Karakter Eğitimi ile İlgili Araştırmalar

Campau (1998)’nun “Sınıfta Ahlak Eğitimi: Karşılaştırmalı Analiz” isimli çalışması Sosyal Bilgiler dersini okutan beşinci sınıf öğretmenlerinin Karakter Eğitimini nasıl tanımladığı ve Sosyal Bilgiler sınıflarında nasıl yasalaştığının görülmesi için yapılmıştır. Bu araştırma iki farklı okulda Sosyal Bilgiler sınıflarındaki iki öğretmenin karşılaştırmasını ele almaktadır. Veriler öğretmenlerle yapılan gözlem ve görüşme sonucu toplanır. Öğretmenlerin ahlak/Karakter Eğitimini nasıl tanımladıkları üzerine bulgular altı kategoriye ayrılır. Bu kategoriler; telkin, değerler analizi, övgü ve ödüller, edebiyatın kullanımı, örnek öğretmen olma ve çevredir. Beşinci sınıf Sosyal Bilgiler sınıflarındaki gözlemler sınıfta Karakter Eğitiminin nasıl yasalaştırıldığına dair bulguları ortaya koymaktadır.

Milson (1999) “Karakter Eğitimine İlişkin Sosyal Bilgiler Öğretmeni Eğitmenlerinin Algıları” isimli doktora çalışmasında Karakter Eğitiminin genel temalarını, Karakter Eğitiminin kapsamını ve bir eğitim programındaki Karakter Eğitimi konularının kapsamını önemini dikkate alan Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin algılarını ortaya koymaktadır. Çalışma Sosyal Bilgiler Ulusal Konseyinin üyesi olan 298 ilkokul ve ortaokul öğretmenleri yapılmıştır. Veriler tüm katılımcılara bir anket postalayarak ve postaya karşılık veren kişilerden yaklaşık yüzde onu ile telefon görüşmesi yapılarak toplanmıştır. Sonuçlar Sosyal Bilgiler öğretmenleri arasında Karakter Eğitiminin temalarını, Sosyal Bilgiler amaçlarını içeren Karakter Eğitimi kapsamını ve Karakter Eğitiminin bir eğitim programı dersinde bir konu olarak yer almasını desteklemektedir.

Johnson (2002) “Hristiyan Okullarında Ortaöğretim Sosyal Bilgiler Öğretmenleri Tarafından Algılanan Karakter Öğretimindeki En Etkili Yöntemlerin Analizi” isimli doktora çalışmasında karakter öğretimindeki en iyi yöntemleri Hristiyan okullarında belirlenmeye çalışmıştır. Johnson’a göre öğretmenler deneme yanılma yoluyla öğrenirler ve sınıflardaki birkaç yıllık tecrübeleriyle öğrencilere karakter özelliklerini öğretmede en

başarılı yöntemleri seçerler. Bu araştırmanın bulgularına dayalı olarak, geleceğin öğretmenlerini eğitmeye yönelik öğrencilere en iyi karakterin nasıl öğretileceğine dair programlar geliştirilebileceği öne sürülmektedir. Çalışmada on karakter davranışının ve bunları en iyi tanımlayan on öğretim yönteminin olduğu “Seçili Yöntemleri Kullanmak için Eğilim Ölçeği” kullanılmıştır. Öğretmenlerden her bir yöntemin kullanıcıları olarak kendilerini nasıl gördükleriyle ilgili beş farklı cevabın birini işaretlemeleri istenir. Cevap seçenekleri yöntemleri kullanmak için güçlü eğilimleri temsil eden seçenekten eğilimi olmayan seçeneğe doğru sıralanır.

Ada, Baysal ve Korucu (2005) “Sınıf Öğretmenlerinin Sınıf İçi Olumsuz Davranışlara Gösterdiği Tepkilerin Karakter Eğitimi ve 2005 İlköğretim Programı Açısından Değerlendirilmesi” isimli makale çalışmasında, öğretmenlerin olumsuz davranışlara gösterdikleri tepkiler, Karakter Eğitimi ve yeni ilköğretim programı çerçevesinde ele alınmıştır. İstanbul ilinde 20 ile 40 yaş arasında yer alan, % 65’i bayan, % 35’i erkek 163 öğretmene araştırmacılar tarafından geliştirilen bir anket formu uygulanmıştır. Sonuç olarak sınıf öğretmenlerinin sınıf içi olumsuz davranışlara gösterdikleri tepkilerin düzeyi ortaya konmuştur. Sınıf öğretmenlerinin öğrenci davranışlarının yönetimi, Karakter Eğitimi ve yeni ilköğretim programı konularında desteklenmeleri önerilmektedir.

Johnson (2005) “Evet, Bağlantılı Konular: Ortaöğretim Sosyal Bilgilerde Karakter Eğitimi” isimli doktora çalışması Sosyal Bilgiler öğretmenleri ile nitel bir yaklaşıma dayanan iki geniş kapsamlı durum çalışmasıdır. Bu çalışmada birinci olarak Karakter Eğitimini tanımları incelenmiş, ikinci olarak ise Sosyal Bilgiler öğretmenlerinin kendi sınıf seviyelerindeki eğitim programlarında ve günlük eğitimlerinde Karakter Eğitimini nasıl yerine getirdiği veya yerine getirip getirmediği araştırılmıştır. Veri toplama resmi ve resmi olmayan görüşmeleri, gözlemleri, belgeleri ve konuyla ilgili notları kapsar. Veri analizi, Karakter Eğitimi anlayışları ve uygulama stratejileri olmak üzere her iki unsurda sürdürülen önemli rol içeriğini gösteren beş temayı ortaya çıkarmıştır. Temalar Sosyal Bilgiler derslerindeki Karakter Eğitiminin fonksiyonunu doğrulayan teorileri desteklemiştir. Ayrıca içerik katılımcıların Sosyal Bilgiler dersindeki Karakter Eğitimini nasıl anladıklarını ortaya koymuştur. Araştırma akran incelemesi, düzenli yayınlanan gazete ve bulguların deneysel temellerini içeren üçgenlemeyi içermektedir.

Budumlu Akkiprik (2007) “Genel Lise Öğretmenlerine Göre Karakter Eğitimi Yoluyla Öğrencilere Kazandırılacak Değerler: Çok Boyutlu Bir Araştırma” isimli yüksek lisans çalışması ile Karakter Eğitiminde hangi değerlerin öncelikli olarak örgencilere kazandırılması gerekliliği tespit edilmeye çalışılmıştır. Bu çalışma, İstanbul ilindeki ortaöğretim seviyesindeki 300 öğretmen üzerinde gerçekleştirilmiş olup demografik değişkenlerin toplanmasına yönelik bir bilgi formu ve Schwartz Değerler Ölçeği kullanılmıştır.

Araştırma ile öğrencilere hangi değerlerin öncelikli olarak öğretilmesi konusu öğretmenlerin cinsiyet, yaş, medeni durum, meslekteki kıdem, branş, en son mezun olunan okul, en son mezun olunan fakülte değişkenleri açısından ortaya konmuştur. Buna göre; branş öğretmenleri başarı, hazcılık, özyönetim, uyum ve güvenlik değerlerini örgencilere kazandırmada meslek öğretmenlerine nazaran daha önemli bulmaktadırlar. Kadın öğretmenler erkek öğretmenlere nazaran özyönetim, basarı, uyum ve güvenlik değerlerini daha çok önemsemektedirler. Eğitim Fakültesi mezunu olan öğretmenler ise güç ve hazcılık değerlerini diğer fakültelerden mezun olan öğretmenlere göre daha önemli bulmuşlardır. Ayrıca öğretmenlerin öğrencilere kazandırılmasını gerekli gördükleri değerler öncelik sırasına göre şunlardır: Evrensellik, özdenetim, yardımseverlik, uyum, güvenlik, başarı, geleneksellik, hazcılık, uyarılma ve güç.

Çağatay (2009) “Öğretmen Görüşlerine Göre Karakter Eğitiminde ve Karakter Gelişiminde Okulun Rolü” isimli yüksek lisans çalışmasının amacı okulun öğrencilerin karakter gelişimine ve Karakter Eğitimine etkisi ile ilgili öğretmen görüşlerini ortaya koymaktır. Çalışma, nitel bir araştırmadır. Araştırmada, ilköğretim 4. ve 5. sınıf öğretmenleri ve ilköğretim 2. kademe branş öğretmenlerinden oluşan 15 öğretmenin görüşleri alınmıştır.

Araştırmanın sonuçları şu şekildedir: Okul, öğrencinin karakter gelişiminde etkilidir. Öğretmenler, öğrencinin karakter gelişiminde, okul içerisinde en çok etkili olan kişilerdir. Öğretmenlerin sınıf içi uygulamaları ve sınıf yönetimi anlayışı da öğrencinin karakter gelişiminde etkilidir. Okul yöneticilerinin öğrencinin karakter gelişiminde etkisi vardır. Karakter bileşenlerinden en çok yardımseverlik ve sorumluluğun geliştirildiği ifade edilmiştir. Öğrencilerin karakter gelişiminde Sosyal Bilgiler ve Görsel Sanatlar, Müzik ve

Beden Eğitimi dersleri önemli role sahiptir. Ders dışı etkinlikler, öğrencinin karakter gelişiminde önemli olmasına rağmen yeterli önem verilmemektedir.

Üstünyer (2009) “Karakter Eğitimi ile İlgili Eğitimci Görüşleri” isimli yüksek lisans çalışmasında Karakter Eğitimine dair eğitimci görüşleri alınmıştır. Görüşleri alınan eğitimciler, il milli eğitim yöneticisi, müfettiş, okul müdürü, sınıf, Türkçe, fen ve teknoloji, Sosyal Bilgiler, resim, beden eğitimi, din kültürü ve ahlak bilgisi branşlarından birer öğretmen olarak belirlenmiştir. Görüşmeler sonucunda eğitimciler, Karakter Eğitiminin çok acil bir ihtiyaç olduğunu, ailelerin çocuklarına evrensel değerleri vermede yetersiz kaldıklarını, öğretmenlerin de iş yükleri ve yeterlikleri nedeniyle başarılı olamadıklarını belirtmişlerdir. Ayrıca öğrencilerin karakterlerini geliştirmeleri için sosyal faaliyetlere yönlendirilmesi gerektiğini, bunun için de sınav sisteminin değiştirilmesi gerektiğini vurgulamışlardır.