İletişimsel Yöntem, öğrenci merkezli bir yaklaşımdır. Öğrencilerin, özellikle sözlü becerileri geliştirmede sınıf içerisinde uygulamalar yapmaları beklenmektedir. Bu
24
çalışmalar; büyük grup çalışmaları ve küçük grup çalışmaları, drama yöntemleri, röportajlar ile çeşitlendirilebilir.
Brown’ a göre; öğrencilerin yabancı dili öğrenirken bireysel becerileri göz önünde bulundurulur (Brown, 2001: 43). Bir bütün olarak değerlendirildiğinde, iletişimsel ifadeler, günlük yaşamdan alınan gerçek ifadelerdir. İletişimsel Yöntemde öğrenenler dili, bir konuyu alıcıya aktarmak için araç olarak görebilmektedir. Bu amaçla, “ Dil, iletişimde bulunan kişilerin davranışlarını etkilemekte kullanılan bir araçtır” (Hymnes, 1972: 269). Hymnes dili, bir sosyalleşme aracı olarak da görmektedir. Dil; öğrencilerin, duygu ve düşüncelerini yani iç dünyasını, diğer insanlara aktarabilmesini sağlarken; sözlü beceriler, yabancı dilde bunları nasıl ifade edebileceğini de öğretmektedir.
“Bir dilin kullanımında o dilin geçerli olan dil kurallarının sezgisel denetimi söz konusudur. Dilin kullanımındaki esneklik ve üretkenlik başka nasıl açıklanabilir ki! (Vielau, 2010: 19). Yabancı dildeki yapıların özellikleri, ayrı bir bölümde işlenilmez, cümle içerisinde kullanımla verilmeye çalışılır. Öğrencilerin bu yapıların benzerleriyle yabancı dilde ifade yeteneklerini geliştirmesine fırsat verilir.
İletişimsel yöntem, günlük yaşamdan seçilen bir konuda öğrencilerin nasıl tepkiler vereceğini ve bunu yabancı dilde nasıl ifade edebileceğinin üzerinde dururken öğrencilerinde uygulamalı olarak öğrenmesini hedeflemektedir. İletişimsel Yöntem, öğrencilerin hayal dünyasından geçen bir sürecin yabancı dilde aktarımına yardımcı olur ve kitaptaki alıştırmaların, drama yoluyla öğrenciler tarafından öğrenilerek pekiştirilmesini sağlar. Öğrencin, drama ve yaparak yaşayarak öğrenmesiyle sınıf içerisinde sorumluluk alırken özgüven konusunda kendisine cesaret verir.
İletişimsel Yöntem, öğrenci merkezli yaklaşım olarak bilinmektedir. Öğrenciler dil gereksinimlerini, yabancı dil dersi müfredatının uygulanmasını ve ders içerisinde geliştirilmesi için katılım gösterdikleri vurgulanmaktadır (Yılmaz, 2005: 17). Yabancı dilde müfredatın uygulanması ve öğrencinin konuşma aşamasında ilerlemesi yine öğrenciye bağlıdır.
İletişimsel Yöntem sınıf içerisinde öğrencilerin, grup içerisinde hareket etme, kendini gruptaki yerine göre düzenleme, grubun içerisinde nasıl davranacağı konusunda düşünme, bilgiye ulaşma ve bilgiyi kullanma becerilerine sahip olmasını sağlar. Sınıf ortamı, günlük olayların canlandırıldığı bir ortamdır. Bu öğrenme ortamında
25
İletişimsel Yöntemle öğrencinin kendisini yabancı dilde ifade edebilmesi hedeflenir.
Öğrenciler çeviri- dil yöntemi gibi dil bilgisi kurallarını ayrı bir bölüm olarak
işlemez. Bu durum dil bilgisinde boğulmadan, iletişimi kapsamlı bir şekilde kullanarak dil bilgisini cümle içerisinde verilmesini sağlar.
Öğrencilerin, İletişimsel Yöntemde iletişime geçebilmek için rol model olarak alacakları kişi, yol gösterici olan öğretmenleridir. Öğretmenin yaptığı ve söylediği kavramlarda dikkatle dinlenilmeli ve doğru bir telaffuzla tekrar kullanılmalıdır. Bu şekilde sınıf ortamları sessiz ya da tek düze olmaktan uzaklaşıp, katılımlı bir ortama dönüştürülür.
Yabancı dilde iletişimsel yeteneğin harekete geçmesi için bazı özelliklere dikkat edilmelidir. “ Phonologische Elemente und semantische Inhalte paralel memorisieren- laut wiederholen und den kontextuallen Zusammenhang beachten, damit Verknüpfungen zwischen lexikalischer und phonologischer Ebene bei der Anwendung verstärkt werden” (Trento, 2010: 259). İletişimsel yolla yabancı dil öğretiminde öğrencilerin kelimeleri, fonetiği ve cümle içerisindeki anlamıyla öğrenmesi sağlanılır. Fakat burada önemli olan dil bilgisi ya da fonetiklik değil, bu kavramların yabancı dildeki konuşmayı destekler nitelikte olmasıdır.
İletişimsel Yöntemde kullanılan görsel materyaller, öğrencilerin ilgisinin çekilmesine ya da konunun sıkıcılığını ortadan kaldırmaktadır. Görsellik, Amaç dil ( Almanca) deki kelimeleri ve anlamlarını konuşma esnasında kavramsallaştırma ve bu kavramların kullanım yerine uygun konuşma gerçekleştirebilmesi için yardımcı olmaktadır.
“ Kelimeler yalnızca anlatmaya değil, anlamaya da yaramaktadır. Kelimelerin anlamı bilinmeden okunanların ya da söylenenlerin anlaşılması imkânsız gözükmektedir” (Özbay, 2008: 32). Kelimeler, yabancı dilde yapı taşı olarak görülmektedir. Bu yapı taşları İletişimsel Yöntemde, sözlü olarak alıcıya aktarılan cümle kalıplarında verilmesiyle mümkündür. Kelime gruplarının taşıdığı anlamlar, hem aktaran hem de aktarılan kişiler tarafından anlaşılması için elzemdir. Ayrıca her iki konumda olabilecek öğrencilerin, yabancı dilde salt ezber yapmalarının önüne geçilir.
Öğrenciler kelimeleri ve gramer yapılarını ezberlemez bunun yerine kavrayarak ve anlayarak öğrenirler. “ Diğer bir deyişle dilin yüzeysel yapısı yani gramer
26
kurallarından çok, dilin alt yapısı yani konuşmada kullanılan kavramların öğrenilmesi ve kullanılması önemlidir ” (Oflaz, 2015: 704). Bu şekilde dilin kullanım boyutuyla kavrama boyutu birleştirilmiş olur. Öğrencilerin yabancı dildeki kullandıkları kavramlarının kalıcılığı yakalanmaya çalışılır.
“ Dil edinimi erek kültürün sınırlılıkları içerisinde gerçekleşiyor ise ikinci dil veya ikinci dil ediniminden; edinim kaynak kültür bağlamında gerçekleşiyor ise yabancı dil veya yabancı dil ediniminden söz etmiş oluruz ” (Heinrich & Vollmer, 2001: 8). İkinci yabancı dil, birinci yabancı dilin desteğiyle ve kaynak olarak kültürel bir yapının birikimiyle konuşulursa dil edinim süreci gerçekleşmektedir. Bu anlamdaki kitaplardaki kültürel unsurlu kelimeler ve resimler, yabancı dili öğrencilere tanıtırken
öğrencilerin bu konuda motivasyonunu da arttırmaktadır. İletişimsel Yöntem,
konuşma sırasında konuşulan dilin kültürünü de öğrenciye aktarılmasına yardımcı olur.
Sınıf içerisinde yabancı dil öğrenmek için öğretmenler, aktivite ve etkinlikleri kullanabilmektedir. Bu aktiviteler öğrenci odaklı bir ders olmasını sağlarken öğrenciyi dinleyici rolünden de çıkarmaktadır. İletişimsel yöntem öğrencileri; sınıf ortamında aktif olan, yaparak yaşayarak öğrenen, günlük hayatta yabancı dili gerektiği gibi kullanabilen bireyler haline getirmektedir.