3. BÖLÜM: ARAŞTIRMANIN BULGULARI
3.6. Huzur Evinde Kalan Yaşlıların Huzurevine İlişkin Duyguları
Daha önce aidiyet ve bağlanma kavramlarından, bahsetmiştik. Kaldığı yere ait olunduğu zaman mekânla benzeşme söz konusu olabilmektedir. Mekânınrengi, kokusu, dokusu, eşyaların tasarımı vs. her şeyi kalan kişiyi temsil etmektedir. Bu nedenle çalışmamızın bu aşamasında yaşlıların kaldıkları yer ile ilgili görüşleri nitel bulgular çerçevesinde alınmaya çalışılmıştır.
Yaşlıların huzurevine ilişkin duygularını belirleyen en önemli kurumlardan birisi ailedir. Aile-yaşlı arasında kurulan duygusal bağ(lantı) davranışını, psikolojik durumunu, sosyal yaşantısı, sağlığı gibi pek çok faktörü etkilemektedir. Yaşlılar bebek gibidir, ilgi şefkat ister ve aldığı şefkatin boyutuna göre bakışı değişebilir.
Nitel araştırmamızın sonucunda yaşlıların huzurevine yerleştiği ilk dönemlerde aile, akraba, komşu ziyaretlerinin çok sık olduğu, giderek bu ziyaretlerin azaldığı görülmektedir. Ziyaretlerin azalması yaşlıyı varoluşsal açıdan yalnızlığa sürüklemekte ve aile ile ilişkilerin gücünü zayıflatmaktadır. Durum böyle olunca yaşlı için huzurevi sadece yatmak için kullanılan, kimi zaman ölümünün geleceği günü beklediği, ölüm ile yaşam arasındaki bir köprü işlevi görmektedir.
“Bir ihtiyaç kapısı. Gelenin gidenin alakadar olduğu.” (Z.T. 70, ev hanımı) “Burası huzurevi değil muzurevi alakası yok.(T.T., 67,ssk emeklisi)”
“Yatacayyir. Başka bir özelliği yok. Benim hiçbişiyimi karşılamıyor ki. (H.Y., 69, emekli esnaf)
85 Eşin vefatı, çocukların gelinlerin yanında rahat edememe de yaşlının huzurevine yerleşmesi için bir faktör oluşturmaktadır. Bazı yaşlılar bu nedenle huzurevini tercih edenleri garip olarak nitelendirmektedir.
“Gariplerin yurdu. Hanımı ölmüş bura gelmiş. Beyi ölmüş bura gelmiş. Bunlar garip değil de ne. Bunlara garip denir. Yaşadıkları yere de garipler yurdu denir. (Ö.A.82, emekli öğretmen)”
“Kimsesizin barındığı bir yer gibi. Ben istenmediğim için istenmeyenlerin barındığı bir yer. Ama güzel barınak.(M.O., 67, ev hanımı).”
“Huzurevinde oyalanıp duruyoruz. Vakit geçiriyoruz işte. Huzurevinin nesini anlatacam evim yok bucağım yok ana baba yok anlatsam ne yapacam(N.C., 77, ev hanımı).”
Özgürlüğe, bağımsızlığa alışan yaşlılar yaşlanmaya karşı dirense de huzurevinde kalan yaşlıların her zaman yalnız hissetmediği, hatta evlerinde olduklarından daha rahat olabildikleri de bulgular arasındadır. Ailesinden ayrı yaşayan yaşlılar her zaman terkedilmiş hissetmemekte, hatta daha mutlu oldukları da saptanmaktadır. Genelde kendi isteği ile gelen yaşlıların ailesi ile bir sorun olmadığına sık sık görüştüklerini de ifade etmektedirler.
“İsminden belli huzur veriyor insana. Biraz da hastane havası var. Nöbette kaldığım için bazen nöbetteyim gibi geliyor bana. (M.S., emekli hemşire)”
“Kendi isteğimle huzurevine geldim. Burada rahatım çok iyi. İstediğim gibi hareket edebiliyorum. Karışan, görüşen yok. “Vah zavallı huzurevine düştü.” Bu tabir doğru değil. Buradaki rahatı kendi evimde bulamadım. Nedeni bir miktar oda ücreti ödüyoruz. Çamaşır yıkanır, berber bedava tıraş eder. Hemşire rahatsızlığı giderir. Çok hastalanırsak ambulans var hastaneye yetişiriz. Geceleri nöbetçiler tarafından kontrol edilir. Bu bakımdan çok huzurluyuz.. (B.S.B., 94, emekli memur).”9
Toplumda huzurevi algısı olumsuz yöndedir. Huzurevindeki yaşlılar ihmale, istismara uğramış zavallı, gariban, muhtaç, düşkün, aciz olarak algılanıyor. Özellikle ilk şiirde yaşlımız bunu açıkça dile getirmiş. Yaşlıyı huzurevine bırakanlar tabiri caizse
9
Ek- 3 de Huzurevinde kalan B.S.B. nin huzurevine yerleşmeden önce ablası kaldığı dönemde ve 17 sene sonra kendisi huzurevinde kaldığı dönmede iki farklı bakış açısı ile yazdığı şiir verilmiştir.
86 toplum için yüz karasıdır. Yaşlıyı huzurevine bırakınca kötü aile damgasını her mırrasında belirtmiştir. İkinci şiirde -17 sene sonra- ise durum farklılaşmakta ve huzurevinin şekli değişmektedir. Huzurevi yaşlı için mahrumiyet yeri değil, barınaktır. Huzurevi kolaylıktır, zavallı, düşkün kimseler değildir. Burada yalnız değildir yaşlı, tüm personelin yaşlı ile ilgilendiği, hatta çoğunlukla çocuklarından önce çalışan personelin hal hatır sorup gözettiği gözler önüne serilmiştir.
87
SONUÇ
Yaşlılar yılların biriktirdiği tecrübeleri günümüze kadar taşıyan ve yeniden üretilmesini sağlayan gelenek ve göreneklerimizi, kültürel değerlerimizi bir sonraki kuşağa aktarılmasını sağlayan en önemli değerlerimizdir. Genç kuşak olarak tarihin önemli dönemleri bizzat yaşlıların tecrübelerinden öğrenilebiliriz. Bir yaşlıdan Türkiye’nin siyasi dönemin öğrenirken başka bir yaşlıdan Türkiye’de hem kişisel tarih hem de ülkemizin tarihi ile karşılaşıyoruz. Bunları aktarmaları ile birlikte kişisel bir rahatlama da söz konusu olabilmektedir. Yaşlı ve genç, hayat döngüsünün iki farklı ucu arasında geçen böyle bir diyalogda kuşaklar arası çatışmadan bahsetmek mümkün değildir. Aksine kuşaklar arası dayanışmanın olduğunu söyleyebiliriz.
Yaşlıların kendilerine atfedilen “yaşlı” damgası göz önüne alındığı zaman davranış biçimleri daha net anlaşılabilir. Eğer yaşlıların kimliği toplumsal yapının ve kültürün onları nasıl tanımladığı ile belirlenirse işte o zaman bir yaşlı için benliğin inşasının da anlamı olmaz. Çünkü hedefi olunan tahakkümün mantığı en başta özelliklerinden yoksun bırakmaktır. Dolayısıyla toplumdaki insanların kendileri ile ilgili bakış açıları, aşağılama veya yüceltme olabilmesi, bireyin gerçeği yansıtmayan farklı bir imaja bürünmesine neden olabilmektedir.
Yaş alışımız ve gün be gün yakınlarımızın yaş aldığını bir film sahnesi gibi seyredişimiz bizleri yaşlı konusunda daha esnek olmaya sevk etmektedir. Dünyadan, zamandan, toplumdan her ne beklentimiz varsa yeniden kontrol etmeye hatta yeteneklerimizi daha kullanılabilir yapmaya zorlamaktadır.
Yaşlı bakılması gereken bir madde, nesne değildir. Aksine kültüre, değerlere aileye katkıda bulunan bir değerdir. Yaşlılık dönemini bir sorun değil çözüm, kriz yerine fırsat dönemi olarak görebilmek ve bunu topluma benimsetmek için kurumların yaşlılığa yönelik ön yargılarını değiştirmeler ve olumlu örneklerin yansıtılmasına yönelik çalışmalara ihtiyaç vardır.
Ancak yaşlılığa getirilen bu çözüm önerisi de farklılaşan sorunları da beraberinde getirmiştir. Bireyi yalnızlığa, kimsesizliğe sürüklemiştir. Genel huzurevleri sadece kimsesiz ve parasızların gittiği mekândan daha öte bir yer haline gelmiştir. Kimisi arkasında ev arsa bağışlayarak gelmiştir. Yine de geride koğuş biçiminde tasarlanan odalarda yatağından kalkamayan güçsüz, mutsuz ve yalnız yaşlı görüntüsü kalmıştır.
Yaşlıların kurum bakımını kabul ederek huzurevinde kalmalarına sebepler arasında yaşlıların kişisel işlerini daha yavaş yapmaları, yaşlılığa bağlı azalan
88 fonksiyonlar, eşin vefatı, kent yaşamına alışamama ve hızına uyum sağlayamama, değişen aile yapısı nedeniyle yeni çekirdek ailede kendilerine yer bulamamaları, fazlalık gibi gör(ül)meleri, bu yüzden de çocuklarından ayrıldıkları gözlemlenmiştir. Ayrıca demans, Alzheimer, yatağa bağımlı olma ve fiziksel ya da psikolojik açıdan rahatsız olma da huzurevine yerleş(tiril)me nedeni olarak görülmektedir. Alternatifleri olmadığı için de durumu kabullenmişlerdir.
Huzurevinde kalan yaşlılarda özellikle kadınların eğitim seviyesi düşüktür. Okuryazar olmayan yaşlı sayısı çoğunluktadır. Farklı şehirlerden gelmeleri kültürlerin de farklılaşmasına ve aralarında samimi ilişkilerin kurulmasına kısmen engel olmuştur. Yaşlıları alıştıkları çevreden koparmak olanaksızdır. Bu konuda muhafazakâr yapıya sahiplerdir.
Toplamda 329 yaşlıya hizmet veren Konya Dr. İsmail Işık Huzurevi’nde kalan yaşlılardan 119’u ayaklı bakım yaşlısıdır. 210 kişisi ise demans, yatağa bağımlı, Alzheimer, sürekli bakım isteyen yaşlılardan oluşmaktadır.
Araştırma verilerinden elde edilen veriler doğrultusunda yaşlılığın yalnızca bir sorun olmadığı aksine tecrübelerinden faydalanılması gerektiği söylenebilir. Yaşlılar yaşamlarının son dönemlerine izole edilerek huzurevlerine yerleştirilmeyi kendi arzuları ile istemekte aksine kabullenmektedir. Ayrıca sürekli karşılaştıkları yakınlarının vefatı onların psikolojisini de olumsuz yönde etkilemektedir.
Son olarak denilebilir ki yaşlılar için son dönemlerinde aktif olmalarını sağlayıcı, onları ötekileştirmeyen alternatif çözüm politikaları geliştirilmelidir. Yaşlılar bulundukları mekândan koparılmamalı, evde bakımları desteklenerek, ait hissettikleri ortamda olabildiğince nasıl verimli bir yaşam hizmeti sunulabileceği imkanlar hazırlanmalıdır.
89
KAYNAKÇA
AA, (2007), Doğu’da Huzurevi Hakaret Sayılıyor,
http://arsiv.ntv.com.tr/news/428437.asp#storyContinues Erişim tarihi: 27.04.2016.
AKA, Assiye, (2010), Kimliğe Teori Yaklaşımlar, Çanakkale Üniversitesi Sosyal bilimler Dergisi, Cilt 34, Sayı:1.
AKER, Servet; DÜNDAR, Cihad; PEKŞEN, Yıldız, (2007), Sokaktakiler, Yazılı Basın ve Damgalama, Aile ve Toplum Dergisi içinde, Cilt:3, Sayı: 11, Sf. 83 – 90, Ankara.
AKIN, Mahmut Hakkı, (2011), Toplumsallaşma Sözlüğü, Konya: Çizgi Kitabevi
AKTAŞ, Cihan, (1992), Modernizmin Evsizliği ve Ailenin Gerekliliği, İstanbul: Beyan Yayınları.
ALLIANZ yaşlılık araştırma merkezi, (2016), Yaşlılık Dönemi Sorunları, www.yaslilikrehberi.org., Erişim tarihi: 2016.
ALKAN, Mine, (2008), Kullanıcı Faktörlerinin Huzurevi Tasarımına Etkisinin İncelenmesi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
ALTINDİŞ, Selma & YOLDAŞ, Özlem, Yaşlılarda Evde Bakım ve Yaşam Kalitesine Etkisi, Yaşlılarda Güncel ve Sağlık Sorunları Bakımı içinde. Edt. Mustafa Altındiş, Sf. 255-262, İstanbul: İstanbul Tıp Kitabevi.
ALTUĞ, Duygu, Çocukluktan Yaşlılığa Kendilik Değeri, Ankara: Haberal Eğitim Vakfı.
AMMAN, M. Tayfun, (2007), Yaşlılıkta Serbest Zaman Faaliyetleri, Yaşlılık Dönemi ve Problemleri içinde, Edt. M. Faruk Bayraktar, sf. 161-175, İstanbul: Ensar Neşriyat.
ATKINSON, Rıta L, & arkadaşları, (2002), Psikolojiye Giriş, Çev. Yavuz Alogan, Ankara: Arkadaş Yayınevi, 2. Baskı.
90 AYDIN, Mustafa, (2011), Güncel Kuramda Temel Kavramlar, 1. Baskı, İstanbul: Açılım Kitap.
AYDIN, Mustafa, (2014), Moderniteye Dışarıdan Bakmak, 2. Baskı, İstanbul: Açılım Kitap.
BAHAR, Güven, BAHAR, Aynur & SAVAŞ, Haluk , (2009), Yaşlılık ve Yaşlılara Sunulan Sosyal Hizmetler, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, cilt:4 Sayı: 12, sf. 85-98.
BARAN, Aylin Görgün, (2015), Yaşlılığın Sosyal Boyutu,
http://www.gebam.hacettepe.edu.tr/sosyal_boyut.html,
BAŞAK, Meshud, ÇÖLGEÇEN, Yasemin & GÜNEŞ, Güler , (2015), Yaşlılık Döenmi Hastalıkları ve Sosyal Hizmet, Modern Hayat ve Yaşlılık içinde. Edt. Harun Ceylan, Ankara: Nobel Yayınları, Sf.97-129.
BAYRAKÇI, M. (2007), Sosyal Öğrenme Kuramı ve Eğitimde Uygulanması, SAÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (Ekim 2007), s.198-210.
BILLIG, Nathan, (2000), Üçüncü Bahar Yaşlılık ve Bilgelik, Çev. Gültekin Yazgan, İstanbul: Evrim Yayıncılık.
BİLGİN, Nuri, (2001), İnsan İlişkileri ve Kimlik, 2. Baskı, İstanbul: Sistem Yayıncılık.
CANATAN, Ayşe (2008), Sosyal Yönleriyle Yaşlılık, Ankara: Palme Yayıncılık.
CANATAN, Ayşe, (2008), Toplumsal Değerler ve Yaşlılar, Yaşlı Sorunları araştırma dergisi İÇİNDE, SF.62 – 71.
CANATAN, Kadir, (2011), Beden Sosyolojisi, İstanbul: Açılım Kitap.
CÜNDİOĞLU, Dücane, (2010), Cenab-ı Aşk, 8. Baskı, İstanbul: Kapı yayınları.
ÇERİK, Oğuz, (2007), "Yaşlılıkta Sosyal ve Manevi Bakım", Yaşlılık Dönemi ve Problemleri, Ed. M. Faruk Bayraktar, 1. Baskı, İstanbul: Ensar Neşriyat.
91 DALKILIÇ, Pelin, &GENÇ, Yusuf, (2013), Yaşlıların Sosyal Dışlanma Sendromu Ve Toplumsal Beklentileri, TheJournal of AcademicSocialScienceStudies International Journal of SocialScienceVolume 6 Issue 4, p. 461-482, April 2013
DANIŞ, Mehmet Zafer (2004), Yaşlıların Evde Bakım Gereksinimleri ve Evde Bakıma İlişkin Düşünceleri: Başarılı Yaşlanma ve Yaşlı Bakım Modelleri. Ankara, Güç- Vak Yayınları, Sosyal Hizmet Dizisi I.
DANIŞ, Mehmet Zafer,Yaşlılık, Yoksulluk ve Yalnızlık,
http://www.gebam.hacettepe.edu.tr/sosyal_boyut.html,(Erişim Tarihi: 05.01.2016)
DEMİR, Sema, (2012), Kültürel Bellek, Gelenek ve Halk Bilimi Müzeleri, Milli Folklor Dergisi içinde, Sayı: 95, Yıl: 24, Sf. 154-193
DEMİRBİLEK, Sevda, (2005), Sosyal Güvenlik Sosyolojisi, 1. Baskı, İstanbul: Legal Yayıncılık.
DOĞAN, Cihangir, (2007) , "Türkiye'deYaşlılıkveHuzureviOlgusu", Yaşlılık Dönemi ve Problemleri, Ed. M. Faruk Bayraktar, 1. Baskı, İstanbul: Ensar Neşriyat.
DÖNÜMCÜ, Şadiye, (2006). “Yaşlı ve Sosyal Hizmetler”, Türk Fiz Tıp RehabDerg, 52(Özel Ek A): 42-46.
EDGAR, Andrew; SEDGWICK, Peter, (2007), Kültürel Kuramda Anahtar Kavramlar, 1. Baskı, İstanbul: Açılım Kitap.
ERİNÇİK, Selçuk, (2011), Kimlik ve Çokkültürlülük Sorunu, Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Sayı 52.
ERKOL, Zerrin, BEYAZTAŞ, Fatma Yücel & KURT, Gökhan, (2016), Yaşlıların Sorunları ve Yaşam Memnuniyeti, Adli Tıp Dergisi içinde, Cilt:24, Sayı:2, Sf. 32 – 40, Erişim Tarihi: 2016.
FOUCAULT, Michel, (2006), Hapishanenin Doğuşu, Çev. Mehmet Ali Kılıçbay, 3. Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
GIDDENS, Anthoy, (2005), Sosyoloji, Çev. Cemal Güzel, 2. Baskı, Ankara: Ayraç Yayınları.
92 GOFFMAN, Erving, (2012), Gündelik Yaşamda Benliğin Sunumu, Çev. Barış Cezar, 2. Baskı, İstanbul: Metis Yayıncılık.
GOFFMAN, Erving, (2014), Damga; Örselenmiş Kimliğin İdare Edilişi Üzerine Notlar, Çev. Levent Ünsaldı, 2. Baskı, Ankara: Heretik Yayınları.
GOFFMAN, Erving, (2015), Tımarhaneler: Akıl Hastalarının ve Kapatılmış Diğer Kişilerin Toplumsal Durumu Üzerine Denemeler, çev. Ebru Arıcan, Ankara: Heretik Yayınları.
GÖKÇE, Hüseyin, (2008), Serbest Yaşam Doyumunun ve Yaşam Doyumu ve Sosyo-demografik Değişkenlerle İlişkisinin İncelenmesi, Yüksek Lisan Tezi, Denizli.
İÇLİ, Gönül, (2008), Yaşlılar ve Yetişkin Çocuklar, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi içinde. Sf. 29-38.
İMANÇER, Dilek, (2003), Çağdaş Kimliğin Yapılanma Süreci ve Televizyon, Doğu Batı Yayınları, Temmuz 2003.
İMANÇER, Dilek, (2012), Çağdaş Kimliğin Yapılanma Süreci ve Televizyon, Doğu Batı Düşünce Dergisi,3. Baskı, Sayı:23,Sf.237-253.
İNCE, Abdullah, (2012), Modern Dönemde Yaşlanma ve Din,TheJournal of AcademicSocialScienceStudies içinde, sf. 743-759.
KAHRAMAN, Hasan Bülent, (2004), Postmodernite İle Modernite Arasında Türkiye,2. Baskı, İstanbul: Everest Yayınları.
KAHRIMAN, Ayça, (2014), Türkiye’de Sosyal Koruma Kapsamında Yaşlılık ve Yaşlılıkla İlgili Uygulanan Politikalar, Çanakkale 18 Mart Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi.
KALINKARA, Velittin, (2012), Geleneksel Toplumdan Modern Topluma Yaşlı: Yaşlının Statüsü Ve Geleceği, International Symposium on Relations of Turkey- BelgiumandCo-Exhibition of TurkishArts.
KALINKARA, Velittin, (2011), Temel Gerontoloji Yaşlılık Bilimi, Ankara: Nobel Yayınları.
93 KAVUNCU, Mualla, (1998), Kariyer Mesleklerde Aile Yapısı, Metropolde Kariyer Meslekleri ve Aile Yapısı Temelinde Yaşama Tarzları içinde, Başbakanlık Aile Araştırma Kurumu, Ankara.
KILIÇBAY, Mehmet Ali, (2012), Kimlikler Okyanusu, Doğu Batı Düşünce Dergisi, 3.Baskı,Sayı:23, Sf. 161-165.
KOÇAK, Abdullah & TERKAN, Banu, (2010), Medya ve Yaşlılar, Konya: Çizgi Kitabevi.
KONGAR, Emre (2000), Toplumsal Değişme Kuramları ve Türkiye Gerçeği, Remzi Kitabevi,
KUMAR, Krishan, (2010), Sanayi Sonrası Toplumdan Post-modern Topluma Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları, 3. Baskı, Ankara: Dost Kitabevi.
KURT, Abdurrahman, (2012), Dünden Bugüne Türk Ailesi, Türkiye’nin Toplumsal Yapısı içinde, Edt. Mehmet Zencirkıran, Bursa: Dora Yayıncılık.
MİROĞLU, Canan, (2009), Ankara’da Bir Huzurevi İncelemesi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkbilim Etnoloji Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
ONAT, Ü. (2001). “Toplumsal gelişme ve Değişme Sürecinde Yaşlı Hizmetlerinin Düzenlenmesi”, Sosyal Hizmet Sempozyumu 16-18 Ekim 1996, Bildiriler, T.C. Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Yayınları, Ankara.
ONUR, Bekir, (2011), Gelişim Psikolojisi, Ankara: İmge Kitabevi, 9. Baskı.
ÖZALP, Ahmet, (20…),
https://www.academia.edu/2566406/%C3%96tekile%C5%9Ftirme_Sembolik_Etkile%C 5%9Fimci_Bir_yakla%C5%9F%C4%B1m
ÖZDEL, Gizem, (2012), Foucault Bağlamında İktidarın Görünmezliği Ve ‘’Panoptikon’’ İle ‘’İktidarın Gözü’’ Göstergeleri, TheTurkish Online Journal of Design, Art andCommunication - TOJDAC January 2012, sf. 22- 29.
94 ÖZER, Melek, (2001), Huzurevinde ve Aile Ortamında Yaşayan Yaşlıların Öz Bakım Gücü ve Yaşam Doyumunun İncelenmesi, Sağlık Bilimler Enstitüsü, Hemşirelik Programı Yüksek Lisan Tezi.
ÖZYER, Hanife, (2014), Huzurevi, Mahalle Mektebi Dergisi Ev Dosyası içinde.
PHILLIPSON, Chris, (2014), Yaşlanma ve Küreselleşme: Eleştirel Gerontoloji ve Ekonomi Politik Sorunları, Küreselleşme ve Yaşlılık: Eleştirel Gerontolojiye Giriş içinde. Sf. 67-91. Çev. Suzan yazıcı, Edt. Suzan Yazıcı& Nilüfer Korkmaz. Ankara: Ütopya Yayınları.
SAPANCALI, Faruk, (2005), Avrupa Birliği’nde Sosyal Dışlanma Sorunu ve Mücadele Yöntemleri, Çalışma ve Toplum Dergisi, Mart, sf 51-70,
SAYAR, Kemal, (2015), Yavaşla, 17. Baskı, İstanbul: Timaş Yayınları.
SCHMID, Wilhelm, (2015), Sakin Olmak: Yaşlanırken Kazandıklarımız, Çeviren :Tanıl Bora, İstanbul: İletişim Yayınları.
SEVİL, Hüseyin Tekin, (2005), Yaşlılığın Sosyal Anatomisi, Ankara: SABEV Vakfı.
SILAYDIN, M. Burcu, (2008), Şehir Planlamada Yaslıya Ve Yaslının Barınma Sorununa Yeniden Bakmak, Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi, Sf.98-106.
SILAYDIN, M. Burcu, GÜNGÖRMÜS, G. (2003), Yerel yönetimlerde destek hizmetlerinin geliştirilmesi: Tahsin Yazıcı Mahallesi (Pilot çalışma), II. Ulusal Yaşlılık Kongresi bildiriler kitabı, Denizli, (s.376-382).
SOYSAL, Hasan Turgut, (2015), Yaşlılık Olgusu Bağlamında Yaşam Memnuniyetine Sosyolojik Bir Bakış: Karabük Yücel Huzurevi Örneği, Yüksek lisans tezi.
SÖZEN, Edibe, (1999), Demir Kafesten Plastiğe Kimliklerimiz, 1. Baskı, İstanbul: Birey Yayıncılık.
95 SUBAŞI, Necdet, (2005), Kültürel Kimliğin Melezleşmesi Sorunsalı Ve Alevi Modernleşmesi, Türk(iye) Kültürleri, Der. Gönül Pultar, Tahire Erman, İstanbul: Tetragon, ss. 299–317.
ŞAHAN, Melek, (2005), Müze ve Eğitim, Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, Cilt 3, Sayı:4.
ŞAHİN, Fatih & YILDIRIM, Şeyda, (2015), Yaşlılık ve Sosyal Hizmet, Modern Hayat ve Yaşlılık İçinde Sf. 55 – 93, Ankara: Nobel Yayınları.
TASOUJİ, Canan Duran, (2013),Bir Hafıza Mekânı Olarak Müze: Ankara Etnografya Müzesi, Karadeniz Teknik Üniversitesi İletişim Araştırmaları Dergisi içinde, Yıl: 3, Sayı:5-6, Sf. 130-143.
TEKELİ, İlhan (2004), “Türkiye’de Siyasal Düşüncenin Gelişimi Konusunda Bir Üst Anlatı”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, Cilt 3, Modernleşme ve Batıcılık içinde, İletişim, İst. sf. 19-42
TEZCAN, Mahmut (1982), Yaşlılıkta Boş Zamanların Değerlendirilmesi, A.Ü Eğitim Fakültesi ve Üniversiteli Kadınlar Derneği’nin İş birliği ile gerçekleşen 29-30 Nisan 1982 tarihlerinde “Yaşlılık ve Sorunları” konulu bilimsel toplantıya sunulan tebliğdir.
TOMANBAY, İlhan, (2015), Sosyal Bakımda Yeni Yaklaşım, Yeni Anlayış, Yeni Çözüm Modeli: Yaşam Destek Terkten Telebakıma Bir Yolculuk, Modern Hayat ve Yaşlılık içinde. Edt. Harun Ceylan, Ankara: Nobel Yayınları, sf. 131-175.
TRT haber (2013), http://www.trthaber.com/haber/turkiye/bu-sehirde-huzurevi-
yok-105757.html Erişim tarihi: 27.04.2016
TUFAN, İsmail, (2002), Antik Çağdan Günümüze Yaşlılık, İstanbul: Aykırı Yayıncılık.
TUFAN, İsmail, (2014), Türkiye'de Yaşlılığın Yapısal Değişimi, İstanbul: Koç Üniversitesi Yayınları.
96 TÜREL, Güzin, (2001), Yaşlılar İçin Sunulan Kentsel Servisler, Ankara: Yaşlı Sorunları Araştırma Dergisi İçinde. Sf. 25-34.
UÇAN, Açelya, (2011), Bir Sosyal Stigma Öznesi Olarak Kadın Sığınma Evleri Ve Sığınanlar, Yüksek Lisans Tezi.
IHA, (2016), Yaşlı Kadın Soğuktan Donmak Üzereyken Kurtarıldı, http://www.milliyet.com.tr/yasli-kadin-soguktan-donmak-uzereyken-mugla-yerelhaber- 1185876/ adresinden 23.02.2016 tarihinde edinilmiştir.
YAVUZER, Haluk, (2015), Üçüncü Bahar: Yaşlılık, Bilgelik ve Ölüm, Sağlık Düşüncesi Ve Tıp Kültürü Dergisi,Sayı: 36. , Sayfa 6-9.
YILDIRIM, Filiz; ABUKAN, Bilge, (2015), Yaşlılıkta Bilgelik Konusunda Bir Derleme, Türk Psikoloji Yazıları, Haziran, sf. 1-9.
YILMAZ, Salih (2014). “Türk Mitolojisinde Bilgelik Kavramı”. Türk Dünyası Bilgeler Zirvesi: GönülSultanları Buluşması. 26-28 Mayıs 2014. Eskişehir 2013 Türk Dünyası Kültür Başkenti Ajansı (TDKB). Eskişehir, ss.233-251 (http://bilgelerzirvesi.org).
97
EK-1 Mülakat Soruları GÖRÜŞME FORMU 1. Demografik Özellikler. Adınız: Cinsiyet a) K ( ) b) E ( ) Kır-Kent Kökenli: Medeni hali: Eğitim: Mesleğiniz:
Çocuk sayısı (Varsa):
Çocuk(larınızın) Mesleği ve eğitim durumu: Torun Sayısı (Varsa):
Kaç Yıldır Konya’da ikamet ediyorsunuz? Çocuklarınızla aynı ilde mi ikamet ediyorsunuz?
2. Yaşlılık Dönemine İlişkin Algılar.
Yaşlılık dönemindeki şikâyetleriniz nelerdir? En çok neden şikâyetçiniz? Yaşlıların ihtiyaçlarına önem verildiğine inanıyor musunuz?
3. Huzurevine Yerleşme Nedenleri.
Huzurevini tercih etme sebebiniz nedir? Huzurevinin en çok sevdiğiniz bölümü nedir? Kaç kişilik odada kalıyorsunuz? Kaç kişilik odada kalmak isterdiniz? Burada zamanınızın büyük kısmını nerede geçiriyorsunuz? Gününüzün kaç saatini odada geçiriyorsunuz? Odada yaptığınız eylemler nelerdir?
4. Aile Yapıları Hakkında.
Buraya yerleşmeden önceki aile yapınız nasıldı? (Geniş veya çekirdek?) Buraya alışabildiniz mi? Burada kendinizi rahat ve güvende hissedebiliyor musunuz? Çocuklarınız veya torunlarınız tarafından ziyaret edilme sıklığınız nedir?
98 Huzurevi mimarisi sizce yaşlıya uygun olarak mı hazırlanmıştır? (Asansör, merdiven oda, odanın aydınlatılması, tuvalet ve banyolar). Huzurevinin kente yakın olması sizin için önemli midir? Huzurevinin en çok sevdiğiniz bölümü nedir?
6. Huzurevi Memnuniyeti.
Burada karşılaştığınız sorunlar var mı? Varsa ne tür sorunlar? Huzurevinde sağlık imkânları yeteri midir?
99
EK-2 Görüşülen Kişiler
1. B.S.B., 94, E, DSİ Emekli Memur, Kent Kökenli. 2. D.A., 80, E, Emekli Pilot, Kent Kökenli.
3. E.K., E, 74, Esnaf, Kent. 4. F.K., 80~, E, Galerici, Kır. 5. G.Ö. , 67, K, Ev hanımı, kır. 6. H.Y., 69,E,Fırıncı, Kır.
7. M. S., 67~ , K, Hemşire Emeklisi, Kent. 8. M., 80, E, Kaynakçı, Kır.
9. M.O. , 67, K, Ev hanımı, Kır. 10. M.Ş., 80, K, Ev hanımı, Kent. 11. N.C., 77, K, Ev hanımı, Kır. 12. Ö.A., 82, E, Emekli öğretmen, Kır. 13. R.O., 72, E, Seyyar Satıcı, Kır. 14. T.T., 67, E, SSK Emeklisi, Kent. 15. Z. T, 70, K, Ev hanımı, Kent.
Ablamın biri burada vefat etti 17 sene kaldı burada.
Huzur evi derler ama huzuru bulamazsın Bağlasalar seni orada bir ay kalamazsın Buranın yasalarına karşı asla duramazsın Gel gör ki yürekler acısı huzur evi.
Atılmışlar kader kurbanları huzur evine Kimi dertli acılar kimi memnun sevine Baksan acırsın hepsinin soluk nevrine Gel gör ki yürekler acısı huzur evine