İşletme Hakkında Bilgi

Çalışmada uygulama sürecinde yer alan üretim işletmesi elektrik sektöründe üretim ve ihracat gerçekleştirmektedir. İşletme; otomatik sigorta, şartel, akım transformatörü ve kontaktör ürünlerini üretmektedir. Bu ürünler elektrik sektöründe kullanılan başlıca anahtar ürünlerdir. Fabrikanın yer aldığı toplam alan 12.500 metrekaredir. İşletmede toplam 150 kişi çalışmaktadır. Bu işçilerden 108 tanesi üretim bölümlerinde; 42 tanesi ise yönetim ve yardımcı hizmetlerde görev almaktadır.

Ürün üretiminde yer alan çalışanlar; dört farklı bölümlere dağılmaktadır. Atölye bölümünde toplam 26 kişi, Ürün Tamamlama bölümünde 10, Montaj bölümünde 65 ve Lojistik ve Depo bölümünde 7 kişi çalışmaktadır.

İşletmede günlük 9 saat, haftalık 45 saat çalışma süresi olarak belirlenmiştir. Bu süreye yemek ve dinlenme molaları dahil değildir. İşletme çalışanlarının günlük

81

yemek molası 45 dakika, diğer dinlenme molaları ise sabah 15 ve öğleden sonra 15 dakika olarak belirlenmiştir.

Ürünlerin üretiminde kullanılan hammadde ve yardımcı maddeler: Hammaddeler: plastik, bakır, alüminyum, pirinç gibi metaller,

Yardımcı maddeler: kurma kolu, vidalar, perçinler, seperatör, kilitleme yayı, gösterge, u demiri, ince ve kalın pimler, gerdirme yayı, klemensler, bakır tel, iletken bant olarak sıralanabilir.

İşletmenin sahip olduğu amortisman ve ekipman hakkında detaylı bilgiler; Tüm bölümlerde yer alan amortisman ve ekipmanlar; CNC makinesi, erezyon makineleri, kalıp modellemelerinin yapıldığı iki ana bilgisayar, enjeksiyon ocağı, pres makineleri, metal kesme makineleri, lazer makineleri, test makineleri, montajlama ve vidalama aletleri, barkod okutma aletleri, lehim ocakları, ulaşımda kullanılan servis araçları, sevkiyat kamyonları, işletme içinde kullanılan akülü taşıyıcılar vb.

Ürünlerin Üretim Aşaması

Ürün çeşidi ne olursa olsun başlangıç aşaması aynıdır. Öncelikle ürünlerin dış kısımları olarak nitelendirilen alt parça, üst parça, kapaklar ve gövde gibi kısımları atölyede üretilmektedir. Ürünlerin döküleceği kalıbın dişi tarafı ve erkek tarafı olmak üzere iki ayrı parçası bulunmaktadır. Enjeksiyon ocağı adı verilen makinenin içine, üretilecek ürüne uygun kalıbın iki parçası da yerleştirilir. Eritilmiş ve 200 derece sıcaklıkta hamur halinde bulunan plastik hammaddesi kalıbın içine enjekte edilir. Sıvı plastik kalıpta bir dakika kadar bekledikten sonra donup hazır hale gelmektedir.

Bu işlemin bir benzeri hidrolik presleme makinesinde yapılır. Sıcak pres anlamına gelen bu işlemde makinenin içine yerleştirilecek kalıplarda önce cıvata ve somunlar kalıbın gözlerine yerleştirilir. Daha sonra yine hammadde ısıtılarak kalıbın içine aktarılır, sıkıştırıcılar (hidrolikler arasında) 2 dakika kadar bekler, 210-250 dereceye ulaştığında küllenen hammadde ürünü sertleştirir ve çıktı olarak dışarıya bırakılır. Daha sonra ürünlerin içinde yer alacak küçük parçalarla birlikte montaja gönderilir.

82

Ürünler

1) Otomatik Sigorta

Üretimi tamamlanan gövde kapakları ve diğer maddeler demonte halde montaj katına gönderilir. Otomatik sigorta montajlama bölümünde aşağıdan gönderilmiş olan ürünün iç malzemeleri yani; mekanizma bobini ismi verilen ana parça, kurma kolu, vidalar, perçinler, seperatör, kilitleme yayı, gösterge, u demiri, ince ve kalın pimler, gerdirme yayı olarak nitelendirilen parçalar burada gövde kapaklarına yerleştirilir. Ardından kapaklar birbirine geçecek şekilde kapatılır, perçinleme vidaları üst kapağın üzerine yerleştirilir, bu vidalar sabitlenir, ardından ürünün başarılı bir şekilde toplanıp toplanmadığını anlamak için teste gönderilir. Otomatik sigortaya belirli bir akım verilip ne kadar sürede açılacağı test edilir. Bu test yaklaşık 1 dakika sürer. Testten geçen ürünlerin üzerine marka ismi ve logo basılır, barkodları yapıştırılır, ardından kutulanarak paketlenir.

2) Şartel

Demonte halde gelen şartel gövdesine takılacak olan mekanizma yerleştirilip yayları takıldıktan sonra kurma kolu eklenir, ardından teste gönderilen ürün testte yaklaşık bir dakika kadar kaldıktan sonra alt gövde üst kapakla birleştirilip vidalanır. Lazer makinesi ile ürün logosu ve marka ismi üst kapağa yazılır. Yanlarındaki kapakları da takıldıktan sonra barkod ve hologram takılma işlemine başlanır. Daha sonra ürünün terminal koruyucuları ve şeffaf plastik kapağı takılır. Son aşamada ürün kullanma kılavuzu ile birlikte karton kutulara konulup paketlenir.

3) Akım Transformatörü

Nüve ismi verilen çember şeklindeki parçaya test yapılarak işlem başlatılır. Uygunluk alan nüvelere bakır tel sarma işlemine başlanır. Sarma işlemi bittikten sonra sarma sayısının doğru olup olmadığının anlaşılması için belirli seviyede bir akım verilerek kontrol edilmesi için bir teste tabii tutulur. Sarım sayısı doğru çıkan nüvelere klemens takılır. Klemenslerin takılması için lehim tekniği kullanılır. Cımbızla sıcak olan klemensler ocaktan alınıp lehimlenerek bakır tel sarılı nüveye ek edilir. Daha sonra atölyeden gelen dış parçalardan alt gövdenin içine sıcak silikon sıkılarak bobin yerleştirilir. Klemensler alt gövdedeki yuvalara takılır. Ardından üst gövde takılır. Şeffaf plastik kapak eklenir. Buradan lazer işlemine gönderilir. Lazerle ürünün göstergeleri eklenir. Perçin vidaları takılarak montelenir. Perçinleme işleminden sonra

83

ürün teste gönderilir. Belirli bir gerilime göre belirli bir akım verilerek ürün test edilir. Testte 1 dakika kalır. Daha sonra ürünün bağlantı ayakları takılır, barkodları yapıştırılır ve karton kutulara konularak paketlenir.

4) Kontaktör

Atölyeden gelen plastik gövdenin içine bakır tel bobini yerleştirilir ve üzerine sarı koruyucu bant çekilir. Bobin sarılı gövde lehim işlemine gönderilir ve burada gövdenin tel ile birleşen yerleri lehimlenir. Yine atölyeden gelen alt gövdenin yayları takılır. Bobinlerin bulunduğu gövdeye klemensleri ve vidaları takılır. Üst gövde için hareketli kontak, sabit kontak takım işlemleri gerçekleştirilir. Bobin sarılı gövde bir taşıyıcının üstüne oturtulur ve etrafına alt gövde ve üst gövde birleştirilir. Vidalama işlemleri gerçekleşir. Daha sonra ürün teste girer. Ürünlerin belirlenen kriterdeki baskıya dayanıklılığı, bobin akımları, duy elektrik testleri, mekanik testleri ölçülür. Ürün test makinesinde yaklaşık 1dakika kalır. Olumlu olan ürünler test makinesinden çıkarak alt ve üst kapakların takılması işlemine geçer. Şeffaf kapak ürünün üzerine montelenir. Hologram ve barkodları yapıştırılır ve karton kutularla paketlenir.