Çoklu ortam içeriği: Oluşturulan kurallı alanların içeriği bu bileşen ile tanımlanmaktadır Bu bileşen, çoklu ortam nesnelerinden (metin, resim, video vb.)

oluşabilmektedir.

Yukarıda belirtilen bileşenler aracılığıyla bölüm ekleme/kaldırma, bölümleri değiştirme, bölümleri karartma, bölümleri sıralama, esnek metin ve büyütme/ölçeklendirme içerik uyarlama teknikleri uygulanabilmektedir.

İçerik Ağacı Yönetimi

İçerik ağacı, temel bileşenlerde de belirtildiği gibi oluşturulan derslerin içindekiler bölümü olarak düşünülebilir. İçerik ağacı yönetiminde kullanıcı oluşturduğu bir dersin konu ve alt konularını belirtebilmektedir. Oluşturulan bir derse yönelik içerik ağacı oluşturma yönetim ekranı Şekil 11’da verilmiştir. Bu bölümde kullanıcı, konu içeriğine bağlı olarak ihtiyaç duyduğu kadar konu ve alt konu belirleyebilmektedir. Oluşturulan içerik ağacının gezinme ekranında sınırsız alt konuyu içerebilmesi amacıyla öz yinelemeli (recursive) fonksiyon kullanılmıştır.

29 Şekil 11. İçerik ağacı oluşturma yönetimi.

İçerik ağacı oluşturma sırasında kullanıcı şekilde görüldüğü gibi ilgili konu üzerine sağ tıklayarak konu oluşturma, yeniden adlandırma, silme veya kopyalama işlemlerini gerçekleştirebilmektedir.

İçerik Yönetimi

İçerik yönetimi sürecinde oluşturulan içerik ağacındaki konularda yer alacak içerik hazırlanmaktadır. Problem durumunda da belirtildiği gibi bu noktada kullanıcıdan herhangi bir teknik bilgiye sahip olması beklenmemekte, kullanıcının temel bilgisayar kullanma becerisine sahip olması yeterli olmaktadır.

İçerik yönetimi sürecindeki önemli bileşenlerden biri kurallı alanlar adı verilen içerik giriş alanlarıdır. Şekil 12’de görüldüğü gibi, bir önceki aşamada oluşturulan içerik ağacı içerik yönetiminde sol gezinme bölümünde yer almaktadır. Bu noktada kullanıcı içerik eklemek istediği konuyu seçtikten sonra karşısına gelen ekranda yeni içerik alanı ekleme butonu ile kurallı alan ekleyebilmektedir. Eklenen alan çerçevesinde yer alan içerik düzenle, içerik kaydet ve içerik sil butonları ile oluşturulan alan içerisindeki ders içeriğini güncelleyebilmekte veya silebilmektedir.

Uyarlamalarda içeriğin yükleneceği sistemden gelen parametrelere göre kuralların uygulanacağı bölüm ise kurallı alan çerçevesinde yer alan kuralları düzenle butonu ile yapılabilmektedir. Burada kullanıcı kuralları düzenleme ekranında seçmiş olduğu bilgi

30

düzeyi ve öğrenme stiline göre hangi özelliklerin gerçekleştiği durumda çerçeve içerisindeki bilgilerin görüntüleneceğini belirtebilmektedir.

Şekil 12. İçerik yönetimi ekranı.

İçerik yönetimi sürecindeki önemli bileşenlerden bir diğeri ise çoklu ortam giriş editörüdür. Çoklu ortam verilerinin giriş editörünün web tarayıcıdan bağımsız çalışabilmesi ve farklı çoklu ortam öğelerini içermesi editörün tercihinde belirleyici niteliktedir. Bu noktadan hareketle bu araştırmada çoklu ortam içeriklerinin geliştirilmesi amacıyla bir javascript kütüphanesi olan Bootstrap Summernote eklentisi kullanılmıştır.

Simülasyon Görüntüleme

Simülasyon görüntüleme geliştirilen bir içeriğin belirlenen öğrenci özelliklerine göre ön izlemesinin yapıldığı süreçtir. Geliştirilen içeriğin oluşturulduğu ekranda var olan kurallı alan çerçeveleri olmadan herhangi bir sistemde nasıl görüntüleneceğinin önceden izlenmesi ders içeriğinin yayınlanmadan önce var olan hataların tespit edilmesi açısından önemlidir. Bundan dolayı geliştirilen içeriğin yayınlanmadan önce ön izlemesinin gerçekleştirileceği Simülasyon Görüntüleme bileşeni sisteme entegre edilmiştir.

31 İçeriğin İndirilmesi

Geliştirilen bir içeriğin indirilebilir olması ve farklı öğrenme yönetim sistemleri tarafından tanınabilir olması uygulamanın kullanımının yaygınlaşması açısından büyük öneme sahiptir. Bundan dolayı, uygulama aracılığı ile oluşturulan ders içeriklerinin içerik standardı olarak kullanılan SCORM standartlarına uygun bir şekilde indirilmesi sağlanmıştır. Bu sayede, uygulama aracılığı ile geliştirilen içerikler farklı öğrenme yönetim sistemlerinde de kullanılabilecektir. Şekil 13’de uygulamadan indirilen zip uzantılı dosyanın ekran görüntüsü verilmiştir.

Şekil 13. Uygulamadan indirilen ders içeriği görüntüsü.

İndirilen zip dosyası incelendiğinde ders içeriklerinin standart olarak farklı tarayıcılarda ve mobil öğrenme ortamlarında görüntülenebilmesi için bootstrap kütüphanesi bileşenleri assets adı verilen klasör içerisine sıkıştırılmıştır. Uygulama aracılığı ile geliştirilen ders içerikleri farklı html uzantılı sayfalar olarak content klasörü altında birleştirilmiştir. Burada kullanıcının oluşturmuş olduğu içerik ağacı imsmanifest.xml dosyasında ağaç yapısına uygun şekilde kaydedilmiştir.

Uygulamadan elde edilen ve SCORM standartlarının dışında olan tek dosya ise adaptations.xml adı verilen dosyadır. Bu dosya içeriğinde, hangi sayfada, hangi alanlarda ve hangi kurallar gerçekleştiğinde kurallı alanın görüntüleneceği bilgisi saklanmaktadır. Şu anda var olan sistemlerde bu dosya içeriği desteklenmemesine karşın daha sonraki

32

uygulamalarda bu dosyanın işlenmesini sağlayan bir eklenti geliştirilebilir. Uygulamadan elde edilen dosya içerikleri detaylı olarak EK 2 de verilmiştir.

Hesap ve Şifre Ayarları

Bu süreçte kullanıcı temel bilgilerini (ad, soyad vb.) ve şifre bilgilerini güncelleyebilir.

Yardım

Sistemin kullanımında kullanıcıların yaşadıkları probleme yönelik çözüm bulabilmeleri açısından yardım bileşeni büyük önem taşımaktadır. Sistemde yardım bileşeninin bulunması kadar var olan bileşenin kullanım kolaylığının sağlanması da önemlidir. Bundan dolayı, geliştirilen uygulamada yardım içeriği (EK 3) tek bir dosya olarak verilmemiştir. Bunun yerine, kullanıcı problem yaşadığı ekranda sağ üst kısımda yer alan yardım bileşenini kullanarak bulunduğu sayfa ile ilgili yardım içeriğine erişebilmektedir. Bu sayede var olan tek bir dosyada arama yapmak yerine kullanıcı doğrudan ekran yardımına erişmekte ve daha kısa bir içeriği inceleyerek kısa sürede probleme yönelik çözüm bulabilmektedir.

Yönetimsel İşlemler

Yönetimsel işlemler, sisteme yönetici tipinde giriş yapan bir kullanıcı için geçerlidir. Bu bölümde yönetimsel işlemlere yönelik bilgiler verilmiştir. Bu bölümde yer alan özelliklerin ekran görüntüleri EK 2 de yer almaktadır. Alt kısımda yönetimsel işlemlerin alt bileşenleri verilmiştir:

1. Sistem Yönetimi: Sistem yönetimi bileşeni sisteme menü, modül ve kullanıcı tipi