Hareket’in Bu Partilerle İlişkisi

Hareket başlangıçtan itibaren –ki o burada ayrı bir parti değildi- bütün İslamî partiler, meşhur ve önemli şahsiyetlerle iyi ilişkiler geliştirmeye çalışmıştır. Bununla Hareket’in problemini bütün dünyaya ulaştırmayı, icra edilen toplantı ve kongrelerden faydalanmayı hedeflemişti. Hareket’in ilişkisi olduğu partilerin en önemlilerinden biri İhvân-ı Müslimîn hareketi olmuştur. Çünkü daha önce işaret ettiğimiz gibi Hareket’in kurucusu Şeyh Osman, Irak Kürdistan’ında İhvân’ın mürşidiydi125. Üyelerinin çoğu da İhvân takipçileriydi ve İhvân’ın görüşlerini yaymaya çalışıyorlardı. Hatta önderlik de bu fikri takibin bir sonucudur. Ancak bu ilişki, Seyyid Selahaddîn Muhammed Bahauddîn’in Birleşik Arap Emirliklerine gidip ve Hareket’in genel mürşidine bir mektupla dönmesi neticesinde ne kadar çabukdüşmanlıkla ve güvensizlikle damgalanmıştır! Bu mektupta mürşitten, elini

124

Piştîvân Sadık Abdullah, el-İrhâb: et-Târîh-et-Taʽrîf-et-Temyîz-el-Envâʽ- el-Esâlib, Matbaatu Hâcî Hâşim, Erbîl, 2006, s. 67.

125

Zira Şeyh Osman’ın İhvân Hareketine katılışı, 29 Temmuz 1960’da yapılan ilk kongreye dayanmaktadır. Bk. ed-Debbâğ, Îmân Abdulhamîd Muhammed, el-İhvânu’l-Muslimîn fi’l-Irak.

1959-1971, Musul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Çağdaş Tarih, Irak, 1432/2011 (Doktora Tezi),

37

silahlı mücadeleden çekmesini sitiyordu. Fakat Şeyh Osman buna razı olmadı. Bu da iki taraf arasındaki ilişkinin kopmasına yol açtı.

Kürdistan’da İhvân’ın liderlerinden biri olan Seyyid Hâdî Ali, Hareket’e katılmayışlarını şöyle açıklar: “İhvân’ın çoğunluğu olan Bizler, önemli bazı sebeplerden dolayı Hareket’e katılmayız. Bu sebepler hareketin çalışma metot ve stratejisi için gerekli olanlardır”126.

İhvân’ın bu duruşu hiçbir zaman Hareket’i memnun etmemiştir127. Şeyh Osman, İhvân’ın bu konumundan şöyle söz eder: “İşte onlarla istişare et”128 ayetinden hareketle, bizimle sadakat ve kardeşlik ilişkisi olan İhvân ile birkaç kez istişare ettim. Şerʽî ve vâkıʽî delillerle saflarımızı birleştirmenin zaruri olduğunu açıkladım. Fakat cemaat oluşturulunca onlar farklı bir yerde durdular ve bu şerʽî ve vâkıʽî delilleri te’vîl ettiler. Buna hakları yoktur”129.

Şeyh Muhammed el-Berzencî de bu konumu şöyle tasvir eder: “Bundan daha şiddetli olanı ise, bazı İslamî akımların her ne sebeple olursa olsun, bize çokça eziyet etmeleridir”130.

Hakikatte Hareket’in İhvân’dan sayılan el-İttihâdu’l-İslamî (Yekgirto) ile ilişkisi, çoğu zaman inişli çıkışlı bir ilişkiydi. Bunun sebebi de velayet, beraet ve bazı cihat hükümleriyle ilgiliydi131.

Unutmayalım ki İslamî Hareket silahlı bir örgüttü. el-İttihâdu’l-İslamî ise barışçı bir hareket olduğundan silahsızdı!

Şeyh Osman hayatının başlangıcında İhvân’a katıldığını unutmaz. Çünkü Seyyid Kutub’a verilen idam hükmünün kaldırılması için Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdunnasır’a132 bir mektup göndermişti133.

126

Yegirtui İslami Kurdistani, (el-İttihâdu’l-İslamiyyi’l-Kurdistânî), s. 7. 127

İlişkilerin sıkı olduğu bilinmekle beraber bu bilgileri Üstat Abdullah el-Vartî’den edindim.

128

Âl-i İmrân, 2/159. 129

Bizotnewei Islami Vacıbiki Şer’i Zarureti ki Vakıî (İslamî Hareket şerʽî bir gereklilik ve vâkıʽî

bir zorunluluktur), 1. Kısım, s. 9.

130

Bizotnewei Islami Vacıbiki Şer’i Zarureti ki Vakıî (İslamî Hareket şerʽî bir gereklilik ve vâkıʽî

bir zorunluluktur), 1. Kısım, s. 9.

131

38

Hareket’in diğer İslamî partilerle ilişkisine gelince, İslamî Hareket, 1999’da Hareketu’l-Vahdeti’l-İslamî ismi altında en-Nahdatu’l-İslamiyye ile birleşti.

Bu birleşmeden sonra yapılan açıklamada şöyle denilmiştir: “…Hareketu’l- Vahdeti’l-İslamiyye fî Kurdistâni’l-Irak ismi altında yeni bir hareketin teşekkülü için her iki partinin bütün güç, kuvvet ve heyetlerinin birleşmesi başarılmıştır. Bu, tefrika, parçalanma, zahiri işlerde ihtilafın çok olduğu, şartların özellikle de Kürdistan’da hassas olduğu ve bütün tarafların birleşmesini gerektirdiği bir merhalede benzeri az görülen tarihi dönüşümlerden biridir”134.

Hareket, 2000’de yapılan kongrenin neticelerinden memnun olmamıştır. Çünkü partinin mensupları arasındaki ilişkilerin felç olması sonucunu doğurmuştur. Aynı şekilde bazı üyelerinin bireysel tasarrufları da kongrenin sonuçlarındandır:

Şeyh Ali Bapir, el-Cemaatu’l-İslamî olarak isimlendirdiği kendisine özgü bir partiyi ilan etti.

Şeyh Ali Abdulazîz –Şeyh Osman’ın kardeşi- el-Hareketu’l-İslamî isminde bir partiyi ilan etti ve bunun 1978’de kurulan el-Hareketu’l-İslamî’nin uzantısı olduğunu duyurdu.

Hareket’in içinde başka bir blok, başkanı Ebû Abdullah eş-Şâfiʽî olan Cundu’l-İslam isminde bir cemaatin kurulduğunu duyurdu. Necmuddîn –Krekar’ın bloğu olan Islâh’ın Cundu’l-İslam ile birleşmesinden sonra cemaatin ismi Ensâru’l- İslam’a dönüştü ve Krekar da cemaatin lideri oldu135.

Şu hususa da işaret etmeden geçemeyeceğiz. Hareket, Ensâru’l-İslam’ın cihat olarak iddia ederek yapmaya kalkıştığı işlerden bütünüyle memnun olmamıştır.

132

Cemal Abdunnasır b. Hüseyin b. Halîl b. Sultan Abdunnasır, Askeri komutan. 16 yıl Mısır’a hükmetti. Asyut’a bağlı Benî Murr köyünde doğdu. 8 yaşındayken Kahire’ye taşındı. 1936’da lisans eğitimi bitirdi. İngiliz karşıtı gösterilere katıldı. Filistin savaşına (1948) iştirak etti. Bu savaşta yaralandı ve sonra iyileşti. Felûce’ye döndü ve kuşatıldı. Yemen iç savaşına (63-68) daldı. Arap Devlet Başkanlarının Kahire’de yaptıkları toplantıdan sonra onları uğurlarken kalp krizi geçirdi ve üç saat sonra öldü. bk. ez-Ziriklî, el-Aʽlâm, II, 134.

133

ed-Debbâğ, el-İhvânu’l-Muslimîn fi’l-Irak, s. 358-359.

134

bk. el-Bâzyânî, Mustakbelu’l-Hareketi’l-İslamiyye fî Kurdistâni’l-Irâk,s. 81; ʽÂdil Raûf, el-

Amelu’l-İslamî fi’l-Irak Beyne’l-Marcaʽiyye ve’l-Hizbiyye, s. 408. 135

39