• Sonuç bulunamadı

1.4 POLĐTĐK PAZARLAMANIN TĐCARĐ PAZARLAMADAN AYRILDIĞI

2.1.1 Kamuoyu Kavramı

2.1.1.1 Kamuoyu Araştırmaları

Kamuoyunu temsil etmek için seçilen bir örnek grubu oluşturan bireylerle görüşülerek belirli bir konu hakkındaki eğilimlerini, kanaatlerini, görüşlerini ya da tutum ve davranışlarını tespit etmek amacıyla yapılan araştırmalara kamuoyu araştırmaları denir (Tufan, 1995: 11). Kamuoyu araştırmaları, en geniş uygulama alanını genellikle seçimlere çok az bir süre kala yürütülen siyasal seçim kampanyaları döneminde bulmaktadır.

Kamuoyu araştırmaları özellikle seçim dönemlerinde, bireylerin tutumlarını, kanaatlerini, çeşitli siyasal konulardaki görüşlerini parti ve liderlere aktarmaya aracılık ederler. Bu açıdan, seçmenler içinde önem arz eden araştırmalardır.

Seçmenlerin tutumlarını, sorunlarını, ulaşmak istedikleri çözümleri ve önerdikleri çözüm yollarını bu araştırmalar aracılığıyla öğrenen aday veya parti, iktidara gelmesi durumunda bunları uygulama fırsatı bulabilir (Kalender, 2000: 105).

Đletişim tekniklerinin devreye girdiği tüm işlerde harekete geçmeden önce, düşüncelerin dayandırılacağı temel bilgilere ihtiyaç duyulur. Hızlı teknolojik gelişmeler, artan rekabet ve çevre problemleri gibi faktörler siyasi partilerin kararlarını bilgi temeline dayandırmalarını zorunlu kılmaktadır. Tutum ve davranışların öğrenilmesi, siyasi parti yöneticileri için önemli bir avantajdır. Yöneticilerin bilgiye karşı sistematik bir yapıya sahip olmaları ve herhangi bir sorunla karşılaşmadan önce bilgi sahibi olmaları gerekir. Özellikle politika alanında, problemler ortaya çıktıktan sonra bilgi arayışına girmek demek, önceliği rakiplere kaptırmak demektir. Kamuoyu araştırması, bilgilerin zamanında ve istenilen şekilde derlenmesi, değerlendirilmesi ve alınacak kararlarda öncülük etmesi siyasi partinin tüm çabalarını, özellikle de kampanyanın mükemmelliğini etkileyecektir. Bilgilerin derlenmesi ve değerlendirilmesi aşamalarında görev alan parti içi işlevlerin konuya olan hâkimiyetleri bu noktada çok önemlidir. Aksi takdirde yanlış kararlar ortaya çıkabilir (Çiftlikçi, 1996: 206-207).

Kamuoyu araştırmaları, büyük tartışmalara yol açsa da politik yaşamda çok sık kullanılmaktadır. Kamuoyu yoklamaları; oy verme eğilimleri, parti liderli hakkındaki algılanmalar, hükümetin performansı, diğer politik konular hakkında yapılabilmektedir. Kamuoyu yoklamaları geleneksel pazarlamada sadece üreticiye bilgi vermektedir. Oysa politik yaşamda kamuoyu yoklamaları parti/adaya bilgi vermenin yanı sıra seçmene de bilgi sağlamaktadır. Sağlanan bu bilgiler politik pazarlamada üreticiden çok seçmeni; geleneksel pazarlama ise üreticiyi daha çok ilgilendirmekte ve etkilemektedir. Kamuoyu yoklamalarından elde edilen bilgilerin seçmen davranışını etkilediği, bazı araştırmacılar tarafından da irdelenmektedir. Ancak yine de kamuoyu araştırmaları ile kampanyaların etkilerini birbirinden ayırmak mümkün değildir (Bayraktaroğlu, 2002: 74).

Kamuoyu araştırması, bir bütün olarak toplumun ve ya onu oluşturan birimlerin, bir konu karşısında sahip olduğu tutumları ve kanaatleri ortaya çıkarmak

için yapılan araştırmalara denir. Bir kamuoyu araştırmasına başlarken yapılacak ilk şey, araştırmanın amacının, yani neyin öğrenilmek istendiğinin ve daha sonra, üzerinde araştırma yapılacak örnekleme biriminin tespitidir. Tespit edilen ana kütleden, belirli kuralları gözeterek alınacak en az bin, en fazla iki bin kişili bir örneklemin, araştırmanın amaçlarını gerçekleştirmek için yeterli olduğu kabul edilmektedir. Sorular hazırlanarak örneklem grubuna uygulanır ve daha sonra da bunların değerlendirmesi yapılır. Kullanılan araştırma ve bilgi toplama yöntemleri ise; anket formları postalama, telefonla anket, kişisel mülakatla anket formu doldurma, web ve e-mail anketleri ve bir araştırma kuruluşunun yürüttüğü bir başka anket formu içine, ücreti karşılığı, kendi amacına uygun birkaç soru katma izni olarak özetlenebilir (Atabek, 1998: 251-252).

Kamuoyu araştırmalarında amaç, çoğunluğun çabalarını öğrenmek, alınacak kararların isabetli, uygulanabilir nitelikte ve çoğunluğun isteği doğrultusunda olmasını sağlamaktır (Tortop, 1990: 123).

Politik kamuoyu araştırmaları, gerek partiler gerekse adaylar ve seçmenler açısından büyük önem taşımakladırlar. Siyasal partiler ve adaylar, seçim kampanyalarında uygulayacakları çeşitli strateji ve taktikleri, büyük ölçüde, kamuoyu araştırmalarında elde ettikleri bilgilere dayandırmakta ve seçmenlerin beklentilerine uygun mesajlar iletmektedirler. Seçim dönemleri dışında da kamuoyu araştırmaları, seçmenlerin çeşitli konulardaki tutum, kanaat, ihtiyaç ve beklentilerini siyasal iktidarlara ileterek, bu kesimlerin politikalar ve çözüm önerileri üretmelerine katkıda bulunmaktadır.insanların, hangi konuları önemli sorun olarak gördükleri, mevcut sorunlar ve politikalar üzerinde neler düşündükleri, destekledikleri ve desteklemedikleri politikaların hangileri olduğu, hangi siyasal simgelerin ve grupların farkında oldukları, onlar için hangi argümanların ve gelişmelerin önem taşıdığı, olayları ne kadar bildikleri, ne şekilde oy kullanacakları, hangi sosyal ve politik özelliklere sahip bulundukları,değişik olaylarla ilgili bilgileri hangi kaynaklardan öğrendikleri, liderlere ve adaylara bakış açıları vb., kamuoyu araştırmaları yoluyla öğrenilebilmektedir (Kalender, 2000: 104-105).

Siyasi partiler, organizasyonu düzenleyecek parti ve aday imajlarını belirleyecek, mesajların temalarını anlaşılabilir sloganlara dönüştürecek danışmanlara ihtiyaç duyarlar. Kampanya danışmanları olarak tanımlanabilecek bu kişiler ücret talep etmeden görev alabilecekleri gibi, ücret karşılığında çalışacak olan profesyonel uzmanlar da olabilirler. Profesyonel danışmanlar iki şekilde görevlendirilebilirler. Danışmanların hizmetlerinden kampanyanın başından sonuna kadar faydalanılabilir ya da sadece kampanyanın özel safhalarında destekleri talep edilebilir. Politik danışmanlar seçimden önceki tüm belirsizlikler içinde tahminlerini yürüterek tepkileri önceden görmeye çalışırlar ve bunları kendi adaylarının faaliyetlerine sunarlar (Bowler ve Farrell, 1992: 14).

Politik kamuoyu araştırmaları, farklı amaçlar için ve farklı sponsorlar tarafından finanse edilmektedir. Bunları finanse eden üç tür sponsordan bahsedilebilir: Medya kuruluşları; bir siyasi partinin görevlendirdiği araştırma kuruluşu ve politik adayın kendi bireysel araştırması için tutuğu araştırma kuruluşu. Medya kuruluşlarının amacı durum tespiti yaprak izleyicilerini aydınlatmaktır. Partilerin ve adayların amacı ise, anket sonuçlarını kendi seçim stratejileri açısından değerlendirmektir. Kamuoyu araştırmaları siyasi partinin kendi araştırma grubu tarafından yapılabileceği gibi, bağımsız uzman kuruluşlara da yaptırılabilir. Stratejik önem arz eden konularda, gizlilik açısından siyasi partinin kendi araştırma grubuyla çalışması daha sağlıklı olabilir. Siyasi partiler genellikle mali güçleri oranında kamuoyu araştırmalarına yönelirler, güçleri yetmiyorsa medyada hali hazırda var olan araştırma bulgularından faydalanırlar (Tan, 2002a: 106).

Siyasi partiler, organizasyonu düzenleyecek parti ve aday imajlarını belirleyecek, mesajların temalarını anlaşılabilir sloganlara dönüştürecek danışmanlara ihtiyaç duyarlar. Kampanya danışmanları olarak tanımlanabilecek bu kişiler ücret talep etmeden görev alabilecekleri gibi, ücret karşılığında çalışacak olan profesyonel uzmanlar da olabilirler. Profesyonel danışmanlar iki şekilde görevlendirilebilirler. Danışmanların hizmetlerinden kampanyanın başından sonuna kadar faydalanılabilir ya da sadece kampanyanın özel safhalarında destekleri talep edilebilir. Politik danışmanlar seçimden önceki tüm belirsizlikler içinde tahminlerini

yürüterek tepkileri önceden görmeye çalışırlar ve bunları kendi adaylarının faaliyetine sunarlar (Bowler ve Farrell, 1992: 14).