Kaynak Özetleri

Araştırma ile ilgili literatür incelemesinde bu araştırmada kullanılan araştırma modeline yönelik doğrudan bir çalışmaya rastlanılamamıştır. Ancak, kavramlarla ilgili çalışmalar aşağıda sıralanmaktadır.

Organ ve Ryan’ın (1995) çalışmalarında iş doyumu örgütsel vatandaşlık davranışının öncülllerinden biri olarak belirtilmiştir. Ayrıca, örgütsel vatandaşlık davranışı ve iş doyumunun ilişkili olduklarını, iş doyumunun örgütsel vatandaşlık davranışı özgecilik boyutunun iyi bir öncülü olduğu ifade edilmiştir.

Oswald’un (1997) gelir ve mutluluk üzerine yapıtığı araştırmasında; ekonomik durumu iyi olan ülkelerdeki mutluluk düzeyinde küçük bir gelişmenin olduğu sonucuna ulaşmıştır.

Easterlin’in 2001 yılında gelirdeki artış ile öznel iyi oluş arasındaki ilişkiyi kapsamlı olarak anlattığı makalesinde sosyo-ekonomik grup farklılıkları ve maddi durum (material aspect) kavramına değinmiştir.

Akıncı (2002) turizm sektöründeki çalışanlar üzerine yaptığı araştırmasında, çalışanların iş doyumlarının en çok psikososyal faktörlerden etkilendiğini belirtmiştir.

Keser’in (2005) çalışmasında; İş doyumu ile yaşam doyumu arasında anlamlı bir ilişki tespit edilmiştir.

Tuzgöl Dost (2007) tarafından yaşları 17 ile 44 arasında değişen 403 üniversite öğrencisi (255 kız, 148 erkek) ile yapılan araştırma sonucu, yaşam doyumunun cinsiyet, algılanan akademik başarı, algılanan ekonomik durum, gelecekten beklenti, dini inanç ve yalnızlık değişkenine göre farklılaştığını göstermektedir. Ancak bununla birlikte kişilik özelliklerinin ve bireyin içinde bulunduğu kültürün yaşam doyumunu açıklamada daha fazla etkiye sahip olduğu görülmüştür

Cımbız ve arkadaşlarının (2007) çalışmasında; bireylerdeki mutluluk düzeyinin ağrı oluşumu üzerinde negatif yönlü önemli bir risk faktörü olduğu

25 görülmüştür. Elde edilen sonuçlardan mutluluk düzeyi arttıkça ağrı görülme riskinin mutlu olmayanlara göre giderek daha azaldığı saptanmıştır.

Gürbüz’ün (2008) çalışmasında, Erzurum bölgesindeki 380 çalışanın katılımı ile yapılan çalışmanın sonucuna göre; çalışanların iş doyumlarının, sergileyecekleri örgütsel vatandaşlık davranışını anlamlı düzeyde etkilediği belirlenmiştir.

Polat ve Ceep’in (2008) çalışmasında; öğretmenlerin örgütsel vatandaşlık davranışlarını göstermelerinde örgütsel adalet ve örgütsel güven önemli bir etkiye sahiptir, sonucuna ulaşılmıştır.

Bolat ve Bolat’ın (2008) otel çalışanları üzerine yaptıkları çalışmalarında; örgütsel bağlılığın, örgütsel vatandaşlık davranışı üzerindeki etkileri konusunda güçlü destek sağladığı, örgütsel vatandaşlık davranışının en önemli belirleyicisinin normatif bağlılık, ikinci duygusal bağlılık ve son olarak devam bağlılığının olduğunu belirtmektedirler.

Karaaslan ve diğerlerinin (2009) çalışmasında; örgütsel vatandaşlık davranışının belirlenen boyutları ile bilgi paylaşımı arasında pozitif bir ilişki olduğu ortaya çıkmıştır.

Verme (2009) çalışmasında; özgürlüğün, sağlık, iş, gelir, evlilik, din vb. diğer bilinen faktörlerden daha çok yaşam memnuniyetini etkilediği sonucuna ulaşmıştır.

Donaghue (2009), beden imajı, cinsiyet şeması ve öznel iyi olmayı incelediği çalışmasında, beden memnuniyeti ile öznel iyi oluş arasında anlamlı bir ilişki olduğunu belirtmiştir (Oktan, 2012:122).

Demirel ve Özçınar (2009) çalışmalarında, örgütsel vatandaşlık davranışının iş doyumundan bağımsız değerlendirilebileceğini, genel kabulün aksine örgütsel vatandaşlık davranışına sahip çalışanların iş doyum seviyelerinin yükseleceğini belirtmişlerdir.

26

Keleş ve Pelit’in (2009) otel işletmelerindeki çalışanlar üzerine yaptıkları çalışmalarında; örgütsel vatandaşlık davranışlarının alt boyutlarının karşılaştırılmasına yönelik gerçekleştirilen Bonferroni testi sonucunda vicdanlılık ve centilmenlik boyutları ile diğer boyutlar arasında anlamlı farklılıklar saptanmıştır

Okulicz-Kozaryn (2011) çalışmasında Amerikalıların çalışırken Avrupalılara göre daha mutlu olabildiklerini, çünkü onların başarının çok çalışma ilgili olduğuna Avrupalılardan daha çok inandıkları, sonucunu vurgulamaktadır.

Bülbül ve Giray’ın (2011) çalışmasında; evli, ev hanımı, genç bayanların; tüm yaşamlarını gözönünde bulundurduklarında yaşam memnuniyetlerinin orta üst mutluluk seviyesinde olduğu, kentte ikamet eden, çalışan, düşük eğitim seviyeli (ortaokul mezunu) ve nisbeten düşük gelir grubunda yer alan (700-900 TL) gelire sahip olan erkeklerin, orta-üst mutluluk seviyesinde oldukları, kendilerini en çok mutlu eden kişilerin ise tüm aileleri olduğu, ilkokul mezunu, orta yaşlı emeklilerin de mutluluk seviyesinin orta-üst mutluluk seviyesinde olduğu ve kendilerini en mutlu eden kavramın sağlık olduğu görülmüştür.

Yılmaz (2012) çalışmasında, mutluluk, kültürel uyum ve örgütsel vatandaşlık davranışları arasında ara değişken olarak incelenmiş; kültürel uyum ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide genel mutluluğun ara değişken rolü kısmen desteklediği, kültürel uyum ile örgütsel vatandaşlık davranışı arasındaki ilişkide kurum mutluluğunun ara değişken rolü ise desteklendiği, sonucuna ulaşılmıştır.

Köksal (2012) çalışmasında örgütsel güven düzeylerinin örgütsel vatandaşlık davranışını pozitif etkilediği sonucuna ulaşmıştır.

Doğan ve Eryılmaz (2013) çalışmalarında, Lyubomirsky, Sheldon ve Schkade’nin (2005) çalışma modeline paralel olarak, öznel iyi oluşu etkileyen, öznel iyi oluşun belirleyicisi konumundaki faktörlerin yaşam şartları, amaca yönelik etkinlikler ve genetik faktörler olmak üzere üç başlıkta toplandığını ve yaşam şartlarının (yaş cinsiyet, eğitim, gelir düzeyi gibi demografik değişkenler) öznel iyi oluşun % 10’ unu, amaca yönelik etkinliklerin (başarılı olma, yaşam amaçları oluşturma ve bunları gerçekleştirme, sosyal ilişkiler kurma, yaşama farklı

27 anlamlar yükleme, dini inancın gereğini yerine getirme vb.) yani bireyin bilerek ve isteyerek gerçekleştirdiği davranışların öznel iyi oluşun % 40’ını, geriye kalan % 50’ lik bölümünü ise genetik özellikler ve kişiliğin açıkladığını belirtmektedirler.

Doğan’ın (2013) çalışmasından elde edilen bulgulara göre ; nevrotik kişilik özelliğinin öznel iyi oluşu negatif yönde, dışadönüklük kişilik özelliğinin ise pozitif yönde anlamlı düzeyde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır.