İstanbul Gübre San. A.Ş. (İGSAŞ) 31.03.1971 tarihinde İPRAŞ-İstanbul Petrol Rafinerisi’ nin ( Bugünkü adı TÜPRAŞ) ara ürünlerinden naftanın hammadde olarak kullanılması ile amonyak ve üre gibi ana hammaddeleri üretmek üzere, TPAO-Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı tarafından kurulmuş bir anonim şirket olup, tesislerin montaj çalışmaları 1977 Mart ayında tamamlanarak işletmeye alınmıştır. İGSAŞ TÜRKİYE’ NİN TEK % 46 ÜRE ÜRETİCİSİDİR.
İGSAŞ; özelleştirme kapsamında, 18.03.2004 tarihinde Yıldızlar Yatırım Holding A.Ş. tarafından satın alınmıştır.
Yıllık 118.000 ton kurulu üretim kapasitesi ve eski teknolojiye sahip eski kompoze gübre tesisi sökülerek, yerine 2006 yılı sonunda başlanan ve modern ve teknolojik yeni kompoze gübre tesisinin yatırımı tamamlanmıştır.
İGSAŞ, amonyak, üre, ve kompoze gübre üreten bir kuruluş olup, yıllık 396.000 ton amonyak, 561.000 ton üre ve 220.000 ton kompoze gübre üretim kapasitesine sahiptir,
İGSAŞ, yaptığı teknolojik yenilikler ,ürün ve hizmet kalitesini yükseltmedeki başarısı ile; 23 Nisan 2001 tarihinde Cenevre’de yapılan “Teknoloji Kalite ve Hizmet Konvansiyonu”nda, 22. Uluslararası Teknoloji ve Kalite Ödülü’ne layık görülmüştür.
İGSAŞ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
2. YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Kuruluşumuz Azot Sanayii T.A.Ş.’ nin ilk işletmesi olup, 27.09.1961 tarihinde İLK GÜBRE ÜRETİMİNE başlamıştır.
Şirket 18.Ekim.2004 tarihinde YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİİ ve TİCARET A.Ş. Bünyesine katılmıştır.
Tesislerimizde üretilen Gübreler ve Kapasiteleri
* Amonyum Nitrat Gübresi ( % 26 N ) Pril - 338.000 Ton / Yıl
* Amonyum Nitrat Gübresi ( % 33 N ) Pril - 274.000 Ton / Yıl 2. GÜBRELER VE GÜBRELEME
2.1. Genel Bilgiler
Tarımda bitkisel üretimin artırılmasında toprak analiz sonuçlarına göre yapılan bilinçli gübreleme en önemli işlerin başında gelmektedir. Doğaya zarar vermeden çevrecil bir yaklaşımla en kârlı üretim ancak bu yolla olmaktadır. Kimyasal gübre hammaddelerinde dışarıya bağımlı olduğumuzu unutmamalıyız. Toprak özellikleri de dikkate alınarak yetiştirilecek bitkinin isteğine uygun gübre çeşidi uygun zamanda ve uygun miktarda YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
kullanıldığı takdirde diğer bakım işleri ve iklim de uygun olduğunda genellikle %30-50 oranlarında ürün artışı sağlanabilmektedir.
Bitkilerin gelişip ürün vermelerinde etkili olan başlıca besin maddeleri azot, fosfor ve potasyum’dur. İkinci derecede ise kalsiyum, magnezyum ve kükürde ihtiyaç vardır. Demir, çinko, mangan, bor, bakır, klor ve molibden gibi iz elementler de bitkinin normal gelişmesi için mutlak surette gereklidir. Bitkilerin havadan ve sudan aldıkları karbon, hidrojen ve oksijen de dikkate alındığında 9 adet makro besin elementi (C, H, O, N, P, K, Ca, Mg, S) ve 7 adet mikro besin elementi (Fe, Zn, Mn, B, Cu, Cl, Mo) olmak üzere toplam 16 besin elementi bitkiyi beslemektedir.
Bitki bunlarla dengeli beslenirse sonuçta hayvanlar ve insanlar iyi beslenebilecek ve sağlıklı nesiller oluşacaktır.
Yetiştirilecek bitkilerin ihtiyacı olan besin maddelerinin topraktaki miktarlarının tespiti veya gübreleme programının doğruluğunun belirlenmesi için toprak ve yaprak analizlerinin önemi büyüktür.
Kârlı bir gübrelemenin şartları
Kârlı bir gübreleme ancak, bitkinin istediği besin elementlerinin topraktaki eksik miktarlarının uygun gübrelerle uygun zamanda, uygun yere, uygun miktarda verilmesi ile yapılabilir.
Kazançlı bir gübrelemenin dört şartı vardır.
• Uygun gübre çeşidinin kullanılması,
• Bitkinin ihtiyacı kadar gübrenin verilmesi,
• Gübrenin usulüne uygun verilmesi ve
• Gübrenin uygun zamanda verilmesidir.
Bu şartların gerçekleştirilmesi için uygun yerden, uygun zamanda alınan toprak örneğinin tam teşekküllü toprak analiz laboratuarlarında mutlaka yaptırılması gerekir.
Verimlilik analizleri için toprak örneklerinin alınması
Toprak verimliliği veya diğer toprak araştırmalarıyla ilgili uygulamalara yön verecek laboratuvar analizleri araziden alınan toprak örnekleri üzerinde yapılmaktadır. Ancak bir toprak örneğine ait laboratuvar analizleri ne kadar hassas ve doğru olursa olsun bu değerlerin geçerliliği, o örneğin alındığı araziyi temsil etme kabiliyetine
bağlıdır. Verimlilik analizleri için arazinin tesadüfen belirlenen yerlerinden bozulmuş toprak örneği, çeşitli bilimsel araştırmalar için ise yüzey ve alt katmanlardan bozulmamış toprak örnekleri alınır.
Tesadüfi örnek almada esas araziyi oluşturan ünitelerden her birinin seçilme şansının eşit olmasıdır. Bu da koordinat sisteminden yararlanarak veya daha az hassasiyetle arazinin biçimine uygun şekilde arazide zikzaklar çizilerek elde edilir. Arazinin birkaç yerinden alınan toprak örnekleri temiz bir yerde karıştırılarak 1 kg’lık bir paçal örnek hazırlanarak tercihen bez veya naylon torba ile içerisinde kurşun kalemle yazılmış tanıtıcı kartla birlikte zaman geçirmeden tam teşekküllü bir toprak analiz laboratuarına gönderilir.
Bitkilerin çoğunluğu besin maddelerini genellikle üst toprak tabakasından aldıklarından, toprağın verimlilik durumlarının tespiti amacıyla yapılan çalışmalarda 0-30 cm derinlikten toprak örneği almak yeterlidir. Bağ-bahçe ve fidanlık tesisi gibi bazı özel durumlarda ve toprakların fiziksel, kimyasal ve genetik araştırmalarında ise profil boyunca, tekstürel katlardan veya horizonlardan (birkaç m derinlikten) toprak örneği alınması gerekir. Tarla bitkileri için 0-30 cm’lik üst katmandan toprak örneklemesi yeterli iken, bağ-bahçe bitkileri için 0-30 cm, 30-60 cm ve 60-90 cm’lik katmanlardan ayrı ayrı örnekleme yapılmalıdır. Örnekler toprak tavlı iken ekim/dikimden ve gübrelemeden önce alınmalıdır. Sonda veya burgu ile örnek alınıyorsa toprağa dik sokulmalı, bel aleti ile alınıyorsa toprak yüzeyindeki taş, sap, saman, ot, çöp hafifçe sıyrıldıktan sonra V kesitli 30 cm’lik bir çukur açılmalı ve yüzeyin bir tarafından 3 cm kalınlığındaki dilim örneklenmelidir.
Toprak örnekleri kağıt kese, bez torba ya da poşetlere kuru şekilde usulüne uygun olarak arazinin büyüklüğüne göre bir veya birkaç tane alınıp torbaların içerisine örneği tanıtıcı kartlar konularak kısa zamanda laboratuvara getirilirler. Tanıtıcı kart üzerinde örneği alanın adı-soyadı, görevi, arazi sahibinin adı-soyadı, örneğin alındığı tarih ve yer, arazinin büyüklüğü, araziye geçen yıl ne ekildiği, bu yıl ne ekileceği, bahçeler için ağaçların yaşı, alınan ürünün durumu ve kalitesi, arazinin sulak veya kurak olduğu, sulak ise sulama yöntemi vb. bilgiler yazılmalıdır.
Toprak örneklerinin alınmayacağı yerler 1. Yol kenarları,
2. Ağaç dipleri, 3. Harman yerleri, 4. Hayvan yatmış yerler,
5. Su birikmiş, ırmak veya sel basmış yerler, 6. Önceden gübre yığılmış yerler ve
7. Sap, kök ve yabancı ot vb. yakılmış kısımlardan ekstrem değerler elde edileceğinden örnek alınması tavsiye edilmez.
Analiz için ön işlemler
Tarladan usulüne uygun olarak alınmış toprak numuneleri laboratuvara getirilirler. Gölge bir kısımda gazete kağıdı üzerine serilir, taş, çakıl, bitki kökü gibi kaba parçalar atılır, sert kesekler tahta merdane ile ezilir, toprak iyice kuruduktan sonra delik çapı 2 mm olan elekten elenip üstte kalan kaba kısımlar atılır, alta geçen 2 mm’den küçük kısım, torbasına veya plastik kutuya konulur ve pH, EC, organik madde, kireç, tekstür, KDK, agregat stabilitesi, tarla kapasitesi nem yüzdesi, azot, fosfor, potasyum, kalsiyum, magnezyum, kükürt, demir, çinko, mangan, bor ve bakır gibi çeşitli fiziksel ve kimyasal analizlere tabi tutulur.
2.2. Gübre Çeşitleri
Çeşitli bitki besin maddelerini içeren organik ya da inorganik materyaller, yani gübreler; çiftlik (doğal, organik) gübreleri ve kimyasal (yapay, suni, ticari) gübreler olmak üzere başlıca iki kısımda incelenebilir.
2.2.1. Çiftlik gübreleri
Ahır gübresi de denilen çiftlik gübresi besin elementlerinin hepsini düşük miktarlarda içermesine rağmen, fonksiyonu itibariyle toprağın fiziksel ve biyolojik özelliklerini düzeltmek bakımından büyük önem taşır. Toprağın fiziksel yapısı denilince havalanması, su tutması, su geçirgenliği, boşluklar oranı, toprak zerrelerinin büyüklüğü, kısaca iyi bir tohum yatağı ve kök bölgesi özelliği taşıması anlaşılır. Biyolojik özellikler ise toprağın mikro ve makro organizma popülasyonları, çeşitli enzim aktiviteleri, karbondioksit çıkışı vb. gibi özelliklerdir. Bilindiği gibi toprak canlı bir varlık olup normal özelliklere sahip organik maddece yeterli 1 g olgun tarım toprağında 1-10 milyar adet bakteri, 600 binden fazla fungus (tek hücreli mantar), 100 binden fazla aktinomiset ve 10 binden fazla alg yaşamaktadır. Bunlar taşlardan toprak oluşumunu, organik materyallerin parçalanmasını, toprakta agregatlaşmayı, su ve besin elementlerinin köklerce emilimini sağlarlar. Toprağın fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri birbirlerinden ayırt edilemez. Biri diğerinden üstün değildir. Verimli bir toprak bu üçünün de iyi taraflarına sahip olan topraktır. Ahır gübresi, kompost, yeşil gübre vb. gibi organik gübreler toprağın fiziksel ve biyolojik, YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
kısmen kimyasal özelliklerini düzelterek iyi bir tarım toprağı olmasını sağlar ki, bu yolla elde edilecek gelir artışı çok büyüktür. Ve bu gübrelerin topraktaki etkileri uzun yıllıdır. Kimyasal gübrelerin etkinliği de bu gübreler/organik madde (humus) ile artmaktadır.
2.2.2. Kimyasal gübreler
Bitkilerin ihtiyaç duyduğu besin elementlerinin zengin kaynakları ise şüphesiz kimyevi gübrelerdir. Bu gübrelerin esas fonksiyonu, uzun yıllar kullanılması sonucu besin maddeleri bakımından verimsizleşmiş topraklar için gerekli olan bitki besin maddelerini kısa zamanda karşılamaktır. Türkiye’de yaygın olarak kullanılan kimyasal gübreler bileşimlerindeki besin maddelerine göre aşağıdaki gibi gruplandırılabilir.
2.2.2.1. Azotlu gübreler
Bünyesinde azot bulunduran gübrelerdir. Verilecek azotlu gübre miktarının tayininde gübrelenecek toprağın azot ve organik madde kapsamı ile yetiştirilecek bitkinin azot ihtiyacı dikkate alınır. Azotlu gübreler;
• Kök teşekkülünü, bitkinin gelişmesini ve büyümesini sağlar,
• Bitkilerin olgunlaşmasını çabuklaştırır,
• Ürün kalitesini yükseltir,
• Taneleri olgunlaştırır, dökülmelerini önler ve verimi artırır.
Azot eksikliğinde meydana gelen problemler
• Protein ve enzimlerin sentezi yavaşlar. Bitkinin gelişmesi durur ve bitki bodurlaşır.
• Bitki bazen kırmızımtırak bir renk alır. Kart yapraklar damarlar dahil önce açık yeşil, sonra sarıya döner.
• Azot noksanlığı hububatta sapa kalkma başlangıcında olursa yapraklar açık yeşil bir renk alır. Saplar ince, zayıf, başaklar ise küçüktür. Taneler iyi olgunlaşmaz.
• Meyveler erken olgunlaşır, dökülür, küçük kalır ve verim düşer.
• Azot noksanlığını gidermek için toprağa bol miktarda ahır gübresi veya toprak analiz sonuçlarına göre yeterli ve diğer elementlerle dengeli miktarlarda uygun kimyasal azotlu gübre uygun zamanlarda verilmelidir.
YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Normal vasıflı topraklara dekara 2-3 ton ahır gübresi yeterlidir. Bitkilerde sarılık varsa nitrat formundaki azotlu gübreler yerine amonyum formundaki azotlu gübreler tercih edilmelidir.
Azot fazlalığında meydana gelen problemler
• Gübre fazla kullanıldığından maddi kaybımız olur,
• Bitki süratle büyür, ekinler yatar. Tane veriminden ziyade sap verimi artar,
• Dokular ve hücre zarları gevşekleşir,
• Bitkinin kurağa, soğuğa, hastalık ve zararlılara karşı dayanıklılığı azalır ve
• Meyveler kalitesiz, kalın kabuklu, sünger gibi ve dayanıksız olur.
ÜRE (%46 N)
Azotlu gübreler çeşitlidir. Bunlardan üre [(CO(NH2)2] %46 oranında azot içeren ve Türkiye’de 600.000 ton/yıl kapasite ile sadece İGSAŞ tarafından üretilen yapay organik azotlu bir gübredir.
Üre gübresi amonyak (NH3) gazı ile karbondioksit (CO2) gazının birleştirilmesi ile elde edilmektedir.
Üre gübresi pril yapısı nedeniyle daha kolay kullanılır. Güvenli bir şekilde muhafaza edilir. Diğer azotlu gübrelere nazaran daha yüksek oranda (%46) azot ihtiva ettiğinden, az bir hacimde daha fazla miktarda besin maddesi bulundurur. Bu konsantre olma özelliği taşıma, depolama ve kullanımda da büyük kolaylıklar sağlar. Dolayısıyla ekonomik bir gübredir. Üre bitkiler tarafından
alınamayan bir azot formu olup toprağa verildikten bir müddet sonra üreaz enzimi salgılayan mikroorganizmalarca bitkinin kolayca alabileceği amonyum ve nitrat haline gelir. Bu müddet iklim ve toprak özelliklerine göre 1-3 hafta arasında değişir. Üre gübresi toprak yüzeyinde uzun süre kalırsa içerdiği azotun yaklaşık üçte biri amonyak gazı halinde havaya uçarak kaybolur.
Bünyesinde toprakta kalıcı dolgu maddesi ya da başka madde artıkları bulundurmaz. Az miktardaki rutubette bile eriyerek bitkilere yarayışlı hale gelir. Üre toprakta amonyum ve nitrat formlarına dönüştürülünce pozitif yüklü amonyum iyonları (NH4+) negatif (-) elektrik yüklü humus ve kil kolloidlerince tutulur. Bu; ürenin çok önemli bir özelliğidir. Zira bu sayede ülkemizdeki topraklarda yıkanma suretiyle meydana gelen azot kayıpları önlenmiş ve azotun toprakta daha uzun süreli kalması mümkün olacaktır. Ayrıca yıkanma tehlikesi olmadığından ekimden önce veya sonra ya da ihtiyaç olduğu anda toprağa verilebilmektir.
Üre, bitkilerin azot ihtiyacını karşılamak için hemen hemen her çeşit kültür bitkisinin gübrelenmesinde kullanılabilmektedir. Üre yetersiz verildiğinde bitkinin gelişimi yavaşlar, bitki bodurlaşır, yapraklar sararır, ürün verim ve kalitesi düşer. Üre, bitki gelişiminin olgunluk öncesindeki bütün evrelerinde kullanılabilme özelliğine sahiptir. Diğer azotlu gübrelere göre üstün bir tarafı da yapraklara da uygulanabilmesidir. Yapraktan üre alınabilirken, diğer azotlu gübreler alınamaz.
YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Üre gübresi ekimle beraber veya ekim öncesi taban gübre (toprak altı) olarak uygulanabildiği gibi, üst gübre olarak da kullanılabilir. Her iki halde de toprak çok kumsal ve siltli (milli) bünyeye sahipse, aşırı yağışlarla veya hatalı sulamayla üre azotunun bir kısmı toprağın derinliklerine doğru yıkanır. Bu nedenle bu gibi topraklarda sulamaya dikkat edilmeli ve azotlu gübreleme bir seferde değil de parçalar halinde yapılmalıdır.
Üre gübresi buğday ve arpa gibi bitkilerde üst gübre olarak toprak yüzeyine serpilerek uygulandığında, özellikle kireçli ve yüksek pH’lı (alkalin, bazik, kalevi) topraklarda rutubet ve sıcaklığa bağlı olarak hidrolize olur ve
%30-40 oranında bir azot kaybı meydana gelebilir. Toprağa karıştırılarak uygulanan üre gübresinde ise azot kaybı olmaz veya çok azdır.
İki besinli (20.20.0 gibi) ve üç besinli (15.15.15 gibi) kompoze gübrelerin yapısında genellikle üre formunda azot bulunmaktadır.
Yaprak yüzeyinde emilimi çok daha hızlı olduğu, protein yapısına en yakın form olduğu ve etkisini hemen gösterdiği için yaprak gübrelerindeki azotun üre formunda olması tercih edilir.
Ayrıca söz konusu gübre damla sulama (fertigasyon) ile gayet uygun bir şekilde kullanılabilmektedir.
ÜLKEMİZDE ÜRE ÜRETİCİSİ OLAN TEK FİRMANIN İGSAŞ OLDUĞUNU BİLİYOR MUYDUNUZ?
YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
AMONYUM NİTRAT (%33 N)
Amonyum nitrat gübresi; azotu iki ayrı formda ihtiva eden, granül yapıda, suda kolay eriyebilen bir gübredir. Amonyak (NH3) ile nitrik asidin (HNO3) birleştirilmesi sonucunda elde edilmektedir.
İçerdiği %33 oranındaki azotun yarısı amonyum (NH4+), diğer yarısı da nitrat (NO3-) formundadır. Amonyum nitrat gübresi toprağa verildiğinde toprak suyunda hızla çözünerek (+) elektrik yüklü amonyum ve (–) yüklü nitrat iyonları haline gelir. Bitkiler her iki formdaki azotu kılcal kökleri ile bünyelerine kolayca alırlar.
Amonyum nitrat gübresi suda eridiği zaman eşit (+) ve (–) yüke sahip olduğu için nötr reaksiyonlu bir gübredir. Bu nedenle toprağın pH değerini artırmaz veya düşürmez.
Amonyum nitrat gübresi çeltik tarımı hariç tüm tarla bitkilerinde, sebzelerde, meyve ağaçları ve süs bitkilerinde gelişme dönemlerine göre 2 ile 5 kez uygulanabilir. Ayrıca söz konusu gübre damla sulama (fertigasyon) ile gayet uygun bir şekilde uygulanabilmektedir.
Amonyum nitrat gübresinde eşit miktarlarda bulunan her iki azot formu da bitki kökleri ile hızla alınarak ürün miktarı ve kalitesinin artmasını sağlar. Dekara veya ağaç başına verilecek amonyum nitrat miktarı bitki çeşidi, gelişme dönemi, yaşı dikkate alınarak toprak analizi sonuçlarına göre veya bir uzmana danışılarak uygulanmalıdır.
Amonyum nitrat gübresinin iki tipi mevcuttur. Bunların birincisi, tarla bitkilerine doğrudan üst gübre olarak toprağa uygulanır. Buğday ve arpada sapa kalkma başlangıcında serpme yoluyla, çapalanan ve sulanan bitkilerde ise çapa ile toprağa karıştırılarak sulama öncesinde verilir. Gübrenin bu tipi sistemde tıkanmalar meydana getireceğinden kesinlikle damla sulama ile kullanılmamalıdır. İkinci tip amonyum nitrat gübresi ise damla sulama sistemi ile uygulamaya (fertigasyon) uygundur. Her iki tipin de etkili madde oranı ve kimyasal yapısı aynı olmakla birlikte, rutubet almasını önlemek için kullanılan katkı ve kaplama maddeleri farklıdır. Bu nedenle damla sulamaya uygun tip isteniyorsa bayiye mutlaka belirtilmelidir.
Topraktan uygulamalarda özellikle buğday ve arpa gibi bitkilerde amonyum nitrat gübresi toprağa
karıştırılamadığı için toprak yüzeyinde kalır. Sabah çiği ve hafif yağış ile kolay eriyerek azotun tamamı toprak içine geçer ve azot kaybı meydana gelmez. Çok kumsal ve fazla su tutmayan hafif bünyeli topraklarda ise aşırı yağışlarla bu gübrenin nitrat azotu yıkanabilir. Bu gibi durumlarda gübrelemeyi aşırı yağışlardan sonra veya sapa kalkma döneminde yapmak gerekir. Buğdayda üst gübrelemenin 2-3 defada verilmesi kaliteyi artırır. Çapalanan ve sulanan bitkilerde çapa ile sulama öncesinde toprağa karıştırılan amonyum nitrat gübresinde bir kayıp meydana gelmez. Bu gübre istenirse eritilerek yağmurlama sistemi ile de uygulanabilir.
İTHAL ETTİĞİMİZ AMONYUM NİTRAT (%33 N) YANINDA KÜTAHYA AZOTLU GÜBRE FABRİKAMIZDA DOLOMİT KATKILI AMONYUM NİTRAT (%33 N) ÜRETTİĞİMİZİ BİLİYOR MUSUNUZ?
KALSİYUM AMONYUM NİTRAT (CAN, %26 N)
CAN gübresi amonyum (NH4+) ve nitrat (NO3-) formlarında toplam %26 oranında azot içermektedir. Çeltik hariç tüm bitkilerin gübrelenmesinde, bilhassa asidik pH’lı kireçsiz topraklarda kullanılan bir üst gübresidir. CAN gübresi, bir taraftan bitkiye ihtiyaç duyduğu nitratı hazır olarak temin ederken, diğer taraftan amonyum iyonlarının toprak kolloidleri tarafından tutulması ile bitkinin bütün büyüme mevsimi boyunca ihtiyaç duyacağı azotu karşılar. Dolayısıyla söz konusu gübrenin etkisi hem çabuk, hem de devamlı olmaktadır. Bu bakımdan bitki gelişmesinin olgunluk dönemi hariç her devresinde rahatlıkla kullanılabilir.
Diğer taraftan sadece İGSAŞ’ın Kütahya Azot Tesisleri’nde
üretilen dolomit (CaCO3+MgCO3) dolgu maddeli CAN gübresi, kalsiyum ve magnezyum gibi ikincil makro besin elementlerinin yanında demir, silisyum ve alüminyum gibi elementleri de içermektedir. Kalsiyum bitkide hücre duvarının ana maddesi olup noksanlığında ürün verim ve kalitesi düşer. Magnezyum bitkiye yeşil rengi veren ve fotosentez yapan klorofilin yapı taşıdır. Magnezyum eksikliğinde bitkinin kart yapraklarında damar araları sararır, fotosentez kapasitesi düşeceği için verim azalır ve ürün kalitesi bozulur.
CAN gübresi, başta buğday ve arpa gibi tahıllar olmak üzere diğer kültür bitkilerinde üst gübre olarak çapa ve sulama öncesinde kullanılır. Yeteri kadar verilmemesi halinde bitkide gelişme yavaşlar, yapraklar küçük kalır ve soluk ya da sarımtırak yeşil bir renge döner. Gereğinden fazla verilmesi halinde ise gelişme fazla olur ve olgunlaşma gecikir. Nötr reaksiyonlu bir gübre olduğundan her cins toprakta kullanılabilir. Özellikle Karadeniz Bölgesi’nin asidik reaksiyonlu toprakları ile Nevşehir yöresinin kumlu asidik toprakları için içerdiği azot, kalsiyum ve magnezyum besin elementleriyle ideal bir gübredir. CAN gübresi damla sulama veya yağmurlama sulama ile kullanılmaz.
TÜRKİYE’DE CAN GÜBRESİNDE (%26 N) DOLOMİT KATKI MADDESİ KULLANAN TEK FİRMA OLDUĞUMUZU BİLİYOR MUYDUNUZ?
YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
Dolomitin faydaları
• Asit topraklarda görülen kalsiyum ve magnezyum noksanlığını giderir, bitkilere kalsiyum ve magnezyum sağlar,
• Toprağın yapısını düzelterek hava ve su iletkenliğini artırır, kabuk bağlamayı önler, toprağın tava gelmesini ve bitki çıkışını kolaylaştırır,
• Toprak asitliğini giderir, böylece alüminyum, demir ve manganın zehir etkisi giderilmiş olur,
• Toprakta yaşayan canlıların, mikroorganizmaların faaliyetlerini artırır ve bitki besin elementlerinin bitkilerce alımını hızlandırır,
• Baklagillerde kök bölgesinde yapılan simbiyotik azot fiksasyonu ile azotun mineralizasyonu artar,
• Su kullanma randımanı ile ürün verim ve kalitesini artırır ve
• İçeriğindeki 726 ppm çinko ile doğru miktar ve zamanda kullanıldığında bitkilerin çinko ihtiyacının bir kısmı karşılanmış olur.
YILDIZ ENTEGRE AĞAÇ SANAYİ VE TİCARET AŞ KÜTAHYA AZOT TESİSLERİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER
AMONYUM SÜLFAT (%21 N, %24.2 S)
Amonyum sülfat gübresi, %21 oranında amonyum azotu ile %24.2 oranında kükürt içeren fizyolojik asit bir gübredir. Dış görünüşü ile kristal şekere benzediği için çiftçiler arasında ‘Şeker Gübre’ olarak da bilinir. Hafif kirli beyaz renktedir. Bünyesindeki azot amonyum formunda olduğundan topraktan yıkanarak kaybolmaz ve uzun süre etkilidir. Bünyesinde bulunan sülfat formundaki kükürt, bitkilerin ihtiyacını tamamen karşılayacak durumdadır.
Toprakta eridiğinde ortamı asitleştireceğinden kireçli-yüksek pH’lı
Toprakta eridiğinde ortamı asitleştireceğinden kireçli-yüksek pH’lı