Hizmet Veren Belediyeler Açısından E-Belediyeciliğin Yararları

E-belediyecilik uygulamaları kamu hizmetlerinin sunulmasında hizmet veren belediye açısından bir takım yararlar sağlamaktadır. Bu yararları kısaca; kamu hizmetlerinin sunumunda yönetsel saydamlık, kaynak israfının önüne geçilmesiyle maliyetlerin düĢürülmesi, sunulan hizmetler konusunda yurttaĢların bilgilendirilmesi, alınacak kararlar ve gerçekleĢtirilecek hizmetler öncesi yurttaĢların istek ve beklentilerinin belirlenmesi ve sonunda saygın bir belediye imajının vatandaĢlar zihninde oluĢturulması olarak ele alacağız.

3.2.3.1.1. Kaynak Ġsrafının Engellenmesi

E-devlet (e-belediyecilik) uygulamalarının hizmet veren kamu kuruluĢları (belediyeler) açısından sağlayacağı faydalardan biri hizmet sunumunda yaĢanan kaynak israfının önüne geçilmesidir. Yıllarca bürokratik örgüt önceliklerini karĢılamaya dönük olmaları nedeniyle genellikle biçimsel ya da sembolik olmaktan öteye gidemeyen çeĢitli uygulama gerekleri (Saran, 2004: 34) verimsiz, hantal ve pahalı bir belediye yönetimi anlayıĢını doğurmuĢ; bu durum, kamu kaynaklarının özel yararlar için istismarını kolaylaĢtırırken toplum çıkarları doğrultusunda etkin kullanımını engellemiĢtir (Parlak, 2003: 381).

E-devletin (e- belediyeciliğin) sağladığı imkanlarla; devlet-yurttaĢ (belediye- vatandaĢ) arasındaki iletiĢimin iyileĢtirilmesi, iĢlemlerdeki tekrarların giderilmesi, bilgilerin derlenmesi, saklanması, eriĢimi kolaylaĢacak, iĢ süreçleri yeniden düzenlenerek verimlilik ve etkinlik düzeyi yükselecektir (Türkiye BiliĢim Derneği, 2002: 22).

YurttaĢ-devlet (yurttaĢ-belediye) haberleĢmesinde bürokrasiye yol açan sadece kırtasiyeciliğin ortadan kaldırılmasıyla, kamu (belediye) hizmetleri alanlarında dosyalama, arĢivleme, kayıt arama, haberleĢme, onay ve iĢlem süreçlerinin elektronik ortama taĢınmasıyla büyük miktarda tasarruf sağlanabilmektedir (Kırçova, 2003: 27).

E-belediyeciliğin hayata geçmesiyle birlikte, belediyeler de personel sayısında önemli oranlarda azalmalar ve çalıĢma saatlerinde de tasarruf gerçekleĢmiĢ olacaktır.. Bu gibi tasarruflarla gereksiz hizmetlere kaynak aktarılmayacak, ihtiyaçların fazla olduğu hizmetlere daha fazla kaynak aktarma imkanı olacaktır. Bu durum, hem devlet açısından hem de yurttaĢlar açısından tatminkar sonuçlar ortaya çıkartacaktır. YurttaĢlar açısından daha hızlı, verimli ve etkin hizmet eriĢimi gerçekleĢecek; kamu kuruluĢları (belediyeler) ise yurttaĢları memnun edici ve daha az maliyetli hizmet sunumunu sağlayabileceklerdir (Balcı, 2003a: 278).

3.2.3.1.2. VatandaĢların Talep ve Beklentilerini Öğrenme

Toplumsal geliĢmeye birlikte, yurttaĢlarında devletten beklentileri de değiĢmeye baĢlamıĢtır. Kamu kurum ve kuruluĢları (belediyeler) tarafından tek taraflı olarak üretilen ve tüketilmesi için yurttaĢlara verilen hizmetler dönemi yavaĢ yavaĢ bitmektedir. Alınacak kararlarda ve gerçekleĢtirilecek eylemlerde önceliği yurttaĢa veren, kendi iĢini değil yurttaĢın iĢini kolaylaĢtıran bir organizasyon anlayıĢının benimsenmesine gereksinim vardır (Kırçova, 2003: 160). Bu gereksinime yeterli düzeyde karĢılık veremeyen Türk kamu yönetiminde yaĢanan önemli problemlerden birisi de hizmet verdiği vatandaĢların talep ve beklentilerini öğrenme hususunda iletiĢim kanallarının yeterince kullanılmayıĢıdır. Bu husus ise, büyük maliyetlerle gerçekleĢtirilen kamu (belediye) yatırımları sonucu ortaya konulan hizmetlerden yurttaĢların memnun olmayıĢı ya da belediyelerin gerçekleĢtirdiği hizmetler sonucunda yurttaĢlardan beklediği tepkileri alamayıĢı ile sonuçlanmaktadır. YurttaĢlara bilgi sunan ve online iĢlemlerin gerçekleĢtirilmesi yanında devlet-vatandaĢ arasında etkileĢim imkanı da sunan e-devletle (e-belediyecilik) birlikte “yöneten” ve “talep eden” geleneksel devlet (belediye) anlayıĢı, “karĢılıklı yönetilen” ve “taleplere en iyi Ģekilde cevap veren” bir yapıya dönüĢmektedir (Ġnce, 2001: 69-70). Böylece karar alma süreçlerine ve yapılacak eylemlere daha fazla katılım sağlanarak toplumun talep ve beklentilerine dönük hizmetlerin üretilmesi olanaklı hale gelmekte; alınan kararlar ve

gerçekleĢtirilen eylemlerle ilgili yurttaĢların memnuniyet düzeyi yükselmektedir. E- belediyeciliğin sağladığı karĢılıklı etkileĢim imkanıyla yurttaĢların taleplerinin doğrudan öğrenilmesi mümkün hale gelecektir. Bu noktada yurttaĢ istek ve talepleri, belediyelerin daha isabetli adımlar atmasına rehberlik edecek; e-belediyecilik uygulamaları öncesi belediyelerle ilgili oluĢan olumsuz imajın silinmesine katkı sağlayacaktır.

3.2.3.1.3. Yönetsel Saydamlık

Kamu kurum ve kuruluĢların özellikle de belediyelerin günümüzde verdikleri hizmetin kalitesinden, kamusal kaynakların makul ve uygun kullanılması ve yaptıklarının sonucu olan iĢlerden hesap verebilir olmaları kaçınılmazdır (Balcı, 2003b: 129). Son yıllarda kamu yönetimi iĢleyiĢinde yankı uyandıran ve e-devlet uygulamalarıyla daha da somutlaĢan saydamlık ilkesi, kamu kurum ve kuruluĢlarının (belediyelerin) yozlaĢmasının önüne geçilmesi ve etik sorunların çözülmesine hizmet edecek değerli bir araç olarak görülmektedir (Parlak, 2003: 374). Buna karĢın e-devletin (e-belediyeciliğin) yolsuzluğu tamamen ortadan kaldırılmasını garanti ettiği de söylenemez.

Saydamlığın arttırılması ve yolsuzlukların önlenmesine iliĢkin strateji planları hazırlama ve yürürlüğe koyulması için gerekli çalıĢmaları yapma, uygulamaları izleme, koordine etme, alınacak önlemleri belirleme, kurumlar arası koordinasyonu sağlama gibi bir takım görevleri yerine getirecek çeĢitli bakanlıklar ve sivil toplum örgütlerinden oluĢan Türkiye‟de Saydamlığın Arttırılması ve Yolsuzlukla Mücadelenin Güçlendirilmesi Yürütme Kurulu‟nun oluĢturulması 05.12.2009 tarihli Resmi Gazete yayımlanan 2009/19 Sayılı BaĢbakanlık Genelgesi ile kararlaĢtırılmıĢtır. Aynı zamanda, 24 Ekim 2003 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanunu da esasında yönetsel saydamlığın sağlanması konusunda atılmıĢ önemli adımlardan birisidir. (Tarhan, 2011: 198)

Hukuksal güvence altına alınmaya çalıĢılan saydamlık ve açıklık ilkesinin kendisinden beklenen faydayı sağlayabilmesi ve daha da etkinlik kazanabilmesi kuĢkusuz önemi kavranmaya baĢlayan ilkeleri uygulamada da aynı hassasiyetin gösterilmesine bağlıdır. Aksi taktirde sadece yazılı bir takım güvenceler sağlama ötesine gidemeyecektir. Bunun için belediyelerin ve çalıĢanlarının yaptığı ve yapacağı iĢlem ve

uygulamalarının açık ve Ģeffaf bir Ģekilde web ortamına aktarmayı benimsemeleri gereklidir. Böyle bir anlayıĢ tüm belediyelere yerleĢtiği zaman daha saydam ve daha denetlenebilir bir belediyeden söz edilebilir.

3.2.3.1.4. Belediye ĠĢlem ve Uygulamalarının Duyurulması

Belediyelerde yaĢanan önemli sorunlardan bir tanesi de belediye ile vatandaĢlar arasında iletiĢimde yaĢanan aksaklıklardır. Yapılan Yönetsel iĢlem ve eylemleri vatandaĢlarına duyurmada çoğu kez yetersiz kalan belediyeler halkın desteğini almada beklediği karĢılığı bulamamakta ve halka kendini ifade etmede ciddi sorunlarla karĢılaĢmaktadır.

Kamu kurum ve kuruluĢlarının (belediyelerin) verdiği hizmetlerle ilgili yurttaĢları sürekli ve doğru bir biçimde bilgilendirmesi gerekir. Bu gerçekleĢtiği zaman bir yandan yurttaĢlar diğer kurumlarla (belediyelerle) karĢılaĢtırma yapma olanağı bulurken diğer yandan kamu hizmetine ait bilgi ve iĢ görme yöntemleri de herkese açık hale gelmiĢ olur. Böylece yurttaĢlar alınan kararlar ve uygulanan hizmetlerden kimlerin sorumlu olduğunu ve standartlarının gereksinimleri karĢılayıp karĢılamadığına kolaylıkla karar verebilmektedirler (Öztürk ve CoĢkun, 2000: 154-155 ).

Belediyelerin iĢlem ve eylemlerine iliĢkin faaliyet raporları, belediyelerin web sitelerinde yer almakta ve bu bilgilere internet vasıtasıyla kolaylıkla eriĢilebilmektedir. Sağlanan bu imkanlarla e- belediyecilik yıllardır belediyelerde ve belediyenin halkla iliĢkilerinde tartıĢıla gelen belediye-vatandaĢ iliĢkilerinde büyük bir dönüĢümü gündeme getirerek vatandaĢların belediyelerle ve sundukları hizmetlerle ilgili daha fazla bilgi sahibi olmalarının yolu da açılmıĢ olur.

3.2.3.1.5. Belediye imajının artırılması

Kamu kurum ve kuruluĢlarının (belediyelerin) sunduğu hizmetleri elektronik ortama aktarmaları ve hizmetleri etkin, verimli, güvenli ve hızlı bir Ģekilde web ortamında vermesi; vatandaĢların zihinlerinde olumlu bir izlenim oluĢturulması ve kamu kuruluĢlarına da (belediyeler) saygınlık kazandırması açısından büyük önem taĢımaktadır. E-devlet (e-belediyecilik) uygulamalarının beklenenden daha hızlı yaygınlaĢmasının öncelikli nedeni, kamu yönetimleri ve belediyelerin hantallaĢmıĢ, karmaĢık, etkisiz ve verimsiz bir yapı sunması, bu nitelikleriyle kendisini finanse eden

yurttaĢların gözünde ciddi bir saygınlık krizi yaĢamaya baĢlamıĢ olmalarıdır. (Uçkan, 2003: 45-46).

Kamu kurumlarının (belediyelerin) bilgi ve iletiĢim teknolojilerini kullanarak çalıĢmalarını yürütmesi, hizmet hızının artması, iĢlem maliyetlerinin azaltılması, yeni istihdam alanları sağlama gibi sosyo-ekonomik faydalar sağlayacaktır. Böylelikle vatandaĢlar gözünde kamu kurumları (belediyeler) daha etkin ve etkileĢimli hale gelecek, ve saygınlıkları artacaktır (Arifoğlu, 2004: 103).

Ayrıca elektronik olarak verilen hizmetlerle yüz yüze personellerle yaĢanan pek çok sorunun ortadan kaldırılması ve daha hızlı, daha etkin ve daha verimli bir hizmet anlayıĢını gündeme getirecek, hizmet sunumunda bir takım iyileĢmeler ve olumlu adımlarla vatandaĢların zihinlerinde olumlu bir izlenimin oluĢmasına katkı sağlayacaktır.