2.10 LG ARA TIRMALAR
Moda tasar e itiminde sanat ak mlar n ö rencilerin yarat klar na etkisi adl ara rmada literatür taramas yap lm , bulunan ara rmalar a daki gibi özetlenmi tir.
Aral (1999), Ara rma sanat e itimi alan ve almayan ergenlerin yarat k boyutlar nda sanat e itimi al p almamas n, cinsiyetin, devam ettikleri s n ve sanat
itimi dallar n etkilerinin olup olmad n incelenmesi amac yla yap lm r. Ara rmaya 191 ergen kat lm r. Ara rma verileri “Torrance Yarat Dü ünme Testi” ve “Genel Bilgi Formu” ile toplanm r. Toplanan verilerin analizi “Varyans analizi” ve “Duncan Testi” ile yap lm r. Ara rman n sonucunda sanat e itimi al p almaman n, s n s f-sanat e itimi etkile iminin ve u ra lan sanat dal n yarat k boyutlar nda anlaml bir farkl a neden oldu u, cinsiyetin ise yarat k boyutlar nda önemli bir farkl k yaratmad bulunmu tur.
Karaku (2001), itim ve yarat k adl ara rmada; e itimde yarat n yeri ve önemi incelenmi tir. Her alanda önem kazanan yarat k kavram aç klanm r. Ara rmada yarat k ve sorun çözme aras ndaki ili ki incelenmi , yarat k ve
itim programlar konusu tart lm r. E itim programlar z ve yarat k aras ndaki ili ki incelenmi tir. Bu incelemeler sonucunda, e itim programlar n ça n ihtiyaç duydu u yarat bireyler yeti tirme konusunda yeterli olmad , e itim programlar zda yarat k konusuna dolayl olarak yer verildi i ve yarat kla ilgili hedeflerin bütün derslere yay lmad belirlenmi tir.
lmaz Gökay (2004), Modan n görsel kültür ve sanat e itimindeki yeri adl ara rmada moda kavram yla insanlara aktar lan görsel etkilerin ve estetik be enilerin neler oldu u, ula lmak istenen görsel kültür de erlerinin modayla uygulamaya nas l yans labilece i ilkö retim 7. s f ö rencileri seviyesinde ara lm r. Konya’daki Mehmet Be en lkö retim Okulu’nda yap lan uygulama çal malar yla ö rencilerin moda konusundaki bilgileri, modadan ne kadar etkilendikleri ve bunun fark nda olup olmad klar konusunda incelemeler yap lm r. Bu deneysel ara rma 14’ü k z 11’i erkek toplam 25 ö renciye uygulam r. Sosyo-ekonomik yap orta ve alt seviyede
olan ö rencilerin ortalama ya 12-13’tür. Moda konusunda yap lan bu ara rma, iki ders saati sürmü ve ara rman n ba lang nda ö rencilere toplam be soru yöneltilmi tir. Ö renciler kendilerine yöneltilen sorular cevapland rd ktan sonra, modan n ne oldu u, neden y llar içinde de imlerin ya and , toplumdan topluma
yafetlerin ve be enilerin neden de ti i konular nda ö rencilere yönlendirici sorular sorulmu ve gelen cevaplarla kar kl olarak bilgiler aktar lm r. Daha sonra
rencilerin moda üzerinde iklim özelliklerinin, ekonominin, popüler kültürün, daha önceki uygarl klar n etkisi üzerinde dü ünmeleri sa lanm r. Bunun yan s ra renklerin de moda üzerinde etkili oldu u belirtilerek renklerin sembolik anlamlar üzerinde konu ulmu tur. Ö rencilere sorulan sorularla onlar n genelde renklere yüklenen sembolik anlamlar do ru tahmin ettikleri gözlenmi ve dünya üzerindeki farkl kültürlerin renkleri farkl sembolik anlamlarla de erlendirebilecekleri anlat lm r. Ara rman n uygulama a amas nda ö rencilerden kendilerini birer modac gibi dü ünmelerini ve kendi tasar mlar olu turmalar istenmi tir. Ö rencilere tasarlayacaklar ve resmini çizecekleri k yafetler konusunda di er gerçek tasar mc lar gibi istedikleri eylerden esinlenebilecekleri belirtilmi tir. Tasar mlar ya arken k z rencilerin erkek ö rencilere göre daha istekli çal klar gözlenmi tir. Ara rma uygulamas n sonunda ö rencilere bu dersten nas l bir izlenim edindikleri sorulmu tur.
renciler anlatamad klar , yaz ya dökemedikleri birçok duyguyu ve hissi resim yoluyla kendi moda tasar mlar nda verebildiklerinin fark na varm lard r.
Uysal, (2005), lkö retimde verilen sanat e itimi derslerinin yarat a etkileri adl makalede, sanat e itiminin yarat geli tirmede önemli bir yer tuttu u ve bunun için çevrede meydana gelen her türlü geli menin izlenmesi gerekti i ve çok yönlü verilen bir sanat e itimi ile daha yarat bireyler yeti tirilebilece i tart lm r. Ara rma, ilkö retim 6,7 ve 8. S flarla s rland lm r. Ara rman n sonucunda; sanat e itiminin bir disiplin olarak gerçek yerine oturtulmas ve gerektirdi i ö retimin yap lmas n yarat geli tirmesi bak ndan çözüm olaca dü üncesi ortaya
km r.
Demir Parlak (2006), Giyim modas nda gerçeküstücü yakla mlar adl ara rman n amac , günümüz yüksek modas nda gerçeküstücü yakla mlar n kullan ara rmakt r. Ara rmada gerçeküstücülükte en çok etkilenen Hautue Couture ve tasar mc markalar n koleksiyonlar taranm ve analiz edilmi . Tasar mc
koleksiyonlar taranarak bir veri taban olu turulmu tur. Bu veri taban ndan seçilen her bir koleksiyon görsel analizi gerçekle tirilmi . ncelenen toplam 160 moda markas aras ndan özellikle dokuz tasar mc n çal malar ndan gerçeküstücü yakla n etkin kullan tespit edilmi tir.
Dikici (2006), Sanat e itimi ve Ö rencilerin yarat k Düzeyleri adl ara rman n amac , sanat e itimi alan ve almayan lise son s f ö rencilerinin yarat k düzeylerini belirlemektir. Ö rencilerin yarat k düzeylerini belirlemek amac yla bir tutum ölçe i geli tirilmi ve Torrance Yarat Dü ünme Testi Sözel A formu kullan lm r. Deneklerin yarat tutumlar ölçmek amac yla Likert tipi ölçek geli tirilmi tir. Ara rma betimsel tarama modeline dayal olarak yap lm r. Ara rman n evrenini, Elaz ’da Balakgazi Lisesi son s f ö rencileri olu turmu tur. Ara rmaya, 384 lise son s f ö rencisi içerisinden Basit tesadüfi Örnekleme yöntemi ile sanat e itimi alan 191 ö renciden 50’si ve sanat e itimi almayan 193 ö renciden 50’si örnekleme olarak al nm r. Ara rman n sonucunda, sanat e itimi alan
rencilerin sanat e itimi almayan ö rencilere oranla daha fazla yarat olduklar bulunmu tur. Cinsiyet aç ndan yap lan kar la rmalarda anlaml fark görülmemi tir. Sonuçta, sanat e itimi derslerinin di er dersler kadar önemli oldu u ve daha serbest bir ortamda yap lmas n gerekti i konusunda okul yöneticilerinin uyar lmas önerilmi tir.
ç (2006), Ara rmada, lkö retim 8. S f Resim Derslerinde Programlar nda yer alan “Afi Tasar ” konular n daha uzun bir zaman dilimine yay larak ve yarat süreç a amas üzerinde durularak, ö rencilerin sanatsal yarat klar geli tirmesi amaçlanm r. Ara rma 2004-2005 E itim- Ö retim y I.Döneminde, Ankara/Güdül, Güdül lkö retim Okulu 8. S f ö rencileri ile yap lm r. Ara rman n verilerini; ön test, son test, ö renci çal malar , ö rencilere yazd lan kompozisyonlar ve ele tiri kâ tlar olu turmu tur. Ara rmaya ö rencilerin isteklerine göre konu seçimi yap larak ba lanm r. Daha sonra afi tasar ile ilgili rencilerin ön bilgilerini ölçme amaçl ön test yap lm r. Ö rencilere konu ile ilgili uygulamalar yapt ld ktan sonra bilgiyi ölçme amaçl son test uygulanm r. Ara rma sonucunda ilkö retim 8. s f resim derslerinde yer alan “Afi Tasar ” konular n
Yerlikaya (2006), Bu ara rmada, Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinde verilen temel tasar m dersinin, resim ve grafik derslerine yarat k aç ndan katk n belirlenmesi amaçlanm r. Ara rma 2004-2005; 2005-2006 e itim-ö retim y llar nda, Anadolu Güzel Sanatlar Lisesi haz rl k s ö rencileri ve dokuzuncu s f
rencileriyle yap lm r. Haz rl k s nda temel tasar m dersi, dokuzuncu s fta resim ve grafik dersinde yap lan uygulamalar ele al nm r. Ara rman n verilerini; renci çal malar , gözlem, incelemeler ve yarat de erlendirme kâ tlar olu turmu tur. Ara rmaya ilk olarak haz rl k s nda ba lanm , ö renci çal malar takip edilmi gözlem ve incelemeler yap lm r. Ö renciler dokuzuncu s fa gelince resim ve grafik derslerinde yapt klar uygulamalarda ayn ekilde gözlemlenmi .
renci çal malar , Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar E itimi Bölümünden seçilen üç uzman n görü üne sunulmu tur. Belirlenen kriterlere göre ö renci çal malar de erlendirilmi tir. Ara rman n sonunda; ö rencilerin yarat k kriterleri aç ndan, temel tasar m dersinde ö rendiklerini resim ve grafik derslerine aktarabildikleri sonucuna var lm r.
Özdemir (2007), Sanatç lardan gösterilen örneklerin, ilkö retim ikinci kademe sekizinci s f ö rencilerinin görsel sanatlar alan ndaki çal malar nas l etkiledi i ara lm r. Ara rma verileri, lkö retim okulu 8. S f ö rencilerinden tesadüfî yolla deney ve kontrol grubundan olu turulmu ö rencilerin yapt resimler üzerinden elde edilmi tir. De erlendirmeye her gruptan 25’er ö renci olmak üzere toplam 50 renci kat lm r. Verilerin toplanmas için ö renciler 3 hafta uygulama çal mas yapm lard r. De erlendirme sonuçlar ndan lkö retim 2. Kademe 8. S f görsel sanatlar dersi ö rencilerinden seçilerek olu turulmu deney grubu ö rencileri üzerinde sanatç lardan gösterilen örneklerin çal malara olumlu katk lar sa lad sonucuna ula lm r.
nç (2009), Sanat ak mlar n moda tasar m e itimi veren kurumlar n ders programlar na yans malar na ili kin ö renci görü leri adl çal mas ; Ça da sanat ak mlar ndan minimalizm, sürrealizmin, op art, pop art ve fütürizmin modaya etkileri
itimdeki uygulamalar incelemek, örnek olacak sürrealist tasar mlar do rultusunda, ön lisans ö rencilerinin tasar mlar na yön vermek analiz edip sonuçlar ç karmak amac yla yap lm r. Ara rman n verileri gözlem formlar yoluyla toplanm r. Ara rmada Celal Bayar Üniversitesi Salihli Meslek Yüksekokulu’nda Deri
Konfeksiyon bölümünden giysi tasar dersi alan ö rencilerden ça da moda ak mlar ve stilistlik uygulamal dersi alan tekstil bölümü ö rencilerden random yolu ile seçilmi ki ilerin görü leri al nm r. Ö rencilere sanat ve moda ile ilgili genel tarih bilgisi verilmi ve ard ndan sanat ak mlar ndan seçilmi olan minimalizim, pop art, op art, sürrealizm, fütürizm anlat larak örnek resimler gösterilmi moda ile etkile imlerinden bahsedilmi ve her ak n modac lar ndan bahsedilmi tasar mlara yans malar sunulmu tur. Daha sonra ö rencilere sanat ak mlar n moda tasar m ders programlar na yans malar na ili kin anket uygulanm ve ö rencilerin görü leri al nm r. Ara rma da ders programlar na sanat ak mlar ile ilgili derslerin eklenmesi, ö rencilere sanat ve moda ak mlar ile ilgili seminerlerin verilmesi ve sanat ak mlar n etkisinde kalan modac lar n ders müfredatlar na eklenmesi gibi sonuçlar ortaya ç km r.
Oruç (2009), 1945 sonras öncü sanat ak mlar n lisans düzeyinde sanat e itimi veren kurumlar n programlar yla paralelli i adl çal mas nda; ö retim eleman ve
rencilerin görü lerinden yararlan larak, nitel ara rma yöntemi kullan lm r. Ara rman n çal ma grubunu, Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü, Gazi Üniversitesi E itim Fakültesi Güzel Sanatlar E itimi Bolumu Resim-
retmenli i Anabilim Dal , Gazi Üniversitesi Mesleki E itim Fakültesi Uygulamal Sanatlar Bölümü Mesleki Resim Ö retmenli i Anabilim Dal , Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Resim Bölümü’ndeki ö renci ve sanat e itimcilerinden olu maktad r. Görü me formu ile elde edilen verilerinin analizinde ‘nitel içerik analizi’ yöntemi kullan lm r. Ara rma sonuçlar na bak ld nda mevcut sanat e itimi programlar n 1945 sonras ndaki sanatsal de imleri kar lamakta yetersiz oldu u ve çe itli düzenlemeler yapmaya ihtiyaç duyuldu u görülmektedir. Ayr ca programlardaki derslerden daha çok, e itimcilerin niteli i/ bak ac ve derste kullan lan yöntemlerin sonucu etkiledi i, teknik olanak ve alt yap eksikliklerinin de konuyla ilgi önemli etkenler aras nda oldu u belirlenmi tir.
Özdemir (2009), Bu ara rman n amac ; lkö retim I. kademe, görsel sanatlar dersinde üç boyutlu çal malar n ö rencilerin yarat ve zihinsel tasarlama sürecine etkilerini saptamakt r. Deney ve kontrol gruplar olu turularak, bir gruba üç boyutlu, di er gruba ise iki boyutlu çal malar yapt lm ve konu olarak da “Küresel Is nma Sonucu Mutasyona U ram Hayvanlar” verilmi tir. Deney grubu ile kontrol grubunun çal malar yarat k kriterlerini belirleyen 3 uzman taraf ndan puanlanarak bu
puanlar n ortalamas al nm , elde edilen bu puanlarla, yarat k kriterlerinin her bir maddesinin frekans ve yüzdeleri al nm ve tablolar olu turulmu tur. Daha sonra da her iki grubun kar la rmal frekans, yüzde tablosu çizilmi tir. Üç boyutlu çal an grubun iki boyutlu çal an gruba göre daha yarat çal malar ortaya ç kard görülmü tür. Sonuç olarak, yarat k kriterlerinin puanlamalar n sonuçlar ndan elde edilen verilere göre, kil ile çal lan üç boyutlu uygulamalar n ö rencilerin zihinsel tasarlama ve yarat dü üncelerinin geli imine önemli katk lar sa lad görülmü tür.
BÖLÜM III
3. YÖNTEM
Bu bölümde; ara rman n modeli, evren ve örneklemi, veri toplama araç ve teknikleri, verilerin analizi ve de erlendirilmesi a amalar nda yap lan çal malara ili kin bilgiler yer almaktad r.
3.1. Ara rma Modeli
Ara rma modeli; ara rma amac na uygun ve ekonomik olarak, verilerin toplanmas ve çözümlenebilmesi için gerekli ko ullar n düzenlenmesidir (Karasar,2009:76).
Ara rma modeli bir plan ya da süreçtir. Bununla ara rmac incelemekte oldu u probleme çözüm yollar ve cevap bulmaya çal r (Kaptan,1998:78).
Ara rma modelinde iki tür yakla m vard r. Bunlar tarama modelleri ve deneme modelleridir.
Bu ara rmada, öncelikle tarama model yöntemi kullan larak kitap, dergi, tez gibi çe itli kaynaklar incelenerek kavramsal çerçeve olu turulmu tur. Ara rman n uygulama a amas nda ise deneme modeli kullan lm r.
Deneme modelleri, neden-sonuç ili kilerini belirlemeye çal mak amac ile do rudan ara rmac n kontrolü alt nda, gözlenmek istenen verilerin üretildi i ara rma modelleridir (Karasar,2009:87).
Bu ara rman n deneysel i lem sürecinde sürrealizm sanat ak n moda tasar m ö rencilerinin yarat klar üzerinde olan etkisi ara lm r. Bu amaçla ara rmada öntest- sontest kontrol gruplu model kullan lm r.
Bu model bize, daha önce olu mu gruplar n aynen al nd ; ancak, ans yoluyla(random, yaz -tura) bunlardan bir tanesinin deney grubu, ötekinin de kontrol grubu olarak atand ; gruplar n bir kez deney ba lamadan önce, bir kez de deney bittikten sonra ölçüldü ünü göstermektedir (Kaptan,1998:85).
Modelin simgesel görünümü ve simgelerin anlamlar a da gösterilmi tir.
G R O1.1 X O1.2 G R O1.1 X O1.2
(Karasar,2009:97)
G: Grup
R: Gruplar n olu turulmas ndaki yans zl k X: Ba ms z de ken düzeyi
O: Ölçme, gözlem (Karasar,2009:94)
Ara rmada yans zl k kural dikkate al narak deney ve kontrol grubu olu turulmu tur. Koleksiyon haz rlama dersinde sürrealizm sanat ak ö renecek grup “deney grubunu”, ö renmeyecek grup ise “kontrol grubunu” temsil etmi tir. Her iki gruba da ön test ve son test uygulanm r.
Ayr ca, ara rmaya kat lan ö rencilerin ailevi, ekonomik ve sosyal durumlar belirleyebilmek için nitel ara rma yöntemi kullan larak ö rencilere ki isel bilgi formu düzenlenmi tir.
3.2. Evren ve Örneklem
Ara rman n evrenini Ankara ili Gazi Üniversitesi Mesleki E itim Fakültesindeki ö renciler olu turmaktad r.
Ara rman n örneklemini, 2010-2011 e itim ö retim y Gazi Üniversitesi Mesleki E itim Fakültesi Moda Tasar Ö retmenli i 4. S f, 3. ve 4. grup ö rencileri olu turmaktad r.
3.3. Verilerin Toplanmas
Ara rman n kavramsal çerçevesini olu turabilmek için kitap, dergi, makale, tez gibi çe itli kaynaklar incelenerek bir sentez olu turulmu tur. Yararlan lan kaynaklar çe itli kütüphanelerden, kitapç lardan ve internet üzerindeki web sitelerinden taranarak elde edilmi tir.
Ara rman n deneysel bölümünü olu turabilmek için; ba ar testi, tutum ölçe i ve yarat k de erlendirme ölçe i haz rlanm ve kullan lm r. Ö rencilerin bilgi düzeyini ölçmek amac yla olu turulan ba ar testi, sürrealizm sanat ak ve sürrealizm- moda aras ndaki ili ki ile ilgili bilgileri içermekte ve 20 sorudan olu maktad r. Sorular Gazi Üniversitesi Mesleki E itim Fakültesi Resim Anabilim Dal Bölümünden uzman görü ü al narak olu turulmu tur. Ba ar testi, kontrol ve deney grubu ö rencilerinin sürrealizm sanat ak konusu anlat lmadan önceki bilgisini ölçmek üzere ön test olarak uygulanm r.
Koleksiyon haz rlama dersi sürecinde, 4 hafta boyunca deney grubuna sürrealizm sanat ak ve sürrealizm-moda ili kisi anlat lm r. Kontrol grubu normal ders i leyi sürecine devam etmi tir. 4 haftal k ders i leme süreci tamamland ktan sonra, deney ve kontrol grubu ö rencilerine ba ar testi tekrar son test olarak uygulanm r.
Ara rmada Likert tipi tutum ölçe i kullan lm r. Likert tipi ölçekler, bireyin kendisi hakk nda bilgi vermesi esas na dayanmaktad r(Tav anc l,2010:138). Ba ar testi ile birlikte tutum ölçe i de ö rencilerin davran lar ndaki fark ölçebilmek için ön test- son test olarak uygulanm r. Ölçekte 30 tutum maddesi belirlenmi tir. Tutum maddelerine verilecek cevaplar için 5’li dereceleme tercih edilmi tir. Bu be li dereceleme; Tamamen kat yorum, Çok kat yorum, Orta derecede kat yorum, Az kat yorum ve Hiç kat lm yorum eklinde belirlenmi tir. “Tamamen kat yorum” tepkisi cevaplay n a olumlu tutum içerisinde oldu unu ve en yüksek madde puan alaca , “Kesinlikle kat lm yorum” tepkisi ise cevaplay n a olumsuz
tutum içinde oldu unu ve en dü ük madde puan alaca gösterir
(Tav anc l,2010:141). Ölçek maddelerinin 16’s olumlu, 14’ü olumsuz ifadeler eklinde yaz lm ve rastlant sal olarak s ralanm r. Haz rlanan tutum ölçe i uzman görü e sunulmu , gerekli düzeltmeler yap larak son ekli verilmi tir.
Ders verme süreci bittikten sonra konunun yarat klar na etkisini ölçmek amac yla deney ve kontrol gruplar ndan, ö retim eleman taraf ndan belirlenen temaya uygun çizim yapmalar istenmi tir. Yap lan çizimler sonras deney ve kontrol gruplar n çal malar , Gazi Üniversitesi, Mesleki E itim Fakültesi, Moda Tasar
retmenli i program ö retim üyelerinden ve ara rmac dan olu an 2 ö retim üyesi ve 1 uzmandan olu an komisyon taraf ndan, yarat k de erlendirme ölçe indeki kriterler do rultusunda de erlendirilmi tir. Yarat k kriterleri; yarat dü ünme tekniklerinden yola ç larak, uzman görü leri al narak geli tirilmi tir ve de erlendirme ölçe i olu turulmu tur. De erlendirme ölçe i 4 ana maddeden olu maktad r. Bu maddeler; Ak k, esneklik, orijinallik ve ayr nt land rmad r. Ana maddelerden alt maddeler olu turulmu tur. Komisyon bu maddelere göre ö rencilerin tema do rultusunda geli tirmi olduklar çizimlerin yarat k de erlendirmelerini yapm lard r.
Nitel ara rma yöntemi kullan larak ö rencilerin ailevi, ekonomik ve sosyal durumlar belirleyebilmek için ki isel bilgi formu düzenlenmi tir.
3.4. Verilerin Analizi
Ara rman n veri analizleri uygulanan ba ar testinden, tutum ölçe inden ve yarat k de erlendirme ölçe inden elde edilen veriler üzerinden yap lm r.
Ara rmada elde edilen verilerin analizi istatistiksel paket program ‘SPSS 11.5’ kullan larak yap lm r.
Öncelikle yap lacak analizlerin türünü belirlemek için verilerin normal da ma uygun olup olmad Kolmogorov-Smirnov testi ile belirlenmi tir.
Kolmogorov-Smirnov Testi; belli bir önem derecesinde örnek de erlerinin da n test öncesi saptanan belirli bir da ma uyup uymad ara r. Böylece parametrik istatistik tekniklerinin kullan lmas yla ilgili önemli varsay mlardan birinin de test edilmesine imkân sa lanm olur. E er tek bir örneklem verisi varsa burada verilerin belli bir da ma uyup uymad test edilirken, iki örneklem verisi söz konusuysa bu iki örneklemin ayn da mdan gelip gelmedi ini test etmek için kullan r(Y lmaz ve Y lmaz,2005:180-181).
Tablo 1: Bilgi Düzeyinde Öntest Da
Tek Örneklem Kolmogorov-Smirnov Test(c)
N
Test Puan 32
Kolmogorov-Smirnov Z 0,769
Anlaml k Düzeyi (iki yönlü) 0,596
a.Test Da Normal c.Test grup= Öntest
Tablo 2: Bilgi Düzeyinde Sontest Da
Tek Örneklem Kolmogorov-Smirnov Test(c)
N
Test puan 32 Kolmogorov-Smirnov Z 0,714 Anlaml k Düzeyi (iki yönlü) 0,687
a.Test Da Normal c.Test grup= Öntest
Tablonun anlaml k sat ndaki de erinin istatistik anlaml k hesaplamalar nda r de eri kabul edilen 0,05’den büyük olmas incelenen faktörün da n normal oldu unu göstermektedir.
Bu de erlere göre verilerin analizlerinde ili kisiz (ba ms z) örneklemler T-testi (Independent Samples T-Test) kullan lm r. T-testi; iki ili kisiz örneklem ortalamalar
aras ndaki fark n manidar olup olmad test etmek için
T-testi analizi için a daki hipotezler kullan lm r.
Ho: Kontrol = Deney : Kontrol Deney
Yap lan t-testi analizi sonucunda Anlaml k Düzeyi (P) >Tablo De eri ( ) = 0.05 tablo de eri oldu u için Ho kabul edilebilir. Yani de kenler istatistiksel yönden ayn oldu u kabul edilebilir. Aksi halde Anlaml k Düzeyi (P)< Tablo De eri ( )= 0.05 tablo de erinden küçük ise istatistiksel olarak fark oldu u kabul edilir.
Ara rman n yarat k boyutunu de erlendirebilmek için t-testi ve Anova testi uygulanm r. Gruplar aras (denekler aras )desen, ili kisiz ölçümleri gerektirir ve böyle bir desende gruplar n ortalama puanlar aras ndaki desenler için geli tirilen Anova modelleri kullan r(Büyüköztürk,2011:7).
Bir faktöre göre olu an iki alt gruba ait ortalama puanlar n kar la lmas t-testi ve tekli Anova ile yap labilirken, üç ya da daha çok gruba ait ortalama puanlar n kar la lmas için çoklu Anova önerilir(Büyüköztürk,2011:8).
Komisyon taraf ndan de erlendirilen yarat k kriterlerini de erlendirebilmek için tekli Anova testi kullan lm r. De erlendiren komisyon üyelerinin aras nda fark olup olmad tespit edilmi , deney ve kontrol grubu aras nda fark olup olmad ise t- testi ile hesaplanm r.
BÖLÜM IV
4. BULGULAR VE YORUM
Bu bölümde ara rman n alt problemlerine dayal olarak haz rlanan bulgulara ve yorumlara yer verilmi tir.