Hitit Kralı II Huzziya ile Kizzuwatna Kralı Paddatişşu Arasında

Bu antlaşma belgesi, CTH 26 kataloğunun 1815/c+1818/c envanter numaralı başlığı altında toplanmıştır. Antlaşma 11 paragraf ve 44 satırdan oluşmaktadır. Bu antlaşmanın tüm satırlarında geçen antlaşma koşulları, mütekabiliyet esasına bağlı olarak yapılmıştır. Bu antlaşmanın transkripsiyon ve tercümesi farklı yazarlardan

alınmıştır205_{. Burada antlaşmanın ilk yirmi satırı verilmiştir.}

Antlaşmanın Transkripsiyonu (KUB 34. 1 +(1815/c + 1818/c (akk.) § 2b öy.

1 [ŠUM-MA ardu ŠA šarri rabî A-NA qaqqad be-lí-šu ip-pa-al-la-aš [A-NA KUR URU

Ki-iz-zu-wa-ta-ni i-ir-ru-ub]

2 [Ù šarru rabû] ar-ki [mu-un-na-ab-tim i-ša-ap-pár ki-a-am i-qa-ab-bi] i-ba-a’-ir-an- ni-mi lu-te-ir-šu-mi]

3 [ŠUM-MA] a-wa-tum k[i-it-tum Ù mu-un-na-ab-tum ú-ta-ar-ru-šu] [Ù ŠUM-MA

mu-un-na-ab-tum i-na-ak-kir]

4 [ra-ma-n]i la-a a-ba-'-a[r]-š[u]-mi a-wa-tum [i-ša-ar] [Ù a-i-ut-tum-me-e amēlūtē

damqūti ŠA KUR URU Ha-at-tiKI]

5 [m Pá]d-da-ti-iš-šu ŠA A-NA NI-IŠ ilani ‘i’-[ir-ri-šu] [ŠU-NU NI-IŠ ilani ú-ša-aš-qi-

ru] Ù mu-un-na-[ab-tum ú-ta-ar-ru]

—————————————————————————— §3

6 ŠUM-MA ardu ŠA m Pad-da-ti-iš-šu A-NA qaqqad be-lí-šu ip-pa-al-la-aš A-NA KUR

URUHa-at-tiKI i-ir-r[u-ub]

7 [Ù m Pá]d-da-ti-iš-šu ar-ki mu-un-na-ab-tim i-ša-ap-pár ki-a-am i-qa-ab-bi: i-ba-a’-

ir-an-ni-mi lu-te-ir-šu-mi

8 [ŠUM-M]A a-wa-tum ki-it-tum Ù mu-un-na-ab-tum ù-ta-ar-ru-šu Ù ŠUM-MA mu- un-na-ab-tum i-‘na’-ak-kir

9 [ra-ma]-ni la-a a-ba-a'-ar-šu-mi a-wa-tum i-ša-ar Ù a-i-ut-tum-me-e amēlūtē

damqūti ŠA KUR URU _{Ki-iz-zu-wa-ta-ni}

10 [šarru rabû] ŠA A-NA NI-IŠ ilani i-ir-ri-ša(-nu) ŠU-NU NI-IŠ ilani ú-ša-aš-qì-ru Ù mu-un-na-ab-tum ù-ta-ar-ru

§4

11 [ŠUM-MA šar]ru rabû lu-ú māra-šu lu-ú arda-šu A-NA MA-ḪAR m _{Pàd-da-ti-iš-šu}

i-ša-ap-pár m _{Pád-da-ti-iš-šu}

12 [li-mu]-ut-ta-am la-a i-ip-pu-uš Ù šum-ma mPád-da-ti-iš-šu lu-ú māra-šu lu-ú

arda-šu

13 [A-NA MA]-ḪAR šarri rabî i-ša-ap-pár šarru rabû li-mu-ut-tam la-a i-ip-pu-ut-šu ——————————————————————————

§5

14 [ŠUM-MA ar]du ŠA šarri rabî A-NA qaqqad be-lì-šu i-ip-pal-la-aš I-NA KUR URU

Ha-at-tî KI- ma šu-ú-tú

15 [m Pád-d]a-ti-iš-šu i-še-im-me-ma A-NA šarri rabî i-qa-ab-bi-šu Ù ŠUM-MA ardu

ŠA m Pád-da-ti-iš-šu

16 [A-NA qaq]qad be-lì-šu ip-pal-la-aš I-NA KUR URU Ki-iz-zu-wa-at-na KI šu-ú šarru

rabû i-še-me-ma A-NA mPád-da-ti-iš-šu i-qa-ab-bi

—————————————————————————— §6

17 [ŠUM-MA älu (URU)KI_{] ŠA šarri rabî QA-DU sekreti-šu dum-qi-šu alpē-šu sēne-}

šu i-te-ib-i Ù A-NA KUR URU _{Ki-iz-zu-wa-ta-ni i-ir-ru-ub}

18 [m _{Pád-da-ti-i]š-šu i-ṣa-ab-bat-ma A-NA šarri rabî ú-ta-ar Ù šum-ma älu (URU)}KI

ŠA m _{Pád-da-ti-iš-šu}

19 [QA-DU sekrēt]i-šu dum-qí-šu alpē-šu sēnē-šu i-te-ib-bi Ù A-NA KURURU _Ha-

at-ti KI _{i- ir-ru-ub}

—————————————————————————— Antlaşmanın Tercümesi

§2b öy.

1 [ Eğer Büyük Kral'ın bir kölesi beyine karşı komplo kurarsa ve sonra Kizzuwatna

Memleketine giderse]

2 ve Büyük Kral] kaçağın arkasından birini [gönderir ve şöyle söylerse: " o bana

karşı isyan etti. Ben onu geri döndüreceğim!"]

3 Eğer söz [doğru ise kaçağı geri döndürecekler. Fakat kaçak (sözü) reddeder (ve

şöyle) iddia ederse]

4 "Ben [bizzat kendim] ona karşı isyan etmedim."söz(ü) [doğru değildir. Hangi

güvenilir Hattili olursa olsun]

5 [Pad]datişşu tanrının yeminini isteyecek. (ve) bu konu ha[kkında o tanrıların

huzurunda da yemin etmiş olduğundan] kaç[ağı geri döndürecekler.] —————————————————————————— §3

6 Eğer, Paddatişşu'nun bir kölesi beyine karşı komplo kurar ve sonra Hatti

Memleketine gi[derse]

7 [ve Pa]ddatişşu kaçağın arkasından birini gönderir (ve) şöyle söylerse: "O bana karşı isyan etti. Ben onu geri döndüreceğim!"

8 [Eğer] söz doğru ise, kaçağı geri döndürecekler. Fakat kaçak (sözü) reddeder (ve şöyle) iddia ederse.

9 "[Ben bizzat kendim] ona karşı isyan etmedim."Söz(ü) doğru değildir. Hangi güvenilir Kizzuwatna’lı olursa olsun]

10 [Büyük Kral] (tanrının) yemin isteyecek. (Ve) bu konu hakkında o tanrıların huzurunda da yemin etmiş olduğundan kaçağı geri döndürecekler.

—————————————————————————— §4

11 [Eğer Büyük Kral] ya oğlunu ya da erkek kölesini Paddatişşu'nun huzuruna

gönderecek olursa

12 Paddatişşu ona kötülük yapmayacak. ve eğer Paddatiššu ya oğlunu ya da erkek

kölesini

13 Büyük Kral'ın [huzur]una gönderecek olursa Büyük Kral ona (karşı) kötülük

yapmayacak.

—————————————————————————— §5

14 [Eğer,] Büyük Kral'ın bir kölesi, Hatti Memleketi’nde beyine karşı komplo kurar

ve

15 [Paddati]şşu bunu işitirse, O, Büyük Kral'a bu (olayı) haber etsin. Paddatişşu'nun

bir kölesi

16 Kizzuwatna Memleketi’nde, beyine [karşı] komplo kurar ve Büyük Kral bunu işitirse, o, Paddatişşu'ya bu (olayı) haber etsin.

—————————————————————————— §6

17 [Eğer] Büyük Kral'ın (Himayesi altında bulunan] bir yerde çoban karısı ve serveti ile, büyük ve küçükbaş hayvanlarıyla yola çıkarsa ve Kizzuwatna Memleketine giderse,

18 [Paddatiş]şu onları yakalayacak ve onları Büyük Kral'a geri verecek. Ve eğer Paddatişşu'nun (Himayesi altında bulunan bir bölgede) çoban

19 [karısıyla], servetiyle, büyük ve küçükbaş hayvanlarıyla yola çıkarsa ve Hatti

Memleketine girerse

20 [Büyük Kral onları yaka]layacak ve onları Paddatişşu'ya geri verecek. ——————————————————————————

Antlaşmanın İçeriği ve Mütekabiliyet Yönünden Yorumu

Hitit Kralı II. Huzziya ile Kizzuwatna Kralı Paddatişşu arasında yapılan bu antlaşmanın eşit koşullarda ve mütekabiliyet esasına bağlı olarak yapıldığı anlaşılmaktadır. Bu antlaşma maddelerinin mütekabiliyet esasına uygun olduğu, aşağıda başlıklar altında belirttiğimiz açıklamalardan anlaşılacaktır:

a) Antlaşmanın 1. ve 10. satırlarında karşılıklı olarak Büyük Kral ile Paddatişşu kendilerine karşı komplo kuran kaçakların, kendi memleketlerine girdiklerinde yakalanarak geldikleri memlekete iade edeceklerini açıkça belirtmişlerdir.

b) Yine antlaşmanın 11. ve 13. satırlarında karşılıklı olarak, birbirlerinin huzuruna gönderilecek oğullarının veya elçilerine kötülük yapılmayacağı antlaşma maddelerinde yer almıştır.

c) Ayrıca antlaşmanın 14. ve 16. satırlarında karşılıklı olarak, krala karşı isyan edenlere ilişkin bir duyum alındığında, bunun hemen bildirileceği hükmüne yer verilmiştir.

d) Antlaşmanın 17. ve 20. satırlarında karşılıklı olarak, kaçakların yakalanarak geldikleri memleketye geri gönderileceği hükümleri yer almıştır. Burada yer vermediğimiz antlaşmanın diğer yalan haber yayanlar, hırsızlar, diğer kaçaklar ve suçlulara karşı alınacak önlemler de karşılıklı olarak belirtilmiştir. Bu nedenlerle bu antlaşma tüm satırları itibariyle, eşit koşullarda ve mütekabiliyet esaslarına uygun olarak yapılmıştır.

Tarafların Antlaşmadan Beklentileri

Hitit Kralı II. Huzziya’ya ait bilgiler kısıtlıdır. Ancak antlaşmanın tam eşitlik koşullarında yapılmış olması, antlaşmanın yapıldığı tarihlerde en azından Kizzuwatna Memleketinin güçlü olduğu söylenebilir. Bu antlaşma ile Hitit kralı belki Kizzuwatna ile iyi ilişkiler kurmayı planlayarak, oradan kendi memleketine gelebilecek tehditleri en aza indirmeyi hedeflemiş olabilir. Diğer bir ihtimal ise, jeopolitik yönden önemli bir konumda bulunan Kizzuwatna Memleketi ile ilişkilerini sıcak tutarak onun tampon görev yapması planlamış olabilir. Başka bir ihtimal ise Hitit kralı kendini fazla meşgul eden Kizzuwatna problemini tamamıyla çözerek, ilgisini başka bölgelere yöneltmek olabilir. Belki bu son alternatif daha mantıklı olabilir. Diğer taraftan, Kizzuwatna Kralı Paddatişşu’da kendisi gibi güçlü ve sınır komşusu olana Hitit krallığı ile geçmişte yaşanan tüm krizleri bu antlaşma ile aşarak gücünü başka yönlerde kullanmayı düşünmüş olabilir. Sonuçta komşu iki memleket arasında eşitlik temelinde yapılan her antlaşma her iki memleketnin de çıkarlarına uygundur.