Katılımcıların YaĢadıkları ġehre Çadır/Konteyner Kent Kurulmasına Yönelik BakıĢı

BaĢbakanlık Afet ve Acil Durum Yönetim Merkezi (AFAD) tarafından yapılan açıklamaya göre (19 Haziran 2017 itibariyle), Türkiye‟de 10 ilde toplam 246.629Suriye vatandaĢı kurulan çadır ve konteyner kentlerde yaĢamaktadır. BaĢlangıçta sadece çadır/konteyner kentlerde yaĢayacakları düĢünülen ve kısa bir süre sonra savaĢ bitince geri dönecekleri beklenilen Suriyeli sığınmacıların çoğu, zaman geçtikçe Ģehirlere dağılsalar da barınma merkezlerine duyulan ihtiyaç savaĢın baĢladığı ilk günlerden bugüne hep devam etmiĢtir. Yerel halk açısından Ģehirlerine çadır/konteyner kent kurulması oldukça yeni bir durum olduğu için, bu durumun yerel halk üzerinde bir takım etkiler yaratıp yaratmadığı, yerel halkın bunu bir fırsat ya da dezavantaj olarak görüp görmedikleri de araĢtırma kapsamında değerlendirilmek istenmiĢtir. Bu amaçla nicel saha çalıĢmasında katılımcılara Ģehirlerine çadır/konteyner kent kurulması hakkındaki düĢüncelerini ortaya çıkarmaya yönelik çeĢitli sorular sorulmuĢ ve bu sorular iller bazında değerlendirilmeye alınmıĢtır.

ġekil 8. Ġllere göre çadır/konteyner kent kurulmasına yönelik bakıĢ

Katılımcıların %54‟ü yaĢadıkları Ģehre çadır/konteyner kent kurulmasına olumsuz bakarken, %38‟i ise olumlu bakmaktadır. Çadır/konteyner kent kurulmasına yönelik bakıĢa

34% 41% _32% 50% 33% 60% 48% 58% 42% 60% 4% 6% 6% 4% 5% 2% _5% 4% 4% 2%

Kilis Gaziantep ġanlıurfa Hatay Adana

Fikrim yok Kararsızım Olumsuz Olumlu

56

her bir il için karĢılaĢtırmalı bakıldığında çadır/konteyner kent kurulmasıyla ilgili olumsuz bakıĢın en yüksek olduğu illerin %60 ile Adana ve yine %60 ile Kilis olduğu görülmektedir. Kilis ve Adana‟yı %58 ile ġanlıurfa izlemektedir. Olumlu bakıĢ açısının en yüksek olduğu il ise %50 ile Hatay‟dır.

Katılımcıların yaĢadıkları Ģehre çadır/konteyner kent kurulmasına yönelik düĢüncelerini daha iyi anlayabilmek amacıyla, katılımcılardan Ģehirlerine çadır/konteyner kent kurulmasını yerel halk için fırsat olarak niteleyen 1ve dezavantaj olarak niteleyen 2 soruya ve sığınmacılar için bir olanak olarak belirten 1 soruya “hayır”, “evet” ve “kararsızım” seçeneklerinden birini seçmeleri istenmiĢtir. Katılımcıların verdiği cevaplar aĢağıdaki gibidir.

ġekil 9.YaĢadığınız Ģehre çadır/konteyner kent kurulması sizce ekonomik hayatı canlandırır mı?

YaĢadığınız Ģehre çadır/konteyner kent kurulması sizce ekonomik hayatı canlandırır mı?" sorusu iller bazında ele alındığında katılımcıların %59‟unun genel olarak “Hayır” cevabı verildiği görülmektedir.Bununla birlikte iller bazında ankete katılanlardan Kilis ve Hatay illerinin “hayır” ve “evet” cevaplarına ait frekansların birbirlerine yakın olduğu görülmektedir. “Hayır” cevabının en yüksek oranı ise %78 ile ġanlıurfa ilinde görülmektedir.

ġehirlere çadır/konteyner kent kurulmasına ekonomik açıdan bakıldığında, barınma merkezlerinde kalan Suriyeliler her türlü ihtiyaçlarını kamp içinde kart sistemiyle

49% 51% 78% 45% 72% 10% 28% 8% 10% 8% 41% 21% 14% 45% 20%

Kilis Gaziantep ġanlıurfa Hatay Adana

Evet Kararsızım Hayır

57

gidermektedirler. Kampların genel ihtiyaçları da büyük ölçüde ihale usulü ile karĢılandığı için Ģehirlere çadır/konteyner kent kurulmasının yerel ekonomiye katkısı oldukça sınırlı olmaktadır. Dolayısıyla barınma merkezlerinin kurulması yerel halk için ekonomik anlamda dezavantajlı bir durum yaratmadığı gibi bir fırsat durumu da söz konusu değildir. Bu durum yapılan nitel görüĢmelerde de sıklıkla dile getirilmiĢtir.

ġekil 10. YaĢadığım Ģehre çadır/konteyner kent kurulması yerel halk arasında iĢsizlik oranını artırır

YaĢadığım Ģehre çadır/konteyner kent kurulması yerel halk arasında iĢsizlik oranını artırır" sorusu iller bazında ele alındığında genel olarak “hayır” cevabı verildiği görülmektedir. “Hayır” cevabının en yüksek oranda verildiği ilin ise %92 ile ġanlıurfa olduğu görülmektedir.

Çadır ve konteyner kentlerde kalan Suriyelilerin sayısı kamp dıĢında yaĢayan Suriyelilere göre çok az olduğu ve zaten kampta barınanlarının çoğunluğunu kadınlar ve çocuklar oluĢturduğu için çadır ve konteyner kentlerin kurulmasının yerel halk arasında iĢsizlik oranını arttırdığını söylemek oldukça zordur. Katılımcıların da cevapları bu doğrultuda olup, %78 gibi yüksek bir çoğunluk bu soruya “hayır” cevabını vermiĢtir.

81% 54% 92% 79% 88% 7% 26% 4% 8% 5% 12% 20% 4% 13% 7%

Kilis Gaziantep ġanlıurfa Hatay Adana

Evet Kararsızım Hayır

58

ġekil 11. YaĢadığım Ģehre çadır/konteyner kent kurulması sosyal hayatı olumsuz etkiler

"YaĢadığım Ģehre çadır/konteyner kent kurulması sosyal hayatı olumsuz etkiler" sorusu iller bazında ele alındığında ağırlıklı olarak “hayır” cevabı verildiği görülmektedir. “Hayır” cevabının en yüksek oranı %89 ile ġanlıurfa‟dır.

Çadır ve konteyner kentler genel olarak Ģehir merkezlerine uzak yerleĢim yerlerine kurulmuĢtur. Barınma merkezlerinden çıkıĢ izinle gerçekleĢtirilmektedir. Dolayısıyla yerel halk günlük yaĢam pratiklerinde çadır/konteyner kentlerde kalan Suriyelileri pek fazla deneyimlememektedir. Nitekim katılımcıların da yaklaĢık %79 gibi büyük bir çoğunluğu Ģehirlerine çadır/ konteyner kent kurulmasının sosyal hayatı olumsuz yönde etkilemeyeceği görüĢündedir. 79% 55% 89% 73% 88% 9% 26% 5% 10% 7% 12% 19% 6% 17% 5%

Kilis Gaziantep ġanlıurfa Hatay Adana

Evet Kararsızım Hayır

59

ġekil 12. YaĢadığım Ģehre çadır/konteyner kent kurulması Suriyelilerin barınma ve güvenlik

problemlerini ortadan kaldırır

YaĢadığım Ģehre çadır/konteyner kent kurulması mültecilerin barınma ve güvenlik problemlerini ortadan kaldırır" sorusu iller bazında ele alındığında ortak bir cevapta toplanmadığını görmekteyiz. “Evet” cevabı %65 ile Hatay ilini diğer illerden önemli ölçüde ayırdığı gibi “hayır” cevabına verilen %53'lük oran ile ġanlıurfa ili de diğer illerden ayrılmaktadır.

Çadır/ konteyner kentler Suriye‟deki savaĢın kısa süreceği varsayımına dayanarak, savaĢ sonrası ülkelerine geri döneceği düĢünülen Suriyelileri bir süre ağırlamak maksadıyla kurulduğu için geçici bir çözüm olarak değerlendirilebilir. Fakat sürenin uzamasıyla birlikte uzun vadede Suriyelilerin barınma ve güvenlik problemlerini ortadan kaldıramamıĢtır. Zaten kapasite sıkıntısı nedeniyle çok az bir Suriyeli nüfusu ağırlayabilmektedir. Dolayısıyla katılımcıların ortak bir sonuç etrafında toparlanamaması bu nedene bağlanabilir. 42% 29% 53% 25% 45% 20% 29% 13% 10% 14% 38% _42% 34% 65% 41%

Kilis Gaziantep ġanlıurfa Hatay Adana

Evet Kararsızım Hayır

60

Barınma merkezleri Ģehir merkezlerinden uzak olduğu ve bu merkezlere giriĢ çıkılar izinle gerçekleĢtirildiği için, kamplarda kalan Suriyeliler izole bir hayat yaĢamaktadır. Her türlü ihtiyaçları devlet tarafından karĢılandığı için de kamplarda yaĢayan Suriyelilerin Ģehrin ekonomik ve sosyal hayatına bir katkı ya da zarar verdiğini söylemek oldukça güçtür. Dolayısıyla araĢtırma kapsamındaki Ģehirlere barınma merkezlerinin kurulması yerel halk için ekonomik anlamda dezavantajlı bir durum yaratmadığı gibi bir fırsat durumu da söz konusu değildir. Tüm bu bilgiler ıĢığında katılımcıların %54‟ünün Ģehirlerine çadır/konteyner kent kurulmasına olumsuz bakması dikkate değerdir.