelerin, AB muhasebe sistemine (FADN) göre yapılan sınıflandırmada, hayvancılık isletmelerinin ekonomik büyüklüklerinin AB ortalamasına göre oldukça küçük olduğu belirlenmiştir. İşletmelerin kayıt tutmalarının önemi anlatılmış, bunun da öncelikle Tarım Bakanlığı veya bakanlığa bağlı bulunan Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü tarafından yönlendirilmesi gerektiği belirtilmiştir (Külekçi 2006).

FADN sisteminin muhasebe sistemi ile olan ilişkisi ve benzerlikleri ile farklı yanlarının araştırılması amacıyla yürütülen çalışmada, FADN sistemin özellikleri, gerekliliği ve prensipleri anlatılmıştır. FADN sisteminin muhasebe ile olan ilişkisi anlatılarak, FADN bir muhasebe sistemi olduğu vurgulanarak, gelir tablosu ve bilanço standartları ortaya konulmuştur. Çalışmada FADN sistemine geçişin özendirilmesi gerekliliği üzerinde durulmuş ve sisteminin önemi üzerine bilgi verilmiştir (Altınkol 2006).

Hayvansal üretimde mali kayıtların tutulmasında önemli zorluklardan birisini canlı hayvanlarda amortismanlar ve envanter değer değişimleri oluşturmaktadır. Özkan (2002), büyükbaş hayvanlarda amortisman, yeniden değerleme, maliyet

bedeli artırımı ve yenileme fonu üzerinde çalışmıştır. Öncelikle büyükbaş hayvanlar; besi hayvanları, damızlık hayvanlar, büyümekte olan hayvanlar ve süt hayvanları olarak dört ayrı sınıfa ayrılmıştır. Bu sınıflandırmaya göre amortisman, yeniden değerleme, maliyet bedeli artırımı ve yenileme fonu incelenmiştir (Özkan 2002).

Türkiye’de hayvancılık işletmelerinde kayıt tutmanın yaygınlaştırılması, üreticilerin bilinç düzeyleri ile çokta ilgili değildir. Mevcut kayıt sistemlerinde uygulanan destek ve teşviklerde kayıtlı üreticilere sağlanan ekonomik avantajlar kayıtların tutulmasında önemli oranda etkili olmaktadır. Son yıllarda uygulanan destek ve teşvik sistemi bu alanda bir takım iyileşmelere katkı sağlamıştır (Günlü ve Alaşahan, 2008).

Tarım kesiminde bilgisayar destekli kayıt tutma işleminin uygulamaya konulmasında, kırsal alanda üretim yapan işletmelerdeki üreticilerin amaçları, kişilik özellikleri, eğitim durumları, yetenekleri, öğrenme yetenekleri ve işletmelerinde hali hazırda kullanmış oldukları sistemlerin, bilgisayar teknolojisi kullanımının yaygınlaşmasında önemli olduğu bildirilmektedir. Ayrıca işletme büyüklüğü de bilgisayar teknolojisinin kullanımında önemli bir etkendir. Bilgisayar teknolojisinin yaygınlaşması için bilgisayar programcılarının programın hazırlanmasında, eğitimi ve desteğinde üreticiler ile daha yakın temas kurmaları ve görsel karakterli olarak hazırlamalarının da önemli olduğu dile getirilmiştir. Programların kullanılmasında fiyatın da oldukça önemli olduğu vurgulanmaktadır (Alvarez ve Nuthall, 2005).

1.1.11 Hayvancılık Sektöründe Bilgisayar Destekli Kayıt Tutma