2. İrlanda’nın FIFG Tecrübesi
2.1 İrlanda’daki FIFG Mali Kontrol Yapılanması
İrlanda’da 438/200144 sayılı Komisyon Tüzüğüne uymak için oluşturduğu FIFG mali kontrol mekanizması şu şekilde açıklanabilir:45
- Aşama 1: Son yararlanıcı gerekli işlemleri tamamlar ve ödeme taleplerini uygulayıcı ajansa iletir. Ödeme taleplerini alan uygulayıcı ajans gerekli incelemeleri yapar ve ödemeyi yapar.
Ayrıca, FIFG harcamasına ilişkin uygulayıcı birime raporunu sunar.
- Aşama 2: Uygulayıcı birim, uygulayıcı ajanstan aldığı harcama raporunu inceler ve birer nüsha ödeme kuruluşuna ve yönetim idaresine sunar.
- Aşama 3: İrlanda’da FIFG sorumlu ödeme kuruluşu İletişim, Deniz ve Doğal Kaynaklar Birimidir (DCMNR). Ödeme kuruluşu, uygulayıcı birimden gelen FIFG harcama raporunu inceler ve FIFG fonlarının akışı için ödeme uygulama formunu Avrupa Komisyonuna sunar.
- Aşama 4: Yönetim idaresi,46 FIFG harcama akışında ilerleme bilgisinin bir parçası olarak ödeme kuruluşundan harcamayı alır. Avrupa Komisyonu, ödeme kuruluşuna FIFG harcamasının karşılanması amacı ile FIFG fonlarını öder.
2.2- 1994-1999 Balıkçılık Operasyonel Programı
İrlanda’nın 140 milyon Euro bütçeli 1994-1999 Balıkçılık Operasyonel Programı dahilinde dokuz tedbir yer almaktadır. Bu tedbirlerden altı tanesi FIFG, iki tanesi Avrupa Bölgesel Kalkınma Fonu ve bir tanesi de Avrupa Sosyal Fonundan finanse edilmektedir.
FIFG tarafından finanse edilen tedbirleri şu şekilde sıralayabiliriz:47
44 http://europa.eu.int/eur-lex/pri/en/oj/dat/2001/l_063/l_06320010303en00210043.pdf
45 Daha fazla bilgi için bakınız European Union Community Support Framework For Ireland 2000-2006, İrlanda Hükümeti Finans Birimi (2001).
46 İrlanda’da FIFG yönetim idaresi İşletme, Ticaret ve İstihdam Birimidir.
47 http://www.eustructuralfunds.ie/htm/operational_prog/fisheries.htm
1. Balıkçılığın Düzenlenmesi: 7 milyon Euro bütçeli bu tedbir, AB’de balıkçılık hedefleri doğrultusunda kayıtlı İrlanda filosundan bazı teknelerin geri çekilmesi amacı taşımaktadır.
2. Balıkçılık Filosunun Yenilenmesi ve Modernizasyonu: Filonun yenilenmesi ve teknelerin modernizasyonu olmak üzere iki plan kapsamında uygulanması planlanmıştır.
3. Yetiştiricilik: Toplam 36 milyon Euro’luk bütçesinin 11 milyon Euro’luk kısmının FIFG tarafından finanse edilmesi planlanan bu tedbir, yetiştiricilik sektörünün yeniden yapılandırılması amacını taşımaktadır.
4. Liman İnşası: 18,6 milyon toplam bütçe, yeni liman altyapısının inşası için ayrılmıştır.
5. İşleme ve Pazarlama: Bu tedbir, 31 milyon Euro’luk bütçesi ile yeni işleme tesisleri için gerekli yatırım, ekipman ve ayrıca mevcut tesislerin iyileştirilmesi için planlanmıştır.
6. Su Ürünlerinin Promosyonu: Yurt içi ve yurt dışı piyasaların İrlanda su ürünleri için geliştirilmesi ve güçlendirilmesi bu tedbirin ana amacını teşkil etmektedir.
7. İnsan Kaynakları/Eğitim: Toplam 6,35 milyon Euro’luk bütçesinin 4,76 milyon Euro’luk kısmının Avrupa Sosyal Fonundan karşılanmasının planlandığı eğitim ve insan kaynakları alanında balıkçılık ve yetiştiricilik sektörlerindeki istihdamı desteklemek ve sektör çalışanlarına gerekli eğitimleri vermek amacı taşınmaktadır.
8. Araştırma: Bu tedbir, proje bazlı araştırmalar kanalı ile İrlanda’nın balıkçılık ve yetiştiricilik alanlarında gelişim göstermesini ve ayrıca laboratuarların iyileştirilmesini amaçlamaktadır. 8,17 milyon Euro toplam bütçenin 6,127 milyon Euro’su AB’den sağlanacaktır.
9. Teknik Yardım: Bu tedbir Balıkçılık Operasyonel Programındaki diğer tedbirleri desteklemek amacı ile oluşturulmuştur.
Tablo:6- İrlanda 1994-1999 Balıkçılık Operasyonel Programı
Tedbir İrlanda Katkısı (m €)
I
AB Katkısı (m €)
II
Diğer Katkılar (m €)
III
Toplam (m €) IV=I+II+III 1. Balıkçılığın
Düzenlenmesi
0,64 1,92 0,02 2,58
2. Balıkçılık Filosunun Yenilenmesi ve Modernizasyonu
7,58 15,71 37,24 60,53
3. Yetiştiricilik 2,33 14,27 22,1 38,70
5. İşleme ve Pazarlama 1,76 13,44 18,7 33,90
6. Su Ürünlerinin Promosyonu
0,85 2,53 3,38
7. İnsan Kaynakları/Eğitim 2,22 6,65 8,87
8. Araştırma 2,61 7,85 10,46
9. Teknik Yardım 0,30 0,89 1,19
TOPLAM 25,38 81,56 78,06 185,00
KAYNAK: Programmation financiére:récapitulation pour chaque état membre.
2.3- 2000-2006 Operasyonel Programları Kapsamında FIFG
İrlanda’da, 2000-2006 dönemi yedi operasyonel programından biri olan “üretim sektörü operasyonel programına” ilişkin tüm bilgilerin koordinasyonunu İşletme, Ticaret ve İstihdam Birimi yapmaktadır.48 Balıkçılık, üretim sektörü operasyonel programı altında bir alt-program olarak yer almaktadır. Bu alt-program kapsamında aşağıda sıralanan tedbirler kısmen FIFG tarafından finanse edilmektedir:49
1. Balıkçılığın İyileştirilmesi: Filodan kayıtlı bazı tekneleri kayıt dışına çıkarılması amacı ile planlanan bu tedbir için ayrılan bütçe 6,5 milyon Euro’dur.
2. Balıkçılığın Geliştirilmesi İçin Destekleyici Önlemler: 26,8 milyon Euro bütçeli söz konusu tedbir altında balıkçılık sektörü kalite geliştirme programları için kullanılmaktadır.
3. Balıkçılık Filosunun Yenilenmesi ve Modernizasyonu: Bu tedbir kapsamında güvenlik ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi konularındaki projelere destek verilerek filonun modernize edilmesi ve geliştirilmesi amaçlanmaktadır ve ayrılan bütçe 126,6 milyon Euro’dur.
2000-2006 Üretim Sektörü Operasyonel Programının Değerlendirme Raporunda belirtildiği üzere, alt-programlardan olan balıkçılık altındaki tedbirler ulusal ekonominin gelişimine önemli bir katkıda bulunmamaktadır.50 Balıkçılık sektörü hızlı bir gelişim göstermemekle beraber, sektörün belirli yerel bölgelerde yoğunlaşmış olması, ilgili tedbirlerin sadece balıkçılığa değil kırsal kalkınma ve bölgesel gelişime de katkıda bulunmasını sağlamaktadır.
48 İrlanda Hükümeti Finans Birimi, (2001), European Union Community Support Framework For Ireland 2000-2006, sf. 116.
49 http://www.ndp.ie/newndp/displayer?page=fund_bws3_tmp&relat=fund_tmp_23163
50 Daha fazla bilgi için bakınız İrlanda Ulusal Kalkınma Planı ve 2000-2006 Topluluk Destek Çerçevesi Ara Değerlendirme Raporu, 2003.
SONUÇ
OTP ve OBP içinde FEOGA ve FIFG’nin sahip oldukları önemli rol, bu fonların daha ayrıntılı olarak ele alınması gerektiğini göz önüne sermektedir. Bu nedenle, bu konuları ele alan bu çalışmada ana olarak FEOGA ve FIFG fonlarını ayrıntıları ile detaylı bir şekilde açıklamak hedeflenmiştir. Söz konusu fonlar açıklanırken, bütçesel büyüklükleri, kullanım alanları, gerektirdikleri idari yapılanma ve finansal büyüklükleri gibi unsurlar aydınlatılarak daha açık bir şekilde ortaya konulmaya çalışılmıştır.
Fonların ülkelere net olarak ne katkıda bulunduklarının daha açık olarak belirtilmesi için İrlanda örnek ülke olarak alınmıştır. İrlanda AB yapısal fonlarından yararlandığı sürede giderek hedef alanlarını daraltarak dikkatini daha öncelikli ihtiyaçlara yöneltmiştir. Bu yoğunlaşmış yaklaşım ve artan ihtiyaç, Fonların daha verimli kullanılmasını da sağlamıştır.
AB fonları sayesinde ekonomik ve sosyal alanda çok büyük atılım göstermesi sebebi ile örnek ülke olarak tercih edilen İrlanda’nın FEOGA ve FIFG’den elde ettikleri ayrıntıları ile ortaya konmuştur. İrlanda’nın bu fonların idaresi için oluşturduğu yapılanmaya da yer verilmiştir.
Bu çalışma, AB’nin ekonomik ve sosyal alanlardaki işleyişinde çok önemli yere sahip yapısal fonlardan FEOGA ile FIFG hakkında ileride yapılacak çalışmalar için bir kaynak olma amacı taşımaktadır. Ayrıca, İrlanda’nın FEOGA ve FIFG’den elde ettiği kazanımlar ve tecrübelere dair ayrıntılı incelemelerin yapıldığı bölümler, bu ülkeye ilişkin yapılacak daha sonraki çalışmalar için bir referans kaynak olabilecektir.
Bu çalışmada ele alınan İrlanda örneği, her ne kadar İrlanda nüfus ve yüzölçümü ile ülkemizden oldukça farklı olsa da, FEOGA ve FIFG’ye yönelik yapılanma konusunda ülkemiz için örnek teşkil etmektedir. İhtiyaç analizlerinin büyük özen içinde yapıldığı ve fonların bu analiz sonuçları doğrultusunda en rasyonel şekilde kullanıldığı İrlanda, AB süreci içindeki ülkemiz için deneyimlerinden yararlanmak bakımından çok uygun bir model olarak değerlendirilebilir. Ülkemiz için yararlanılmaya başlandığı andan itibaren büyük faydalar sağlayacağı çok açık olan FEOGA ve FIFG’e yönelik gerekli çalışmaların büyük bir süratle devam ettirilmesi çok büyük önem taşımaktadır.
KAYNAKÇA
Kitaplar:
Agrisystems Limited, (2002), Su Ürünleri Mevzuatının AB Müktesebatına Yasal Uyumundan Sorumlu Türk Otoritelere Destek Projesi 3. nolu Raporu:AB Ortak Balıkçılık Politikasına Genel Bakış.
Avrupa Komisyonu, (2001), European Success Story, Belçika.
Avrupa Komisyonu Tarım Genel Müdürlüğü, (2003), Agriculture In The European Union-Statistical And Economic Information 2002, Belçika.
Avrupa Komisyonu, (2003), Overview Of The Implementation Of Rural Development Policy 2000-2006, Almanya.
Avrupa Komisyonu, (2003), Rural Development In The European Union, Almanya.
Avrupa Komisyonu, (2003), Rural Development Programmes 2000-2006-Country Profile Ireland, Almanya.
İktisadi Kalkınma Vakfı, (2003), Avrupa Birliğinin Ortak Balıkçılık Politikası, İstanbul.
İktisadi Kalkınma Vakfı, (2003), Avrupa Birliğinin Ortak Balıkçılık Politikası ve Türkiye’nin Uyumu, İstanbul.
İktisadi Kalkınma Vakfı, (2003), Avrupa Birliğinin Ortak Tarım Politikası, İstanbul.
İktisadi Kalkınma Vakfı, (2001), Avrupa Birliğinin Ortak Tarım Politikası ve Türkiye’nin Uyumu, İstanbul.
İrlanda Bilgi Ofisi, (2004), Guide To The Implementation And Administration Of EU Structural And Cohesion Funds In Ireland, İrlanda.
İrlanda Hükümeti Finans Birimi, (2001), European Union Community Support Framework For Ireland 2000-2006, İrlanda.
İrlanda Hükümeti Finans Birimi, (2003), The Mid-Term Evaluation Of The National Development Plan And Community Support Framework For Ireland 2000 To 2006.
İnternet Siteleri:
http://www.europa.eu.int/comm/agriculture/fin/index_en.htm
http://europa.eu.int/comm/budget/pdf/financialfrwk/perspfin/tbl20002006eur15_en.pdf
http://europa.eu.int/comm/eurostat/newcronos/queen/display.do?screen=detail&language=en
&product=THEME3&root=THEME3_copy_491347045042/yearlies_copy_146416886787/cc _copy_767972116772/ccb_copy_933353769791/ccb20240_copy_135388270870
http://europa.eu.int/comm/eurostat/newcronos/queen/display.do?screen=detail&language=en
&product=THEME3&root=THEME3_copy_491347045042/yearlies_copy_146416886787/cc _copy_767972116772/ccb_copy_933353769791/ccb10512_copy_525680497586
http://europa.eu.int/eur-lex/budget/data/D2003_v1/EN/AP2000181_frm.htm
http://europa.eu.int/eur-lex/en/consleg/pdf/1999/en_1999R1257_do_001.pdf
http://europa.eu.int/eur-lex/pri/en/oj/dat/1999/l_160/l_16019990626en01030112.pdf
http://europa.eu.int/eur-lex/pri/en/oj/dat/1999/l_160/l_16019990626en00800102.pdf
http://europa.eu.int/eur-lex/pri/en/oj/dat/2001/l_063/l_06320010303en00210043.pdf
http://europa.eu.int/grants/grants/leader/leader_en.htm
http://europa.eu.int/scadplus/leg/en/lvb/l60017.htm
http://europa.eu.int/scadplus/leg/en/lvb/l60024.htm
http://europa.eu.int/smartapi/cgi/sga_doc?smartapi!celexapi!prod!CELEXnumdoc&lg=EN&n umdoc=31962R0025&model=guichett
http://europa.eu.int/smartapi/cgi/sga_doc?smartapi!celexapi!prod!CELEXnumdoc&lg=EN&n umdoc=31970R0728&model=guichett
http://europa.eu.int/smartapi/cgi/sga_doc?smartapi!celexapi!prod!CELEXnumdoc&lg=EN&n umdoc=31999R1260&model=guichett
http://europa.eu.int/smartapi/cgi/sga_doc?smartapi!celexapi!prod!CELEXnumdoc&lg=en&nu mdoc=32003R1782&model=guichett
http://www.agriculture.gov.ie/index.jsp?file=cap/cap_doc.xml
http://www.agriculture.gov.ie/publicat/2004comp_update/individuals_list/N1.xls
http://www.agriculture.gov.ie/publicat/2004comp_update/individuals_list/N2.xls
http://www.agriculture.gov.ie/publicat/2004comp_update/individuals_list/N3.xls
http://www.agriculture.gov.ie/publicat/2004comp_update/individuals_list/N4.xls
http://www.agriculture.gov.ie/publicat/2004comp_update/individuals_list/N5.XLS.
http://www.agriculture.gov.ie/publicat/2004comp_update/individuals_list/N6.xls
http://www.cso.ie/principalstats/cenagri00.html
http://www.deltur.cec.eu.int/abtarim.rtf
http://www.eustructuralfunds.ie/htm/operational_prog/fisheries.htm
http://www.mfcr.cz/Download/EU/Predvstupni/SAPARD/Guideline_for_switch_from_SAPA RD.pdf
http://www.ndp.ie/newndp/displayer?page=fund_bws3_tmp&relat=fund_tmp_23163
http://www.oecd.org/dataoecd/16/61/1836922.xls
EKLER