9 Temmuz 2009 tarihi itibarıyla tam set IFRS’ler (bakınız: IAS 16 Maddi Duran Varlıklar Standardı) ile IFRS for SMEs (bakınız: Bölüm 17 Maddi Duran Varlıklar) uyarınca maddi duran varlıkların muhasebesi ve raporlanmasına ilişkin hükümlerde farklılıklar bulunmaktadır. Bu farkılıklardan yüksek seviyede olanları aşağıda genel itibariyle yer almaktadır:
IFRS for SMEs
•• basit bir dille tasarlanmış ve ilkelerin nasıl uygulanacağına dair daha az yol gösterici hüküm içermektedir.
Tam set IFRS ilk muhasebeleştirmeden sonra maddi duran varlıkların ölçümüne ilişkin yeniden
•• değerleme modelini kullanma seçeneğine izin verirken, IFRS for SMEs izin vermemektedir.
Tam set IFRS maddi duran varlıkların kalıntı değeri, yararlı ömrü ve amortisman yöntemine
•• ilişkin yıllık gözden geçirmeyi zorunlu tutmaktadır. IFRS for SMEs ise yalnızca son yıllık raporlama tarihinden itibaren önemli değişikliklerin olduğuna dair bir göstergenin varlığı halinde gözden geçirmeyi zorunlu tutmaktadır.
Değer düşüklüğü testiyle ilgili farklılıklar için Module 27
•• Varlıklarda Değer Düşüklüğü’ne
bakınız.
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
BİLGİNİZİ TEST EDİN
Aşağıda yer alan soruları cevaplandırarak, IFRS for SMEs’i uygulamayı amaçlayan işletmelerin özellikleri hakkındaki bilginizi ölçün.
Testi tamamladığınızda bu testte aşağıda açıklanan cevaplarla kendi cevaplarınızı kontrol ediniz.
Tüm tutarların önemli olduğunu varsayınız.
En doğru cevabın yanındaki kutucuğu işaretleyiniz.
Soru 1
Maddi duran varlıklar .... şeklinde tanımlanmıştır:
normal faaliyet akışı içinde satılmak üzere elde tutulan fiziki varlıklar.
(a)
sermaye kazancı veya kira geliri ya da her ikisini birden elde etmek için elde tutulan fiziki (b) varlıklar.
mal veya hizmet üretimi veya arzında kullanılmak, başkalarına kiraya verilmek veya idari (c) amaçlar çerçevesinde kullanılmak üzere elde tutulan ve birden fazla dönemde kullanımı
öngörülen fiziki varlıklar.
Soru 2
Bir işletme sahip olduğu bir binada yatak ve kahvaltı hizmeti sunmaktadır. İşletme misafirlerine ayrıca oda hizmeti, uydu televizyonu ve geniş bantlı internet erişimi dahil diğer hizmetleri sunmaktadır.
Günlük oda ücreti tüm bu hizmetleri içermektedir. İşletme ayrıca talep üzerine misafirleri için çevredeki bölgeye turlar düzenlemektedir. Tur hizmetleri ayrıca ücrete tabidir.
İşletme binayı aşağıdakilerden hangisi gibi muhasebeleştirmelidir?
maddi duran varlık, (a)
yatırım amaçlı gayrimenkul, (b)
stok.
(c)
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Soru 3
Bir işletme maddi duran varlıklarını ilk muhasebeleştirmeden sonra aşağıdakilerden hangisi ile izler?
maliyet.
(a)
maliyetinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklüğü zararları indirildikten (b) sonraki tutar.
maliyetinden birikmiş amortisman ve birikmiş değer düşüklüğü zararları indirildikten ve (c) maliyetine günlük hizmetlerine ilişkin maliyetler eklendikten sonraki tutar.
maliyetine günlük hizmetlere ilişkin maliyetler eklendikten sonraki tutar.
(d)
Soru 4
Bir işletme havacılık hizmeti icra etmektedir. İşletmenin tek maddi duran varlığı 10.400.000PB ile edinilen uçaktır. Uçağın maliyeti, ana parçaları olan jet motoruna (%60), gövdeye (%20) ve uçak malzemeleri (%10) ile demirbaşlarına (%10) dağıtılmaktadır.
Bir uçağın çalışma durumu her üç yılda bir havacılık idaresi tarafından kontrol edilmektedir. Her bir kontrol 400.000PB maliyetindedir. Jet uçak işletmeye tesliminden önce üreticinin giderlerine dahil edilmek üzere kontrol edilmiştir.
Havacılık düzenlemelerine göre 2.000.000 hava milinden sonra jet motorunun yenilenmesi gerekmektedir. Yönetim, bu düzenleme nedeniyle gerekli olması durumunda uçağa yeni bir motor monte etmeyi öngörmektedir. Bu yenilemeyle uçağın yaklaşık 10 yıl daha kullanılabilir olmasını ve sonrasında uçağı hurdaya ayırmayı öngörmektedir.
Yönetim, uçağın gövdesini veya uçak malzemelerini yenilemeyi düşünmemektedir. Ancak yönetim demirbaşların yararlı ömrünü beş yıl olarak değerlendirmektedir. Söz konusu sürenin sonunda demirbaşları yenilemeyi ve eskileri hurdaya ayırmayı düşünmektedir.
İşletmenin ayrı olarak amortismana tabi tutması gerektiği uçağın ana parçalarından her birinin maliyeti nedir?
Jet motoru 6.240.000PB, gövde 2.080.000PB, uçak malzemeleri 1.040.000PB ve (a) demirbaşlar 1.040.000PB.
Jet uçak 10.400,000PB.
(b)
Jet motoru 6.000.000PB, gövde ve malzeme 3.000.000PB, demirbaşlar 1.000.000PB ve (c) uçak kontrolü 400.000PB.
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Soru 5
Durum, Soru 4’teki ile aynıdır.
Uçağın ana parçalarına ilişkin amortismanın hesaplanmasında kullanılacak en uygun amortisman yöntemi aşağıdakilerden hangisidir?
(a) uçağın tüm parçaları için doğrusal yöntem.
(b) jet motorları için uçulan hava miline bağlı olan üretim miktarı yöntemi, uçağın diğer parçalarının tümü için doğrusal yöntem.
(c) uçağın tüm parçaları için uçulan hava miline bağlı olan üretim miktarı yöntemi.
(d) uçağın tüm parçaları için azalan bakiyeler yöntemi.
Soru 6
Bir bağlı ortaklık ana ortaklığından faaliyet kiralaması yoluyla kira geliri elde etmek için bir binayı muhafaza etmektedir. Ana ortaklık kiralanan bu binada ürünlerini imal etmektedir. Binanın gerçeğe uygun değeri aşırı maliyet ve çabaya katlanmaksızın güvenilir bir şekilde ölçülebilmektedir.
Bina nasıl muhasebeleştirilmelidir?
bağlı ortaklık tarafından yatırım amaçlı gayrimenkul; grup tarafından yatırım amaçlı (a) gayrimenkul olarak.
bağlı ortaklık ve grup tarafından maddi duran varlık olarak.
(b)
bağlı ortaklık ve grup tarafından yatırım amaçlı gayrimenkul olarak.
(c)
bağlı ortaklık tarafından yatırım amaçlı gayrimenkul; grup tarafından maddi duran varlık (d) olarak.
Soru 7
İşletme bir binayı 1 Ocak 20X1 tarihinde 5.000PB’lik iade edilmeyen alış vergileri dâhil olmak üzere 95.000PB’ye edinmiştir. Alış sözleşmesi ödemenin tümünün (alış vergilerine ilişkin ödeme dâhil) 31 Aralık 20X1 tarihinde yapılmasını öngörmektedir. Binanın ediniminde gerçekleşen 2.000PB’lik kanuni harç tutarı 1 Ocak 20X1 tarihinde ödenmiştir.
Bina idari personelin kullanımına tahsis edilmiştir.
Uygun iskonto oranı yıllık %10’dur.
Binanın başlangıç maliyeti nedir?
102.000PB (a)
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Soru 8
Bir bina 1 Ocak 20X1 tarihinde 100.000PB’ye edinilmiştir. 31 Aralık 20X1 tarihinde işletme yönetimi:
binanın yararlı ömrünü edinim tarihinden itibaren 40 yıl olarak,
••
binanın kalıntı değerini 20.000PB olarak,
••
işletmenin binanın gelecekteki ekonomik faydalarını edinim tarihinden itibaren 40 yılda eşit
•• olarak tüketeceğini ve
binanın gerçeğe uygun değerini 130,000PB olarak öngörmektedir.
••
Bina işletmenin satış personeline tahsis edilmiştir.
İşletme, binanın defter değerini 31 Aralık 20X1 tarihinde hangi tutar üzerinden ölçmelidir?
(a) 100.000PB (b) 98.000PB (c) 130.000PB (d) 127.250PB
Soru 9
Soru 8’de belirtilen gayrimenkul 31 Aralık 20X2 tarihinde aşağıdaki şekilde yeniden değerlendirilmiştir:
binanın yararlı ömrünü edinim tarihinden itibaren 60 yıl olarak,
••
binanın kalıntı değerini 10.000PB olarak,
••
binanın gelecekteki ekonomik faydalarının edinim tarihinden itibaren 60 yılda eşit olarak elde
•• edileceği ve
binanın gerçeğe uygun değerini 160.000PB olarak.
••
İşletme, binanın defter değerini 31 Aralık 20X2 tarihinde hangi tutar üzerinden ölçmelidir?
(a) 96.508PB (b) 96.000PB (c) 160.000PB (d) 125.263PB
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Soru 10
Bir arsa 1 Ocak 20X1 tarihinde belirlenmeyen bir amaçla edinilmiştir. İşletme 1 Ocak 20X4 tarihinde genel müdürlük olarak kullanmak için arsa üzerinde bir bina inşa etmeye başlamıştır. İşletmenin idari personeli 1 Ocak 20X8 tarihinde binadan çıkmış ve yeni edinilen emlağa yerleşmiştir. Bina üçüncü bir kişiye faaliyet kiralaması olarak hemen kiraya verilmiştir. İşletme, 31 Aralık 20X9 tarihinde kiracının işletmeden binayı satın almak için yapmış olduğu teklifi hemen kabul etmiştir.
Binanın gerçeğe uygun değeri aşırı maliyete ve çabaya katlanmaksızın güvenilir bir şekilde belirlenebilmektedir.
İşletme binayı nasıl muhasebeleştirmelidir?
edinim tarihinden (1 Ocak 20X1 tarihinden) elden çıkarma tarihine (31 Aralık 20X9 (a) tarihine) kadar yatırım amaçlı gayrimenkul olarak.
20X1-20X3 yılları süresince yatırım amaçlı gayrimenkul; 20X4-20X9 yılları süresince (b) maddi duran varlık olarak.
20X1-20X3 ile 20X8-20X9 yılları süresince yatırım amaçlı gayrimenkul; 20X4-20X7 (c) yılları süresince maddi duran varlık olarak.
20X1-20X7 yılları süresince maddi duran varlık ve 20X8-20X9 yılları süresince yatırım (d) amaçlı gayrimenkul olarak.
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Cevaplar
S1 (c) bakınız: paragraf 17.2.
S2 (a) nedeni: pasif bir yatırımdan ziyade nakit akışları ile tümleşik aktif bir iş faaliyetinin bir parçasını oluşturması (bakınız: 16.2 (a) ve 17.2(a) paragrafları).
S3 (b) bakınız: paragraf 17.15.
S4 (c) bakınız: 17.7 ve 17.16 paragrafları.
Hesaplama - teslimden önce yaptırılan kontrolün maliyeti hariç tutulduğunda maliyet = 10,000,000PB. Dağıtım: jet motora %60, gövde ve malzemeye %30, demirbaşlara %10.
S5 (b) bakınız: paragraf 17.22
S6 (d) bakınız: 9.2 ve 16.2 paragrafları
S7 (c) hesaplama—(iade edilebilir vergiler hariç alış fiyatı 95,000PB) ÷ 1.1 = alış fiyatının bugünkü değeri 86,364PB + 2,000PB doğrudan maliyetler (kanuni harçlar) = 88,364PB
S8 (b) hesaplama—maliyet 100,000PB eksi birikmiş amortisman (amortismana tabi tutar 80,000PB
÷ yararlı ömür 40 yıl × kullanım süresi 1 yıl) = 98,000PB
S9 (a) hesaplama—maliyet 100,000PB eksi [raporlama dönemi başındaki birikmiş amortisman 2,000PB + (amortismana tabi tutarın bakiyesi 88,000PB ÷ kalan yararlı ömür 59 yıl × cari raporlama döneminin başından itibaren kullanım süresi 1 yıl) = birikmiş amortisman 3,492PB] = 96,508PB
S10 (c) bakınız: 16.2, 16.9 ve 17.2 paragrafları
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
BİLGİNİZİ UYGULAYIN
IFRS for SMEs’e uygun olarak aşağıda yer alan olay çalışmaları çözerek maddi duran varlıklar hükümlerine ilişkin bilgilerinizi uygulayınız.
Bu olay çalışmayı tamamladığınızda cevaplarınızı bu testin sonunda yer alan cevaplarla karşılaştırınız.
Vaka çalışması 1
Kobi A bir yönetim binasını ve üzerine inşa edileceği arsayı edinirken aşağıda yer alan harcamaları yapmıştır (ve ödemiştir):
Tarih PB Ek bilgi
1 Ocak 20X1 200,000,000 Fiyatın yüzde 20’si arsaya ilişkindir.
1 Ocak 20X1 20,000,000 İade edilmeyen vergiler (alış fiyatına 200,000,000PB dahil edilmeyen)
1 Ocak 20X1 1,000,000 Edinmeyle doğrudan ilişkili kanuni harçlar
1 Ocak 20X1 10,000 30 Haziran 20X1’de sona eren altı aylık döneme ilişkin önceki sahibi tarafından peşin ödenen yerel yönetim emlak vergisinin (iade alınamayan) karşılanması
30 Haziran 20X1 20,000 30 Haziran 20X2 tarihinde sona eren yıl için iade edilmeyen yerel yönetim emlak vergisi
20X1 yılı boyunca 120,000 Yönetim ile bakım bölümü personelinin maaşı ve diğer maliyetleri dahil günlük servis ve bakımları. Bu maliyetler her 10 birime eşit olarak dağıtılmaktadır.
KOBİ A 31 Aralık 20X1 tarihinde aşağıdaki değerlendirmeleri yapmıştır:
Binanın yararlı ömrü: edinim tarihinden itibaren 50 yıl
••
Binanın kalıntı değeri: 20,000,000PB
••
İşletme, binanın gelecekteki ekonomik faydalarını edinim tarihinden itibaren 50 yılda eşit olarak
•• tüketecektir.
Bina ve arsaların satış maliyeti düşülmüş gerçeğe uygun değeri: 250,000,000PB
••
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Vaka çalışması 1’in cevabı
1 Ocak 20X1 tarihinde
Arsa ve binalar (maliyet) 200,000,000PBA
Kasa 200,000,000PB
Gayrimenkul ediniminin muhasebeleştirilmesi.
Arsa ve binalar (maliyet) 20,000,000PBA
Kasa 20,000,000PB
Gayrimenkulun ediniminde ödenen devretmeye ilişkin iade edilmeyen verginin muhasebeleştirilmesi.
Arsa ve binalar 1,000,000PBA
Kasa 1,000,000PB
Gayrimenkulun ediniminde ödenen iade edilmeyen kanuni maliyetlerin muhasebeleştirilmesi.
Önceden ödenmiş giderler (varlık) 10,000PB
Kasa 10,000PB
30 Haziran 20X1’de sona eren altı aylık döneme ilişkin peşin ödenen iade edilmeyen yerel yönetim emlak vergisinin muhasebeleştirilmesi.
30 Haziran 20X1 tarihinde
Peşin ödenen giderler (varlık) 20,000PB
Kasa 20,000PB
30 Haziran 20X2 tarihinde sona eren hesap dönemi içerisinde 30 Ha ziran 20X1 tarihinde ödenen yerel yönetim emlak vergisinin muhasebeleştirilmesi.
31 Aralık 20X1 tarihinde sona eren yıla ilişkin
Kâr veya zarar (işletme giderleri) 10,000PB
Peşin ödenen giderler (varlık) 10,000PB
30 Haziran 20X1 tarihinde sona eren ilk altı ay için 1 Ocak 20X1 tarihinde peşin ödenen yerel yönetim emlak vergisinin gider olarak muhasebeleştirilmesi.
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Kâr veya zarar (işletme giderleri) 10,000PB
Peşin ödenen giderler (varlık) 10,000PB
30 Haziran 20X1 tarihinde cari raporlama döneminin son altı ayı için 1 Ocak 20X1 tarihinde peşin ödenen yerel yönetim emlak vergisinin muhasebeleştirilmesi.10,000PB gelecek raporlama döneminin ilk altı ayı ile ilgili olduğu için varlık olarak kalacaktır.
Kâr veya zarar (işletme giderleri) 120,000PB
Kasa 120,000PB
Binanın 20X1 yılındaki günlük servis ve bakım giderlerinin muhasebeleştirilmesi.
Kâr veya zarar (işletme giderleri) 3,136,000(a)
Birikmiş amortismanlar (MDV—binalar) 3,136,000
Binanın 20X1 yılındaki amortisman giderinin muhasebeleştirilmesi.
Aşağıdaki hesaplamalar ve açıklayıcı notlar bu olay çalışmanın cevabının bir parçasını oluşturmamaktadır.
(a) %80 × 221,000,000PB(b) = binaların maliyeti 176,800,000PB. [maliyet 176,800,000PB eksi kalıntı değer 20,000,000PB] ÷ 50 yıl (binanın gelecekteki ekonomik faydalarının 50 yıllık yararlı ömrü boyunca eşit bir şekilde tüketildiği için) = yıllık amortisman gideri 3,136,000PB
(b) ∑A = arsa ve binaların maliyeti 221,000,000PB
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Vaka çalışması 2
KOBİ B’nin bir adet maddi duran varlığı vardır—idari personele tahsis edilen ofislerin bulunduğu ve üstüne inşa edildiği arsa. Gayrimenkulun 31 Aralık 20X1 tarihindeki defter değeri, birikmiş amortisman tutarı olan 1.000.000PB düşüldükten sonraki tutarı 2.000.000PB’dir. KOBİ B, binayı doğrusal yönteme göre 50 yıl üzerinden ve sıfır kalıntı değerle amortismana tabi tutmaktadır. Binanın üzerine inşa edildiği arsa önemsizdir.
KOBİ B, KOBİ C’nin tüm paylarını edinmiştir. KOBİ C’nin maddi duran varlıklarına ilişkin 30 Haziran 20X2 tarihindeki bilgiler aşağıdaki tabloda özetlenmiştir.
Tanım Kalan yararlı
ömür Defter değeri
(PB) Kalıntı değer
(PB) Gerçeğe uygun değer
Fabrika binası A 10 yıl 1,000,000 100,000 1,500,000(PB)
Fabrika binası B 15 yıl 6,000,000 1,500,000 9,000,000
Ofislerin bulunduğu bina 20 yıl 4,500,000 2,500,000 7,000,000
Arsa A (boş) Sınırsız 300,000 4,000,000 4,000,000
Arsa B (boş) Sınırsız 6,000 1,000,000 1,000,000
Arsa C (boş) Sınırsız 9,000 2,000,000 2,000,000
Toplam 11,815,000 24,500,000
KOBİ C, 30 Eylül 20X2 tarihinde beklenmedik bir teklif karşılığında Fabrika binası B’yi 9.100.000PB’ye elinden çıkarmıştır.
KOBİ C, 1 Ekim 20X2 tarihinde olağan iş akışı içinde bu yerleşim birimlerini ve üzerine inşa edilen arsayı satma amacıyla Arsa B’yi 30 parsele bölmüş ve her parselde yerleşim birimi oluşturmaya başlamıştır.
KOBİ C’ye, 12 Ekim 20X2 tarihinde Arsa C üzerine yapılacak ofis blokunun inşasına ilişkin inşaat ruhsatı 500.000PB maliyetle verilmiştir. KOBİ C ofis bloğunu postayla alınan sipariş işlemlerinde satış personelinin kullanımına tahsis etmeyi düşünmektedir.
KOBİ C 1 Kasım 20X2 tarihinde, Arsa A üzerinde bir arazi dolgu alanı oluşturmaya başlamıştır.
Arsa A’yı bir arazi dolgu alanına dönüştürme maliyeti 100.000PB’dir. Arazi dolgu alanının tamamen doldurulmadan önce 10 yıl kullanılabileceği tahmin edilmektedir. Tamamen dolduğunda, KOBİ C alanı terketmeyi düşünmektedir.
KOBİ C, İşletme D (bağımsız üçüncü taraf) ile Arsa C üzerinde office blokunu inşa etmesi için bir sözleşme imzlamıştır. 10.000.000PB’lik sabit fiyat üzerinden yapılan sözleşmeye göre, inşaat 30 Haziran 20X3 tarihinde başlayacak ve 30 Haziran 20X5 tarihinde tamamlanacaktır.
KOBİ B’nin arsası ve binası A Bankasından elde edilecek 3.000.000PB’lik kredi için 31 Aralık 20X2 tarihinde teminat olarak gösterilmiştir. Kredi KOBİ B’ye yıllık %3’lük sabit faiz oranı ile 30 Aralık 20X2 tarihinde verilmiştir. Kredinin tamamı 31 Aralık 20X8 tarihinde geri ödenecektir.
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
KOBİ B grubu tüm maddi duran varlıkların yararlı ömürlerini, kalıntı değerlerini ve amortisman yöntemlerini 31 Aralık 20X2 tarihinde tespit etmiştir. Ayrıca, değer düşüklüğü gösterge araştırmasında hiçbir maddi duran varlığın değer düşüklüğüne uğradığına dair bir gösterge bulunmamıştır.
Üstünde binaların bulunduğu arsa önemsizdir.
Maddi duran varlıkların, KOBİ B grubunun 31 Aralık 20X2 tarihinde sona eren döneme ilişkin konsolide finansal tablolarında, nasıl gösterileceğine ve açıklanacağına ilişkin bir özet tasarlayınız.
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Vaka çalışması 2’nin cevabı
KOBİ B grubunun 31 Aralık 20X2 tarihindeki konsolide finansal durum tablosuna ilişkin özeti:
Açıklama Dipnot 20X2 yılı 20X1 yılı
Maddi duran varlıklar 14 16,789,167PB 2,000,000PB
KOBİ B grubunun 31 Aralık 20X2 tarihindeki konsolide finansal durum tablosu özeti:
Dipnot 1 Muhasebe politikaları Maddi Duran Varlıklar
Maddi duran varlık kalemleri maliyetlerinden birikmiş amortisman ile değer düşüklüğü zararı indirildikten sonraki tutarları üzerinden ölçülmektedir.
Amortisman, doğrusal amortisman yöntemi kullanılarak, varlıkların tahmin edilen yararlı ömürleri boyunca maliyet değerlerinden kalıntı değerleri düşülmüş tutarlar sistematik olarak dağıtılarak giderleştirilmektedir. Arazi dolgusunda kullanılan alanlar dışındaki arsa sınırsız yararlı ömre sahiptir ve bu yüzden amortismana tabi tutulmaz. Binaların yararlı ömürleri inşa tarihinden itibaren 50 yıldır.
Arazi dolgusunda kullanılan alanın yararlı ömrü çukur açma tarihinden itibaren 10 yıldır.
Dipnot 3 Vergi öncesi kâr
Aşağıda yer alan kalemler vergi öncesi kârın belirlenmesinde gider (gelir) olarak muhasebeleştirilmişlerdir:
20X2 20X1
PB PB
Maddi duran varlığın elden çıkarılmasından kazanılan kâr (225,000) (a)
-Amortisman 435,833 (o) + (i) 60,000
Dipnot 14 Maddi duran varlıklar
Açıklama Arazi dolgu
alanı Boş arsa Arsa ve
binalar Toplam
(PB) (PB) (PB) (PB)
Maliyet 3,000,000 3,000,000
Birikmiş amortisman (1,000,000) (1,000,000)
31 Aralık 20X1 tarihindeki Defter değeri 2,000,000 2,000,000
Eklemeler 100,000 500,000 (c) 600,000
İşletme birleşmesinde edinilen 7,000,000 (d) 17,500,000 (e) 24,500,000
Stoğa aktarılan (1,000,000) (f) (1,000,000)
Kullanımdaki değişiklik nedeniyle yeniden
dağıtılanlar 4,000,000 (4,000,000)
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
Elden çıkarmalar (8,875,000) (g) (8,875,000)
Amortisman (68,333) (o) (367,500) (i) (435,833)
31 Aralık 20X2 tarihindeki
defter değeri 4,031,667 2,500,000 10,257,500 16,789,167
Maliyet 4,100,000 2,500,000 (l) 11,500,000 (m) 18,100,000
Birikmiş amortisman (68,333) (o) (1,242,500) (n) (1,310,833)
Grup, sahibi olduğu borş bir arsa üzerinde ofislerin bulunduğu bir blok inşasına ilişkin bir sözleşmeyi İşletme D ile 31 Aralık 20X2 tarihinde yapmıştır. 10,000,000PB’lik sabit fiyatlı sözleşmeye göre inşaat 30 Haziran 20X3 tarihine kadar başlamış ve 30 Haziran 20X5 tarihine kadar da tamamlanmış olacaktır. 31 Aralık 20X1 tarihinde sözleşmeye bağlanmış herhangi bir taahhüt bulunmamaktadır.
KOBİ B’nin gayrimenkulu A Bankası’ndan alınacak 3,000,000PB’lik kredi için 31 Aralık 20X2 tarihinde teminat olarak gösterilmiştir. Kredinin yıllık sabit faiz oranı %3 ve geri ödemesi 31 Aralık 20X8 tarihine kadar tamamen geri ödenmiş olacaktır. Grubun gayrimenkulu üzerinde 31 Aralık 20X1 tarihinde herhangi bir ipotek bulunmamaktadır.
Aşağıdaki hesaplamalar ve açıklayıcı notlar bu olay çalışmanın cevabının bir parçasını oluşturmamaktadır:
(a) Fabrika binası B’nin satışından elde edilen tutar 9,100,000PB eksi defter değeri 8,875,000(g) = Fabrika Binası B’nin elden çıkarılmasından elde edilen kazanç 225,000,000PB.
(b) Maliyet 3,000,000PB ÷ 50 yıl = yıllık amortisman gideri.
(c) Arsa C’nin inşaat ruhsatı maliyeti 500,000PB (bakınız: 16.7 ve 17.10(b) paragrafları).
(d) Arsa A 4,000,000PB + Arsa B 1,000,000PB + Arsa C 2,000,000PB = 7,000,000PB (yani grup için arsaların maliyeti edinim tarihindeki gerçeğe uygun değerleridir). (bakınız: paragraf 19.14)
(e) Fabrika binası A 1,500,000PB + Fabrika binası B 9,000,000PB + Ofislerin bulunduğu bina A 7,000,000PB (yani grup için binaların maliyeti edinim tarihindeki gerçeğe uygun değerleridir).
IFRS for SMEs’in 19.14 paragrafına yapılan atıf = binalar 17,500,000PB.
(f) Şu anda olağan iş akışında satılmak için elde tutulan Arsa B’nin (yani stoğun) defter değeri 1,000,000PB’dir. IFRS for SMEs’in 13.1(a) paragrafına yapılan atıf.
(g) Maliyet 9,000,000PB eksi birikmiş amortisman 125,000PB(h) = Fabrika binası B’nin elden çıkarma tarihindeki defter değeri 8,875,000PB.
(h) (Maliyet 9,000,000PB eksi kalıntı değer 1,500,000PB) ÷ 15 yıl × 3/12 ay = Fabrika binası B’nin elde çıkarma tarihindeki birikmiş amortismanı 125,000PB (30 Hazirandan 30 Eylül 20X2 tarihine
Modül 17 – Maddi Duran Varlıklar
(j) Amortismana tabi tutar (maliyet 1,500,000PB eksi kalıntı değer 100,000PB) ÷ yararlı ömür 10 yıl x 6/12 ay = 70,000PB.
(k) Amortismana tabi tutar (maliyet 7,000,000PB eksi kalıntı değer 2,500,000PB) ÷ yararlı ömür 20 yıl x 6/12 ay = 112,500PB.
(l) Arsa C 2,500,000PB.
(m) KOBİ B’nin gayrimenkulu 3,000,000PB + Fabrika binası A 1,500,000 + Ofislerin bulunduğu bina A 7,000,000 = binalar 11,500,000PB.
(n) KOBİ B’nin gayrimenkulu 1,060,000PB + Fabrika binası A 70,000(j) + Ofislerin bulunduğu bina A 112,500 = 1,242,500PB.
(o) Amortisman tabi tutar (maliyet 4,100,000PB eksi sıfır kalıntı değer (terkedildiği için)) ÷ yararlı ömür 10 yıl x 2/12 ay = 68,333PB.