Küçük ve Orta Ölçekli İşletmeleri Geliştirme ve Destekleme İdaresi

“1990 yılında 3624 sayılı Kanun ile kurulmuş olan KOSGEB, bu tarihten 2009 yılına kadar, sadece imalat sanayi KOBİ’lerine hizmet ve destekler vermiştir. Ancak, imalat sanayi sektörü dışındaki sektörlerin ekonomik katma değer üretme ve istihdam yaratma potansiyelinin artması ve imalat sanayi dışındaki sektörlerdeki KOBİ’lerden gelen talepler, KOSGEB’in hedef kitlesini tüm KOBİ’leri kapsayacak şekilde genişletmesi gerekliliğini gündeme getirmiştir. Bu doğrultuda “3624 sayılı KOSGEB Kuruluş Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair 5891 sayılı Kanun”’un 5 Mayıs 2009 tarih ve 27219 sayılı Resmi Gazete’de                                                                                                                          

269 TESKOMB, http://www.teskomb.org.tr (18.10.2013)

yayımlanarak yürürlüğe girmesiyle, hizmet ve ticaret sektörlerindeki KOBİ'ler de KOSGEB hedef kitlesine dâhil edilmiş ve KOSGEB ülkemizin KOBİ’lerden sorumlu ulusal kuruluşu niteliğine kavuşmuştur.”²⁷¹

KOSGEB tarafından girişimcilere yönelik uygulamalı girişimcilik eğitimleri verilmesinin yanısıra kuluçka merkezi görevi üstlenen İŞGEM’ler aracılığı ile koçluk, finans imkanlarına erişim, uygun koşullarda iş yeri mekanı, ortak ofis ekipmanları, finansal destekler verilmektedir.

Ayrıca KOSGEB Girişimcilik Konseyi’nin kuruluş ve sekreteryasını yürütmek üzere görevlendirilmiştir. Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanının başkanlığını yürüttüğü Konsey’in amacı, ülkemizde girişimciliğin geliştirilmesine yönelik çalışmaları bir çatı altında toplayarak stratejiler oluşturulmasını ve uygulamaya geçirilmesini sağlamaktır.²⁷² Pek çok kamu ve özel kurum/kuruluşun yer aldığı Konseyin bir üyesi de İŞKUR’dur.

Avrupa KOBİ Haftası etkinliklerine aktif katılımın yanısıra Avrupa Girişimcilik Ödülü yarışmasına da 2010 yılından günümüze katılım sağlanmaktadır. KOBİ Danışmanı (Seviye 6) ulusal meslek standardı 03/10/2013 tarih ve 28784 sayılı Mükerrer Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. KOSGEB ayrıca her yıl KOBİ ve Girişimcilik Ödülleri yarışması düzenlemektedir.²⁷³

15.06.2010 tarih 27612 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan KOSGEB Destek Programları Yönetmeliği kapsamında oluşturulan 7 destek programı ile KOBİ’ler ve girişimciler desteklenmektedir. Destek programları KOSGEB İcra Komitesi tarafından onaylanmaktadır.²⁷⁴

KOSGEB tarafından uygulama usul ve esasları özel olarak belirlenen KOBİ ve yeni girişimci destek mekanizmaları;

271 KOSGEB, KOSGEB 2011-2015 Stratejik Planı, Ankara, s.20

272 KOSGEB, Girişimcilik Konseyi Kuruluş ve Çalışma Esasları, www.kosgeb.gov.tr (12.11.2013)

273 KOSGEB, http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Default.aspx, (12.11.2013)

i. KOBİ Proje Destek Programı

İşletmelerin üretim, yönetim-organizasyon, pazarlama, dış ticaret, insan kaynakları, mali işler ve finans, bilgi yönetimi ve bunlarla ilişkili alanlarda sunacakları projeleri desteklemek amacıyla 3 yıla kadar verilebilen geri ödemesiz desteklerdir.²⁷⁵

ii. Tematik Proje Destek Programı

Bu destek programı, Çağrı Esaslı Tematik Programı ile Meslek Kuruluşu Proje Destek Programı olmak üzere iki alt programdan oluşup; Çağrı Esaslı Tematik Programa ilişkin koşullar proje teklif çağrısında belirlenmektedir. Meslek Kuruluşu Proje Destek Programında geri ödemesiz desteklerdir.²⁷⁶

iii. İşbirliği Güçbirliği Destek Programı

KOBİ’lerin işbirliği-güçbirliği anlayışında bir araya gelerek “Ortak Sorunlara Ortak Çözümler” üretilmesi, KOBİ’lerin bir araya gelerek kapasite ve rekabet gücü yüksek işletmelere dönüşmesi, KOBİ’ler arasında ortaklık ve işbirliği kültürünün geliştirilmesi vb. sebeplerle geri ödemeli ve geri ödemesiz olarak verilebilen desteklerdir.²⁷⁷

iv. Ar-Ge, İnovasyon ve Endüstriyel Uygulama Destek Programı

Bilim ve teknolojiye dayalı yeni fikir ve buluşlara sahip KOBİ ve girişimcilerin geliştirilmesi, teknolojik fikirlere sahip tekno-girişimcilerin desteklenmesi, KOBİ’lerde Ar-Ge bilincinin yaygınlaştırılması ve Ar-Ge kapasitesinin artırılması, mevcut Ar-Ge desteklerinin geliştirilmesi, inovatif faaliyetlerin desteklenmesi amaçlarıyla giderleri geri ödemeli ve geri ödemesiz olarak ayrıştırılmış olarak verilebilen desteklerdir.²⁷⁸

v. Genel Destek Programı

KOBİ’lerin kaliteli ve verimli mal/hizmet üretmelerinin sağlanması, rekabet güçlerinin ve pazar paylarının artırılması amacıyla; fuar, iş gezisi, tanıtım, eşleştirme, bağımsız denetim, nitelikli eleman istihdamı, danışmanlık, eğitim, enerji verimliliği,

275 KOSGEB, http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Default.aspx, (12.11.2013)  

276 http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Destekler.aspx?ref=8&refContent=69 (12.11.2013)

277  http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Destekler.aspx?ref=8&refContent=69 (12.11.2013)  

tasarım, sınai mülkiyet, belgelendirme, test analiz ve kalibrasyon alanlarında verilebilen geri ödemesiz destek türüdür.²⁷⁹

vi. Girişimcilik Destek Programı

Girişimciliğin desteklenmesi, yaygınlaştırılması ve başarılı işletmelerin kurulması amacıyla verilen Uygulamalı Girişimcilik Eğitimi, Yeni Girişimci Desteği, İş Geliştirme Merkezi (İŞGEM) Desteği ve İş Planı ödülünden oluşan; geri ödemeli ve geri ödemesiz olarak; kadın ve engelli girişimcilere de özel oranların uygulandığı destek programıdır.²⁸⁰

vii. Gelişen İşletmeler Piyasası KOBİ Destek Programı

Gelişme ve büyüme potansiyeline sahip küçük ve orta ölçekli işletmelerin, paylarının Borsa İstanbul (BIST) Gelişen İşletmeler Piyasası’nda işlem görmesini sağlayarak, sermaye piyasalarından fon temin etmelerine imkân vermek üzere sağlanan geri ödemesiz desteklerdir.²⁸¹

viii. Kredi Faiz Desteği :

“Banka tarafından işletmelere ve girişimcilere kullandırılacak yatırım, işletme sermayesi ve ihracata yönelik Türk Lirası veya döviz cinsinden nakdi ya da gayri nakdi kredilerin faiz, komisyon ve diğer masraflarına yönelik olarak KOSGEB tarafından bütçe imkânları dahilinde destek verilir. Bu desteğin geri ödemeli veya geri ödemesiz olarak uygulanması, kredi destek üst limiti, kredi destek süresi, destek oranları, işbirliği yapılacak kurum/kuruluşlar ve diğer hususlar, 3624 sayılı Kanunun 3 üncü maddesine göre Bakanlar Kurulunca belirlenen sektörel ve bölgesel öncelikler de dikkate alınarak KOSGEB İcra Komitesi kararıyla belirlenir ve KOSGEB’in banka ile yapacağı protokollerle uygulanır.”282

ix. Laboratuvar Destekleri :

Türkiye’de toplam 9 ilde faaliyet gösteren 11 laboratuvar işletmelerin ürün kalitesinin arttırılması, uluslararası firmalarla rekabetin sağlanması ve birçok ürünün yurtiçinde üretilebilmesi için teknik anlamda destek verme ve bilgilendirme amacıyla

279  http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Destekler.aspx?ref=8&refContent=69 (12.11.2013)  

280 http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Destekler.aspx?ref=8&refContent=69 (12.11.2013)

281 http://www.kosgeb.gov.tr/Pages/UI/Destekler.aspx?ref=8&refContent=69 (12.11.2013)

hizmet vermektedir. Bu hizmetlerin yürütülmesinde, KOBİ’lere ücretlendirmede destek olunarak düşük ücret uygulaması yapılmaktadır.²⁸³

KOSGEB tarafından mezkur destekler kapsamında 2003-2012 yılları arasında toplam 1.927 Milyon TL geri ödemeli ve geri ödemesiz destek KOBİ ve girişimcilere kullandırılmıştır. 2012 yılında 34.716 işletmeye verilen 404 Milyon TL tutarında desteğin yüzde 65’i geri ödemesiz, yüzde 8’i geri ödemeli, yüzde 27’si ise kredi faiz desteği olarak gerçekleşmiştir. Destek Programları Yönetmeliği kapsamında 2012 yılında verilen desteklerin bölgesel dağılımları incelendiğinde; destek alan 8.580 işletme 91 Milyon TL ile Marmara Bölgesinde yer almaktadır. 2012 yılı için en fazla destek alan iller ise sırasıyla İstanbul, Ankara ve Bursa’dır. Verilen desteklerin sektörlere dağılımında imalat sektörü 2012 yılı için yüzde 59’luk oranla ilk sıradadır. Verilen desteklerin yüzde 44’lük kısmı mikro işletmelere verilmiştir. KOBİ Kredi Faiz Yönetmeliği kapsamında ise 2012 yılında Türkiye Genelinde yararlanan 7.408 işletmenin 6.200’ü Doğu Anadolu Bölgesi’nde yer almıştır. Aynı yıl için KOBİ Kredi Faiz Desteğinin yüzde 89’luk kısmı mikro işletmelere sağlanmıştır.²⁸⁴

KOSGEB, Teknoloji Geliştirme Merkezleri (TEKMER) ve inkübasyon merkezleri aracılığı ile girişimcileri desteklemektedir. 2012 yılı itibariyle 31 adet TEKMER faaliyet göstermekte olup; 1990-2012 döneminde yaklaşık 3000 proje desteklenmiş; desteklenen projelerin yaklaşık 1000 tanesi ticarileşmiş, 400’ü patent almış, 25 bin nitelikli istihdam sağlanmıştır.²⁸⁵