M juliana (L.) Bentham ex Reichb., Fl Germ Exc 311 (1831) Sin: Satureja

juliana L., Sp. Pl. 567 (1753). Ic: Sibth. & Sm., Fl. Graeca &: t. 540 (1827); Reichb., Ic. Fl. Germ. 18: t. 1280, 1 (1857); Jáv. & Csap., Ic. Fl. Hung. 436 (1932).

Genel Özellikleri: İnce narin, çok gövdeli yarı alçımsı çok yıllık bitkiler, 10-

25 (-30) cm. M. myrtifolia‟dan yayık-kısa sert tüylü gövdeleri; daha fazla alta kıvrık, daha dar, oblong lanseolat yaprakları; daha az aralıklı 5-10 (-12) cm çiçek durumları; obkonikal daha az çiçekli 1-2 mm boyunda sapları olan vertisillasterleri; kaliksin boğazının sakalsı tüysü olamaması, dişlerinin hemen hemen eşit, dar lanseolat, dik ve kaliksin 2/5- ½‟si kadar olması ile ayrılır. Nutletler kısa akuminat uçlu.

Çiçeklenme Zamanı: Mayıs-Haziran.

YetiĢme Ortamı: Kuru kireçtaşlı kayalık yamaçlar. R. 0-900 m. Tip Örneği: İtalya‟dan tanımlanmıştır (Hb. Linn. 723/1). AraĢtırma Bölgesindeki YayılıĢı:

A1(E) EDĠRNE:

KeĢan; Mecidiye sahili, kayalık, N 40° 35' E 26° 30', 10.07.1992, G. Dalgıç,

Teş. H. Ersoy (EDTU 5102)! Mecidiye Köyü, İtalyan Koyu, sahil civarı, kayalık, makilik yamaç, 0.607 m, N 40° 35' 48.14" E 26° 30' 37.33", 03.05.2007, H. Ersoy, N. Güler, Teş. H. Ersoy (EDTU 9756)! Mecidiye Köyü, İtalyan Koyu, makilik arazi, N 40° 35' 48.15" E 26° 30' 37.48", 31.05.2007, H. Ersoy, N. Güler, Teş. H. Ersoy (EDTU 9844)! Mecidiye İtalyan Koyu çevresindeki tepelik sırtlar, kayalık, taşlık, tepelik sırtlar, N 40° 35' 48.14" E 26° 30' 37.33", 19.05.2008, H. Ersoy, N. Güler, Teş. H. Ersoy (EDTU 9930)!

Türkiye’deki YayılıĢı: Batı Anadolu, Adalar.

ġekil 3.61. EDTU Herbaryumu‟nda bulunan M. juliana örneklerinin Trakya Bölgesi‟ndeki dağılımı

3.23. THYMUS L.

Küçük çalılar, yastık şeklinde bitkiler veya çok yıllık otlar, en azından tabanda odunsu. Yapraklar tam, yassı veya alta doğru kıvrık ve/veya kalınlaşmış kenarlı (nadiren kanca şeklinde veya üç yüzlüye yakın), sapsız veya saplı, çoğu kez lamina tabanına doğru kirpikli. Brakteler, kaliks ve özellikle yapraklar sapsız, renksizden koyu kırmızıya kadar olan renklerde gland taşır (yağ bezleri), basit tüyler genellikle vardır. Vertisillasterler 2-çok sayıda çiçekli, floral yaprakların koltuğunda veya açıkça farklılaşmış brakteli tepede kapitulum şeklinde bir araya toplanmışlar. Brakteoller çoğu kez küçük. Kaliks belirgin şekilde bilabiat; tüp silindirikten kampanulata kadar, 10-13 damarlı, düz, normalde karın gibi şişkin değil, boğazı sakalsı; üst dudak geniş, ± yayılmış, veya geriye kıvrılmış, 1

/10-1/2‟ne kadar 3 dişli; alt dişler subulat, kirpikli, yukarıya doğru kıvrılmış. Korolla mor, pembe, krem veya beyaz; tüp düz, halkasız; üst dudak emerjinat ± düz; alt dudak 3 loblu. Stamen 4, erselik çiçeklerden dışarıya uzamış, tekalar paralel veya birbirinden uzaklaşmış. Nutletler tüysüz. Genellikle ginodioik.

Herbaryumda bulunan Thymus türlerinin tayin anahtarı Jalas 1982a‟ya göre: 1. Brakteler geniş ovat, lanseolattan dar spatulata kadar olan yaprakların en azından iki

katı genişliğinde 1. atticus

1. Brakteler yapraklara az çok benzer 2. Yaprakların 1

/3‟ü uçta daha geniş (spatulat veya oblanseolat)

3. Kaliks 4,5-5,5 mm, üst dişler 1,2-1,8 mm; yağ noktaları kırmızı 6. thracicus 3. Kaliks ve/veya üst dişler daha kısa

4. Çiçekli gövdelerin her tarafı tüylü, tabana yakın küçük yaprak demeti taşır (genç gövdeler birkaç yıl kısa sürgün gibi gelişir, uç yaprakları rozette toplanmış ama saplıdır); yapraklar biraz carnose, çoğu kez biraz falkat 3. zygioides 4. Çiçekli gövdelerin her tarafı veya karşılıklı iki yüzeyi boyunca tüylü, tabanda küçük yaprak kümesi taşır; yapraklar ne carnose ne de falkat 7. longicaulis 2. Yapraklar ortada veya tabanın 1

/3‟ünde daha geniş 5. Brakteoller 2-4 mm, üst kaliks dişleri 1.2-1.8 mm

6. Çiçekli gövdeler uzun prokumbet dallar üzerinde sıralı, tabanda ± linear küçük

yaprak demetli 6. thracicus

6. Çiçekli gövdeler dik ile yükselici arası, tabanda küçük yaprak kümesi yok

4. comptus

5. Brakteoller ve/veya üst kaliks dişleri daha kısa 7. Kaliks 2,5-3,5 mm

8. Çiçekli gövde 40 cm‟ye kadar, çoğu kez dallanmış, küçük yaprakların oluşturduğu taban demeti yok 5. sibthorpii 8. Çiçekli gövde çoğunlukla 10 cm‟den daha az, çoğu kez dallanmış, küçük

yaprakların oluşturduğu taban demeti var 7. longicaulis 7. Kaliks 3.5-4.8 mm

9. Çiçek durumu uzun, aralıklı, genellikle en alttaki 2 veya daha fazla aralıklı vertisillasterli 2. striatus 9. Çiçek durumu kapitattan eliptiğe kadar, genellikle aralıklı değil 7. longicaulis

3.23.1. T. atticus Čelak. in Flora 65:564 (1882). Ic: Stoj. & Stef., Fl. Bălg. Ed. 3:987

(1948); Jalas in Ann. Bot. Fennici 17:320 (1980).

Genel Özellikleri: Bitki toprak üzerine yatıktan, yükseliciye kadar, odunsu

sürgünler gevşek sık dokulu örtü şeklinde ve talic yaprak demeti taşır. Çiçekli gövdeler yükseliciden dike kadar, tabanda küçük yaprak demetli, her tarafı ince kısa yumuşak tüylü. Yapraklar 12-25 x 1 mm, linear, subobtus, tüysüz, alt yarıdakiler kirpikli, en altakiler daha küçük, spatulat. Çiçek durumu yoğun kapitat. Brakteler 8-11 x 2,7-4,5 mm, geniş ovat, ortasından uca doğru daralmış, subobtus, derimsi, en azından tabanda saman renginde, 4 parçalı kalın beyazımsı yan damarlı, alt tarafında yatık-kısa yumuşak tüylü, kirpikli. Brakteoller 2 mm‟ye kadar. Kaliks 5-7 mm, çok kısa yumuşak tüylü; üstteki dudak alttaki dişlerden uzun, üstteki diş 3 mm‟ye kadar, saman renginde, lanseolat- kılçıklı. Korolla beyaz veya koyu pembe, ortalama 8 mm.

Çiçeklenme Zamanı: Haziran.

YetiĢme Ortamı: Pinus brutia ormanlarında açık taşlık, kayalık araziler, yol

kenarları. R. 50-200 m.

Tip Örneği: Yunanistan‟dan tanımlanmıştır. AraĢtırma Bölgesindeki YayılıĢı:

A1(E) EDĠRNE

KeĢan; Korudağı, N 40° 42' E 26° 46', 21.06.1984, N. Başak, G. Dalgıç, Teş.

H. Ersoy (EDTU 77)!

A1(E) TEKĠRDAĞ

ġarköy; Uçmakdere, N 40° 47‟ E 27° 21‟, 11.06.1999, G. Dalgıç, Teş. H.

Ersoy (EDTU 8059)!

Türkiye’deki YayılıĢı: Kuzeybatı Türkiye.

Dünya’daki YayılıĢı: Doğu Balkan Yarımadası, Doğu Akdeniz. Doğu

ġekil 3.62. EDTU Herbaryumu‟nda bulunan T. atticus örneklerinin Trakya Bölgesi‟ndeki dağılımı

3.23.2. T. striatus Vahl Symb. 3:78 (1794). Syn: T. acicularis Waldst. & Kit., Pl. Rar.

Hung. 2:157 (1805).

var. interruptus Jalas in Ann. Bot. Fennici 17:320 (1980). Syn: T. comptus sensu Velen. in Sitz.-Ber. Böhm. Ges. Wiss. 1903(28):18 & 24 (1904) et sensu Ronniger in Hayek, Prodr. Fl. Balc. 2:339 (1930 non Friv. (1836). Ic: Stoj. & Stef., Fl. Bălg. Ed. 3:987 (1948), as T. comptus.

Genel Özellikleri: T. atticus benzer fakat bütün kısımları daha küçüktür.

Çiçekli gövdeler 12(-20) cm‟ye kadar, talic yaprak demeti taşır; yapraklar 11-15 x 0,8-1,5 mm, lanseolat, falkat, subakut, tabanda seyrek ve kısa kirpikli, alt tarafında paralel yan damarlar çizgili, yağ noktaları seyrek, soluk; çiçek durumu genellikle elongat, aralıklı, uçta oblong başçığın altında 2-3 ± aralıklı vertisillasterli; ortadaki brakteler 5-7 x 1-1,5 mm, dar ovat-daralmış, alt yüzeyinde soluk ve sıklıkla yatık-tüylü, tabanda uzun-kirpikli; breakteoller subulat, 0,5-1,5 mm; kaliks 3,5-4 mm yumuşak kılsı, üst diş 0,8-1 mm, kirpikli değil, yalnızca bir hücreli çıkıntısı olan kısa sert tüylerden dolayı pürüzlü; korolla pembe 4-5 mm.

YetiĢme Ortamı: Kuru, otluk arazi, çamurlu tarla kenarları. R. 200-400 m. Tip Örneği: Türkiye A1(E) Kırklareli‟nden tanımlanmıştır (holo. H, iso E). AraĢtırma Bölgesindeki YayılıĢı:

A1(E) EDĠRNE

LalapaĢa; Doğanköy, N 41° 55' E 26° 42', 13.06.1993, N. Başak, Teş. H.

Ersoy (EDTU 5716)!

Merkez; Domurcalı-Taslımüsellim 2. km, yol kenarı, N 41° 49' E 26° 47',

01.06.1987, G. Olgun, F. Dane, H. Arda, Teş. H. Ersoy (EDTU 925)! Musabeyli Köyü Merası, kuru otlak, N 41° 42' E 26° 40', 23.06.1989, F. Dane, N. Aktaç, Teş. H. Ersoy (EDTU 3620)!

Süloğlu; Baraj‟a 1,5 km kala, sol taraf, çalılık, taşlık arazi, N 41° 46' E 26° 54',

01.06.1999, N. Güler, N. Başak, Teş. H. Ersoy (EDTU 8078)! Akardere-B. Gerdeli yolu, baraj civarı, meşelik alan, 160 m, N 41° 42' 41.77" E 26° 55' 20.21", 17.05.2007, H. Ersoy, N. Güler, Teş. H. Ersoy (EDTU 9796)!

A1(E) KIRKLARELĠ

Merkez; Kırklareli-Dereköy arası 6. km, çalılık, N 41° 42' E 27° 17',

10.06.1987, G. Olgun, N. Başak, Teş. G.Tümen (EDTU 1202)! Kırklareli-Değirmencik 11. km. Kavaklı Merası, mera, N 41° 38' E 27° 11', 06.07.1987, H. Arda, N. Polat, Teş. H. Ersoy (EDTU 1647)!

Pınarhisar; Hacıfakılı-Çayırdere arası 4. km, köprü civarı, gürgen-meşe

ormanı açıklığı, N 41° 42' 25.4" E 27° 28' 41.5", 07.06.2008, H. Ersoy, N. Güler, Teş. H. Ersoy (EDTU 9945)!

Türkiye’deki YayılıĢı: Trakya.

Şekil 3.63. EDTU Herbaryumu‟nda bulunan T. striatus var. interruptus örneklerinin Trakya Bölgesi‟ndeki dağılımı