H1: Akustik sorun algısı ile stres düzeyi arasında ilişki vardır.
Ana hipotezde araĢtırmaya katılan ÇalıĢanların Akustik Sorun Algıları ile Stres düzeyleri arasında iliĢki olup olmadığı sorgulanmaktadır. AraĢtırmanın bu hipotezine iliĢkin korelasyon (r) sonuçları Tablo 17’de gösterilmiĢtir.
Tablo 16. Akustik Sorun Algısı ve Stres Genel Ortalamaları ĠliĢkisi (Korelasyon)
Akustik Sorun Algısı Stres Düzeyi Akustik Sorun Algısı
Pearson Korelasyon 1 ,246** Önem (2-kuyruklu) ,000 N 332 332 Stres Düzeyi Pearson Korelasyon ,246** 1 Önem (2-kuyruklu) ,000 N 332 332
55
Tablo 16’da da görüldüğü üzere akustik sorun algısı ile stres düzeyi arasında pozitif yönlü bir iliĢki olduğu görülmektedir. (r=0,246; p=0,000) bu sonuçtan hareketle akustik sorular arttıkça stres düzeyi de artmaktadır.
Tablo 17. Stres Alt Faktörlerinin Akustik Algı Üzerine Etkisinin Belirlenmesine ĠliĢkin Korelasyon Analizi
Akustik Algı Akustik Algı Pearson Korelasyon(r) 1 P ,000 N 332 BiliĢsel-DuyuĢsal Faktörler Pearson Korelasyon(r) ,244** P ,000 N 332 Fizyolojik Faktörler Pearson Korelasyon(r) ,181** P ,000 N 332 Ağrı-Yakınma Faktörleri Pearson Korelasyon(r) ,245** P ,000 N 332
**Korelasyon 0.01 seviyesinde anlamlıdır
Akustik algı ile stres alt faktörleri arasındaki korelasyon Tablo 17’de gösterilmiĢtir. Tabloya göre en yüksek iliĢki ağrı-yakınma faktörleri ile akustik algı arasında olduğu gözlenmektedir. (r=0,245, p=0,000) Bu bulgulardan hareketle bürolarda yaĢanan akustik sorunlar neticesinde çalıĢanlarda ağrı-yakınma stres belirtileri ortaya çıkmaktadır. Yani
H1 hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiĢtir.
H1a: Araştırmaya katılan çalışanların akustik sorun algısı yaş değişkeni açısından
anlamlı bir farklılaşma göstermektedir.
H1b: Araştırmaya katılan çalışanların stres düzeyleri yaş değişkeni açısından anlamlı bir
farklılaşma göstermektedir.
Tablo 18. ÇalıĢanların YaĢ DeğiĢkeni Açısından Akustik Sorun Algısı Ortalaması ve Stres Ortalaması FarklılaĢması (Anova Testi)
YaĢ DeğiĢkeni N x s.s F p Akustik Sorun Algı Ortalaması 18-24 39 3,1706 ,50386 2,459 ,063 25-34 154 3,1241 ,59823 35-44 109 3,0109 ,54884 45-55 30 2,8679 ,64419 Toplam 332 3,0693 ,58019 Stres Ortalaması 18-24 39 1,5816 ,50784 1,160 ,325 25-34 154 1,6576 ,39885 35-44 109 1,7006 ,43048 45-55 30 1,5781 ,36336 Toplam 332 1,6556 ,42075
56
AraĢtırmaya katılan büro çalıĢanları yaĢ değiĢkeni açısından akustik sorun algı ve stres farklılaĢması değerleri Tablo 18’de gösterilmiĢtir. Bu tabloya göre çalıĢanların yaĢları ile akustik sorun algıları ortalamaları arasında 0,05 anlamlılık seviyesinde bir farklılaĢmaya rastlanmamıĢtır. Diğer bir ifadeyle H1a hipotezi yeterli kanıtla desteklenememiĢtir.
Tablo 18’e göre çalıĢanların yaĢları ile stres ortalamaları arasında 0,05 anlamlılık seviyesinde bir farklılaĢmaya rastlanmamıĢtır. Diğer bir ifadeyle H1b hipotezi yeterli kanıtla desteklenememiĢtir.
H2a: Araştırmaya katılan çalışanların akustik sorun algısı cinsiyet değişkeni açısından
anlamlı bir farklılaşma göstermektedir.
H2b: Araştırmaya katılan çalışanların stres düzeyi cinsiyet değişkeni açısından anlamlı
bir farklılaşma göstermektedir.
Tablo 19. ÇalıĢanların Cinsiyet DeğiĢkeni Açısından Akustik Sorun Algısı ve ĠĢ TükenmiĢliği Farkları (t-Testi)
Cinsiyet N X s.s t p Akustik Sorun Algı Ortalaması Kadın 176 3,1171 ,04093 -1,600 ,059 Erkek 156 3,0153 ,40938 Stres Ortalaması Kadın 176 1,6984 ,40970 -1,978 ,289 Erkek 156 1,6073 ,42907
AraĢtırmaya katılan çalıĢanların cinsiyet değiĢkeni açısından akustik sorun algısı ve stres düzeyleri farklarına bakılmıĢ olup, Tablo 19’da gösterilmiĢtir. Cinsiyet değiĢkeni açısından akustik sorun algısı ortalaması ve stres ortalaması arasında 0,05 anlamlılık seviyesinde bir farklılaĢmaya rastlanmamıĢtır. Diğer bir ifadeyle H2a ve H2b hipotezleri yeterli kanıtla desteklenememiĢtir.
H3a: Araştırmaya katılan çalışanların akustik sorun algısı öğrenim durumu değişkeni
açısından anlamlı bir farklılaşma göstermektedir.
H3b: Araştırmaya katılan çalışanların stres düzeyi öğrenim durumu değişkeni açısından
57
Tablo 20. ÇalıĢanların Öğrenim Durumu DeğiĢkeni Açısından Akustik Sorun Algısı Ortalaması ve Stres Ortalaması Farkları (Anova Testi)
Öğrenim Durumu N X s.s F p Akustik Sorun Algı Ortalaması Lise 43 2,8140 ,69090 3,592 ,014 Yüksekokul 103 3,0698 ,61738 Fakülte 140 3,1266 ,47161 Yüksek Lisans 46 3,1355 ,63307 Toplam 332 3,0693 ,58019 Stres Düzeyi Ortalaması Lise 43 1,7252 ,49233 4,146 ,007 Yüksekokul 103 1,5945 ,38557 Fakülte 140 1,7246 ,42673 Yüksek Lisans 46 1,5172 ,35899 Toplam 332 1,6556 ,42075
AraĢtırma grubunun öğrenim durumu değiĢkenine göre farklılaĢmanın tespit edilmesi için anova testi yapılmıĢtır. 0,05 anlamlılık seviyesinde farklılaĢmalar olduğu tespit edilmiĢtir. Tabloya göre büro çalıĢanlarının öğrenim durumu ile akustik sorun algı ortalamaları arasında (F=3,592 ve p=,014) anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Bu sonuca göre H3.a hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiĢtir. Bu farklılaĢmaya göre Yüksek lisans mezunu
çalıĢanların akustik sorun algılarının diğer öğrenim durumundaki çalıĢanlara göre daha fazla ortalamaya x=3,1355 sahip olduğu tespit edilmiĢ. Yüksek lisans öğrenim durumunu sırasıyla fakülte ve lise mezunu takip etmektedir. Akustik sorun algısında en az farklılaĢma x= 2,8140 ortalama ile lise mezunlarında görüldüğü söylenebilir.
Büro çalıĢanlarının öğrenim durumu ile stres düzeyi ortalamaları arasında (F=4,146 ve p=,007) anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Bu farklılaĢmaya göre lise mezunu çalıĢanların x= 1,725 ortalama ile en yüksek ortalamaya sahip olduğu gözlenmiĢtir. Ve lise mezunu çalıĢanlar daha çok stres belirtisi göstermektedir. Bu sonuca göre H3.b hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiĢtir.
H4a: Araştırmaya katılan çalışanların akustik sorun algısı hizmet yılı değişkeni açısından
anlamlı bir farklılaşma göstermektedir.
H4b: Araştırmaya katılan çalışanların stres düzeyi hizmet yılı değişkeni açısından anlamlı
58
Tablo 21. ÇalıĢanların Hizmet Yılı DeğiĢkeni Açısından Akustik Sorun Algısı Ortalaması ve Stres Ortalaması Farkları (Anova Testi)
Hizmet Yılı N X s.s F p Akustik Sorun Algı Ortalaması 0-4 94 3,0859 ,50117 2,051 ,071 5-9 88 3,1779 ,54121 10-14 59 3,1069 ,52231 15-19 50 2,8831 ,62681 20-24 34 2,9955 ,62512 25-30 7 2,8516 ,39250 Toplam 332 3,0693 ,58019 Stres Düzeyi Ortalaması 0-4 94 1,6403 ,48745 ,382 ,861 5-9 88 1,6247 ,37532 10-14 59 1,7043 ,36222 15-19 50 1,6953 ,46401 20-24 34 1,6339 ,36724 25-30 7 1,6617 ,46419 Toplam 332 1,6556 ,42075
AraĢtırmaya katılan büro çalıĢanları hizmet yılı değiĢkeni açısından akustik sorun algı ve stres farklılaĢması değerleri Tablo 21’de gösterilmiĢtir. Bu tabloya göre çalıĢanların hizmet yılı ile akustik sorun algı ve stres düzeyi ortalamaları arasında 0,05 anlamlılık seviyesinde bir farklılaĢmaya rastlanmamıĢtır. Diğer bir ifadeyle H4a H4b hipotezleri yeterli kanıtla desteklenememiĢtir.
H5a: Araştırmaya katılan çalışanların akustik sorun algısı çalıştığı büro türü değişkeni
açısından anlamlı bir farklılaşma göstermektedir.
H5b: Araştırmaya katılan çalışanların stres düzeyi çalıştığı büro türü değişkeni açısından
anlamlı bir farklılaşma göstermektedir.
Tablo 22. ÇalıĢanların Hizmet Yılı DeğiĢkeni Açısından Akustik Sorun Algısı Ortalaması ve Stres Ortalaması Farkları (t-Testi)
Büro Türü N X s.s t p Akustik Sorun Algı Ortalaması 0-4 KiĢi (Kapalı Büro) 148 2,9639 ,55026 -3,004 0,003 5 ve üzeri (Açık Büro) 184 3,1541 ,59112 Toplam 332 Stres Ortalaması 0-4 KiĢi (Kapalı Büro) 148 1,6204 ,39699 -1,370 ,172 5 ve üzeri (Açık Büro) 184 1,6839 ,43794 Toplam 332
59
AraĢtırma grubunun çalıĢtığı büro türü değiĢkeni açısından farklılaĢmayı tespit etmek için t-testi yapılmıĢtır. 0,05 anlamlılık seviyesinde istatistiksel olarak farklılaĢmalar tespit edilmiĢtir. ÇalıĢılan büro tipi akustik sorun algısı üzerinde etkilidir. p=,003 önem düzeyinde anlamlı bir farklılık gözlemlenmiĢtir. (x= 3,1541). BaĢka bir deyiĢle büroda çalıĢan kiĢi sayısı arttıkça akustik sorunlardan daha çok etkilenmektedir. Bu sonuçlara göre H5.a hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiĢtir.
ÇalıĢılan büro türü ile stres ortalaması arasında 0,05 anlamlılık seviyesinde bir farklılaĢmaya rastlanmamıĢtır. Diğer bir ifadeyle H5b hipotezi yeterli kanıtla desteklenememiĢtir.
61
BÖLÜM VI
SONUÇ VE ÖNERĠLER
Bu bölümde araĢtırma sonucundan elde edilen bulgulara dayanılarak varılan sonuç ve önerilere yer verilmektedir.
6.1 Sonuç
Bu araĢtırmada açık bürolarda çalıĢanların akustik sorun algıları ve stres düzeylerinin belirlenmesi amaçlanmıĢtır. ÇalıĢma sonucunda, araĢtırmanın problemini destekleyici bulgular elde edilmiĢtir. AraĢtırmada yapılan analizler kapsamında elde edilen sonuçlar aĢağıdaki gibidir:
1. AraĢtırmaya katılanların çoğunluğu (%46,4) 25-34 yaĢ grubunda olup %53’ü kadın % 47’si erkektir. Eğitim durumu bakımından incelendiğinde deneklerin yüksek oranda (%42,2) fakülte mezunu olduğu görülmektedir. YaĢ grubu bakımından orta yaĢın çoğunlukta olduğu, örneklem grubunda çalıĢan kiĢilerin hizmet yılı bakımından dağılımı %28,3’ünün 0-4 yıl; %26,5’inin ise 5-9 yıl arası olduğu gözlenmiĢtir.
2. ÇalıĢan kiĢi sayısı bakımından gruplandırılan katılımcıların %44,6’sı 1-5 kiĢi; %55,4’ünün ise 5 kiĢi ve üzeri çalıĢtığı görülmüĢtür.
3. Akustik sorun algı ölçeğine iliĢkin ifadelere verilen yanıtlar incelendiğinde “Fiziksel ortamı iyileĢtirilme çalıĢmaları verimliliğimi artırmaktadır.” ifadesi 3,87 ile en yüksek ortalamaya sahip iken; “Büroda gürültü düzeyini kontrol altına alma adına çalıĢmalar yapılmaktadır.” ifadesi 2,13 ile en düĢük ortalamaya sahiptir. Buna göre çalıĢılan ortamda yapılacak birtakım düzenlemeler çalıĢanlar tarafından olumlu karĢılanacaktır.
62
4. En çok rahatsız olunan gürültü kaynağı 3.25 ortalama ile “telefon konuĢmaları olurken, 2,92 ortalama ile en az rahatsız olunan gürültü kaynağı “Masa, sandalyeden çıkan sesler” olmuĢtur.
5. Stres belirti ölçeğine iliĢkin ifadeler incelendiğinde biliĢsel-duyuĢsal ifadelerden “sıkıntı verici düĢünceler” ifadesi 2,00 ile en yüksek ortalamaya sahipken “cinsel problemler” ifadesi 1,20 ile en düĢük ortalamaya sahiptir. Fizyolojik ifadelerden “yorgunluk” 2,45 ile en yüksek ortalamaya sahipken “astım krizi” 1,10 ile en düĢük ortalamaya sahiptir. Ağrı-yakınma ifadelerinden “boyun ve sırt ağrısı” ifadesi 2,45 ile en yüksek ortalamaya sahipken “bulandı ve kusma” ifadesi 1,33 ile en düĢük ortalamaya sahiptir.
6. AraĢtırmaya katılan çalıĢanların akustik sorun algıları ile stres düzeyleri arasındaki iliĢkiyi tespit etmek amacıyla korelasyon analizi yapılmıĢtır. Buna göre iliĢki r=0,245 olarak tespit edilmiĢtir. Bu değer akustik sorun algısı ile stres arasında bir iliĢkinin varlığını göstermektedir. Yani H1 hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiĢtir.
7. ÇalıĢanların yaĢ değiĢkeni açısından akustik sorun algıları ve stres ortalamaları arasında 0,05 anlamlılık seviyesinde bir farklılaĢmaya rastlanmamıĢtır. Diğer bir ifadeyle H1a veH1b hipotezleri yeterli kanıtla desteklenememiĢtir.
8. Cinsiyet değiĢkeni açısından akustik sorun algısı ortalaması ve stres ortalaması arasında 0,05 anlamlılık seviyesinde bir farklılaĢmaya rastlanmamıĢtır. Diğer bir ifadeyle H2a ve H2b hipotezleri yeterli kanıtla desteklenememiĢtir.
9. ÇalıĢanların öğrenim durumu ile akustik sorun algı ortalamaları arasında (F=3,592 ve p=,014) anlamlı bir fark olduğu tespit edilmiĢtir. Bu sonuca göre H3a hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiĢtir. Bu farklılaĢmaya göre Yüksek lisans mezunu
çalıĢanların akustik sorun algılarının diğer öğrenim durumundaki çalıĢanlara göre daha fazla ortalamaya x=3,1355 sahip olduğu görülmektedir. Büro çalıĢanlarının öğrenim durumu ile stres düzeyi ortalamaları arasında (F=4,146 ve p=,007) anlamlı bir fark olduğu görülmektedir. Bu farklılaĢmaya göre lise mezunu çalıĢanların x= 1,725 ortalama ile en yüksek ortalamaya sahip olduğu gözlenmiĢtir. Lise mezunu çalıĢanlar daha çok stres belirtisi göstermektedir. Bu sonuca göre H3a hipotezi yeterli kanıtla desteklenmiĢtir.
63
10. ÇalıĢanların hizmet yılı ile akustik sorun algı ve stres düzeyi ortalamaları arasında 0,05 anlamlılık seviyesinde bir farklılaĢmaya rastlanmamıĢtır. Diğer bir ifadeyle
H4a H4b hipotezleri yeterli kanıtla desteklenememiĢtir.
11. AraĢtırmaya katılanların çalıĢtığı büro tipi akustik sorun algısı üzerinde etkilidir. Buna göre iliĢki r=,163 olarak tespit edilmiĢtir. Bu sonuçlara göre H5.a hipotezi yeterli kanıtla desteklenirken; çalıĢılan büro türü ile stres ortalaması arasında
0,05 anlamlılık seviyesinde bir farklılaĢmaya rastlanmamıĢtır. Diğer bir ifadeyle
H5b hipotezi yeterli kanıtla desteklenememiĢtir.
6.2. Öneriler
Sonuçlardan hareketle açık bürolardaki akustik sorunların denetim altına alınması ve verimliliğin arttırılmasına yönelik geliĢtirilen öneriler özetle aĢağıda verilmektedir:
1. ÇalıĢanlar ile gürültü kaynaklarının aynı mekanı paylaĢma zorunluluğu olması nedeniyle akustik konforun sağlanması açık bürolarda güçleĢmektedir. ĠĢletmelerin daha tasarım aĢamasında akustik konforu sağlama konusunu dikkate almaları gerekmektedir. Tavan tasarımında (ses emici plakalar kullanılmalı), döĢeme tasarımında (sesi büyük ölçüde gideren zemin halı ile döĢenmeli), mobilya/tefriĢ tasarımında (ses emici örme kumaĢlar kullanılmalı) ve ses maskeleme sistemleri tasarımında (duvar ses emici malzeme ile kaplanmalı) özen gösterilmeli ve gerekli önlemler alınmalıdır.
2. Ġyi tasarlanmıĢ açık büro, çalıĢanların ihtiyaçlarını ve fiziksel çevrenin tüm önemli öğelerini göz önüne almalıdır. Fakat kaçınılmaz olarak bazı tasarım unsurları birbirleriyle çatıĢabilmektedir. Örneğin, alçak paneller ıĢıklandırma açısından tercih edilirken, mahremiyet ve akustik açısından yüksek panellerin kullanılması tavsiye edilmektedir. Yine benzer Ģekilde pencerelerin büyük olması doğal aydınlatma açısından avantaj sağlarken, ısı Ģartlarında Ģikayetlere sebep olabilmektedir. Bu nedenle açık plan çalıĢma alanlarının tasarımında ilk yapılacak iĢ; çalıĢanların ihtiyaçlarının ve önceliklerinin, büroda yapılacak iĢlerin ve araç gereçlerin baĢtan belirlenmesi olmalıdır.
3. ÇalıĢanların karĢılıklı konuĢmaları ve telefon görüĢmelerinin diğer çalıĢanları rahatsız etmemesi için gerekli önlemler alınmalıdır. Kimi zaman bazı görüĢmeler
64
diğer kiĢiler tarafından duyulması istenmez bu nedenle konuĢma gizliliğinin sağlanması için bölme elemanları özenle seçilmelidir.
4. Büroda, gürültü düzeyinin kabul edilebilir limit değerler altında kalması sağlanmalıdır. Ġnsan vücudunun fizyolojik olarak gürültüden etkilenmesi 50 dB’den baĢlar. Serbest düzenli büyük bürolarda gürültü düzeyi 45-50 dB’i geçmemelidir. Bu açıdan, gerek büro içinde bulunan gürültü kaynaklarının oluĢturduğu, gerekse bina içinde diğer bürolardan ya da bina dıĢından gelen gürültüler denetlenmelidir. ''Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği''ne uyulmalıdır.
5. Ġnsanlar uzun zamanlarını geçirdikleri iĢ yerlerinde kendilerini rahat hissedebilecekleri çalıĢma ortamına gereksinim duyarlar. Fiziksel ortamda yapılan iyileĢtirmeler çalıĢanların iĢ streslerini azaltırken verimliliklerini de artıracaktır. Bu nedenle verimliliği en üst düzeye çıkartmak için, büro tasarımında dinamizm ve esneklik sağlanmalıdır. Yani stresi azaltmak için yalnızca makinelere yatırım yapmak yeterli değildir. Ġnsana, onun emeğine ve yönetime olduğu kadar, çalıĢma ortamına da yatırım yapmak gerekmektedir.
6. Bu araĢtırmada akustik sorunların açık bürolarda çalıĢanların stres düzeylerine etkileri incelenmiĢtir. Yapılacak olan araĢtırmalarda açık bürolardaki diğer sorunların çalıĢanlar üzerindeki etkileri incelenebilir.
65
KAYNAKLAR
Acar, B. (2007). Açık planlı büro yapılarında işitsel konforun sağlanmasına yönelik yaklaşım örnekleri. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
Acar, B., & Akdağ, N. Y. (2008). Açık planlı bürolarda akustik sorunlar ve denetim önlemleri: bir örnek üzerinde değerlendirmeler. YTÜ Mimarlık Fakültesi E- Dergisi , 3 (1), 53-67.
Akın, ġ., & ġerefhanoğlu, M. S. (1999, Aralık). Hacim akustiğinde ilk yansımaların önemi ve mimari tasarıma etkisi. Yapı Fiziği Fiziksel Çevre Denetimi Kongresi'nde sunulmuĢ bildiri, Yıldız Teknik Üniversitesi, Ġstanbul.
Aksoy, A., & Kutluca, F. (2010). ÇalıĢma Hayatında Stres Kaynakları, Stres Belirtileri ve Stres Sonuçlarının Ġncelenmesi Üzerine Bir AraĢtırma. Siyaset Konferansları Dergisi 457-486.
Altınöz, M., & Göral, R. (2009). Örgütsel verimliliğin geliĢtirilmesinin açık plan çalıĢma alanı tasarımı ile (açık büro) iliĢkilendirilmesi. Selçuk Üniversitesi İİBF Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi,16(?), 429-440.
Aluçlu, Ġ., & Aytuğ, A. (2009). Özel sektör yönetim binalarında sistem iyileĢtirme modeli. YTÜ Mimarlık Fakültesi E-Dergisi, 4(1), 44-53.
American Society of Interior Designers, How desing can protect privacy-Expert insights, (2004). 13 Eylül 2013 tarihinde www.asiad.org/about_asid/products_services/ pubs/privacy_paper.pdf> sayfasından eriĢilmiĢtir.
Ankara üniversitesi 2010-2011 eğitim-öğretim yılı faaliyet raporu. (2011). Ankara: Ankara Üniversitesi.
Ar, A. (1989). Büro yönetimi ve teknikleri. Ankara: Üçbilek.
BaltaĢ, A., & BaltaĢ, Z. (1998). Stres ve Başa Çıkma Yolları. Ġstanbul: Remzi. BaĢpınar, N., & Bayramlı, Ü. (2006). Büro yönetimi. Ankara: Nobel.
66
Begeç, H. (2011). ĠletiĢim teknolojisinin büro mekanı üzerindeki etkileri ve yeni mekan kullanım önerilerinin medya yapılarında incelenmesi. DEÜ Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi, 13(3), 23-38.
Benligiray, S. (2005). Büro yönetimi. EskiĢehir: Anadolu Üniversitesi.
Benligiray, S. (1997). Büro yönetimi ve dosyalama. EskiĢehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
CoĢgun, N. (2006). Çalışma Hayatında Stres ve İyimserliğin İş Tatminine Etkisi ve Bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul.
Çete, N. (2004). Çalışma ortamlarında verimliliğin artırılmasının büro mekanlarıyla ilişkilendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
Dalga, P. (2007). Geçmişten günümüze ofislerin gelişimi. Yüksek Lisans Tezi, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
DasGupta, B. (1992). Perceived control and examination stress. A Journal of Human Behavior, 31-34.
Demir, M. H. (1984). Üretim yönetimi. Ġzmir: Aydın.
Demirci, M., & Armağan, K. (2002). Bürolarda fiziksel ortamın düzenlenmesi ve olumsuz çevresel faktörlerin çalıĢanlar üzerindeki etkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(?), 179-191.
Doğan, C. (2009). Büro ortamlarındaki fiziksel çevre koşullarının çalışma performansına etkilerinin kamu ve özel sektör bürolarında ampirik olarak incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kütahya. Duffy, F. (1992). The changing workplace. London: Paidon.
Emiroğlu, E. (1986). Büro binalarında büro mekan türleri. Dizayn Konstrüksiyon Dergisi, 42-46.
Güçlü, N. (2001). Stres Yönetimi. Gazi Üniversitesi Eğitim Fakültesi, 21 (1), 91-109. Güler A. (2013). Örgütsel Stres ve Sağlık Çalışanlarında Örgütsel Stresle Başa Çıkma
Yolları (Serinhisar Devlet Hastanesi Örneği). Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ġstanbul.
Güler, Ç., & Çobanoğlu, Z. (1994). Çevre sağlığı temel kaynak dizisi-gürültü. Ankara: Aydoğdu.
67
Hakkında Bilgi Nedir (2013). 26 Eylül 2013 tarihinde www.hakkinda-bilgi- nedir.com/akustik-nedir+akustik-hakkida-bilgi sayfasından eriĢilmiĢtir
Hayta, A. B. (2007). ÇalıĢma ortamı koĢullarının iĢletme verimliliği üzerine etkisi. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, ?(1), 21-41.
Hovardaoğlu, S. (1997). Stres belirtileri ile durumsal ve sürekli kaygının yordanması. Kriz Dergisi ?(5), 127-134.
Höçük, Ö. (2007). Bilişim teknolojilerinin büro faaliyetleri üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kalaycı, ġ. (2008). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. Ankara: Asil. Karabiber, Z. (1994). Açık planlı bürolarda akustik sorunlar. Tasarım Dergisi ?(49), 103-
105.
Karasar, N. (2011). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
Ketencioğlu, N. (2001). Yönetim organizasyonundaki değişimlerin büro binalarının tasarımına etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
Kıraç, Y. (2005). Büro yönetiminde ergonomi ve ergonominin verimliliğe etkisi: ankara emniyet müdürlüğü'nde bir uygulama. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
KıĢ, E. (2009). Geleneksel ve sanal ofislerde işdoyumu: bir alan araştırması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kurtay, C., Eryıldız, D., & Harputlugil, G. U. (2008). Mimar kemaleddin salonu akustik performans değerlendirmesi ve performans iyileĢtirme önerileri. GÜ. Mühendislik ve Mimarlık Faklütesi Dergisi, 23(3), 557-568.
Küçükali, M. (2010). Akustik özellikleri geliştirilmiş örme kumaşlar. Yüksek Lisans Tezi, Ġstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
Mızrak, N. (1991, Kasım). İşletmelerde verimliliğe yönelik eğitimin önemi. 1.Verimlilik Kongresi'nde sunulmuĢ bildiri, Ankara.
Not Oku (2013). 30 Eylül 2013 tarihinde www.notoku.com/burolarda-verimliligi- etkileyen-faktorler/ sayfasından eriĢilmiĢtir
Oktav, M., Zelzele, B., Özcan, A., & Özdemir, L. (2003, Mart). Masaüstü yayıncılık operatörlerinin ergonomik koşullarının incelenmesi. I.Uluslararası Matbaa Teknolojileri Sempozyumu'nda sunulmuĢ bildiri. Ankara.
Öke, A. (1989). Dünya'da ve türkiye'de yüksek binaların geliĢmesi. Yapı Dergisi 1989(4), 35-42.
68
Özçevik, A. (2005). Mimari tasarım stüdyolarında işitsel konfor gereksinimleri ve bir örnek. Yüksek Lisans Tezi, Anadolu Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, EskiĢehir.
Özdamar, K. (2003). Modern bilimsel araştırma yöntemleri. EskiĢehir: Kaan.
Özgüven, H. N. (2008). Gürültü Kontrolü, Endüstriyel ve Çevresel Gürültü. Ġstanbul: Teknik Yayınları.
Öztürk, N. K. (2006). Kamu sektöründe performans ölçümü ve karĢılaĢılan sorunlar. Amme İdaresi Dergisi, 39 (1), 81-99.
Prokopenko, J. (2003). Verimlillik yönetimi uygulama el kitabı. (O. Baykal, N. Atalay, & E. Fidan, Çev.). Ankara: MPM Yayınları.
Prokopenko, J., & North, K. (1997). Verimlilik ve kalite yönetimi: modüler program. (Uzman Çevirme LTD.ġTĠ., Çev.) Ankara: Mattek Matbaacılık Basım Yayın Tanıtım Tic. San. Ltd. ġti.
Sabuncuoğlu, Z., & Tokol, T. (1995). İşletme-1 temel bilgiler. Bursa: Rota. Sabuncuoğlu, Z., & Tüz, M. (1995). Örgütsel Psikoloji. Bursa: Ezgi.
Sandıkcı, E. (2010). Stresin Tükenmişlik Boyutları Üzerindeki Etkisi: Diyarbakır'da Öğretmenler Üzerinde bir Araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Kayseri.
Sarp, N. (2000). Hekim ve Stres Yönetimi, Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 53(2), 110-113.
Shoshani, Y. (1990). Effect of Nonwoven Backings on the Noise Absorption Capacity of Tufted Carpets,. Textile Research Journal , 452-456.
ġimĢek, M. (2000). İşletme bilimlerine giriş. Ankara: Nobel. Tapscott, D. (1982). Office automation. New York: Plenum Press.
Teknik Bilgi Hazinesi (2013). 8 ġubat 2014 tarihinde http://teknikbil.blogspot.com.tr /2013/12/verimliligin-olculmesinde-karsilasilan.html sayfasından eriĢilmiĢtir. Tengilimoğlu, D., & Tutar, H. (2009). Çağdaş büro yönetimi- büro yönetiminde güncel
konular ve yaklaşımlar. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
ToktaĢ, S. (2011). Çok amaçlı salonların akustik açıdan değerlendirmesi: f.ü. atatürk kültür merkezi örneği. Yüksek Lisans Tezi, Fırat Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Elazığ.
Tutar, H. (2002). Toplam kalite yönetimi çerçevesinde büro yönetimi teknikleri. Erzurum: Aktif.
69
Türk Dil Kurumu (2013). 29 Ağustos 2013 tarihinde www.tdk.gov.tr sayfasından eriĢilmiĢtir.
Uygur, A., & Göral, R. (2005). Büro yönetimi. Ankara: Nobel.
Varlı, E. (2004). Büro tasarımında kullanıcı standartları ve teknoloji kullanımının değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Edirne.
Vikipedi (2013). 26 Eylül 2013 tarihinde tr.wikipedia.org/wiki/Akustik sayfasından eriĢilmiĢtir.
Yamaç, Ö. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek ile Stresle Başa Çıkma Stilleri Arasındaki İlişki. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi Sosyal