Kalite Güvencesi

7.1.1. Kalite Güvencesi Tanımı

Kalite güvencesi, bir ürün ya da hizmetin, müşteri ihtiyaçlarını tam ve doğru olarak karşılamasını sağlamak için tüm işletme fonksiyonlarının aynı amaç doğrultusunda biraraya getirilmesidir.[8]

Ishikawa kalite güvencesini şöyle tanımlamaktadır: (Ishikawa)

“Kalite güvenliği; kısaca bir üründe, kalitenin müşterinin güvenle satın alabileceği ve uzunca bir süre güven ve tatminle kullanabileceği şekilde sağlanması demektir.” ISO 8402 kalite sözlüğünde ise kalite güvencesi, “Ürün ya da hizmetin kalite için belirlenmiş gerekliliklerin karşılanmasında yeterli güveni sağlayacak planlı ve sistematik çalışmaların toplamı” olarak belirtilmiştir.

Tanımı şöyle açabiliriz:

• Belirlenmiş gereklilikler kullanıcının ihtiyaçlarını bütünü ile yansıtmadıkça, kalite güvencesi sağlanmamış olacaktır. Kalite güvencesinde ilk adım, müşteri gerekliliklerinin tam ve doğru olarak anlaşılmasıdır.

• Etkinliğin sağlanması için kalite güvencesi üretim, montaj ve muayene işlemlerinin denetimleri ve doğrulanmaları çalışmalarında olduğu gibi, amaçlanan uygulamalar için spesifikasyon ya da tasarım uygunluğunu etkileyen faktörlerin sürekli olarak değerlendirilmesini gerektirir.

• Güven sağlama çalışmaları kayıtlarla desteklenmelidir.

• Bir organizasyonda kalite güvencesi sistemi bir yönetim aracı olarak işlev görür. Sözleşmeli durumlarda ise bu sistem müşteriye güven sağlar.

meydana getirmek 10 yıl sürer, fakat bu güven bir gecede kaydedilebilir” (Ishikawa) görüşü firmada bulunan herkes tarafından dikkate alınmalıdır.

Kalite güvencesi sistemi;

• Yeterli ürün tanımlarını belirlemek, • Tanımlara uygun ürünü üretmek, • Ürünü en uygun maliyette üretmek, • Tanımlara uygun ürünü teslim etmek, • Ürünü zamanında teslim etmek,

• Garanti maliyeti kayıplarını asgari düzeyde tutmak, • Saha çalışmalarından verimli olarak yararlanmak, • İyi tanıtım yapmak

için bir yönetim aracıdır.

Kalite güvencesi sistemi hem müşterinin öncellikli beklentileri, hem de işletmenin kapasitesini yansıtacak şekilde kalite yönetiminden beklenen amaçların formüle edilmesi ile başlamaktadır. Daha sonra, ürün kalite spesifikasyonlarının belirlenmesi yer alır. Bu standartlar, ürünler ve satış sonrası hizmetler ile ilgilidir ve ürünler ile ilgili dışarıdan sağlanan girdilerin, üretim sürecinin ve dışarıya verilen çıktıların standartlarını kapsamaktadır.

7.1.2. Kalite Güvencesinin Gelişimi

Kalite Güvencesi konusundaki gelişmeler, 1987 yılında ISO 9000 serileri adı altında, yeni bir sisteme gidişi gerektirdi. Bu sistem tüm dünyada bir Kalite Güvence Sistemini oluşturmayı amaçlamaktadır. Öz olarak BS 5750’ye oldukça benzemekle beraber, yapısında birtakım farklılıklarda bulunmaktadır. [23]

Klasik yönetimlerde kalite anlayışı, ürün üzerinde yapılan test ve muayeneler sonucu hatalı ürünün ayıklanması ve kullanıcıya ulaşmasını engelleme faaliyetleri olarak tanımlanırdı. Bu uygulama biçimi organizasyonlarda kalite muayenesi, kalite kontrol gibi birimlerin oluşmasını sağladı. Fakat görüldü ki bu yöntem kullanıcıya hatalı ürün ulaşmasını engelleyip ona zarar vermiyor olsa da işletmeler açısından pahalı bir uygulama. Ürün üzerinde kontrolü esas alan sistem, malzeme kaybına ve dolayısıyla ekonomik kayba engel olamıyordu.

Yönetim sistemlerinin sürekli arayışları kalite felsefesinde bir devrim olarak algılanan yeni bir anlayışı doğurdu. Kalitesizi ayıklamak yerine, kalitenin üretilmesi felsefesi. Kalitenin üretilmesi sistem olarak kuruluşun tüm faaliyetlerinde ve tüm süreçlerde uygulama alanı bulmasıdır. Bu anlayış “Kalite Güvencesi Sistemi”ni ortaya koymuştur.

7.1.3. Kalite Güvence Sisteminin Kuruluş Amaçları

Gelişen dünyanın her alanda amansız bir yarış içinde olduğunu görmekteyiz. Bu yarış, organizasyonları ve birey olarak insanı her yönüyle etkilemektedir. İletişim teknolojilerinin gelişmesi, tüketim eğilimlerinin artması ürün ve hizmet sunumunda daha seçici bir kitle veya birey ile karşı karşıya olduğumuz gerçeğini gösteriyor. Buda tüketicilerin tercih etme ve kullanma haklarını iyi değerlendirdiği anlamına gelir. Bu eğilim ürün ve hizmet sunumunda da kendini gösterir. Nasıl ki tüketici bedelini ödeyip ürün veya hizmetin en iyisini tercih ediyorsa, tedarikçide benim ürünüm veya hizmetim daha kalitelidir mesajını öne çıkaracaktır. En iyi ürün ile en iyi müşteri potansiyeline sahip olma beklentisi, kalite sistemini kurma amacını doğurmuştur.

Kalite güvencesinin temel amaçlarını oluşturan kriterleri şu şekilde sıralayabiliriz: • Muayeneye dayalı kalite kontrol sistemlerinin çok zaman alması, çok emek

gerektirmesi ve pahalı oluşu kalite güvence sistemi kurma ihtiyacını gerektirdi.

• Hatalı ürünün müşteriye ulaşmasını engellemek son kontrol sistemiyle oldukça zordur. Gözden kaçan son kontrol neticesinde hatalı ürünün müşteriye ulaşması telafisi zor birtakım sonuçlar doğuracaktır. Örneğin imaj kaybı, güven kaybı, müşteri kaybı gibi istenmeyen durumların önüne geçmek amacıyla kalite güvence sistemine geçilmelidir.

• Nihai ürün muayenesiyle zaman kaybına uğramamak için proseslerde kaliteyi ihtiyacı kalite güvence sistemini gerektirir.

• Kalite güvence sistemiyle tedarikçilerin sunduğu ürünleri kontrol için zaman kaybı söz konusu olmaz.

• Kalite güvence sistemi kuruluş performansını ve verimliliği yükseltir, karlılığı sağlar. Hatalarla ve tekrarlarla zaman kaybı olmaz.

• Mühendislik ve proses geliştirme yöntemlerini destekler.

• Sistem içinde iş yapan herkesin eğitilmesini ve kalite sistemine katkıda bulunmasını amaçlar.

• Bütün işlerin ilk aşamasında ve daima doğru yapılmasına yardımcı olur. • Herkesin sorumluluğunda iyi bir yönetim aracıdır.

Kalite güvencesi iki aşamalıdır.

a. Kuruluş içi kalite güvencesi; hedeflenen kalite düzeyine ulaşılması için kuruluş içinde yönetime güven vermeyi amaçlayan faaliyetler toplamıdır. b. Kuruluş dışı kalite güvencesi; tedarikçilerin kalite sisteminin müşterinin

belirlediği kalite isteklerine uygun ürün veya hizmeti sağlaması hususunda güven vermeyi amaçlar.

7.1.4. Kalite Güvence Sisteminin Kurulması

Kalite güvence sistemi hiyerarşik bir şekilde işler. Bu yapı içerisinde tüm faaliyetler fonksiyonlarına göre düzenlenir ve öncelik olarak kuruluşun kalite politikası esas alınır.

Kalite politikası çerçevesinde nelerin yapılacağı ve nasıl yapılacağı tanımlanır. Kalite sistemi, üç temel faaliyetin hiyerarşik olarak piramit biçiminde işlediği bir yönetim yapısı oluşturur.[24]