Jakin-Boaz Sembolü (Sütun-ı Süleymani)

Jakin ve Boaz yani iki sütun sembollerinin de menĢei Tevrat‟tır. Süleyman Peygamberin, Hiram Usta‟ya yaptırdığı, on üç sene süren tapınağın temel yapı unsurlarından birisi de iki sütundur. Tunç ustası olan Hiram Usta, her birinin yüksekliği on sekiz arĢın165 ve çevresi de on iki arĢın166 olan iki tunç sütun dökmüĢ ve sütunların üzerine de beĢer arĢın167

yüksekliğinde

163 _{Amerika‟daki Yahudi ve mason mezarlıklarından alınma görüntülerin kaynağı}

https://odatv.com/bulbulderesi-mezarliginin-gizli-kalmis-sirlari-0703101200.html internet adresidir. (SET. 30.12.2019). 164 Soysal, a.g.e., s. 124. 165 _{YaklaĢık 8 metre.} 166 _{YaklaĢık 5,3 metre.} 167 _{YaklaĢık 2,2 metre.}

dökme tunçtan iki sütun baĢlığı yapmıĢtır168

. ĠĢte Tevrat‟ın adlandırmasıyla, Hiram Usta tarafından tunçtan dökülen bu iki sütundan sağdakinin adı Jakin, soldakinin adı da Boaz‟dır169. Yahudi inancına göre Jakin “pekiĢtirir”, Boaz ise “güç Tanrı‟dadır” manasına gelmektedir. BaĢka bir ifadeyle ise Jakin “yerleĢtirecek”, Boaz ise “kuvvette” manasındadır170

. Bu sütunlar aynı zamanda mabedin ve hanedanın devamlılığını simgelemektedir. Sütunlar, Mısır sütunları model alınarak dikilmiĢtir. Yahudilerin Babil istilasına uğradıkları hengâmda bu sütunlar kırılmıĢ ve sütunların madeni olan tunç Babil‟e götürülmüĢtür171

.

Jakin ve Boaz sütunları, cihanĢümul masonlukta da kendisine yer bulmuĢtur172

. Masonların ana düĢünce, sembol ve rirüellerinin çoğu Kabala kaynaklıdır. Jakin-Boaz sütunları da Kabalist bir eser olan Chearé Ora'dan alınmıĢtır173

. Birçok mason locasında icra edilen ritlerde bu semboller yer almaktadır. Ancak kullanım ve yerleĢim Ģekli Süleyman mabedinden biraz farklı olabilmektedir. Mesela Ġskoç ritinde sütunların yerleri aynen Tevrat‟taki gibidir. Yani Jakin sağda, Boaz ise soldadır. Buna karĢılık Fransız ritinde bu semboller ters taraflardadır. Fransız ritinde Çıraklar Jakin, Kalfalar ise Boaz sütununda sıralanırlar174

. Mason yazarlara göre Jakin güneĢe, Boaz ise aya yakındır. Bu yüzden Jakin sütununun rengi kırmızı iken Boaz sütununun rengi beyaz ya da siyahtır. Aslında Tevrat‟ta geçen bu iki sütun tunçtan mamul oldukları için bunların asıl rengi bu madenin tabi rengi olan tunç rengidir. Bu sütunların renklendirilmesi iĢi sonradan masonlarca uydurulmuĢtur175 . 168 _{Tevrat, Krallar I, 7/15-16.} 169 Tevrat, Krallar I, 7/21. 170 _{Koray, a.g.e., s. 82.}

171 _{Ahmet Güç, “Yahudilik: V. Mabed ve Ġbadet”, DĠA, Ġstanbul, 2013, c. XLIII., s. 208.} 172

Masonlar.org sitesinde Jakin ve Boaz sütunları Ģu Ģekilde tarif edilmektedir: “Tevrat'ın 1. Krallar 7. babında geçen sütunlar da şöyle anlatılır: "İki tunç direği yaptı. Ve direkleri mabedin eyvanına dikti ve onun adını Jakin koydu ve sol direği dikti ve adını Boaz koydu." Bütün localarda bulunan iki sütun Hiram'ın Süleyman Mabedinin giriş kapısına koyduğu sütunlardan başkası değildir. Mason localarında JB ve G harfleri bunu temsil eder”.

https://masonlar.org/masonlar_forum/index.php?topic=13681.0 (SET. 31.12.2019)

173 _{Harun Yahya, Kabala ve Masonluk, AraĢtırma Yayıncılık, Ġstanbul, Ekim 2007, s. 36.} 174 _{Koray, a.g.e., s. 83.}

Jakin ve Boaz sütunlarının cinsiyeti de bulunmaktadır. “Tesis edecek” manasına da gelen Jakin (J) erkek sütundur. Çünkü Ġbranice‟de J (Jod, Jot) erkek, faal, aktif, etken demektir. “Kuvvet” manasına gelen Boaz (B) ise B (Beth), ev, mesken, rahim, kabul yani pasif, diĢi, edilgen demektir. Çıraklar ve kalfalar nafakalarını bu sütunlarda alırlar. Biraderler sütunları tezyin ederler. Sütunlarda sessizlik esastır176. Michel‟e göre, Süleyman mabedinin giriĢ kapısının iç sağ tarafındaki tunç sütun olan Jakin ile soldaki sütun olan Boaz kelimeleri birleĢince “Allah, bizzat kendisinin merkezinde bulunduğu

mabetle dini, sağlam bir surette kuvvete istinat ettirir” mesajı ortaya

çıkmaktadır177

.

Sabetayist zümre için Jakin ve Boaz sütunlarının büyük ehemmiyeti bulunmaktadır. Zira diğer soydaĢları olan Ġsrailoğulları gibi onların da hayattaki en büyük amaçları Kudüs‟te bir Yahudi Devleti kurmak ve Süleyman Mabedini, yani Jakin ve Boaz sütunlarını yeniden inĢa etmektir. Sabetayist inanca göre bu büyük hedefi yerine getirecek olan Mesih Sabetay Sevi‟den baĢkası değildir. ĠĢte Sabetayistlerin kabristanlarında bu iki sütun sembolünü kullanmıĢ olmalarının altında yatan o kurtuluĢ gününe olan özlemdir. Bu inanca göre Mesih Sabetay Sevi yeniden gelecek ve Süleyman Mabedini inĢa edecektir. Bu mabet kıyamete kadar ayakta kalacaktır178

. Sabetayistler bu istek ve özlemlerini, bahse konu mabedin iki unsuru olan Jakin ve Boaz sütunlarını mezarlarına dikerek, dile getirmekte ve ruhsal tatmin yolunu bu Ģekilde bulmaktadırlar. Ayrıca “Hakikat Tanrısı, Ġsrail Tanrısı, bize yukarıdan bir tapınak gönderecektir” inancı, Dönme iman esaslarındandır. Jakin-Boaz sütunları, aynı zamanda bu tapınağı da çağrıĢtırmaktadır179 . 176 Michel, a.g.e., s. 204. 177 _{Michel, a.g.e., s. 178.} 178 _{Almaz, Shekhina…, s. 19.} 179 _{ġiĢman, Suskunluğun…, s.267.}

Fotoğraf 27. Jakin-Boaz sembolü olan bir kabir-

Bülbüldere Mezarlığı (Fotoğraf Yılmaz Altunsoy) Fotoğraf 28. Jakin-Boaz sembolü olan bir kabir- Bülbüldere Mezarlığı (Fotoğraf Yılmaz Altunsoy)

Sabetayistler için Süleyman Mabedinin bir baĢka simgesel önemi daha bulunmaktadır. Bilindiği üzere bu mabet tarihte iki defa yerle bir edilmiĢtir. Bunlardan ilki MÖ 586 senesinde Babillilerce, diğeri ise 70 senesinde Romalılarca yapılan yıkımlardır. Her iki yıkım gününün de Ab ayının 9. gününe tesadüf ettiğine inanılmaktadır. Ab ayının 9. günü180

aynı zamanda Sabetay Sevi‟nin dünyaya geldiği gündür181. Sevi‟nin doğum tarihinin, Süleyman Mabedinin iki yıkılıĢ günü ile aynı olduğunu, Sabetay Sevi hakkında en tafsilatlı biyografi eserini kaleme almıĢ olan Gershom Scholem de kabul etmektedir182. Bu durum Sabetayistlerce, Sevi‟nin Mesih olduğunun bir delili olarak addedilmektedir. Süleyman Mabedinin yeniden inĢa edilmesi inanç ve isteği, diğer Yahudi sektlerinde olduğundan daha fazla bu zümrede bulunmaktadır.

Türkiye dıĢında yaĢayıp vefat eden Yahudilerin mezarlıklarında da aynı sembolleri görmek mümkündür.

180 _{Yahudi takvimine göre 1 Ağustos‟a denk gelmektedir.} 181 _{Freely, a.g.e., s. 23.}

Fotoğraf 29. Jakin-Boaz Sembolü Olan Bir Kabir- New York- Brooklyn Yahudi Mezarlığı

Fotoğraf 30. Jakin-Boaz Sembolü Olan Bir Kabir- Ġsrail Yahudi Mezarlığı183