Jacotot Yöntemi

Jacotot tarafından 1830’da Flaman öğrenicilere Fransızca öğretmek amacıyla geliştirilmiş ve uygulanmıştır. Yöntemin “Genel ilkesi ‘Her şey her şeyin içinde – bir şeyi tam öğren ve onun ötekilerle ilişkisini kur’ biçiminde açıklanabilir.” (Demircan, 2005: 152). Bu yöntem, önce bir cümlenin ezberlenmesi ve o cümlenin geçtiği metindeki diğer benzerliklerin bulunması sonra o metnin bütün cümleleri ve dil bilgisi özellikleriyle tamamen ezberlenerek diğer metinlerle ilişkisini kurma şeklinde uygulanır.

2.10.25. Özümleme Yöntemi

Hedef dilde çok sık kullanılan yüz kadar kelimenin ve bu kelimelerle kurulmuş hedef dilin farklı dil bilgisi özelliklerini gösteren beş altı cümlenin iyice ezberlenmesi daha sonra bu cümleler üzerinden dil bilgisi öğretimi yoluyla yabancı dil öğretimini amaçlar. Öğreniciler ezberledikleri dil bilgisi kalıpları ve kelimelerle; değiştirme, taklit, benzetme yoluyla farklı cümleler kurmayı öğrenirler.

Bu yöntemde materyal olarak kitap kullanılmaz.

2.10.26. Kalıp (Örgü) Alıştırması

Bu yönteme göre herhangi bir dilde dil bilgisi parçalarından meydana gelen kalıp yapılar vardır. Bu yöntemde öğrenicilerden, işlenen kalıptaki bir parçayı, öğretmenin verdiği örneğe uygun olarak, kalıbın kelimelerini verilen yeni kelimelerle sürekli değiştirerek o kalıpla ilgili bir alışkanlık geliştirmesi beklenir. Öğreniciler kalıbı, kelimelerin ve cümlenin anlamını bilmeden tekrar etmelidir. Açıklama, gerekirse, sonra yapılır.

Bu yöntemde ses-anlam ilişkisi kurulamadığından, ezbercilik ve öğrenilen yapıların içinin boş kalma tehlikesi vardır.

2.10.27. Diziler Yöntemi

Bu yöntem, Gouin tarafından olayların oluş sırası gözetilerek art arda dizilmesi ve bunların sözlü olarak anlatımı üzerine kurulmuş bir yöntemdir. Yöntemde herhangi bir olay oluş sırasına göre 15-20 cümleyle anlatılır. Buna konu denir ve en küçük parça budur. Sınıfta öğretmen tarafından anlatılacak konunun özü açıklanır ve öğretmen konuyu vücut hareketlerini de kullanarak anlatır. Sonra konu parçalara bölünüp önce sözlü sonra yazılı olarak yeniden incelenir. Alıştırmalar sadece sözlü olarak yapılır. Bu yöntemde 50 konu bir dizi, birkaç dizi de bir genel seri meydana getirir.

Yöntem, bir çocuğun nasıl öğrendiği göz önünde tutularak biçimlendirilmiştir.

2.10.28. Birim Yöntemi

Grup olarak öğrenme için tasarlanmış bir yöntemdir. Burada öğretilmek istenen birim, sınıftaki öğrenicilerin oyuyla belirlenir. Önce gruplara ayrılmış öğreniciler tarafından bir kurul oluşturularak bu birimle ilgili bir diyalog yazılır. Öğretmen bu diyalogu bir dil bilgisi özelliğini vurgulayacak biçimde hedef dile çevirir. Diyalogda geçen kelimeler çoğaltılarak sınıfa dağıtılır ve çağrışım yoluyla öğrenilmesi ve dil bilgisi kuralının tümevarım yoluyla öğrenici grupları tarafından bulunması beklenir. En sonunda yazılan diyalogun sınıfta temsili yapılır.

Bu yöntemde her birimin bir amacının olması ve bu amacın öğreniciler tarafından da bilinmesi zorunludur.

2.10.29. Uygulama–Teori Yöntemi

Bu yöntemde öğrenicilere önce bol miktarda alıştırma sonra teorik bilgi verilir. Verilen bilgilerle ilgili cümleler, öğreniciler tarafından çeşitli yollarla tekrar edilerek ezberlenir ve öğrenicilerden benzer cümleler kurmaları istenir.

2.10.30. Telkin Yöntemi

Bulgar Psikolog ve eğitimci Georgi Lozanov tarafından 1960 yılında yoga, zen-Budizm (Japon Budist Okulu) teknikleri ve Sovyetler birliği psikoloji disiplini kullanılarak geliştirilmiş bir yöntemdir.

Bu yöntem, öğrenicilerin öğrenmeye karşı geliştirdiği ‘ben yapamam, bu çok zor, şartlar çok kötü.’ gibi ruhi engellerin kaldırıldığı, şuurun 5-6 katına ulaşabildiği varsayılan şuuraltı gibi saklı akıl kapasitesinin faaliyete geçirildiği durumlarda öğrenmenin normalden 50 kat kadar hızlı olabileceğini iddia etmektedir.

Yöntemin uygulanması için özel şartları vardır. Her sınıfta öğreniciler için özel üretilmiş rahat ve yumuşak koltuklar olmalı, duvarlar neşeli ve hoş bir biçimde süslenmeli, sınıfın düzeninde koltuklar yarım daire biçiminde bulunmalı ve öğretmen masası öğrenicilerin karşısında durmalı, sınıftaki öğrenici sayısı altısı kız altısı erkek olmak üzere 12 olmalıdır.

Bu yöntemde, haftada altı gün, günde dört saat eğitim verilir ve eğitim 25 gün sürer. Eğitimin ilk döneminde farklı konuları işleyen 1200 kelimelik ve her diyalogda 150 yeni kelime bulunan on diyalog kullanılır.

Her ders üç bölüme ayrılır ve her bölümde çalışmalara beynin alfa dalga boyuna yakın dalga boyunda klasik batı müziği de eşlik eder. Çalınacak müziklerin kimin hangi eseri olacağı bile belirlenmiştir. Bu parçaların dakikada 60 vuruşlu ağır parçalar olmasına özen gösterilir. Bu aynı zamanda sağlıklı bir kalbin dakikadaki ortalama atış sayısıdır. Bu yöntemin uygulama öncesi, uygulama sırası ve sonrasında

uygulanması gereken kendisine özgü teknikleri vardır.

Bu yöntemin gerektirdiği bütün şartların her dil öğretimi yapılan yerde sağlanamayacağı aşikârdır. Ancak kafası sürekli başka düşüncelerle dolu olan insanların değil öğrenmek, normal konuşurken bile zorlandıkları da bilinen bir gerçektir. Bu bakımdan yöntemin, eğitime başlamadan önce öğrenicilerin rahatlamalarını sağlamasının ve kafalarındaki istenmeyen düşünceleri atmaya çalışmasının öğrenmeyi kolaylaştırıcı etkisi inkâr edilemez.

2.10.31. Çeviri Yöntemi

16. ve 17. yüzyıllarda ortaya çıkmış bir yöntemdir. Bu yöntemin amacı öğrenicinin yabancı dil metnini iyice anlamasını sağlamaktır. Öğretmen tarafından yapılan çeviri, yazılı ya da sözlü olabilir. Yazılı çeviri, satır altında kelime kelime ya da tam cümle şeklinde veya yan yana verilebilir. Öğretmenin örnek çevirisinden sonra öğrenici, yabancı dilden çeviri işini örnek olmadan kendi başına yapar. Daha sonra ana diline yaptığı bu çeviriyi tekrar yabancı dile çevirir. Sonunda asıl metinle karşılaştırma yaparak hatalarını düzeltir. Gerekli görülürse dil bilgisi bu çalışmadan sonra verilir.

2.10.32. Akılcı Yöntem

Bu yöntemi geliştiren Claude Marcel’e göre yabancı dil öğrenimi çocuklarınkine benzer olmalıdır. Ona göre önce anlam kavranır sonra bu anlamı iletmek için kullanılan yapılar öğrenilir. Yöntem, 12 yaş altındaki çocukların öğrenimine yöneliktir.