Kadın danışma merkezlerinin adresleri açık olduğundan, şid-det uygulayan erkeklerin nadiren de olsa hedefi olabilmekte-dir. Bu nedenle merkez hem çalışanların ve gönüllülerin hem de destek talebinde bulunan kadınların güvenliğini öncelikli konu olarak görmelidir. Merkezin güvenliği için alınabilecek önlemler şöyle sıralanabilir:
• Yer için şehrin ücra bir köşesi değil, kadınların kolay ulaşabilecekleri, merkezi, hareketli bir bölge tercih edi-lir.
• Kapıda görüntülü zil sistemi tercih edilir.
• Sağlam giriş kapılarını tercih edilir.
• Zemin kat için pencerelerde parmaklıkları bulunur.
• Numarası görünmeyen ve şehirlerarası görüşmelere açık en az 2 telefon hattı bulunur.
• Evrak imha makinesi bulunur.
• Can güvenliği riski olan kadınlarla ilgili yazışmalarda kod isim kullanılır.
• Çalışanlar ve gönüllüler, başvuruda bulunan kadınla ile ilgili 3. şahıslara asla bilgi vermez.
• Kadın ve çocukların fotoğrafları çekilmez, hiçbir ya-yında kimliklerini deşifre edecek herhangi bir bilgi ve-rilmez.
• Saldırı, intihar, yangın ve deprem durumunda yapıla-caklara ilişkin acil durum talimatları oluşturulur.
• Çalışan odalarına ve uygun görülen diğer yerlere acil durumda aranabilecek yerlerin telefon numaraları asılır.
Güvenlik Planları
Bir güvenlik planı yapmak şiddet karşısında kadınların ve varsa çocuklarının güvenliğini artırmaya yarar. Şiddet uygu-layan kişinin davranışlarını kontrol etmek mümkün değildir ama kadınların ne yapacaklarını planlaması, kendilerini ve varsa çocuklarını güvende tutmaya yarar. Bu plan belli ara-lıklarla gözden geçirilip güncellenebilir. Bu sayede kadın ha-zırlıklı hale gelir.
Şiddete Uğrama Riski Bulunan Kadın Şiddet Öncesinde Neler Yapabilir?
• Bir çanta hazırlayıp çabuk ve kolay ulaşabileceği bir yerde saklayabilir.
• Çantada aşağıdakilerin olması işini kolaylaştırabilir:
Evin ve varsa arabanın anahtarları, para, kimliği, var-sa çocukların kimlikleri, banka kartları, pavar-saportlar, ehliyet, tapu/kira sözleşmesi, sigorta poliçesi, mahke-me belgeleri, adres defteri, şiddeti kanıtlayacak belge-ler (darp raporu, fotoğraf vb.), ilaçlar, giysibelge-ler.
• Çok acil durumlar için parasını, kimliğini ve anahtar-larını üzerinde taşıyabilir.
• Kendi adına ayrı bir banka hesabı açtırabilir. Hesabın ve varsa kredi kartı ekstrelerinin başka bir adrese gön-derilmesini isteyebilir.
• Kendisine şiddet uygulayan kişiyle ortak banka hesa-bı varsa hesapta ne kadar para olduğunu takip edip, acil bir durumda para çekebilir.
• Engellilik durumu nedeniyle evden çıkamıyorsa, şid-det uygulayan kişi orada değilken ulaşımını sağlaması için güvendiği biriyle konuşup ayarlama yapabilir.
• Sokakta şiddete maruz kalırsa bağırmaya ve hızla ka-labalık bir ortama doğru uzaklaşmaya çalışabilir.
• Kendini fiziksel, psikolojik olarak savunmak ve geliş-tirmek için eğitime/kursa katılabilir.
• Gerekli durumlarda borç alabileceği kişileri belirleye-bilir.
Şiddet Sırasında Neler Yapabilir?
• Şiddet ortamından çabucak uzaklaşmaya çalışabilir.
Eğer şiddet uygulayan kişi ne yaptığını, nereye gittiğini sorarsa ona önceden planladığı cevabı verebilir.
• Ailesine ve/veya arkadaşına haber vererek yardım ça-ğırmaları için önceden belirledikleri kodu söyleyebilir.
Telefonunun hızlı arama tuşlarına 155’i ve acil durum-da destek alabileceği kişilerin numaralarını ekleyebilir.
• Banyo, mutfak gibi içinde bıçak vb. olan zarar göre-bileceği odalardan uzak durur. Bulunduğu ortamda en iyi kaçış yerini düşünür.
• Sağduyusuna güvenir. Eğer kendisinin ve varsa çocuklarının can güvenliği tehlike altındaysa; şiddet uygulayan o anda elinde silahla, bıçakla öldürmeye çalışıyorsa ve kaçmaya çalışırken zarar görme olasılığı yüksekse onu sakinleştirmeye çalışır ve kendini korur.
Çocuklarının Güvenliği
• Çocuklarıyla kaçış planı yapabilir. Onlara 155 Polis İmdat ve 112 Acil Yardım ve Kurtarma telefon numa-ralarını öğretebilir. Telefonda nasıl konuşacaklarını ön-ceden onlarla prova yapar. Adreslerini ezbere bildikle-rinden emin olur.
• Güvendiği birinden acil durumlarda çocuklarına bakmasını isteyebilir. Şiddet sırasında çocuklarının yapabileceği en iyi şey kaçıp kendilerini korumalarıdır.
Onlara şiddet başladığında hemen kilidi olan ve içinde telefon olan bir odaya kaçmalarını söyleyebilir.
• Telefonla yardım istemelerini, eğer evde güvenli şe-kilde telefona ulaşma imkânları yoksa, komşunun te-lefonunu ya da en yakındaki telefonu kullanmalarını söyler.
• Ev dışında çocuklarıyla buluşmak için güvenli bir yer belirler ve oraya nasıl gidebileceklerini onlara öğretir.
Ortam güvenli hale geldikten sonra onlarla buluşabilir.
İşyerindeki Güvenliği
• Patronuna, çalışma arkadaşlarına, varsa güvenlik personeline durumu anlatabilir.
• Kendi telefonuna gelen aramaları izleyebilmek için telesekreter kullanabilir. Çalıştığı yerin operatöründen veya sekreterinden kendisine gelen aramaları izleme-lerini isteyebilir.
• Eğer şiddet uygulayan kişinin e-postalarına erişimi varsa, şifresini değiştirebilir. Kendisine karşı hakaret ve tehdit içeren e-postaları, mesajları, telefon konuşmala-rını, sosyal medyada yayınlanan yazıları kaydedip bun-larla birlikte Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunabilir.
• İşyerinden ayrılırken arkadaşına onunla arabasına, durağına kadar gelmesini rica edebilir. Sosyal medya hesaplarından kendisine şiddet uygulayan kişiyi engel-leyebilir. Telefonunun konum bildirme özelliğini kapa-tabilir.
Yaşadığı Yerde Güvenliği
• Şiddet uygulayan kişinin anahtarı varsa kilitleri değiş-tirip pencerelere parmaklık koyabilir.
• Komşusuna evinden bağrışma-kavga sesleri gelmesi halinde polisi aramasını söyleyebilir. Şiddet anında yar-dıma ihtiyacı olduğu anlamına gelen bir parolayı önce-den komşularıyla belirleyebilir. Bu parola bir işaret, bir ses veya kelime olabilir. Çocuklarına, şiddet uygulayan kişi gelirse polisi vb. aramalarını söyleyebilir.
• Mahkeme kararlarının (koruma, uzaklaştırma, vela-yet vb.) fotokopilerini hep yanında taşıyabilir. Bunları çalıştığı yere, kreşe, vb. verip, şiddet uygulayan kişiyi gördüklerinde kendisine haber vermelerini
isteyebi-lir. Bu insanlara şiddet uygulayan kişinin fotoğrafla-rını verebilir, bu sayede onu tanıyabilirler. Çocuklafotoğrafla-rını okuldan kimin alacağını söyleyebilir.
• Gittiği marketi, hastaneyi vb. değiştirebilir ya da es-kisine göre farklı saatlerde gidebilir. Adının oturduğu apartmanın ya da kapının zilinde yazmadığından emin olur.
• Kendisine şiddet uygulayan kişiyle buluşmayı kabul ederse kalabalık bir yerde buluşmalıdır.
• Şiddet uygulayanın uzaklaştırma kararına uymaması durumunda hemen polise haber verir ve ihlali kayda geçirtir.
• Eğer mümkünse, işine her zaman aynı saatte gitme-meye çalışır. Aynı şeyi eve dönüş saatleri için de uy-gular. Gidiş gelişlerde kalabalık saatleri tercih etmesi daha uygun olacaktır.
Şiddet Uygulayanın Profilini (Eşkâl, Fotoğraf…) Almak
Kadın danışma merkezleri, özellikle de sığınak çalışanları için güvenliği artıran bir uygulama da şiddet görerek baş-vuran kadınlarla yapılan risk değerlendirmesi sonrasında gerekli görüldüğü takdirde failin mümkünse bir fotoğrafını almak, fotoğrafı mevcut değilse de görsel olarak ayırt edici özelliklerini öğrenmektir. Failin sığınağı bulması durumunda sığınak çalışanları aldıkları bilgilere (failin aracının plakası, fiziksel özellikleri gibi) dayanarak kolluk kuvvetleriyle kısa sü-rede bağlantı kurabileceklerdir.
14. İzleme ve Değerlendirme Şiddetle Mücadelede Neden