Kütahya Mebusu Cemil Bey‟in, Sivas harikzedegânına meccanen kereste itasına dair kanun teklifi, Isparta Mebusu Hacı Tahir Efendi‟nin,

Uluborlu ahalisine muktazi kerestenin meccanen kat‟ına müsaade itasına dair kanun teklifi, Sinob Harikzedeğanına miri ormanlardan meccanen kereste itasına dair kanun lâyihası ve Antalya, MaraĢ ve sair mahaller harikzedeğanına meccanen kereste itasına dair hazırlanan Lâyiha-i Kanun hakkında Tahsin Bey‟in Meclis‟te yaptığı konuĢma:

Tahsin Bey “ Mesele zannedildiği kadar basit değildir. Vakıa memleketin çok

yerleri yanmıştır. Harab olmuştur. Ahali mağdurdur, mazlumdur. Fakat bu öyle bir kanundur ki, eğer bunun yüzünden kazanmak isteyen kimselerin emellerini icraya mâni olacak bir takım kuyut ve şurut vaz’edilmezse bundan daima o gibi adamlar

398

TBMM, Gizli Zabıt Ceridesi, C:3, (2Kasım1338/1922), s. 1003.

399

TBMM, Gizli Zabıt Ceridesi, C:3, (2 Kasım 1338/1922), s. 1004.

400

TBMM, Gizli Zabıt Ceridesi, C:3, (2 Kasım1338/1922), s. 1006.

401

istifade edecekler. Bu kanunu celb edelim ve umumi bir bir şey yapalım402 .” diye

konuĢur.

Tahsin Bey memleketin yakılıp yıkılmıĢ olduğunu ve halkın mağdur olduğunu ifade ederken yapılmak istenen bu kanunla mağdur olanların değil, bu iĢlerle uğraĢan ve ticaretini yapan bir kısım insanların yararlanacağını bu nedenle istenen kanunun yerine genel bir kanun yapılmasını teklif etmiĢtir.

Meclis‟te konuyla ilgili yeni bir kanun hazırlanması teklif edilmiĢ. Ve bu teklif kabul edilerek kanun teklifinin görüĢülmesi sonra müzakere edilmek üzere ertelenmiĢtir403

.

402

TBMM, Zabıt Ceridesi, C:20, Ġ:45, (20 Mayıs 1338/1922), s. 96.

403

2.3. Dâhiliye

1- 13 Ağustos 1920 tarihinde Meclis‟te görüĢülen Trabzon Milletvekili Ali ġükrü Bey tarafından verilen Müskiratın meni hakkındaki teklifi kanunisi‟nin ikinci maddesi ile ilgili olarak Tahsin Bey‟in teklifi:

Trabzon Milletvekili Ali ġükrü Bey‟in verdiği teklifte yer alan sarhoĢluk veren maddelerin yapılması ve kullanılmasının yasak olması nedeniyle bu konudaki cezaların Ģeri mahkemelerde verileceği bunun dıĢındakiler ise kanunların hükümleriyle tatbik olunur denmektedir.

“Madde 1- Memaliki Osmaniyede müskirat imali ve istimali memnu olup haddi şeriyi icap edenler mahkemei şeriyeye verilir. Haddi icap etmiyenler hakkında âtide ki mevat ahkâmı tatbik olunur404

.”

Tahsin Bey ise teklifteki 1. madde ile ilgili olarak maddeye bunları ithal eden nakleden ve satanlarında eklenmesini istemiĢtir.

“ B. M. M. Riyaseti Celilesine

Birinci maddeye “İmal ve istimal” kelimelerinden sonra “İthal ve bir mahalden diğer mahalle nakil ve füruhtu” kelimelerinin dahi ilâvesini teklif ederim.

Aydın Mebusu Tahsin405.”

Teklif Meclis tarafından kabul edilmemiĢtir.

404

TBMM, Zabıt Ceridesi, C:4, Ġ:64, (13 Ağustos 1336/1920), s. 112, 124.

405

2-. Tahsin Bey‟in 25 Eylül 1920 tarihli Meclis oturumunda Ankara‟daki odun, kömür buhranı hakkında Hükümetin ne düĢündüğüne dair suali ve Ġktisat Vekili Mahmut Celâl Bey‟in Ģifahi cevabı:

Tahsin Bey ülke meseleleri yanında Meclis‟in içinde yer aldığı Ankara Ģehrinin ekonomik ve toplumsal sıkıntılarıyla da ilgilenmiĢtir. konular arasında yer almıĢtır.

“Riyaseti Celileye

Şita hulûl etmek üzeredir, elyevm şehirde mahrukat bulmak kabil olmuyor, odun ve kömür hakkında Hükümetin ne gibi bir teşebbüste bulunduğunun sual edilmesini teklif ederim.

Aydın Tahsin406 .”

Tahsin Bey teklifi ile ilgili olarak Meclis‟te söz alarak kıĢın yaklaĢtığını kömürün kilosunun on beĢ kuruĢ olduğunu söyleyerek “Belediye odun, kömür hakkında bazı

teşebbüsatta bulunuyormuş. Fakat malûmu âliniz üç aydan beri halka parası ile kum ve toprak yedirmekte olduğu halde ekmeklere hala bir şekil veremedi407

”

Hükümetin bu konuda ne düĢündüğünü sormuĢtur?

Teklifin Meclis‟te kabul edilmesi üzerine Ġktisat Vekili Mahmut Celâl Bey konuyla ilgili cevap vermiĢtir.

Ġktisat Vekili Mahmut Celâl Bey öncelikle bu meselenin belediye meselesi olduğunu ancak yapılan araĢtırmada pazarda köylülerin sergi ruhsatnamesi meselesi konularında kötü muamele gördüklerini belirtmiĢtir. Bu muamelenin kaldırılması ve bu amaçla halkın ihtiyaçlarını karĢılayabilmeleri, köylülerin serbest çalıĢabilmesi için emir verdiğini ayrıca ruznameye Baltalık Kanunnamesi takdim ettiğini bunun kabul edilmesiyle sıkıntının çözülebileceğini ifade etmiĢtir408

.

406

TBMM, Zabıt Ceridesi, C:4, Ġ:72, (25 Eylül 1336/1920), s. 322.

407

TBMM, Zabıt Ceridesi, C:4, Ġ:72, (25 Eylül 1336/1920), s. 322.

408

Baltalık Kanunnamesi ile ilgili olarak yine aynı gün Büyük Millet Meclisi BaĢkanı Mustafa Kemal imzalı kanun teklifi Meclis‟e sunulmuĢtur. Meclis teklifi Ġktisat, Ziraat ve Muvazene-i Maliye Encümenlerine havale etmiĢtir409

.

3-Konya hadisesinde Ģehrin harap olması ve pek çok masumun zarar görmesindeki sorumluluğu nedeniyle dönemin Konya Valisi Haydar Bey hakkında tahkikat yaptırılması amacıyla Konya Milletvekili Vehbi Efendi ile birlikte Tahsin Bey‟in önergesi:

“Büyük Millet Meclisi Riyaseti Celilesine

Vezaifi memuresini ihmal ve suistimal etmek suretiyle Konya hâdisei isyaniyesinin zuhur ve tevessüüne sebep olarak bir vilâyetin harabisine ve bir çok mâsumun mağduriyetine ve bir hayli kuranın mahvına bâis olmak dolayısıyle mesuliyeti lâzımgelen vali sabık Haydar, Beyefendi hakkında bilâ tefrik temin ve tevzii adalet kaziyei mu’tena bihasının halk nazarında tecellisi zımnında zirde muharrer mevaddın Meclisi Âlice tahkik ettirilmesi ve tahakkuku halinde hakkında takibatı kanuniye yaptırılmasını teklif eyleriz.

Konya mebusu, Konya, Isparta , Aydın Vehbi, Abdülhalim Çelebi, Memet Nadir, Tahsin”410

Meclis‟te yapılan görüĢmeler sonunda konunun araĢtırılması amacıyla Ģubelere verilmesi kabul edilmiĢ ve yapılan kura sonucu birinci Ģube tarafından araĢtırılması kabul edilmiĢtir. Meclis kayıtlarında konu ile ilgili baĢka bir bilgi geçmemektedir.

409

TBMM, Zabıt Ceridesi, C:4, Ġ:72, (25 Eylül 1336/1920), s. 335.

410

4.Vilâyatı müstahlasa ahalisine verilmiĢ olan tohumluk zehairin affı hakkında kanun lâyihası ve Muvazene-i Maliye ve Kavanini Maliye Encümenleri mazbataları hakkında Tahsin Bey‟in konuĢması:

Hükümet savaĢ zamanı ve muhacirlik dolayısıyla Erzurum ve Erzincan havalisinin çaresiz kalan çiftçilerine 1918 ve 1919 yıllarında yapılan tohumluk ve yemeklik yardımı yapmıĢtır. Verilen tohumların ekilememesi ve miktarın az olması nedeniyle ödeyemeyenler için af istenmesi üzerine yapılan müzakereler sırasında Tahsin Bey de söz almıĢtır.

Tahsin Bey yapılan kanunun adaletli olduğunu belirttikten sonra bazı fakirlerden tohumlukların tahsilinin yapıldığını, ancak bazı hali vakti yerinde olanlardan yapılmadığını ifade ederek “Eğer fukaralardan alınmış ise zenginleri

affetmek doğru değildir” şeklinde görüşünü belirtmiştir411_”.

Kanun teklifi Meclis‟te yapılan görüĢmelerde bazı tadilnameler yapılmak üzere Encümene gönderilmiĢtir412

.

5. Devair-i resmiye ile fukarayı ahali ihtiyacı için ormanlardan