Rasûlullah‟ın söylediklerine Ģahitlik eder? Bunun üzerine on üç kiĢi132
kalktı ve Rasûlullah‟ın, “Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır”
dediğine Ģahitlik ettiler.133
1.2.1.1.5. Cabir b. Abdillah‟dan (ö. 78/698) Gelen Rivâyet
Mevlâ lafzıyla Cabir‟den bir rivâyet gelmiĢtir. Cabir b. Abdillah‟dan gelen rivâyetlerde Mevlâ hadisi, “Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır” Ģeklinde Gadîr-i Hum mevkii zikredilmeksizin yalın haliyle nakledilmiĢtir.
Allah Rasûlü Ģöyle buyurdular: “Ben kimin mevlâsıysam Ali de
onun mevlâsıdır”134
1.2.1.1.6. Ebû Saîd el-Hudrî‟den (ö. 74/694) Gelen Rivâyetler
Mevlâ lafzıyla Ebû Saîd‟den üç rivâyet gelmiĢtir. Rivâyetin birinde Allah Rasûlünün,
“Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır” sözlerini Gadîr-i Hum‟da söylediği
nakledilirken, diğer iki rivâyet “Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır” Ģeklinde yalın haliyle gelmiĢtir.
1. Sehm b. Huseyn el-Esedî dedi ki ben ve Abdullah b. Alkame Mekke‟ye geldik. Ġbn
ġüreyk dedi ki, Alkame Ali‟ye seb eden (Ali hakkında ileri-geri konuĢan) birisiydi. Ebû Saîd el-Hudrî‟ye sordum Ali hakkında bir Ģey iĢittin mi? Evet dedi ve buyurdu: Allah Rasûlü Gadîr-i Hum‟da kalktı ve Ģunu tebliğ etti: “..Ben
130 Makdisî, el-Muhtâre, II, 105; ayrıca bk., Ahmed b. Hanbel, Müsned, V, 366; a.mlf., Fedâil, II, 598; Nesâî, Menâkıb, 136; Ebû Ya‟lâ, Müsned, I, 428-429; krĢ., el-Eminî, el-Gadîr, 54-56, 180-2.
131
Makdisî, el-Muhtâre, II, 105.
132 BaĢka bir tarikte ise oniki kiĢinin Ģahitlik ettiği geçer. Diğer bir yerde de altısı bir taraftan altısı bir taraftan kalkarak.. diye geçer. Ġbn Ebî Âsım, es-Sünne., II, 607 (1372, 1373, 1374 nolu hadisler); KrĢ. Ahmed b. Hanbel, a.g.e., I, 88, 118, 119, V, 366; Nesâî, Menâkıb, 131; Ebû Ya‟la, Müsned, I, 428-429.
133 BaĢka bir tarikte ise oniki kiĢinin Ģahitlik ettiği geçer. Ġbn Ebî Âsım, es-Sünne, II, 607; krĢ., Ahmed b. Hanbel, Müsned, I, 84, 88; a.mlf., Fedâil, II, 585; ayrıca bk., Ġbn Ebî ġeybe, a.g.e., Fedâil, 368; baĢka bir rivayette, Allah Rasûlü‟nün “Ben mü’minlere kendi nefislerinden daha evla değil miyim? Sonra Ali‟nin elini kaldırarak, “Ben kimin mevlâsı isem Ali de onun mevlâsıdır. Allah’ım ona dost olana dost,
düşman olana düşman ol” dediğine Ģahitlik ettiler, Ģeklinde geçer: bk., Nesâî, Menâkıb, 134, 136;
el-Eminî, el-Gadîr, I, 54-56.
mü’minlere kendi nefislerinden daha evlâ değil miyim? Sonra Ali‟nin elini kaldırdı
hatta koltuğunun altındaki beyazlar göründü ve Ģöyle buyurdular:
Ben kimin mevlâsı isem Ali de onun mevlâsıdır.”135
Buhârî, hadisin râvilerinden olan
Sehm‟in, hadis bilmez ve meçhul birisi olduğunu belirtir.136
Buhârî Ģarihi Ġbn Hacer ise,
“Ben Kimin Mevlâsıysam Ali de Onun Mevlâsıdır.” Hadisinin birçok tarikten Sahih
ve Hasen olarak geldiğini belirtmektedir.137
Burada dikkat edilmesi gereken önemli bir nokta Ģudur: Buhârî‟nin Sahîh’inde Gadîr-i Hum rivâyetleri geçmemiĢ olmasına rağmen, Buhârî et-Tarih’inde bu rivâyetlere yer vermiĢtir.
2. „Irfite dedi ki, Medine‟de Sa‟d b. Mâlik‟e vardım. (bana) dedi ki: Siz Ali‟ye dil
uzatıyorsunuz. („Irfite) dedi ki, bizim yaptığımızı sen söylüyorsun. Bunun üzerine (Sa‟d) dedi ki, kim bilir, sen ona dil uzatıyorsundur. Dedim ki, (bundan) Allah‟a sığınırım. (Sa‟d) dedi ki: Ona sövme. Allah Rasûlü‟nden, “Ben
kimin mevlâsıysam, Ali de onun mevlâsıdır” sözünü iĢittikten sonra, baĢımı testereyle
bölseler de, asla Ali‟ye sövmem. 138
Makdisî, hadîsin isnadının Hasen olduğunu
söyler.139
3. Allah Rasûlü Ģöyle buyurdular: “Ben kimin mevlâsıysam Ali
de onun mevlâsıdır”140
1.2.1.1.7. Ebû Eyyûb el-Ensârî‟den (ö. 51/672) Gelen Rivâyet
Daha önce Hz. Ali rivâyetlerinde geçtiği üzere, Hz. Ali‟ye gelen heyetin içinde Ebû Eyyûb‟un da olduğu rivâyet edilmiĢti. Hem de geçen rivâyette nakledilen Mevlâ hadisinde yer ismi de belirtilmiĢti. Ancak Ebû Eyyûb‟un kendisinden gelen rivâyette ise, yer belirtilmeden Mevlâ hadisi “Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır” Ģeklinde yalın haliyle nakledilmiĢtir.
135 Buhârî, et-Tarîhu’l-kebîr, IV, 193; VI, 240; ayrıca bk. Ġbn Hacer, Fethu’l-barî şerhu sahîhi’l-Buhârî, VII, 3503; KrĢ., el-Eminî, el-Gadîr, I, 42-44.
136 Buhârî, et-Tarîhu’l-kebîr, IV, 193; VI, 240.
137
Ġbn Hacer, Fethu’l-barî şerhu sahîhi’l-Buhârî, VII, 3503.
138 Makdisî, el-Muhtare, III, 273–274; Ayrıca bk., el-Eminî, el-Gadîr, I, 42-44.
139 Makdisî, el-Muhtare, III, 273–274.
Allah Rasûlü Ģöyle buyurdular: “Ben kimin mevlâsıysam Ali de
onun mevlâsıdır”141
1.2.1.1.8. HubĢî b. Cünâde es-Selûlî‟den Gelen Rivâyet
Mevlâ lafzıyla HubĢî b. Cünâde‟den “Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır” Ģeklinde bir rivâyet nakledilmiĢtir.
Allah Rasûlü Ģöyle buyurdular: “Ben kimin mevlâsıysam Ali de
onun mevlâsıdır”142
1.2.1.1.9. Abdullah b. Ömer‟den Gelen Rivâyet
Ġbn Ömer‟den gelen rivâyette yer belirtilmeksizin Mevlâ hadisi “Ben kimin
mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır” Ģeklinde yalın haliyle nakledilmiĢtir.
Allah Rasûlü Ali‟nin elini kaldırarak Ģöyle buyurdular: “Ben
kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır”143
1.2.1.1.10. Mâlik b. el-Huveyris Ebû Süleymân el-Leysî‟den (ö. 74/694) Gelen Rivâyet
Mevlâ lafzıyla Mâlik‟den bir rivâyet “Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır” Ģeklinde yalın haliyle nakledilmiĢtir.
Allah Rasûlü Ģöyle buyurdular: “Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır.”144
1.2.1.1.11. Ġbn Abbas (Abdullah b. Abbas)‟dan (ö. 68/688) Gelen Rivâyet
Konu hakkında Ġbn Abbas‟dan “Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır” Ģeklinde yalın haliyle bir rivâyet nakledilmiĢtir.
Allah Rasûlü Ģöyle buyurdular: “Ben kimin mevlâsıysam Ali de onun mevlâsıdır.”145
141 Ġbn Ebî Âsım, es-Sünne, II, 604; el-Eminî, el-Gadîr, I, –29.
142
Ġbn Ebî Âsım, es-Sünne., II, 605; el-Eminî, el-Gadîr, I, 24-5.
143 Ġbn Ebî Âsım, es-Sünne., II, 604; Heysemî, Mecma’, IX, 106; el-Eminî, el-Gadîr, I, 53.
144 Heysemî, Mecma’, IX, 106, 108.
1.2.1.2. Mevlâ Lafzına Ġlave Ġfadelerle Gelen Rivâyetler
Mevlâ lafzına ilave ifadelerle altı (6) sahâbîden yirmi bir (21) rivâyet nakledilmiĢtir. Ahmed b. Hanbel‟in “Ben kimin mevlâsı isem Ali de onun mevlâsıdır” kısmına ziyadeliğin sonradan insanlar tarafından eklendiğine dair sözüne karĢılık Ġbn Ebî Âsım,
“..Ben kimin mevlâsı/dostu isem, Ali
de onun mevlâsıdır. Allah’ım ona dost olana dost düşman olana düşman ol.”
Hadîsinin birçok sahâbî tarafından rivâyet edildiğini ve senedinin sahîh hadisler silsilesinden olduğunu belirtmektedir.146
1.2.1.2.1. Zeyd b. Erkâm‟dan (ö. 68/687) Gelen Rivâyetler
Mevlâ lafzına ilave ifadelerle Zeyd‟den birinde Gadîr-i Hum gününden bahsedilerek iki rivâyet nakledilmiĢtir.