Kendisinin Doğrudan Yaptığı Teklifler 136 

- Emre Hazır Bekleyen ErlerHakkındaki Kanun Teklifi

Meclis’in 20 Aralık 1920 tarihli oturumunda Salih Bey, Emirberler hakkında kanun teklifi vermiştir538_{. Gündeme alınan bu teklif incelenmesi amacıyla Layiha} Encümenine havale edilmiştir539_. 

Riyaseti Celileye

Harp dolayısiyle duçarı zarar olan Van, Bitlis, Erzurum gibi Vilâyatı Şarkiye ahalisinin üç yüz otuz yedi ve outz sekiz seneleri ağnam rüsumu zamaiminden istisnaları lüzumuna dair Siird Mebusu Salih Efendi ve rüfekasmın Encümenimize muhavvel teklifi kanunileri mütalâa ve kıraet olundu. Harbi Umumî esnasında zarardide olan yalnız Vilâyatı Şarkiye ahalisi değildir. Vatanın her noktası ve milletin her ferdi birer suretle duçarı hasar ve zarar olmuştur. Binaenaleyh mukaddes ve müşterek dâvamızın hüsnü neticeye iktirana yaklaştığı ve bütün efradı milletin elbirliğiyle çalışarak madd: ve manevî ihtiyarı fedakâriden geri durmıyacağı şu zamanda bilcümle tekâlifin dâhilde bulunan ve uhdelerine müterettip vazifei vataniyeyi ifa hususunda hiç de emsalinden geri kalmıyan üç, dört vilâyete hasrü tahmili muvafıkı hal ve maslahat olamıyacağından teklifi mezkûr Encümenimizce şayanı müzakere ve kabul görülmiyerek reddedilmiş olmakla Makamı Celili Riyasete takdim kılındı.

22 Kânunuevvel 1336

20 Aralık 1921 tarihinde Layiha Encümeninden gelen mazbata Müdafaai Milliye Encümenine havale edilmiştir540_{. Meclis’in 8 Ocak 1921 tarihli oturumunda, Lâyiha} Encümeni Reisi Namına Mehmet Şerif Bey imzasıyla gönderilen yazıda, Harbi Umumî esnasında sadece belli bir bölge değil bütün vatanın zarar gördüğünü, bundan dolayı bütün milletin elbirliğiyle çalışarak maddi ve manevî fedakârlıktan geri durmayacağı şu zamanda bilcümle tekâlifin dâhilde bulunan ve uhdelerine müterettip vatan vazifesini yerine getirme hususunda hiç de emsalinden geri kalmayan üç, dört vilâyete hasrü

538 _{TBMM ZC, D. 1, C. 6 s. 428.}  539 _{TBMM ZC, D. 1, C. 6 s. 429.} 540 _{TBMM ZC, D. 1, C. 7. s. 165-166.}

tahmili uygun hal ve mesele olamayacağından teklifin reddedildiğine dair bir cevap gönderilmiştir541_.

Meclis’in 12 Şubat 1921 tarihli oturumunda Müdafaai Milliye Encümeni teklifin reddedilmesine dair bir mazbata göndermiştir. Mazbatanın okutulması üzerine Salih Bey’in teklifi reddedilmiştir542_.

Riyaseti Celileye

Hattı harple kışlalardan maada mahallerde emirber olarak asker istihdam edilmemesi lüzumuna dair Siird Mebusu Salih Efendinin Eneümeniimizce şayanı müzakere görülen işbu teklifinin bir kere de Müdafaai Milliye Encümenine lüzumu havalesi tezekkür olunarak Makamı Celili Riyasete takdim kılındı.

23 Kânunuevvel 1336 - Doğu Vilayetlerinin Ağnam Vergisi Zamlarından İstisna Edilmesi Hakkında Kanun Teklifi

Salih Bey, Meclis’in 20 Aralık 1920 tarihli oturumunda Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin 24 Nisan 1920’de 1 Numaralı kanun olarak kabul ettiği hayvanlardan alınan bir vergi türü olan, ağnam vergisinin zamlarından Doğu Vilayetlerinin istisna edilmesine dair şu maddeleri sıralayarak kanun teklifinde bulunmuştur543_.

MADDE 1. — Harp dolayısiyle nüfus ve hayvanatı İmha edilmiş olan vilâyatı sarkiyeden

Erzurum, Van, Bitlis, Trabzon vilâyetleri utaa mülhakat 1337- 1338 senelerinde ağnam rüsumunun son zamaiminden müstesnadır.

MADDE 2. — İşbıı kamın tarihi neşrinden bilitibar muteberdir.

MADDE 3. — İşbu kanunun icrasına Dâhiliye ve Maliye vekilleri memurdur

Salih Efendinin teklifi mecliste yapılan oylamada Layiha Encümenine havale edilmiştir544_{. Meclis’in 8 Ocak 1921 tarihli oturumunda Layiha Encümeni’nden} gönderilen mazbatada Salih Bey’in Vilayatı Şarkiye’de Ağnam Vergisi’nin zammından dolayı vermiş olduğu kanun teklifinin incelendiğini, sadece Vilayatı Şarkiye halkının

541 _{TBMM ZC, D. 1, C. 7, s. 216-217.} 542 _{TBMM ZC, D. 1, C. 8, s. 193.} 543 _{TBMM ZC, D. 1, C. 6, s. 439.} 544 _{TBMM ZC, D. 1, C. 6, s. 439.}

zararda olmadığını, vatanın her bir ferdinin zarar gördüğünü, milletin elbirliğiyle çalışarak maddi ve manevi fedakârlıktan geri durmayacağını teklifin kabul edilmeyerek reddedildiğine dair şu kararı vermiştir545_.

Riyaseti Celileye

Harp dolayısiyle duçarı zarar olan Van, Bitlis, Erzurum gibi Vilâyatı Şarkiye ahalisinin üç yüz otuz yedi ve outz sekiz seneleri ağnam rüsumu zamaiminden istisnaları lüzumuna dair Siird Mebusu Salih Efendi ve rüfekasmın Encümenimize muhavvel teklifi kanunileri mütalâa ve kıraet olundu. Harbi Umumî esnasında zarardide olan yalnız Vilâyatı Şarkiye ahalisi değildir. Vatanın her noktası ve milletin her ferdi birer suretle duçarı hasar ve zarar olmuştur. Binaenaleyh mukaddes ve müşterek dâvamızın hüsnü neticeye iktirana yaklaştığı ve bütün efradı milletin elbirliğiyle çalışarak madd: ve manevî ihtiyarı fedakâriden geri durmıyacağı şu zamanda bilcümle tekâlifin dâhilde bulunan ve uhdelerine müterettip vazifei vataniyeyi ifa hususunda hiç de emsalinden geri kalmıyan üç, dört vilâyete hasrü tahmili muvafıkı hal ve maslahat olamıyacağından teklifi mezkûr Encümenimizce şayanı müzakere ve kabul görülmiyerek reddedilmiş olmakla Makamı Celili Riyasete takdim kılındı.

22 Kânunuevvel 1336

- Siird - Musul Yolunun Turuk-u Umumiye’ye Dâhil Edilmesine Dair Kanun Teklifi

Salih Bey 2 Nisan 1921 tarihli meclis oturumunda, Siird-Musul yolunun Turuk-u Umumiye’ye dâhil edilmesine dair kanun teklifi vermiştir. Gündeme alınan bu teklif incelenmesi amacıyla Lâyiha Encümenine havale edilmiştir546_{. Meclis’in 2 Nisan 1921} tarihli oturumunda, Lâyiha Encümeni Esat Bey imzasıyla gönderilen yazıda, Siird

Mebusu Salih Efendinin kanun teklifi şekil ve mahiyetinde olmadığından reddedildiğine dair şu cevap gönderilmiştir547_.

Lâyiha Encümeni mazbatası

Siird - Musul tarikinin truku umumiye meyanına ithali lüzumuna dair Siird Mebusu Salih Efendinin takriri teklifi kanuni şekil vemahiyetinde olmadığından Encümenimizce şayanı müzakere görülmiyerek reddedilmiştir.

14 Mart 1337       

545 _{TBMM ZC, D. 1, C. 7, s. 216-217.}  546 _{TBMM ZC, D. 1, C. 9, s. 84.} 547 _{TBMM ZC, D. 1, C. 9, s. 304.}

- İlmiye Medreselerinin Islahı Hakkında Kanun Teklifi

Meclis’in 7 Nisan 1921 tarihli oturumunda Salih Bey, Medreselerin İlim bakımından iyileştirilmesi hakkında kanun teklifinde bulunmuştur. Gündeme alınan bu teklif incelenmesi amacıyla Layiha Encümenine havale edilmiştir548_{. Meclis’in 21 Nian} 1921 tarihli oturumunda Siird Mebusu Salih Efendinin vilâyat merkezlerinde birer darülilim medresesi açmasına dair teklifinin uygun olduğuna dair Lâyiha Encümeni mazbatası okunmuştur. Layiha Encümeninden gelen mazbata Şer’iye Encümenine havale edilmiştir549_{. Yasama dönemi sonuna kadar Salih efendinin teklifi hakkında} Şer’iye Encümeninden bir cevap gelmemiştir.