Kompoze gübreler

Esasen bir bitki besin elementi içermeyip, iki veya daha çok bitki besin maddesi kapsayan gübrelere kompoze (karışım) gübreler denilmektedir. Kompoze gübre içerisindeki bitki besin maddeleri N- P₂O₅ - K₂O sırasına göre % olarak ifade edilmektedir. Kompoze gübreler birkaç besin maddesini kapsadıklarından uygulamada kolaylık ve ekonomi sağlarlar. Ancak gübre karışımındaki besin maddesi oranının yetiştirilecek bitkinin besin maddesi isteğine, toprak ve iklim özelliklerine uygun olmaması durumunda kullanılmaları beklenen faydayı sağlayamayabilir. Yine besin maddelerinin ayrı ayrı zamanlarda ve ayrı ayrı yöntemlerle uygulanması gerektiğinde kompoze gübreler kullanılmaz.

YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER

DİAMONYUM FOSFAT (DAP; %18 N, %46 P

O

)

Diamonyum fosfat gübresi iki besinli bir gübredir. Bünyesinde

%18 azot (N) ve %46 fosfor (P₂O₅) bulunur. İçeriğindeki azot, amonyum (NH₄) formunda olduğu için özellikle bitkilerin ilk gelişme dönemlerinde etkilidir. Yapısındaki azot miktarı taban (toprak altı) gübresi olarak kullanıldığında bitkinin tüm ihtiyacını karşılayamaz. Bunun için taban gübresi olarak DAP kullanıldığında üst gübrelemede bitkinin diğer azotlu gübrelerle desteklenmesi gerekir. Birinci azotlu üst gübre üre, ikincisi ise amonyum nitrat veya amonyum sülfat olmalıdır. DAP’taki azot amonyum formunda olduğu için toprakta tutulur. Aşırı yağış veya aşırı sulama durumunda topraktan yıkanma ile azot kaybı olmaz.

DAP gübresi tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de fosforlu gübre olarak kullanılmaktadır. Bitki besini olarak fosfor, bitkinin ilk gelişme dönemlerinde kök gelişmesi için elzemdir ve enerji metabolizmasında fosfora çok ihtiyaç vardır. Yeterli miktarda veya uygun derinliğe uygulanmaması durumunda bitkide fosfor noksanlığı görülür;

verimde ve kalitede büyük düşüşler olur. Sonbahar veya ilkbahardaki soğuk toprak şartlarında da fosfor alınımı zayıflar.

DAP gübresinin özellikle pH’sı 7.5’in üzerinde olan kireçli topraklardaki etkisi triple süper fosfata oranla daha fazladır. Diğer fosforlu gübrelerde olduğu gibi DAP’taki fosforun bir kısmı kireçli toprakta bol miktarda bulunan kalsiyum (Ca) ile birleşerek bitkiler tarafından alınamaz forma dönüşmektedir. Ancak topraktaki bazı fizikokimyasal süreçler sonucu tekrar yarayışlı forma dönüşebilir. Bu nedenle tüm fosforlu gübrelerin ve DAP gübresinin serpme yöntemi yerine gübreleme ekipmanları kullanılarak bant (çizi) yöntemi ile uygulanması daha faydalıdır.

DAP gübresi diğer kompoze gübreler gibi ekim öncesi veya ekimle birlikte uygulanmalı ve bitkinin kılcal kök derinliği dikkate alınarak toprağa karıştırılmalıdır. Tohum çimlenip bitki çıktıktan sonra üste uygulanması halinde etkisi görülmez. Bunun nedeni ise fosforun toprakta tutulması ve toprağın derinliklerine doğru hareketinin zayıf olmasıdır. Fosfor yağışlarla senede 5-6 cm kadar derinliğe inebilir. Bu nedenle DAP uygulaması ekim derinliğinin 5-6 cm altına yapılmalıdır.

20.20.0 KOMPOZE GÜBRE

Bünyesinde etkili madde olarak %20 azot (N) ve %20 fosfor (P₂O₅) bulunur. Ülkemizde ve dünyada iki besinli kompoze gübreler içinde en çok kullanılan bir gübredir. Bünyesinde azot ve fosfor dengeli olduğu için, taban gübrelemesi yapıldığında her iki besin elementi de toprak suyunda eridiğinde bitki tarafından kolaylıkla alınabilir. İçeriğindeki azot, amonyum (NH₄) ve üre [(CONH₂)₂] formunda olduğu için yağışla topraktan kolay yıkanmaz. Yapısındaki fosforun tamamı bitkilerin alabileceği formdadır.

20.20.0 kompoze gübre, özellikle potasyum bakımından zengin, ama azot ve fosfor bakımından fakir topraklarda yetiştirilen her tür bitkinin taban gübrelemesinde kullanılır. Tohum ekiminden

önce veya ekimle birlikte, fide dikiminden önce ve meyve ağaçlarında sürgün faaliyetinden önce uygulanır. Tüm kompoze gübreler gibi tohum ekim derinliğinin 5-6 cm derinine inecek şekilde toprağa karıştırılmalıdır.

15.15.15 KOMPOZE GÜBRE

Azot, fosfor ve potasyum ihtiyacı olan topraklar için uygun bir kompoze gübredir. Bu gübrenin 100 kg’ında 15 kg azot (N), l5 kg fosfor (P₂O₅) ve 15 kg potasyum (K₂O) mevcuttur. Bu gübre toprak analizi yaptırıldıktan sonra azot, fosfor ve potasyum ihtiyacı olan topraklarda kullanılmalıdır. Potasyum yönünden zengin topraklarda l5.l5.l5 gübresi yerine diğer kompoze gübreler kullanılmalıdır.

Potasyum bakımından zayıf topraklarda ve potasyuma ihtiyacı olan bitkilerin yetiştirilmesinde yaygın olarak kullanılır. Şeker pancarı, patates, ayçiçeği, mısır, sebze ve meyveler başta olmak üzere değişik bitkiler için tercih edilen bir gübredir. Granülleri suda

eridiği zaman yapısındaki azot, fosfor ve potasyum bitkinin kılcal kökleri ile temas eder ve dengeli bir şekilde bitki bünyesine geçerek ürün verim ve kalitesini artırır.

Tek yıllık bitkilerde ekimden hemen önce veya ekim esnasında verilir. Meyve ağaçlarına sonbaharda veya erken ilkbaharda ağaçlara su yürümeden hemen önce verilmelidir. Ekim sırasında taban gübresi olarak kullanıldığında, serpme olarak verilirken toprak altına getirilmesi gerekir. Gübre uygulama derinliği, toprak yapısına ve yetiştirilen bitkinin kılcal kök derinliğine göre 15-20 cm arasında değişebilir.

YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER

20.20.0 + Zn

(ÇİNKO KATKILI İKİ YİRMİ KOMPOZE GÜBRE)

Ülkemiz topraklarının büyük bir kısmında önemli bir besin elementi olan çinkonun yetersiz olması, insan sağlığı ve özellikle çocukların gelişmesi üzerinde olumsuz etkiler meydana getirmektedir. Çinko katkılı kompoze gübrenin, çinko bakımından fakir topraklarda hemen hemen her üründe verimi en az %25 oranında artırdığı bilimsel çalışmalarla belirlenmiştir. Bitkilerin kök gelişmesini hızlandıran çinko, bitki besini olarak buğday ve arpada kardeş sayısını, dolayısıyla başak adedini artırarak verim ve kaliteyi yükseltir. Buğdayda kaliteyi çok etkileyen tanedeki ‘gluten’

miktarını artırarak üreticiye ekstra gelir kazandırır. Bünyesindeki çinko, hemen hemen her çeşit toprak için faydalı olan çinko sülfat formundadır.

YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER

15.15.15 + Zn (ÇİNKO KATKILI ÜÇ ON BEŞ KOMPOZE GÜBRE) Ülkemiz topraklarının büyük bir kısmında önemli bir mikro besin elementi olan çinkonun yetersiz olması, insan sağlığı ve özellikle çocukların gelişmesi üzerinde olumsuz etkiler oluşturmaktadır.

Çinko katkılı kompoze gübre, başta turunçgiller olmak üzere tüm meyve ağaçlarında, sebzelerde ve mısır, patates, şeker pancarı gibi bazı tarla bitkilerinde sık görülen çinko eksikliğini ortadan kaldırmak için kullanılır. Söz konusu kompoze gübre ekim/dikimden önce toprağa, kök bölgesine verilmelidir. Çinko bitkinin kök sistemi ile vejetatif aksamı iyi geliştirerek ve hormonal-enzimsel aktiviteleri düzenleyerek verim artışı ve kalite üzerine olumlu etkiler yapar.

Çinko katkılı kompoze gübreler toprak analiz sonuçlarına göre kullanılmalı ve dekara veya ağaç başına verilecek miktar bu konuda bir uzmana danışılarak belirlenmelidir. Bu gübredeki çinko, hemen hemen her çeşit toprak için faydalı olan çinko sülfat formundadır.

ÇİNKO KATKILI KOMPOZE GÜBRELERDE ÇİNKO KAYNAĞI OLARAK ÇİNKO SÜLFAT KULLANDIĞIMIZI BİLİYOR MUYDUNUZ?

Çinko sülfatın bitkiye faydaları

Birim alandan alınan ürün miktarını artırır, Toprak pH’sını düzenler,

Yapraklardaki sararmaları, erken dökülmeyi ve küçülmeyi önler, Bitkinin soğuğa karşı direncini artırır,

Meyve ağaçlarında meyve tutumunu yükseltir,

Meyvenin görünüşünü güzelleştirir, şekil bozukluğunu önler, Sürgün sayısını artırır, bodurlaşmayı engeller,

Su tutma kapasitesini artırır ve bitkinin kuraklıktan daha geç etkilenmesini sağlar, Hububatların boyunu ve sap kalınlığını artırır ve

Çayır ve meralarda otların sararmasını önler, hızlı büyütür ve bol ot oluşumunu sağlar.